از قیمت گذاری دستوری و مدیران بی انگیزه تا سیاست نادرست بازار گردانی/ دلسردی سهامداران از تقسیم سود اندک در مجامع فولاد و فملی

پیشکسوت بازار سرمایه در خصوص پیشی گرفتن بازدهی شاخص کل هم وزن از شاخص کل و بی توجهی سهامداران نسبت به سهام بنیادی که منجر به رشد نامتقارن در بورس شده، عدم اقبال سهامداران به نماد‌های بنیادی و شاخص را دلیل این موضوع دانسته و به تشریح دلایل آن پرداخت.

به گزارش «بورس تابناک»؛ بررسی بازدهی شاخص های مختلف بورس تهران، حکایت از تمایل سهامداران به نمادهای کوچک و غافل ماندن از صنایع و شرکت های شاخص ساز دارد که رشد و بازدهی نامتقارن در بورس تهران را رقم زده؛ موضوعی که در ادامه روند بازار به زیان خود سهامداران و بازار سرمایه خواهد بود.

آنچه از بررسی عملکرد ماهانه 50 شرکت فعالتر بورس تهران بر اساس میانگین موزون و ساده استخراج می شود، بازدهی تنها 37 درصدی شاخص این شرکت ها بر اساس میانگین موزون و 55 درصدی بر اساس میانگین ساده است.

علیرضا عکسری مارانی در گفت‌وگو با خبرنگار بورس تابناک با بیان اینکه سهام بنیادی کاملا برگرفته از  ریسک سیستماتیک دولت قرار دارد، اظهار کرد: شاهد آن هستیم که دولت قیمت پایه را دستوری برای فلزات رنگین تعیین می کند. فروش شرکت‌های سنگ آهنی نیز تحت تاثیر قیمت شمش  صادراتی فولاد خوزستان بوده و شرکت های پتروشیمی نیز با توجه به کاهش قیمت های جهانی از یک طرف و قیمت گذاری غیر منصفانه در بورس کالا هستند، این مسائل مانع از کشف قیمت واقعی برای محصولات پتروشیمی و فولادی شده است.

عسکری مارانی با اشاره به اینکه با اف ای تی اف و پالرمو موافق هستیم، ولی در شرایط جنگ اقتصادی لزومی ندارد چرا که اکنون شاهد آن هستیم که کشتی‌های صادراتی ما که در دریای مدیترانه در حال تردد هستند نمی توانند به مقصد برسند، و لازمه اف ای تی اف کنترل وجوه، کنترل کد اقتصادی، مالیات بر ارزش افزوده و سایر مسائلی است که برای  صنایع مشکل ساز می شود.

وی ادامه داد: اگر نگاه جدی تر به این قضیه داشته باشیم مدیران این شرکت ها همگی دولتی و بی انگیزه هستند با توجه به سخت تر شدن شرایط صادرات زیر بار مسئولیت نمی روند و البته مدیری که بنگاه ده هزار میلیاردی را اداره می کند اگر بخواهیم به او حقوق ۲۰ میلیون تومانی بدهیم ریسک پذیر نخواهد بود و تمام وقت در خدمت بنگاه خود نیست.

مارانی با اشاره به اتفاقاتی که درمجامع برخی شرکت های بزرگ اتفاق افتاد، تأکید کرد: از طرف دیگر، بازارگردان های شرکت های بزرگ در صدد مدیریت و قرار گرفتن در هیأت مدیره این شرکتها و تصاحب کرسی مدیریتی هستند در حالی که صندوق‌ها و سبدگردانها نباید چنین دیدگاهی داشته باشند.

وی با بیان اینکه امسال مهلت پایانی برای فروش دارایی‌های مازاد بانک‌هاست، تصریح کرد: اکثر  داراییهای بزرگ بانک ها در بازار سرمایه سهام بنیادی و بزرگ هستند. به همین دلیل شاهد آن هستیم که به محض اینکه از نظر قیمتی یک نماد  در روند صعودی قرار می گیرد، بانک ها بنا بر ضوابط و مقرراتی که برای فروش دارند یا نیاز به نقدینگی سهم می فروشند و ارزش ذاتی سهام را در نظر نمی گیرند.

مدیر عامل سابق سرمایه گذاری ملی ایران با بیان اینکه یکی دیگر از دلایل بی توجهی فعالان به سهام بنیادی را باید در تقسیم سود بسیار پایین این شرکت ها در مجامع گذشته دانست، از این موضوع انتقاد کرد و گفت: تقسیم سود پایین در فولاد مبارکه و ملی صنایع مس ایران منجر به  ناامیدی و دلسردی و عدم رغبت فعالان بازار به نمادهای بزرگ شده است.

مارانی تأکید کرد: در سال رونق اقتصادی که باید شاهد رشد تولید باشیم مشکلات این چنینی از یک طرف و از طرف دیگر ابزاری که وزارت صنعت به منظور تأمین نیاز داخلی با جلوگیری از صادرات در پیش گرفته، جذابیت این سهام را برای فعالان کمرنگ کرده است.

وی با اشاره به این که کماکان بدهی‌های دولت به بنگاه ها اعم از قیمت صنایع دارویی، برق و پیمانکاران با تأخیر پرداخت می شود، همه این عوامل مزید بر علت شده، ادامه داد: مبارزه با مفاسد اقتصادی اقدام بسیار مناسب و مطلوبی است و همه از این موضوع خوشحال می شوند ولی باید این نکته در نظر گرفته شود که افرادی که به عنوان متهم بازداشت می شوند، بخشی از چرخه اقتصادی کشور را در دست داشته اند و  چنانچه به سرعت برای آنها جایگزین مشخص نمی‌شود، چرخه رشد نقدینگی در صنایع کاهش می یابد و این چیزی است که امروز شاهد آنیم.

شاخص کل بورس تهران که در آغاز مردادماه در ارتفاع 253 هزار و 57 واحدی قرار داشت، با ثبت بازدهی 5.7 درصدی و رشد 13 هزار و 70 واحدی به کانال 266 هزار و 127 واحدی صعود کرد لیکن شاخص کل هم وزن، بازدهی 19.47 درصدی در مرداد داغ 98 را ثبت کرد تا بدین گونه در مرداد ماه نیز شاهد اقبال سهامداران به شرکت های کوچک باشیم.

ارزش معاملات با کاهش 21 درصدی در مرداد ماه مواجه شد و رقم 215639 میلیارد ریال را ثبت کرد، در حالی که ماه گذشته در ارتفاع 274 هزار و 695 واحدی قرار داشت.

در مرداد ماه 70014 میلیون برگه سهم و اوراق مالی قابل معامله در بورس تهران داد و ستد شد که نسبت به ماه گذشته کاهش 8 درصدی را ثبت کرد. همچنین معامله گران بورس تهران در داغ ترین ماه سال 6 میلیون و 444 هزار و 57 نوبت معاملاتی را رقم زدند که نسبت به تیر ماه با افت 16 درصدی همراه بوده است. لازم به ذکر است روزهای معاملاتی مرداد نسبت به تیر ماه با کاهش 9 درصدی 20 روز بوده است.

همه بازارهای بورس تهران اعم از بازار اول، دوم، بدهی، مشتقه و صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله با کاهش ارزش، حجم و دفعات معاملات مواجه شدند و در این بین، ارزش معاملات بازار مشتقه با افت 79 درصدی از 266.1  به 56 میلیارد ریال کاهش یافت، حجم معاملات این بازار نیز با ریزش 100 درصدی از 76386 به 0.201 میلیون قرار کاهش یافت و دفعات معاملات نیز افت 65 درصدی را ثبت و از 11310 به 3968 نوبت تنزل یافت.

بازار اول سهام نیز با کاهش 18 درصدی ارزش معاملات، افت 30 درصدی حجم و 11 درصدی دفعات معاملاتی مواجه شد، بازار دوم سهام نیز ارزش معاملات با کاهش 9.81 درصدی، دفعات معاملات با افت 18 درصدی و حجم معاملت با افزایش 52 درصدی همراه بود.

در بازار بدهی نیز ارزش معاملات با افت 70 درصدی، حجم معاملات با کاهش 69 درصدی و دفعات معاملات نیز با 27 درصدی تنزل مواجه شد. در صندوق های سرمایه گذاری نیز ارزش معاملات با کاهش 57 درصدی، حجم معاملات با افت 58 درصدی و دفعات معاملات نیز با کاهش 41 درصدی همراه بود.

در بین شاخص های منتخب بورس تهران، شاخص کل هم وزن بیشترین بازدهی ماهانه را ثبت کرد و با رشد 11756 واحدی از ارتفاع 60 هزار و 369 واحدی به ارتفاع 72 هزار و 125 واحدی صعود کرد؛ این شاخص از ابتدای سال تاکنون با بازدهی 119 درصدی مواجه شده است.

شاخص قیمت هم وزن نیز با بازدهی 18.93 درصدی و افزایش 7696 واحدی از میانه کانال 40 هزار واحدی به ارتفاع 48 هزار و 340 واحدی صعود کرد، این شاخص منتخب بورس تهران از ابتدای سال تاکنون بیش از 110 درصد بازدهی داشته است.