هزینه سالانه "امحاء اسکناس‌های فرسوده" مساوی با "یارانه ماهانه نزدیک به ۵ میلیون نفر"

در روز‌های ابتدایی سال به سر می‌بریم و پول‌ها و اسکناس‌های نوی به چرخه اقتصاد تزریق شده است. برای تولید هر قطعه از این اسکناس ها، یک قطعه اسکناس توسط بانک مرکزی امحاء شده است. به گفته بانک مرکزی هزینه امحاء و جایگزینی هر قطعه اسکناس در سال ۹۶ حدود ۲۲۰۰ ریال بوده است. آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که هزینه سالانه این امحاء و جایگزینی اسکناس چقدر می‌شود؟

به گزارش تابناک اقتصادی، چند سالی است که دیگر کارت‌های بانکی جهت پرداخت‌های روزانه هزینه ها، مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرند، اما با این تفاسیر هنوز هم برخی هزینه‌ها به صورت اسکناس پرداخت می‌شود و اسکناس در جیب هر کسی هر چند به مقدار اندک یافت می‌شود. به عنوان نمونه پرداخت به تاکسی‌ها هنوز هم به صورت اسکناس صورت می‌گیرد و کارت‌های بانکی در این صنف هنوز آن گونه که باید وارد نشده اند. یکی از مسئله‌های مهم در زمینه این ابزار پرداختی نگهداری نادرست آن‌ها می‌باشد. نگهداری نادرست اسکناس‌ها هم موجب کثیفی و هم موجب کوتاهی عمر این ابزار پرداخت می‌شود. این کثیفی و کوتاهی عمر اسکناس‌ها باعث می‌گردد که هزینه‌های سنگینی سالانه به کشور تحمیل شود. محمود احمدی دبیر کل سابق بانک مرکزی طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که علت امحاء بسیاری از اسکناس‌ها تا خوردن بی دلیل آن‌ها است. حالا پرسش اساسی این است که این هزینه که از ناحیه آسیب دیدن اسکناس‌ها و خروج آن‌ها از جریان پرداخت به کشور در طول یک سال وارد می‌شود، چقدر است؟

در ابتدا باید بگوییم که مرگ اسکناس‌ها با آداب و رسوم خاصی و با شدیدترین مراحل امنیتی و حفاظتی صورت می‌گیرد. از این رو شدیدترین مراحل امنیتی و حفاظتی بر امحاء اسکناس‌ها حاکم است که در ازای هر برگ اسکناس امحاء شده یک برگ اسکناس نو چاپ می‌شود و مفقود شدن هر یک قطعه اسکناس به منزله بر هم خوردن موازنه و خارج شدن حساب اسکناس‌های موجود در بازار از دست مسوولان اداره نشر است. اسکناس‌های کهنه به بانک مرکزی آورده می‌شوند و بعد از طی کردن مراحل شمارش و جداسازی و بعد از تصویب هیات نظارت اندوخته اسکناس به دستگاه امحاء سپرده می‌شوند و در نهایت بعد از خرد شدن به صورت بلوکه‌های آجری در می‌آیند و برای دفن به شهرداری تحویل داده می‌شوند.  

طبق گفته محمود احمدی تقریباً هر ساله یک میلیارد قطعه اسکناس توسط بانک مرکزی امحاء می‌شود. بانک مرکزی در سال ۹۶ اعلام کرده است که هزینه امحاء و جایگزینی هر قطعه اسکناس در این سال ۲۲۰۰ ریال بوده است؛ بنابراین با ضرب یک میلیارد قطعه اسکناس در هزینه ۲۲۰۰ ریالی به رقم دو هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال خواهیم رسید. در بزرگی این رقم باید گفت که دو هزار و دویست میلیارد ریال، هزینه یارانه ۴ میلیون و ۸۲۸ هزار نفر در یک ماه است یا با این رقم می‌توان به یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر بسته حمایتی ۲۰۰ هزار تومانی پرداخت کرد یا حقوق ۵۵۰ هزار نفر از کارمند دولت را ۴۰۰ هزار تومان افزایش داد.

به هر صورت همان گونه که ملاحظه می‌شود هزینه سالانه امحاء و جایگزینی اسکناس بسیار زیاد است و بهتر است حالا که در ابتدای سال به سر می‌بریم و پول‌های تازه‌ای به چرخه اقتصاد کشور وارد شده است، از تا زدن بی مورد آن ها، نوشتن بر روی آن‌ها و ... بپرهیزیم و به طور کلی در نگهداری آن‌ها کوشا باشیم.