اینترنت ماهواره‌ای رقیب جدی ارتباطات سیار

در حالی که برخی از کشور‌های دنیا هنوز در کش و قوس قبول فناوری‌های جدید و باید و نباید‌ها در فضای مجازی هستند، مدتی قبل «ایلان ماسک» از طریق اینترنت ماهواره‌ای استارلینک اولین توئیت خود را منتشر کرد.

به گزارش تابناک به نقل از ایرنا، رئیس سازمان فضایی کشور معتقد است با پیشرفت فناوری، توان ساخت ماهواره‌های کوچک و قرار دادن آن در مدار لئو، استفاده از اینترنت ماهواره‌ای توجیه اقتصادی پیدا کرده و به زودی این فناوری رقیب جدی ارتباطات سیار خواهد شد.

مدتی است بحث در خصوص اینترنت ماهواره‌ای و پوشش سراسری آن مطرح است. اینترنتی که محدودیتی ندارد و در تمام کره زمین متصل است. اکنون شرکت‌های بزرگ امریکا در حال پرتاب ماهواره در مدار لئو و دستیابی به اینترنت ماهواره‌ای هستند.

آمازون برنامه پرتاب بیش از ۳هزار ماهواره، اسپیس ایکس بیش از ۱۲هزار ماهواره و وان وب بیش از ۶۰۰ ماهواره به فضا را دارند که این اتفاق دسترسی کاربران به باند پهن را فراهم می‌کند.

در این شرایط که دنیا قرار است تا یک سال دیگر به سمت چنین دستاوردی برود، اپراتور‌های ما نیز باید به هوش باشند و این ظرفیت را جدی بگیرند. آن‌ها هنوز به عرصه اینترنت ماهواره‌ای ورود نکرده اند و بر خلاف سرعت چشمگیر پیشرفت فناوری هنوز درگیر ارتباطات سیار هستند. طی

۵۰ سال گذشته کلا سه هزار ماهواره در مدار قرار گرفتند، اما امسال شرکت اسپیس ایکس به تنهایی قرار است تا پایان سال ۲۰۲۰ بیش از ۱۲ هزار ماهواره در مدار قرار بدهند. به تازگی نیز آن‌ها این درخواست را مطرح کردند که تعداد ماهواره‌های شان را به عدد ۴۰ هزار برسانند. همین مسئله و عزم جزم شرکت‌های بزرگ ضرورت رفتن به سمت اینترنت ماهواره‌ای را مورد تاکید قرار می‌دهد.

با مرتضی براری، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فضایی کشور درباره اینترنت ماهواره‌ای گفتگو کردیم. او با این توضیح که ما یک ماهواره مشترک با عرب ست در مدار داریم که به اسم ایران ست شناخته می‌شود، درباره وضعیت ارتباطات ماهواره‌ای در ایران گفت: ماهواره‌ها در شرایط بحران بیشترین نقش آفرینی را دارند. از آن جایی که در گذشته این ماهواره‌ها در مداربالا قرار داشتند و هزینه دستیابی به این تکنولوژی زیاد بود، دنیا خیلی به سمت استفاده عمده از آن قدم برنمی داشت، اما اکنون با امکان ساخت ماهواره‌های کوچک و قرار دادن آن‌ها در مدار لئو استفاده از اینترنت ماهواره‌ای توجیه اقتصادی پیدا کرده است. با این فناوری بدون نیاز به نصب دکل‌های BTS می‌توان در هر نقطه‌ای از پوشش سراسری اینترنت استفاده کرد.

مرتضی براری افزود: بحث اینترنت ماهواره‌ای همیشه در دنیا وجود داشته است و امروزه برای پوشش مناطق روستایی، پخش تلویزیونی و کارت‌های سوخت از این فناوری استفاده می‌شود ضمن این که واحد نفت و گاز نیز از ظرفیت اینترنت ماهواره‌ای برای پیشبرد فعالیت‌های خود بهره می‌برند. سال جاری که استان‌های کشور درگیر سیل شدند برخی از دستگاه‌های ATM از طریق اتصال با ماهواره‌ها سرویس می‌دادند. ماهواره‌ها مهم‌ترین ابزار برای برقراری ارتباط هستند.

معاون وزیر ارتباطات تصریح کرد: در دنیا ارتباطات ثابت، ارتباطات سیار و ارتباطات ماهواره‌ای در حال توسعه و رقابت با یکدیگر هستند. ارتباطات سیار طی سال‌های گذشته رشد خوبی داشته و با استفاده از ظرفیت‌ها و قابلیت‌هایی که در دنیای فناوری وجود دارد، توانسته جای ارتباطات ثابت را بگیرد. به این شکل که مردم حتی در خانه‌های خود برای تماس از موبایل استفاده می‌کنند.

وی درباره این که چرا استفاده از اینترنت ماهواره در گذشته خیلی مطرح نبود و به تازگی این موضوع به ترند جهانی تبدیل شده، گفت: دو مشکل بزرگ در ارتباطات ماهواره‌ای مطرح بود. یکی تاخیر زیاد به دلیل قرار گیری ماهواره‌ها در مدار ۳۶ هزار کیلومتری و دیگری هزینه بالای ارتباطی که باید از این طریق برقرار می‌شد. این دو امر باعث شد سهم ارتباطات ماهواره‌ای در حوزه دسترسی در تمام کشور‌های دنیا حداقلی باشد و عمده استفاده از آن به شرایط بحرانی محدود شود.

رئیس سازمان فضایی کشور اشاره کرد: اتفاقی که به تازگی رخ داده این است که ماهواره‌هایی که در گذشته صرفا در مدار ۳۶هزار کیلومتری قرار می‌گرفتند حالا به سمت مدار ۵۰۰ کیلومتری آمده اند و منظومه ماهواره‌ها شکل گرفته است. عملا با قرار گرفتن ماهواره در مدار لئو، هم تاخیر و هم هزینه به شدت کاهش پیدا کرده است. به همین دلیل سرمایه گذاران بزرگ خصوصی به حوزه توسعه منظومه ماهواره‌ها هجوم آورده اند تا بتوانند ارتباطات دنیا را دست بگیرند. پوشش جهانی از ویژگی ارتباطات ماهواره‌ای است. در گذشته رقابت بیشتر در حوزه محتوا بود، مانند رقابتی که شبکه‌هایی مانند توئیتر و اینستاگرام در فضای مجازی دارند، اما الان رقابت به سمت حوزه زیرساخت میل کرده است.

اسپیس ایکس (SpaceX شرکت فناوری‌های اکتشاف فضایی) برنامه دارد تا یک سال دیگر، ۱۲هزار و ۴۴۵ ماهواره را با ادعای ارائه پوشش اینترنت پهن‌باند (Broadband) روی نسل پنجم در مدار قرار بدهد. این شرکت اکنون بیش از ۹۰ ماهواره به مدار فرستاده و ایلان ماسک توانسته توئیتی را از طریق همین اینترنت منتشر کند.

زیرساخت‌ها در کشور ما چطور است؟ براری می‌گوید: در این خصوص دو بحث وجود دارد یکی فناوری و تکنولوژی است که کشور ما در این حوزه توفیقات خوبی داشته است. مورد بعدی حضور سرمایه گذاران خصوصی در این عرصه است. مدتی قبل نشستی با اپراتور‌ها داشتم و به آن‌ها تاکید کردم که اپراتور ماهواره‌ای رقیب جدی برای اپراتور‌های سیار به حساب می‌آیند و بهتر است در این عرصه سرمایه گذاری کنند تا با آغاز به کار اپراتور‌های ماهواره‌ای در دنیا در عمل انجام شده قرار نگیریم و از این مسئله عقب نمانیم. به اپراتور‌ها تاکید کردم که دنبال جذب سرمایه باشند. الان چند تیم برای ساخت ماهواره‌های کوچک در مدار لئو و ورود به این عرصه اعلام آمادگی کرده اند، اما مهم‌ترین بحث سرمایه گذاری است که امیدواریم با اپراتور‌ها به نتیجه برسیم.

معاون وزیر ارتباطات در خصوص اجرایی شدن اینترنت ماهواره‌ای در ایران گفت: ماهواره مخابراتی ناهید ۱ آماده شده و ناهید ۲ تا اوایل سال آینده آماده می‌شود و این نشان می‌دهد که ما از نظر فناوری مشکلات بزرگی نداریم. مسئله اصلی همراه کردن سرمایه گذاران و اپراتور‌ها در این عرصه است.

دولت‌ها نیز باید در این زمینه تسهیلگری کنند، وزارت ارتباطات با تصویب پروانه اپراتور ماهواره مخابراتی بستر را برای ورود سرمایه گذار بخش خصوصی فراهم کرده است. الان دنبال این هستیم تا سریع‌تر این اتفاق رخ دهد و اپراتور‌ها در این عرصه ورود کنند.