دستگری تعدادی از کارگران هفت تپه در مسیر تهران، لزوم عبور از اقتصاد نفتی، پشت پرده اتفاقات تیم امید، ۱۰۰ آقازاده با رانت بورسیه، بازگشت داوطلبانه پناهندگان به کشورهای مبدأ، اربعین و ناآرامیهای عراق، استراتژی بلندمدت ترکیه، تأکید رئیس جمهور بر جامعه امن نه امنیتی، فریبکاری منافقانه بنسلمان، واردات آمپول تستوسترون به عنوان پودر نارگیل و کاکائو! و آیا کابوس ترامپ تحقق پیدا میکند؟ از مواردی است که موضع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز چهارشنبه هفدهم مهرماه در حالی چاپ و روانه پیشخوان مظبوعات شدند که تأکید مقام معظم رهبری بر لزوم عبور از اقتصاد نفتی، توصیه رئیس جمهوری به وزیر و معاونان و مدیران ارشد وزارت اطلاعات مبنی بر جامعه امن نه جامعه امنیتی، نقد و تحلیل حمله احتمالی ترکیه به شمال سوریه و جنگ و جدال بر سر مالیات از عناوینی است که در صفحه نخست روزنامههای امروز با تیترها و تصاویر مختلف برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتها و سرمقالههای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
چرا ورزشگاه مسأله زنان شده است
محمد مهاجری، روزنامهنگار طی یادداشتی که روزنامه ایران در شماره امروز خود چاپ کرده، با عنوان چرا ورزشگاه مسأله زنان شده است؟ نوشت: «دغدغهها و مشکلات اصلی بانوان ما، ازدواج و تأمین جهیزیه و اشتغال و تحصیل است، نه رفتن به ورزشگاه. حضور در استادیومها برای تماشای مسابقات، فقط برای یک عده معدود محدود شکم سیر لاقید، مهم است.»
این عبارات را افراد و رسانههایی که به محض مطرح شدن حضور زنان در ورزشگاه، چهارستون بدنشان میلرزد، بیان میکنند. چنان هم حرف میزنند که گویی این مطالب را با مشقت زیاد کشف کردهاند و کسی قبل از آنها به افتخار چنین کشفیاتی دست پیدا نکرده است.
دست برقضا نویسنده این سطور هم با این دوستان همراه است که تماشای بازی فوتبال فلان دو تیم، مسأله اصلی بانوان جامعه ما نیست. حتی اگر از اکثر همین خانمهایی که بلیت روز پنجشنبه استادیوم آزادی را خریدهاند سؤال کنید، آنها هم خواهند گفت: آنقدر مشکل و گره در زندگیشان هست که رفتن به ورزشگاه در میان آنها گم است! پس چه اتفاقی افتاده که این موضوع به مسأله آنها تبدیل شده؟
پاسخ این سؤال از شدت سادگی، به ذهن نمیآید و آن این است که ورزشگاه رفتن زنان را مخالفان موضوع، به یک پدیده بغرنج تبدیل کردهاند. پارهای از روی دلسوزی میگویند اگر خانمها در استادیوم حضور پیدا کنند، چون مردها ممکن است حرفهای رکیک بر زبان آورند، اخلاق زنها خراب میشود! خب معلوم است اگر خانمها در استادیوم از شنیدن چنین حرفهایی اذیت شوند دفعه بعد نمیروند. وانگهی مگر همین حرفهای رکیک در کوچه و خیابان و... رد و بدل نمیشود و گفتن آنها سند خورده است به نام استادیوم؟
از سوی دیگر عدهای گمان میکنند این کار، منجر به ساختارشکنی میشود. کدام ساختارشکنی؟ همین خانمها اتوبوس و مترو سوار میشوند، سینما و پارک و کوه میروند و در هریک از اینها احتمال ساختارشکنی وجود دارد. چرا برای آنها نگران نیستیم؟
عدهای نیز احکام فقها را در این زمینه باز میگویند. حال آنکه فقها غالباً و معمولاً حکم را بیان میکنند و تشخیص موضوع با مکلف (مقلد) است. کاملاً واضح است که حضور در استادیوم برای تماشای ورزش از مباحات است (این حکم است) و بیش از این، چون به موضوع برمیگردد به مقلدین و مکلفین مربوط است؛ و سخن آخر آنکه، واقعاً حضور زنان در ورزشگاه، مسأله اصلی آنها نیست، اما از بس یک جریان سیاسی خاص در آن دمیده است، عدهای را سر لج آورده و میخواهند قضیه را به رو کم کنی سیاسی تبدیل نمایند.
همان جریان سیاسی که میخواهد لج طرف مقابل را دربیاورد با تهمت و توهین، آتش دعوا را شعلهور میکند و مسألهای که براحتی قابل حل است، به گره کور تبدیل میکند.
هنر، این نیست که موضوعات ساده اجتماعی را سیاسی کنیم، بعدش به آن رنگ جناحی بپاشیم، سپس به دعوا و بلبشو تبدیل کنیم و سرانجام از آن قصه امنیتی بسازیم. آنگاه برای حل کردن آن مجبور شویم پای امریکا و دشمنان داخلی و خارجی را وسط بکشیم و... از همان اول، با صبر و حوصله میتوان موضوع را از شاخ و برگهای سیاسی و... تهی کرد و به گونهای برخورد کرد که موضوع بتدریج به تحلیل برود.
کردها در آغوش اسد؟
روزنامه خراسان در گزارشی از تحولات سوریه و وضعیت کردهای این کشور نوشت: در حالی که ارتش سوریه درگیر مبارزه با گروههای تروریستی در ادلب و حماه است، ترکیه با چراغ سبز آمریکا حمله به شرق فرات را در دستور کار دارد و منطقه «تل الطویل» در شمال شرق استان مرزی الحسکه را نیز هدف حمله قرار داد. این منطقه در برگیرنده یکی از پایگاههای شبه نظامیان کرد سوریه موسوم به «قسد» است. هنوز ۲۴ ساعت از توئیت ترامپ درباره تهدید به نابودی اقتصاد ترکیه بر سر موضوع شمال سوریه نگذشته بود که رئیس جمهور آمریکا در توئیتر نوشت: «ترکیه شریک تجاری بزرگ ایالات متحده است» ترامپ به راحتی آب خوردن تغییر موضع میدهد. از سویی دیگر، الجزیره نیز نوشته است که شهروندان کرد ساکن شمال شرقی سوریه میخواهند در برابر حمله نظامی ترکیه به این منطقه زنجیره انسانی تشکیل دهند و مانع از ورود ارتش ترکیه شوند.
مردم کرد در سنین مختلف «چادرهای بزرگی» برپا و تجمع خود را در شهرهای رأسالعین، تل ابیض و کوبانی آغاز کردهاند. بر اساس گزارشها، تانکها و خودروهای زرهی ارتش ترکیه وارد منطقه جرابلس شدهاند و در حال حرکت به سمت ریف شمالی منبج هستند. روزنامه «ینیشفق» برخی از این ویدئوها را منتشر کرده است. ترکیه میخواهد در طول مرز خود با سوریه منطقه امنی به عمق ۳۰ کیلومتر ایجاد کند و پناهجویان سوری را که هماکنون در ترکیه ساکناند به این منطقه منتقل کند. نیروهای دموکراتیک سوریه متشکل از کردها و عربهای سوری که تاکنون با آمریکا در مبارزه با داعش همکاری کردهاند، عقبنشینی آمریکا از شمال سوریه را پشت کردن آمریکاییها به خود ارزیابی میکنند. «نواف خلیل»، مدیر مرکز مطالعاتی کردهای سوریه در گفتگو با النشره تأکید کرد: در مقابل تصمیم گیرندگان کرد، گزینههای دیگری از جمله برقراری ارتباط با دیگر بازیگران، وجود دارد و بدترین توافق با نظام سوریه بهتر از اشغال ترکیه است. به هر روی، در شرایطی که وضعیت در شمال سوریه هر روز پیچیدهتر شده و اختلاف میان آنکارا و مسکو، تلاقی منافع بیشتر میان ترکیه و واشنگتن را به همراه داشته، کردهای سوری با درک این خطر به دنبال یارگیری جدید بوده و سعی میکنند با نزدیکی به دمشق حقوق خود را تضمین کنند.
عذرخواهی از کارگران دستگیرشده
علی خدایی در سرمقاله امروز روزنامه اعتماد که با نیم صفحهای مرتبط با مسائل کارگری روی پیشخوان مطبوعات قرار گرفته نوشت: دستگیری کارگران شرکت نیشکر هفتتپه که به دعوت کمیسیون اجتماعی مجلس در راه تهران بودند؛ اتفاق ناگواری بود و لازم است مجلس برای دفاع از شأن خودش هم که شده این موضوع را پیگیری کند. بنا بر اطلاع من از کارگرانی که در روزهای اخیر دستگیر شدهاند فقط آقای خنیفر در دادگستری پرونده داشتهاند که با وثیقه هم آزاد بودند و هیچیک از آنها ممنوعیت سفر نداشتند. بررسی اینکه کارگران حکم جلب داشتهاند یا خیر در توان مجلس است و نمایندگان میتوانند وضعیت آنها را به دقت بررسی کنند. البته دیدم که آقای محجوب در نطقشان از مجلس از کارگران عذرخواهی کردند؛ به نظر من لازم است همه ما از این کارگران عذرخواهی کنیم. همه مسوولان ما موظف به عذرخواهی از شهروندان کشورمان هستند. کارگران هفتتپه مثل بقیه شهروندان در حال سفر از شهری به شهر دیگر بودند تا در خانه ملت حرفشان را به گوش نمایندگان برسانند. چنین اتفاقی قابل توجیه نیست. مشکل دیگری که در این زمینه وجود دارد بحث واگذاری شرکت نیشکر هفتتپه و پیامدهای آن است. وقتی همه مسوولان ما به این قضیه واقف و معترفند که در واگذاریها تخلفاتی صورت گرفته است...
باید هرچه سریعتر این روند خصوصیسازی متوقف شود. شرکت هفتتپه و هپکو جزو شرکتهایی هستند که مجددا باید مدیریت آنها دولتی باشد و بعد از شناسایی پذیرنده دارای شرایط مجددا میتوان روند خصوصیسازیشان پی گرفته شود. البته در دوره فعلی با توجه به اینکه بخش خصوصی ما قدرتی برای تملک و مدیریت اینگونه شرکتهای بزرگ ندارد، این واحدها نباید واگذار شوند. از طرف دیگر لازم است که صدای اعتراضهای کارگری از سوی مسوولان شنیده شود. شنیده نشدن این اعتراضها منجر به اتفاقاتی میشود که الان شاهد آن هستیم. دردآور اینکه در بین اخراجیهای شرکت نیشکر هفتتپه دو نفر از اعضای شورای اسلامی کار حضور دارند که این دو نفر کاملا رسمی و قانونی در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ذیل ماده ۱۳۶ قانون کار وظیفه نمایندگی کارگران را بر عهده دارند. برچسب زدن به کارگران نه تنها گرهای از مشکلات نمیگشاید بلکه بر مشکلات میافزاید. در حال حاضر حداقل به عنوان نماینده کارگران در شورای عالی کار میتوانم اذعان کنم که حقوق دریافتی کارگران در مقابل هزینههای زندگی بهشدت دارای قدرت پایینی است یعنی دستمزد قانونی دریافتی کارگران نهایت میتواند حدودا یک سوم هزینههای یک خانوار را پوشش دهد. در این شرایط با پرداخت حقوق به موقع کارگران، آنها میتوانند زندگی خود را مدیریت کنند. کارفرمای نیشکر هفتتپه بعد از تعدیل ۲۰ نفر از نیروهای این کارخانه با حضور در جمع کارگران اعلام میکند که تعداد نیروهای تعدیلشده به ۱۵۰ نفر افزایش خواهد یافت. معلوم بود که این روند چنین پیامدهایی را در پی داشته باشد. باید در شیوه برخورد با کارگران، روند برخوردمان با خصوصیسازی و اعتراضهای کارگری بازنگریهای جدی صورت گیرد. هیچ کارگری هیچ موقع در هیچ شرایطی تهدیدی برای امنیت ملی نیست. اما روشهایی که در کشور ما برای برخورد با کارگران در پیش گرفته میشود میتواند برای امنیت ملی تهدید به حساب بیاید.