اگر دل‌تان هوای رفتن به بندر کنگ را دارد، می‌توانید با اتوبوس یا خودروهای کرایه از بندرعباس به بندرلنگه بیایید و از آنجا هم شش کیلومتری راه دارید تا کنگ. بهار این بندر کوچک دیدنی است؛ نشستن در ایوان خانه‌ای بومی با باغچه‌ای زیبا و تماشای بادگیر بالای سقف همسایه چیزی نیست که به این سادگی‌ها از ذهن‌تان پاک شود.
من روزم را با تماشای جاذبه‌های این بندر به شب می‌رسانم و حالا در خانه‌های قدیمی یونسی و یوسفی میراث فرهنگی هستم که شهرداری بازسازی کرده. شبی آرام انتظارم را می‌کشد. خانه‌های یونسی و یوسفی خستگی یک روز پراز گشت و گذار را به شبی لبریز از سکوت و صبحی زیبا پیوند می‌دهد؛ برای صبحانه نان سنتی دست پخت یک بانوی روستایی دارم و دغدغه ناهار و شام را هم ندارم چون غذاهای محلی را از آشپزخانه اختصاصی این خانه قدیمی تهیه می‌کنم.
گردشگران ایرانی با اقامت در این خانه‌های زیبا و آرام در هزینه‌های سفر صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای می‌کنند و گردشگران خارجی انگار بهشتی نادیده یافته باشند، دل نمی‌کنند. آنها خانه‌های ساده بومگردی هر منطقه را به هتل‌های پرستاره ترجیح می‌دهند و دوست دارند از غذاهای محلی اهالی همان منطقه استفاده کنند. این بار من هم برای سفر، همین شیوه را انتخاب می‌کنم؛ شیوه مسافران اروپایی.
موزه‌گردی در کنگ
برای دیدن جاذبه‌های کنگ دو روز وقت لازم دارید تا بتوانید موزه مردم شناسی، موزه شخصی ناخدا ابراهیمی، خانه هنرمندان، مجموعه لنج سازی، خانه صنایع دستی، شوره‌زار مهرگان، برج مدور، پنج برکه، مجموعه پارک تفریحی گردشگری و بافت تاریخی بندرکنگ را ببینید. تمام این بازدیدها با هماهنگی شبکه بوم گردی و گردشگری بندرتاریخی کنگ به سادگی میسر است.
علاوه بر اسکله‌ای که برای صیادی و صادرات گچ و نمک استفاده می‌شود و اماکن تاریخی و گردشگری شهر، طبیعت نادیده و آبشارهای زیبای آن برای شما خاطره‌ای خواهد ساخت که هرگز فراموشش نکنید.
می‌توانید سوار یک لنج کوچک و قدیمی صیادی شوید و همراه با موسیقی زنده چند کیلومتری از ساحل دور شوید و خود را در میانه آب‌های نیلی خلیج فارس بیابید یا به بازدید تندیس لنج بوم مسی در مقابل موزه مردم شناسی بروید که هرروز با همکاری ناخداها، ملوانان و مردم بومی بادبان‌ها را به صورت زنده و در حضور گردشگران برمی‌افرازند. می‌گویند در جنگ دوم جهانی که سفرهای دریایی کنگ پر ترافیک بود، این لنج مورد حمله قرار گرفت و حالا تندیس آن یکی از نمادهای این بندر است.
بسیاری از خانه‌های قدیمی کنگ بازسازی شده و تعدادی هم به عنوان اقامت گاه‌های بومگردی در اختیار گردشگران قرار گرفته که به شکل محسوسی باعث رونق اقتصادی در این شهر تاریخی شده است. همچنین بخش زیادی از بافت تاریخی کنگ هم به ثبت رسیده و به پیاده‌های زیبای سنگفرش مزین شده است. من از میدان امام سجاد (ع) به سمت میدان انقلاب حرکت می‌کنم تا به بافت تاریخی برسم. در این میان دیدنی‌ترین بخش بافت که پیشنهاد می‌کنم حتماً ببینید و یا مثل من از آن برای اقامت استفاده کنید، خانه‌های قدیمی یونسی و یوسفی میراث فرهنگی است.
اینجا تنها شهر بندری حاشیه خلیج فارس و یا اساساً تنها بندر شمالی و جنوبی کشور است که بخش قابل توجهی از آن در محدوده میراث فرهنگی قرار دارد. بندر تاریخی کنگ با توجه به قدمت و تلاشی که برای احیای بافت تاریخی و ایجاد زیرساخت‌های صنعت گردشگری آن صورت گرفته قابلیت تبدیل شدن به یکی از مقاصد مهم گردشگری کشور را دارد. این اولین چیزی است که هر گردشگری با قدم گذاشتن در این شهر زیبا حس می‌کند.
طول این شهر از پاسگاه تا نیروگاه برق در حدود هفت کیلومتر است که درساحل شنی خلیج فارس امتداد دارد. عرض متوسط بندر کنگ در حدود یک کیلومتر است که در آن خانه‌هایی زیبا و مساجدی با گنبدهای رنگین چشم نوازی می‌کند.
خانه‌های سفید بادگیرهای بلند چهار طرفه و مناره‌های مساجد و نخلستان‌های سرسبز و برکه‌ها و آب انبارهای ستاره‌ای و مدور سفید رنگ در حاشیه خلیج فارس، کنگ را به قلعه‌ای جادویی بدل می‌کند که هر تماشاگری از دیدنش مسحور می‌شود. هر محله شهر، دالانی است که تو را برمی‌دارد و در تاریخی پرماجرا رها می‌کند. بیشتر ساختمان‌های قدیمی و جدید این شهر بندری در میان قلعه معروف به پرتغالی‌ها و اسکله جدید ساخته شده است.
موزه ابراهیمی از موزه‌های خصوصی کشور است که به همت ناخدا محمد ابراهیمی که دوران بازنشستگی خود را می‌گذراند راه‌اندازی شده است. در این موزه انواع و اقسام ادوات ماهیگیری و دریانوردی منطقه را می‌شود پیدا کرد. بازدید از این موزه که تا پاسی از شب هم درهای آن بسته نمی‌شود، رایگان است و مسئول خوش اخلاق موزه با بردباری جزئیات را برای شما توضیح می‌دهد. جذاب‌ترین بخش موزه، بخش لنج‌ها و صنایع دستی چوبی است که دستان هنرمند پسر ناخدا آنها را خلق کرده است.
بخشی از یک خانه قدیمی کنگ به نام «دیوان» نیز تبدیل به موزه مردم شناسی شده که در آن ابزار و وسایل زندگی گذشته، آثار باقی مانده از لنج‌ها و سفرهای دریایی به تماشا گذاشته شده است. در این موزه اتاقی می‌بینم به نام «اتاق ناخدا» که وسایل قدیمی زیادی در آن جای گرفته و نمادهای بسیاری از آداب و رسوم هرمزگان و کنگ در آن دیده می‌شود که شامل لباس و پوشش بومی و انواع ظروف غذاخوری است. این موزه به همت ناخداها و مردم کنگ راه‌اندازی شده و به شکل خودگردان اداره می‌شود.
در کنگ می‌توانید تفرج دریایی و آرامشی به یادماندنی را با ماهیگیری به روش سنتی تجربه کنید. اهالی کنگ به ماهیگیری «حدر» یا «مشتا» می‌گویند و شما هم می‌توانید با دست‌های خودتان این کار را انجام دهید و همان جا ماهی‌های صید شده را کباب کنید یا از ماهیگیری با قایق لذت ببرید.
بناهای تاریخی
خانه گلبتان که در دوره قاجار ساخته شده، با گچبری‌های و بادگیرهای چشم نواز، برج مدور و بقایای قلعه پرتغالی‌ها، قلعه لشتان، خانه صنایع دستی و خانه هنرمندان هرکدام به غایت دیدنی است و همین‌طور مساجد و آثار قدیمی برجا مانده از دوران مختلف اسلامی. به هر طرف که نگاه می‌کنی، خانه‌ای سفید می‌بینی با در و پنجره‌ای از چوب صندل و منگور و بادگیری بلند که به عابری می‌گوید سیر تماشایم کن.
عمده بافت تاریخی نزدیک ساحل و در قسمت شرقی شهر یا محله «کوش» است و در دل آن خانه‌های یونسی و یوسفی. محمدزارعی مدیر این اقامتگاه سنتی و خانه بوم گردی یوسفی بندر کنگ می‌گوید: «هر گروهی که وارد این منطقه شود، امکان بازدید از بافت تاریخی برایش وجود دارد و در تمام قسمت‌ها هم می‌تواند خانه‌های قدیمی را ببیند. به گفته وی، 286 واحد مسکونی تاریخی در محدوده بافت سنتی کنگ وجود دارد که 70 مورد آن خانه‌های اعیانی سه و چهار ایوانه است و زیربنای هرکدام هم افزون بر 400 مترمربع که در میان‌شان بناهای سه اشکوبه یا سه طبقه هم هست.
با خودم فکر می‌کنم این همه بنای زیبا و کوچه و خیابان دل‌انگیز و خانه‌های شناسنامه‌دار و موج دریا و طبیعت چشم‌نواز و گوش‌نواز و موزه و مسجد و مردمی خونگرم و مهربان... برای شهر کوچکی مثل کنگ اغراق‌آمیز به نظر می‌رسد. کنگ این همه گنجینه و دارایی را از کجا آورده؟ این همه آرامش؟ همه این‌ها به خیال می‌ماند، به رؤیایی دور اما واقعیت دارد، واقعیتی شبیه رؤیا. کنگ یک رؤیای شیرین است.
گزارش از: عبدالرحیم دیوسالار
این مطلب نخستین بار در روزنامه ایران منتشر شده است.
