قمار بزرگ دموکرات‌ها و نبردی پیرامون روح سیاست در آمریکا

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، قدر زمان را برای عقیم گذاشتن قضیه قمار نانسی پلوسی، سخنگوی سنا در مسأله استیضاح رئیس جمهوری به خوبی می داند؛ آن هم در نبردی که می تواند تکلیف ریاست جمهوری وی و انتخابات سال 2020 را مشخص کند.

ترامپ ملزم به انتشار یک نسخه تحریر شده از تماس تلفنی خود با رهبر اوکراین در روز چهارشنبه شده است؛ تماسی که به عقیده دموکرات‌ها، نوعی سوءاستفاده او از قدرت ریاست جمهوری تلقی می شود. کاخ سفید همچنین در نظر دارد شکایت مربوط به افشا کننده این تماس را ـ که باعث بروز بحران سیاسی یک هفته اخیر در آمریکا شده و ریاست جمهوری ترامپ را متزلزل ساخته ـ به کنگره ارائه کند.

این تصمیم ترامپ نشانه فاصله گرفتن کاخ سفید از رویه سابق خود است که طی آن مانع نظارت شفاف بر عملکرد خود می شده و واقعیات را تحریف می کند؛ بنابراین، منتقدان ترامپ، روز چهارشنبه با علاقه ای خاص، وقایع را دنبال خواهند کرد.

متن تماس تلفنی و واکنش کنگره به گزارش منتشره از سوی افشا کننده آن، می تواند در به حرکت درآوردن قطار مبارزه در میدان استیضاح و شکل دادن به افکار عمومی که در نهایت نتیجه آن را رقم خواهد زد، بسیار مهم باشد.

صرف‌نظر از نتیجه این استیضاح، ترامپ اکنون خود را در مرکز صحنه یک نمایش تاریخی و نادر می بیند و به عنوان یکی از چهار رئیس جمهوری که در تاریخ ایالات متحده با تهدید واقعی استیضاح روبه رو شده اند، مطرح می شود.

در سوی دیگر، پلوسی با راه انداختن جلسات استماع در خصوص استیضاح ـ آن هم چندین ماه پس از مقاومت در برابر آن و ظاهرا بدون اطلاع از فحوای اسناد منتشر شده ـ ریسک بزرگی می کند. اگر اطلاعات موجود در هر دو سند (متن و گزارش افشا کننده) کامل از جدی بودن اتهام وی به رئیس جمهور مبنی بر اینکه ترامپ مرتکب جرایم بزرگ و سوءاستفاده از قدرت شده است، پشتیبانی نکند، احتمال دارد اقدام پلوسی به عنوان یک اقدام بیش از اندازه اغراق شده در نظر گرفته شود.

این واقعیت منعکس کننده قمار بزرگی است که اکنون رئیس مجلس در استفاده از ابزار غایی قانون اساسی شروع کرده؛ برای آغاز یک نبرد سیاسی که نه عملا شفاف و واضح تعریف شده و نه برای پایان دادن آن به نفع حزب پلوسی تضمینی وجود دارد. اگر طرح استیضاح شکست بخورد، پلوسی ناخواسته باعث می شود که ترامپ ریاست جمهوری بی بند و بار خود را که دایم هنجارهای کنگره را مورد حمله قرار می دهد، یک ریاست جمهوری معتبر و قانونی در نظر بگیرد و همچنین قمار پلوسی می تواند راه را برای کابوس نهایی دمکرات ها ـ دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ ـ هموار کند.

هیچ شرط قانون اساسی وجود ندارد که بر اساس آن لازم باشد، استیضاح با اتفاق آرا در مجلس پایان یابد.

اما حتی اگر تحقیق و تفحص مجلس به مواد قانونی استیضاح و با قانون رأی اکثریت در مجلس به پایان برسد، هیچ کس باور ندارد که جمهوری خواهان مجلس سنا اکثریت دو سوم رأی مورد نیاز برای برکناری ترامپ از سمت ریاست جمهوری را به حزب رقیب خود بدهند.

در نتیجه پیکار استیضاح به زودی به نبردی پیرامون روح سیاست در آمریکا تبدیل می شود: این موضوع که رأی دهندگان چطور عمل کنند، می تواند مشخص سازد، چه کسی در سال 2020 در کاخ سفید خواهد بود و همچنین روند و مسیر آمریکا را برای سال های آینده تعیین می کند.

ترامپ اصرار بر آن دارد که متن تماس با ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین نشان می دهد وی هیچ گاه تهدید نکرده ارائه 400 میلیون دلار کمک های نظامی به این دولت ـ که سابقا تحت حکومت اتحاد جماهیر شوروی بوده ـ منوط به تحقیق و تفحص در مورد جو بایدن، نامزد پیشرو حزب دموکرات و پسرش کرده است. هیچ مدرکی برای اثبات این ادعاها وجود ندارد که او اقدام به جرم یا فساد در مذاکرات و معاملات با اوکراین کرده است.

اما پلوسی استدلال نموده که پذیرش علنی این نکته از سوی ترامپ که در مورد جو بایدن با زلنسکی صحبت کرده است به خودی خود نشان دهنده سوءاستفاده از قدرت توسط رئیس جمهوری است که به دنبال کمک های خارجی برای انتخاب مجدد است.

روز سه شنبه پلوسی در کنفرانس خبری گفت: «اقدامات صورت گرفته در ریاست جمهوری ترامپ، واقعیت ناخوش آیند خیانت رئیس جمهور به سوگند خود، خیانت به امنیت ملی ما و خیانت به اصالت انتخابات ما را نشان داده است. در نتیجه امروز، من به نمایندگان مجلس نمایندگان اعلام می کنم که طرح رسمی استیضاح را به پیش برند.»

ترامپ طرح استیضاح را به عنوان تلاشی از سوی دموکرات ها برای خراب کردن سفر مهم وی به مجمع عمومی سازمان ملل متحد و در راستای «تعاقب استراتژی اخبار فوری دروغین» محکوم کرده است.

پلوسی روز سه شنبه به هم پیمانانش گفت، به «لحظه حقیقت» رسیده اند؛ اظهار نظری كه همانقدر که برای حرفه طولانی اش به عنوان بالاترین مقام زن در تاریخ آمریكا صادق است، برای آینده ملت آمریکا نیز صدق می کند. بعید است هم ترامپ و هم پلوسی هر دو با هم بتوانند از این دوئل قدرت جان سالم به در ببرند. دموکرات ها امیدوارند که بتوانند چنان ترامپ را برای مقام فعلی اش نامناسب و بدون صلاحیت نشان دهند که امیدهای وی برای انتخاب مجدد را سیاه کنند.

از سوی دیگر، ترامپ امیدوار است از اقدام واکنشی علیه پلوسی چشم پوشی و از ماجرای دراماتیک استیضاح برای الهام بخشیدن به پایگاه اجتماعی خود و جمهوری خواهان معتدل و همراه برای حضور گسترده در انتخابات نوامبر 2020 استفاده کند.

در نهایت اگر این مبارزه به نفع ترامپ به پایان برسد، انتخابات بعدی می تواند نشان دهنده یک اتفاق غیر عادی در تاریخ آمریکا باشد که بر اساس آن رئیس جمهوری که استیضاح شده، همچنان در دور دوم به پیروزی می رسد.

یک کابوس دردناک ملی

در 223 سال اول تاریخ ایالات متحده تنها دو رئیس جمهور استیضاح شدند؛ اندرو جانسون و بیل کلینتون. محکومیت هیچ یک از این دو توسط سنا انجام نشد. ریچارد نیکسون هم حتی پیش از استیضاح با این پیش فرض که قطعا کنگره وی را به دلیل جرایم مربوط به واترگیت برکنار می کند، استعفا داد.

اکنون این احتمال وجود دارد که در بیست سال گذشته دو بار استیضاح اتفاق بیفتد، که این امر نشان دهنده وضعیت شکاف میان ملتی است که از کمر به دو نیم تقسیم شده و توسط ریاست جمهوری ترامپ بیشتر از قبل هم قطبی شده است.

استیضاح در واقع نمایش قدرت نهایی است بین دموکرات های مجلس نمایندگان از یک سو که معتقدند در انتخابات میان دوره ای به آنها رأی داده شده تا ترامپ را محدود کنند، و از سوی دیگر، رئیس جمهوری که بارها هنجارهای دموکراتیک را نادیده گرفته و قانون اساسی را به چالش کشیده است.

ترامپ در سخنرانی خود در سازمان ملل متحد، توجیهی فرافکنانه و جایگزین برای تأخیر در ارسال کمکهای نظامی به اوکراین، پیش از مکالمه با زلینسکی پیش کشید.

وی گفت که می خواسته منتظر بماند تا کشورهای اروپایی سهم منصفانه خود در دفاع و امنیت را پرداخت کنند. بعداً رئیس جمهور آمریکا در توئیتی تأکید کرد که تصمیم وی برای انتشار متن از حالت محرمانه خارج شده و بدون سانسور مکالمه با رئیس جمهور اوکراین - که با مخالفت شدید دستیاران ارشدش روبرو بوده - نشان می دهد که هیچ شرط و گروکشی در خصوص کمک ها وجود نداشته است.

ترامپ در این خصوص در توییتر نوشت: خواهید دید این یک تماس بسیار دوستانه و کاملاً مناسب بوده است؛ بدون هیچ فشاری و بدون گروکشی، بر خلاف اقدام جو بایدن و پسرش؛ این جنجال چیزی نیست، جز ادامه بزرگترین و مخرب ترین تلاش برای جعل اخبار.

استراتژی نانسی پلوسی

پلوسی در یک سخنرانی در واشنگتن هشدار داد: رئیس جمهور بی قانونی را در کشور ما تبدیل به یک فضیلت کرده است. رئیس مجلس در ظاهر و آشکارا تعهدی به اقدام به استیضاح نداد و احتمال دارد مستندات این پرونده اعتبار کافی نداشته و در نهایت، کسب آرای کامل برای استیضاح را زیر سؤال ببرد.

اما او به محض آنکه یک جریان و سیلاب سیاسی مسیر بحث استیضاح در واشنگتن را تغییر داد، موضع خود را عوض کرده است. تعدادی از دموکرات های معتدل و در حال نوسان که او سعی در نگاه داشتن آنها در جبهه خود داشت، به سمت جبهه استیضاح رفتند.

وی علنا گفت که ماهیت ارتکاب جرم توسط ترامپ مشخص است - یعنی همان عاملی که احتمالاً معادلات سیاسی را تغییر داده است. پلوسی بیان کرده: این قابل درک ترین موضوع برای مردم است و دانستن این موضوع هم بسیار مهم است. هیچ نیازی نیست که یک مکالمه خوب و مناسب با گروکشی همراه باشد. شما نباید از دولت های خارجی بخواهید در انتخابات ما به ما كمك كنند. بخاطر همین است که ما می خواهیم جلوی روسیه را بگیریم. این کار اشتباه است.

به نظر می رسد بایدن نیز مانند پلوسی، در حال محاسبه موضع سیاسی خود در این مناقشه است. وی به عنوان فرد مورد هدف در حملات ترامپ و نامزد پیشتاز حزب دمکرات، در این نمایش درام در موقعیتی منحصر به فرد قرار دارد.

معاون رئیس جمهور سابق در یک سخنرانی ویدئویی که ظاهراً در راستای نمایش سمت و سوهای انتخاباتی و خلق و خوی سیاسی نامزها بوده است، گفت که اگر ترامپ اطلاعات درستی راجع به این پرونده ارائه ندهد، قانونگذاران را در موقعیتی می گذارد که هیچ انتخابی دیگری جز استیضاح نداشته باشند.

بایدن گفته: مخفی کردن اطلاعات از کنگره ای كه به واسطه قانون اساسی ناظر امور است، و جلوگیری از تلاش های آن برای تحقیق و تفحص، در شأن رئیس جمهور آمریكا نیست. این کار سوءاستفاده از قدرت است. از نظر من، دونالد ترامپ با این کار تنها گزینه استیضاح را برای کنگره باقی می گذارد. این یک فاجعه خواهد بود، اما یک تراژدی است که خودش برای خودش ساخته.

موانع استیضاح

اقدام به استیضاح - که می تواند منجر به دور زدن یک انتخابات دموکراتیک شود - جدی ترین و مهمترین مانور سیاسی موجود در قانون اساسی آمریکاست. این اقدام میتواند انسجام ملی را از هم بپاشد و نتایج غیرقابل محاسبه و جریان نیروهای سیاسی معکوسی را به دنبال آورد که می توانند سال ها تداوم داشته باشند.

یک منبع آگاه از روند استیضاح به سی ان ان گفته: ترامپ روز سه شنبه تصمیم به انتشار گزارش افشا کننده مکالمه گرفته است. پیش از این، کاخ سفید رئیس کل سرویس اطلاعات ملی آمریکا جوزف مگوایر را تحت فشار گذاشته بود تا این گزارش را به قانونگذاران ندهد؛ اقدامی که به گفته دموکرات ها به خودی خود نقض قانون است.

هنوز مشخص نیست، چه چیزی در تغییر موضع ترامپ در این خصوص موثر بوده است؛ هرچند پلوسی به نمایندگان مجلس گفته كه طی یک تماس تلفنی در روز سه شنبه برای انتشار متن مکالمه، به ترامپ فشار آورده است.

دو مقام ارشد کاخ سفید به گونه ای بیان کرده اند نباید انتظار هیچ بمب اطلاعاتی در افشای متن مکالمه را داشت و گفته اند که انتظار می رود که این متن، متنی عادی و بدون نکته ویژه ای باشد.

یکی از مقامات انتشار گزارش افشا کننده را تصدیق کرده که این گزارش بسیار مهمتر از متن مکالمه است؛ اما این مقام مسئول اعتبار کارمندی را که اقدام به شکایت و افشای اقدام ترامپ در خصوص تعامل با رئیس جمهور اوکراین کرده، زیر سؤال برده است.