«کتاب کار فیزیک ۸۴ هزارتومان، کتاب کار شیمی ۱۲۵ هزارتومان، کتاب کار ریاضی ۹۰ هزارتومان، کتاب کار زیست ۱۴۰ هزارتومان، کتاب کار فارسی ۱۲۹ هزارتومان، کتاب کار عربی جامع ۱۲۸ هزارتومان، کتاب کار برای تفسیر تصاویر زیست ۶۹ هزارتومان، کتاب کار قرابت معنایی ۷۴ هزارتومان و...»
به گزارش «تابناک» به نقل از روزنامه خراسان، این، فهرست خرید مادر یک دانش‌آموز پایه یازدهم است که برای تهیه‌اش در کتاب فروشی‌ها می‌چرخد و به‌رغم این که عجله دارد، وقتی متوجه میشود خبرنگارم و مشغول بررسی پدیده کتابهای کمک‌آموزشی که در سال‌های اخیر، گریبان دانش‌آموزان و خانواده‌ها را گرفته، درددل می‌کند: «وقتی معلم به بچه‌ها القا می‌کند بدون کتابهای کمک‌آموزشی، یک چیزی کم و رشد و یادگیری‌شان ناقص است، بچه‌ها هم برای تهیه این کتابها به خانواده‌ها اصرار می‌کنند و چاره‌ای جز تهیه‌اش نمی‌ماند. چون اگر تهیه نشود، بچه احساس می‌کند از بقیه عقب است و اعتمادبه‌نفسش را از دست می‌دهد.» معمولا روز‌های پایانی مهر هر سال، همان روز‌هایی هستند که بچه‌ها در پایه جدید تحصیلی جا‌افتاده‌اند و برخی مدارس، بی‌توجه به شرایط اقتصادی خانواده‌ها، به‌شکل مستقیم و غیرمستقیم دستور تهیه کتابهای کمک‌آموزشی دروس مختلف را به‌عنوان مکملی برای یادگیری و منبعی برای نمونه‌سوالات، می‌دهند. حرکتی که براساس نتیجه نظرسنجــی خراسان‌رضوی در کانال اخبارخراسان و پرس و جوی خبرنگار «در شهر» از شهروندان، یک تحمیل به حساب می‌آید که فشار زیــادی به والدین و دانش‌آموزان وارد می‌کند.
۴ میلیون تومان خرج خرید مکمل آموزشی کردم تا فرزندم، احساس سرخوردگی نکند
«محسن افخمی» ۴۷ ساله، با شنیدن سوال «در شهر» می‌گوید: «پدر دو فرزندم؛ یکی کلاس پنجمی و دیگری دانش‌آموز پایه دهم. برای دخترم که ابتدایی است، به رغم توصیه معلم اش، کتاب کمک آموزشی تهیه نکردم، چون خودش به راحتی از پس یادگیری و انجام تکالیف اش برمی‌آید. اما برای پسرم، با توجه به سخت بودن درس‌ها و ضرورت توجه بیشتر به جزئیات به‌واسطه نزدیک بودن کنکور، طی سال تحصیلی قبل و از ابتدای مهر امسال تاکنون، بیش از چهار میلیون تومان خرج خرید مکمل‌های آموزشی کرده ام. همه اینها از سرِ ناچاری برای فراهم کردن شرایط مناسب است تا بچه، به راحتی درس بخواند و کمبودی نداشته باشد. هرچند معتقدم هریک از معلمان می‌توانند خودشان یکی از این کتابها را تهیه کنند و هر جلسه، اطلاعات اضافی و تکمیلی و نمونه سوالات را در اختیار دانش‌آموزان بگذارند، اما این کار را نمی‌کنند. ضمن این که به نظر من، اگر در محیط آموزشی، دروس و اطلاعات به شکل کامل در اختیار دانش آموزان قرار بگیرد، دیگر نیازی به خرید کتاب کمک آموزشی نیست. منتها در این شرایط، ما مجبور به خرید این محصولات هستیم تا فرزندمان در مدرسه و کلاس، دچار سرخوردگی نشود، چرا که همه کلاس تهیه می‌کنند و اگر بچه من نداشته باشد، تک می‌افتد.
از زیر سنگ هم شده پول جور می‌کنم و می‌خرم تا عذاب‌وجدان پدرانه نگیرم!
«امیر محمدخانی» ۵۰ ساله هم که پدر یک دانش آموز دبستانی است، می‌گوید: «سال گذشته فرزندم فهرستی از کتابهای کمک درسی آورده بود که معلم‌ها گفته بودند تهیه کند، اما من به دلیل این که اعتقادی به این کتابها نداشتم، تهیه نکردم. منتها با گذشت چند هفته، احساس کمبود اعتماد به نفس شدید نسبت به همکلاسی‌هایش را در فرزندم دیدم. دیدم که مدام از عقب بودن از همکلاسی‌هایش حرف می‌زند و راست اش حسابی دچار عذاب وجــدان شدم و به هر مشقتی که بود، پول تهیه کتابها را جور کردم و برایش خریدم. امسال هم باز به‌واسطه تجربه پارسال، تا اسم کتاب کمک‌آموزشی را آورد، برای این که حداقل در ذهنِ خودم برچسب «پدر بد» نخورم، از زیر سنگ هم که شده پول جور کردم و کتابها را خریــدم. این در حالی است که به شدت معتقدم دانش آموز نباید متکی به کتابهای کمک آموزشی رشد کند، بلکه اگر محتوای همان کتابهای درسی را خوب بفهمد، احساس ناتوانی نمی‌کند.»
چشم و همچشمی حتی در خریــد کتاب کمک‌درسی؟
خانم «صدری» ۳۵ ساله به نکته ظریفی اشاره می‌کند: «شاید باورتان نشود، اما چشم و همچشمی به خرید کتاب کمک درسی هم وارد شده است. چشم و همچشمی بین معلم‌های دو کلاسِ یک مدرسه، بین دانش آموزان، بین خانواده دانش آموزان و... نتیجه این است که معلم به فرزند من و همکلاسی هایش که کلاس هشتم هستند، تاکید می‌کند حتما فلان کتاب را بخرند تا از بقیه همسالان‌شان عقب نیفتند، اما چون سطح سوالات بالاست، بچه‌ها قادر نیستند از پس حلشان به تنهایی بربیایند. در عین حال، معلم هم فرصت نمی‌کند سرِ کلاس برای مرور کتاب کمک آموزشی وقت بگذارد. منتها هم خودش و هم بچه ها، از دیدن کتابها استرس می‌گیرند و این همه کتاب گران‌قیمت، معمولا استفاده نشده، راهی سطل زباله میشود، اما هیچ کدام حاضر نیستند کوتاه بیایند و باز سال بعد، آش همین است و کاسه همین.
فرزندم بدون این کتابها احساس کمبود می‌کند!
«رشوانی» هم می‌گوید: به نظر من، راه انداختنِ این جوّ پرهزینه، فقط کار یک مافیا برای در دست گرفتنِ یک بازارِ پرسود است. مافیایی که به واسطه تبلیغات گسترده، به معلم‌ها و خانواده‌ها و دانش‌آموزان القا می‌کند یک جای کار می‌لنگد و برای رفع نقایص یادگیری، باید حتما خرید کرد.» خانم «راد» ۳۶ ساله هم اضافه می‌کند: «از سال اول ابتدایی برای فرزندم به توصیه معلم اش، کتاب کمک آموزشی خریدم و الان که کلاس ششم است، به نوعی معتاد به این کتابها شده و بدون این کتابها، مدام احساس می‌کند همه اطلاعات آموزشی که نیاز دارد، تامین نمی‌شود و تمام اتکایش به همین مکمل هاست.»
تبلیغ و توصیه کتابهای کمک‌آموزشی توسط معلم، تخلف است و تذکر می‌دهیم
ابوالحسن حقیقی ـ معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی
«ابوالحسن حقیقی» معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی، درباره ضرورت خرید کتابهای کمک‌آموزشی توسط دانش‌آموزان مقطع ابتدایی می‌گوید: «خرید کتابهای کمک آموزشی، اصلا الزامی و اجباری نیست و در مدارس و کلاس‌های ابتدایی سراسر استان، تنها منبع درسی که تدریس میشود، همان کتابهای درسی است که ابتدای سال به دانش آموزان تحویل شده. چنان چه معلمی، یک کتاب کمک آموزشی خاص را در کلاس درس، تبلیغ و توصیه کند، قطعا تخلف محسوب میشود و مهم است دانش‌آموزان به والدین اطلاع دهند و والدین، اطلاعاتشان را به شکل مکتوب به اداره بازرسی ناحیه محل تحصیل ارسال کنند تا موضوع به صورت فوری بررسی و به مدیر مدرسه، تذکرات لازم داده شود. در کنار این، ورود نمایندگان موسسات چاپ و انتشار این کتابها به مدارس ممنوع است و چنان چه دانش آموزان موردی مشاهد کردند، به والدین خود خبر دهند تا ما را مطلع کنند و با آن‌ها برخورد شود.»
کتابهای کمک آموزشی، حافظه دانش‌آموز را فرسوده می‌کند
رضا صابری ـ معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش خراسان‌رضوی
«رضا صابری» معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش خراسان‌رضوی هم در این‌باره می‌گوید: «برای هر مقطع و پایه تحصیلی، فهرست و عناوین درسی، متناسب با نیاز‌های سنی و تحصیلی دانش آموزان، تهیه و تالیف شده و اعتقاد ما این است که همین محتوای کتابهای درسی برای دانش آموزان کافی است؛ بنابراین اصلا توصیه نمی‌کنم و ضرورتی ندارد دانش آموزان و خانواده‌ها به دنبال تهیه کتابهای کمک آموزشی تکمیلی باشند. دانش آموزانی هم که نگران کنکورسراسری هستند یا قصد شرکت در آزمون‌های المپیاد دارند، اگر همین کتابهای درسی را خوب و دقیق بخوانند، نیازشان برآورده میشود. جالب است بدانید طی بررسی‌هایی که ما انجام دادیم، متاسفانه معمولا این خانواده‌ها هستند که از معلمان می‌خواهند کتابهای کمک آموزشی و تکمیلی معرفی کنند و حتی گاهی گله می‌کنند چرا با بچه ها، مباحث کتابهای کمک آموزشی را کار نمی‌کنید؟ از آن طرف، دبیران هم فکر می‌کنند اگر به خواسته اولیا پاسخ ندهند، دبیر خوبی نیستند. این وسط، افرادی هم که منافع شان در چاپ و انتشار و فروش این کتابها نهفته است، با ترفند‌های مختلف و تبلیغات گسترده، نیاز کاذبی در خانواده‌ها و دانش آموزان ایجاد می‌کنند و این گونه به خانواده‌ها القا میشود اگر این کتابها را نخرند، ممکن است فرزندانشان به اندازه کافی یاد نگیرند و رشد نکنند. منتها آموزش و پرورش برای خرید کتابی اضافه‌تر از آن چه در برنامه درسی است، توصیه‌ای ندارد، چرا که این نوع کتابها حافظه دانش آموزان را فرسوده می‌کند و تحلیل می‌برد. اگر مدرسه‌ای دانش آموز و والدین را برای خرید کتابهای کمک آموزشی تحت فشار مستقیم و غیرمستقیم می‌گذارد، خانواده‌ها می‌توانند به ادارات ارزیابی آموزش و پرورش مراجعه کنند و مراتب را به ما اطلاع دهند تا برخورد لازم صورت گیرد.»
نظرسنجی کانال «اخبار خراسان» درباره ضرورت و تاثیرگذاری کتابهای کمک‌آموزشی برای دانش‌آموزان
پیش از تهیه گزارش «در شهر» درباره ضرورت و تاثیر گذاری استفاده از کتابهای کمک آموزشی برای دانش آموزان، این موضوع را در فضای مجازی با مخاطبان کانال «اخبار خراسان» مطرح کردیم تا ببینیم آن‌ها چه نظراتی در این زمینه دارند. سوال ما این بود:
«استفاده از کتابهای کمک آموزشی را چقدر برای دانش آموزان ضروری و تاثیر گذار می‌دانید؟»
و سه گزینه برای پاسخ در نظر گرفتیم:
۱. زیاد؛ برای یادگیری بهتر الزامی است.
۲. متوسط؛ مکمل آموزشی است.
۳. کم؛ فقط یک هزینه الکی است.
مسولین کشور باید هر چه سریعتر مشکلات مردم را ببنید و برخورد کنند اگر مشکلات را به حال خودش بگذاریم مردم هم کشور را به حال خودش می گذارند