دفاع لاریجانی از حیثیت مجلس، چرخش ناگهانی اروپا، پاسخ صریح ایران و نطق انتخاباتی ترامپ، شکست بزرگ ناخدای برگزیت، روایتی واقعبینانه از اختلاف علما درباره مولوی، حرکت بورس خلاف جهت واقعیت، فریادی برای نجات زمین نطق دانش آموز سوئدی در دفاع از محیط زیست، مأموریت دشوار روحانی در نیویورک و آزاد شدن جعبه سیاه پتروشیمی گیت، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز چهارشنبه سوم مهرماه در حالی چاپ و منتشر شدند که در صفحات نخست آنها، تیترها و تصاویر مرتبط با نشست عمومی سران کشورها در سازمان ملل از جمله سخنرانی ترامپ و دیدارهای روحانی با برخی از سران کشورها در نیویورک قرار گرفته است.
دفاع لاریجانی از مجلس و انتقاد از هتاکیها نسبت به خانه ملت از یک سو و درخواست از رئیس سازمان صدا و سیما برای رسیدگی به این موضوع نیز از سوی دیگر، در تعدادی از روزنامهها مورد توجه قرار گرفته است.
برخی از روزنامهها در تحلیلهای امروز خود مأموریت روحانی و هیأت همراهش در نیویورک را دشوار ارزیابی کرده اند و عملکرد تیم ایرانی در اجلاس عمومی و حاشیه آن را مهم دانستند. تعدادی از روزنامهها از جمله روزنامههای منتقد سیاست خارجی دولت، از جمله کیهان و رسالت نیز در گزارشها و یادداشتهای خود، پیشاپیش هر گونه مذاکره و مطرح شدن موضوع گفتوگو را مورد انتقاد قرار داده اند.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
توصیه کیهان به ظریف در نیویورک
محمد صرفی در بخشی از یادداشت روز امروز کیهان با تیتر قورباغه چشمزرد و کرکس مصری یا...؟! با انتقاد از سخنان وزیر امور خارجه درباره شاخه زیتون روی میز نوشت: آقای ظریف وزیر امورخارجه کشورمان در نیویورک گفته است شاخه زیتون روی میز است. آقای ظریف! ترامپ و ماکرون و جانسون زبان شاخه زیتون را میفهمند؟! سه کشور اروپایی طرف قرارداد ایران در برجام بیانیه رسمی داده و در قضیه حمله به آرامکو، ایران را متهم کردهاند. طبق کدام سند و مدرک؟ هیچ! همانهایی که در جنایت جنگی یمن دست دارند و دستشان که نه، کل هیکلشان آغشته به خون یمنیهاست، با کمال وقاحت میگویند ایران باید درباره ثبات در منطقه مذاکره کند. از نظر آنها ثبات یعنی مردم مظلوم منطقه دست خود را بالا ببرند و پذیرای بمبهای اهدایی آنان باشند. این یعنی ثبات! اما اگر کسی در برابر تجاوز از خود دفاع کرد و زیر بار حرف مفت و زور نرفت، عامل بیثباتی است و باید محاکمه شود.
امروز قرار است رئیسجمهور کشورمان در سازمان ملل سخنرانی کند. آقای روحانی باید بپرسد شمایی که حتی به یک مورد از تعهدات قبلی خود عمل نکردید، چطور رویتان میشود از مذاکره و توافق جدید حرف بزنید؟ شمایی که عامل اصلی جنایت و ناامنی در منطقه هستید، چطور رویتان میشود از امنیت و ثبات دم بزنید؟ این روزها سالروز آغاز جنگ تحمیلی هشت ساله است. هنوز زندهاند پدران و مادرانی که چشم انتظار خبری، پلاکی، تکه استخوانی از جگرگوشه خود هستند. مردم ایران فراموش نکردهاند چه کسی صدام را تا بن دندان مسلح کرد و به جان ملت ایران انداختند. اگر آن روز هم چشم امید ملت ایران به کمک و پادرمیانی شما بود که نه از تاک نشان میماند نه از تاکنشان.
مشکل غرب آن است که جمهوری اسلامی به طرز شگفتانگیزی قواعد بازی را تغییر داده است. اگر تا چند دهه پیش این آمریکاییها بودند که به راحتی تصمیم میگرفتند چه بلایی سر کدامین سرزمین و مردمانش بیاورند و هزینهای ندهند، اینک باید شاهد انهدام پهپاد پیشرفته خود باشند و کاری از دستشان ساخته نیست. گمان میکردند یمن ضعیفترین حلقه محور مقاومت است و از همین حلقه چنان سیلی خوردهاند که هنوز از گیجی آن درنیامدهاند. فهم و هضم این تحولات برای دستگاه محاسباتی غرب که همه چیز را با دلار و بشکه نفت حساب و کتاب میکند، ناممکن است.
تجاوز، وحشیگری و استعمار میراث و شیوه غرب است. ترامپ، ماکرون، جانسون و مرکل فرزندان همان کسانی هستند که تا یک قرن پیش، سیاه پوستان آفریقایی را در باغ وحشهای انسانی به نمایش میگذاشتند. استعمار و بردهداری تنها پوستاندازی کرده و تغییر شکل داده است.
آثار هتاکی و به سخره گرفتن مجلس در آستانه انتخابات
علیرضا رحیمی عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در سرمقاله امروز روزنامه اعتماد با عنوان دفاع از جمهوریت نوشت: معالاسف در ماههای اخیر نگاهی تخریبی به مجلس ایجاد شده که در برخی مواقع با نگاه معاندان و براندازان تلاقی کرده و گاهی اوقات مشاهده میشود به بهانه شفافیت یا پاسخگویی به مردم، به جای مطالبهگری از مجلس، دست به هتاکی پارلمان میزنند. در صورتی که همه باید پایبند به اخلاق و آموزههای اسلامی باشیم و اولین آموزه در اخلاق هم این است که اگر نقد و انتقادی داریم، آن را در چارچوب کارشناسی و اخلاقی بیان کنیم. اما جای بسی تاسف است که در روزها و ماههای اخیر شاهد بودیم که از تریبونهای مذهبی به مجلس و نمایندگان مردم هتاکی شد. هر چند همین اتفاق ناخوشایند، در عمل به نوعی همگرایی میان دلسوزان نظام و کشور انجامید و بسیاری از این گفتند که لازم است بیشتر به اخلاق و اخلاقیات تمسک بجوییم و بسیاری گفتند و نوشتند که باید وعاظ و خطبا و افرادی که تریبوندار هستند، بیش از دیگران نسبت به چارچوبهای اخلاقی و ادبِ انتقاد مقید باشند و اگر قرار است منبر و امامت جماعات الگوی جوانان باشد، طبیعتا نخستین نکته حائز اهمیت و اولین الگوی مدنظر، همین الگوی اخلاقی و پایبندی به آن است. به نظر میرسد سخنان آقای لاریجانی، ریاست مجلس شورای اسلامی بحثی مهمتر از صرف دفاع از نمایندگان بود و بهنحوی در راستای دفاع و صیانت از ارکان نظام و بهویژه جمهوریت نظام مطرح شد.
بنابراین در حالی که بعضی، به نحوی خود را مدعی پیروی از جمهوری اسلامی و قانون اساسی میدانند، در عمل در این مسیر گام برنمیدارند و همزمان شاهدیم که این جوسازیها و اهانتهای آشکار به نمایندگان و بالاخص نهاد پارلمان، در شرایطی با جدیت از سوی طیفی خاص دنبال میشود که مسلما این رویهها به هیچ عنوان در چارچوب اصول جمهوری اسلامی و قانون اساسی نمیگنجند. بر این اساس است که باید نگاهمان در این ایام حساس و شرایط سختی که به لحاظ بینالمللی داریم در راستای ایجاد وحدت، همدلی و روحیه تعامل و همکاری باشد؛ چرا که رفتاری که به تفرقه در جامعه و کشور دامن میزند، قاعدتا بهمثابه سمی مهلک در فضای سیاسی و اجتماعی کشور خواهد بود.
محل تأسف است که شاهدیم صدا و سیما نیز در همین مسیر گام برداشته و بهجای نقد مشقفانه و دلسوزانه، بهسمت هتاکی و به سخره گرفتن مجلس و نمایندگان حرکت کرده است. این در حالی است که به نظر میرسد هر چه به انتخابات مجلس یازدهم در اسفندماه پیشرو نزدیک میشویم، این فضاسازیها تشدید شده و عملا به نوعی آلودگی سیاسی تبدیل میشود. بنابراین تریبونداران، مراجع مذهبی و سیاسی و همچنین صدا و سیما و رسانههای جمعی باید با توجه دوچندان به مواجهه با مسائل بروند و اجازه ندهند که وحدت و همدلی که امروز بیش از هر زمانی نیازمند آنیم و نیاز ضروری کشور است، تحتالشعاع این حواشی نابهجا قرار گیرد. بنابراین نهادهایی از این دست باید به نحوی عمل کنند به جای آنکه به سمت تفرقه و آشفتگی سیاسی بیشتر در جامعه حرکت کنیم تا همزمان با نزدیک شدن به انتخابات، فضای همدلی، تعامل، همکاری و تعاملی درخور در کشور ایجاد شود.
میدان سخت نیویورک برای روحانی و تحولات احتمالی آینده
محمدرضا ستاری در سرمقاله امروز روزنامه ابتکار با عنوان میدان سخت نیویورک سخنرانی رئیس جمهور روحانی که قرار است در اجلاس عمومی سازمان ملل انجام شود، نوشت: از هفته پیش تاکنون، آمریکا با مانورهای گسترده بر روی حملات انصارالله یمن به آرامکو تا آنجا پیش رفت که بانک مرکزی ایران را مجدداً تحت تحریم قرار داده و سعی در ایجاد ائتلافی علیه ایران در این خصوص داشته است. در همین راستا شاهد بودیم که شامگاه دوشنبه سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه نیز مدعی مسئولیت ایران در این حملات شدند؛ امری که با وجود تأکید انصارالله مبنی بر انجام این حملات، همچنان طرفهای غربی بر روی این مسأله پافشاری میکنند.
در چنین شرایطی که تنشها میان ایران و آمریکا بار دیگر و اینبار به صورت کم سابقهای افزایش یافته است، موضوع دیگری به نام برجام نیز از جمله چالشهایی است که نیاز فوری به توجه و حل و فصل شدن نهایی دارد. اکنون توافق هستهای تنها بر روی کاغذ وجود دارد و شرکای آن در ۱۶ ماه گذشته نشان داده اند که توانایی یا میل ایستادگی در مقابل آمریکا را ندارند. در بحبوحه این مسأله، اکنون موضوع حملات به آرامکو هم در دستور کار قرار گرفته و آوردگاهی مانند سازمان ملل که میتواند به صورت بالقوه تریبونی برای ایران جهت رساندن صدای تنشزدایی و مقابله با ایرانهراسی شود، امروز با تلاش طرفهای غربی میرود تا به صحنه محاکمه بینالمللی ایران بدل شود.
در این میان رویکرد روسیه و چین به واسطه تمایلشان به حفظ وضع موجود مشخص است. اروپا نیز خواهان حفظ وضع موجود است، با این تفاوت که چند بازی تاکتیکی را نیز در دستور کار خود دارد؛ نخست ژست تلاش برای خروج از سیطره آمریکا و حفظ برجام به عنوان میراث چندجانبه گرایی دیپلماتیک خود و دوم پیوندزدن سایر مسائل به موضوع برجام جهت شانه خالی کردن از تعهداتش. این موضوع سه بار در یک سال گذشته تکرار شده؛ به طوری که تابستان سال قبل و در هنگام تحت فشار قرار گرفتن اروپا جهت مشخص کردن رویکردش در قبال برجام، بهانه حملات تروریستی ایران به خاک اروپا مطرح و چند ماه پس از این گیرودار، اروپاییها از مکانیسم مالی SPV به ناگهان به اینستکسی رسیدند که هنوز هم نخستین تراکنش مالی در آن محل ابهام است. امسال هم کمیسیون مشترک برجام تحت شعاع توقیف کشتی گریس ۱ و نفتکش انگلیسی قرار گرفت و حالا همزمان با ابتکار عمل اروپا به رهبری فرانسه جهت گشایش یک خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری و صدور معافیت فروش نفت برای ایران که با مخالفت آمریکا در آخر کار روبه رو شد، موضوع حملات به آرامکو گزینه مطلوب اروپا جهت شانه خالی کردن از تعهدات برجامی را در اختیار آنها قرار داده است.
از سوی دیگر، ایالات متحده آمریکا نیز قدم به قدم در راستای راهبرد فشار حداکثری و جنگ اقتصادی علیه ایران حرکت کرده و از هر گزینهای جهت ایجاد یک ائتلاف جهانی و ایران هراسی بهره میگیرد. آمریکاییها بیش از یک سال و نیم است که تلاش بیوقفهای را جهت انداختن هزینههای شکست برجام بر دوش ایران و تبرئه خود برای خروج از یک توافق بینالمللی را صورت داده و اکنون هم تحرکات معنادار چند ماه اخیر در منطقه را فرصت مناسبی در جهت نیل به این خواسته میدانند. به همین دلیل در قبال راهبرد مشخص روسیه و چین، اکنون اروپا و آمریکا هر کدام به فراخور حال خود، قصد بهرهبرداری از شرایط موجود را دارند که برآیند آن تبدیل شدن موضوع به یک کارزار سخت دیپلماتیک برای ایران است؛ لذا در چنین وضعیتی است که شاید مجمع عمومی امسال مهمترین و دشوارترین صحنه نبرد دیپلماتیک برای ایران است، عملکرد روحانی و تیم همراهش در این صحنه میتواند به میزان زیادی در تحولات هفتهها و ماههای آینده از منظر روابط خارجی تاثیرگذار باشد.