قیمت‌های بی حساب و کتاب در بازار خودرو / انتقاد سازمان تعزیرات از قیمت سازی دلالان در دیوار و شیپور/ دستورالعمل تعیین قیمت خودرو در سال ۹۹ به کجا رسید؟

با شیوع ویروس کرونا از اواخر سال گذشته بسیاری از مکان های پر رفت و آمد تعطیل شدند؛ از جمله مکان هایی که از رونق افتاد، نمایشگاه های خودرو بود.

به گزارش تابناک اقتصادی، سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی در اسفندماه سال گذشته، عنوان کرد که معاملات در نمایشگاه های خودرو به صفر رسیده و همکارانش تنها به مشاوره های تلفنی اکتفا کرده اند.

به هر صورت، در حالی که با آغاز روز‌های کاری سال جاری همگان منتظر بازگشایی نمایشگاه‌های خودرو بودند، یکباره اعلام شد که نمایشگاه‌های خودرو باید تا پایان فروردین ماه ۹۹ بسته باشند. با تعطیلی نمایشگاه‌های خودرو، فروش خودرو، اینترنتی رونق گرفت و قیمت خودرو‌ها در فضای مجازی تعیین شد. قیمت‌هایی که بسیار دور از واقعیت بودند و بیشتر ساخته می‌شدند تا از دل عرضه و تقاضا بیرون بیایند. روند افزایش قیمت خودرو‌ها با باز شدن بنگاه‌های خودرو همچنان افزایش یافت و سرانجام روز گذشته سوم اردیبهشت ماه صدای سخنگوی تعزیزات نیز از گرانی بی حد و حصر خودرو‌ها بلند شد.

سیدیاسر رایگانی طی مصاحبه‌ای گفت: برای مثال کارخانه اول اسفند سال گذشته قیمت خودروی پژو ۲۰۶ را ۶۷ میلیون تومان اعلام کرده بود در حالی که در بازار در اول اسفند سال گذشته ۱۰۲ میلیون تومان، اول فروردین امسال ۱۱۲ میلیون تومان و اول اردیبهشت ۱۲۲ میلیون تومان آگهی زده می‌شود که این قیمت سازی معادل دو برابر قیمت مصوب کارخانه است.

وضعیت قیمت خودرو در دو ماه اخیر چگونه بوده است؟

برای پاسخ به این پرسش قیمت چند خودرو را در اول اسفند ماه ۹۸ با اول اردیبهشت ماه سال جاری مورد مقایسه قرار خواهیم داد.

در گروه خودروسازی ایران خودرو تغییرات قیمت بسیار چشمگیرتر بوده است؛ برای نمونه، در حالی که قیمت سمند LX در اول اسفند ماه ۹۸ حدود ۱۰۳.۸ میلیون تومان بوده، این قیمت در اول اردیبهشت ماه ۹۹ به ۱۱۰ میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین قیمت دنا تیپ ۱ از ۱۴۷ میلیون تومان به ۱۶۲ میلیون تومان، دنا پلاس تیپ ۱ از ۱۷۵ میلیون تومان به ۱۸۵ میلیون تومان، پژو ۴۰۵ GLX از ۹۶.۶ میلیون تومان به ۱۰۶.۵ میلیون تومان، پژو پارس از ۱۲۴ میلیون تومان به ۱۳۵ میلیون تومان و پژو ۲۰۶ صندوقدار ساده از ۱۲۷ میلیون تومان به ۱۴۴ میلیون تومان افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید

• تامین قطعات خودرو در بند کرونا یا بی پولی؟

در گروه خودروسازی سایپا تغییرات قیمتی اندک بوده و یا حتی کاهش یافته است. به عنوان نمونه در حالی که قیمت سایپا ۱۱۱ در اول اسفندماه ۹۸ حدود ۶۷.۲ میلیون تومان بوده است این قیمت در اول اردیبهشت ماه سال جاری به ۶۸ میلیون تومان افزایش یافته است. قیمت سایپا ۱۳۱ از ۶۲.۵ میلیون تومان به ۶۴.۵ میلیون تومان و قیمت سایپا ۱۵۱ از ۶۸.۸ میلیون تومان به ۷۰ میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین قیمت تیبا رینگ فولادی از ۷۵.۹ میلیون تومان به ۷۶ میلیون تومان و ساینا فول از ۸۴.۵ میلیون تومان به ۸۳ میلیون تومان کاهش یافته است.

چرا قیمت خودروها افزایش یافته است؟

سیدیاسر رایگانی سخنگوی تعزیرات دلیل افزایش قیمت ها را دلالان دانست. وی با اشاره به آشفته بازار قیمت خودروهای سبک و سنگین گفت: تا زمانی که دلال‌ها در بازار قیمت سازی کنند، وضع همین گونه خواهد بود. وی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: در این شرایط شاید سایت‌هایی مانند دیوار یا شیپور با این دلال‌ها شریکند و نفعی از این قیمت سازی‌ها می‌برند که امیدواریم این گونه نباشد. وی گفت: این سایت‌ها نباید اجازه دهند که دلال‌ها از فضای سایتشان سوءاستفاده کنند.

سخنگوی تعزیرات ادامه داد: خیلی از این اتفاقات در اختیار دلالان است و خیلی راحت بدون اینکه کسی کاری با آن‌ها داشته باشد قیمت سازی می‌کنند و برخی ماشین‌ها را نگه داشته و از بازار جمع آوری کرده اند و به هر قیمتی که دوست دارند می‌فروشند و هیچ کسی جلودار آن‌ها نیست. وی افزود: قرار نیست میان قیمت کف بازار و کارخانه این اختلاف قیمت باشد تا هر کسی که می‌خواهد قیمت سازی کند و همه این موارد در اختیار چند دلال است.

بیشتر بخوانید

• همتی: با واردات خودرو‌های هیبریدی هم موافق نیستم

سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو تهران نیز طی مصاحبه ای دو عامل خودروهای کارتکسی (ویرایشی) و تعطیلی مراکز شماره‌گذاری خودروها را دلیل افزایش قابل توجه خودروها در بازار در اولین روزهای آغاز معاملات دانست. موتمنی افزود: برخی نمایندگان شرکت‌های خودروساز از حدود هفت، هشت روز گذشته کار خود را آغاز کرده‌اند. این نمایندگان تعدادی از خودروهای ویرایشی را برای افرادی که بیش از هجده ماه است که ثبت‌نام خودرو نداشتند با قیمت بالا عرضه کرده‌اند. زمانی که فروشندگان خودرو می‌بینند که نمایندگان رسمی خودروسازان به‌ طور مثال خودروی ۲۰۶ را که پیش از سال جدید، ویرایشی ۹۵ میلیون تومان عرضه می‌کرده است، اکنون حدود ۱۱۶ میلیون تومان می‌فروشد، قیمت‌های خود را بالا می‌برند. وی در ادامه گفت: دلیل دیگر افزایش قیمت‌ها این است که فعلا محصولات خودروسازان ایران خودرو و پارس خودرو، شماره‌گذاری و پلاک نمی‌شوند.

وضعیت تولید خودرو چگونه بوده است؟

متاسفانه هنوز گروه خودروسازی ایران خودرو گزارش عملکرد خود در فروردین ماه سال جاری را منتشر نکرده است، اما شرکت خودروسازی سایپا به تازگی اقدام به انتشار گزارش فروردین ماه ۹۹ خود نموده و این گزارش را بر روی سایت کدال قرار داده است.

گزارش عملکرد منتهی به ۳۱ فروردین ماه ۹۹ گروه خودروسازی سایپا نشان می‌دهد، این شرکت در فروردین ماه سال جاری ۳۵۶۲ دستگاه پراید و ۳۷۴۲ دستگاه تیبا تولید کرده است، حال آنکه در مدت مشابه سال گذشته این شرکت ۹۵۴۴ دستگاه پراید و ۸۲۶۳ دستگاه تیبا تولید کرده بود.

هر چند کاهش تولید ممکن است به دلیل شیوع ویروس کرونا بوده باشد، همین کاهش تولید که به کاهش عرضه منجر خواهد شد نیز می‌توانسته بر افزایش قیمت خودرو‌ها تاثیرگذار بوده باشد.

بیشتر بخوانید

• پشت پرده افزایش قیمت خودرو‌های سنگین

تولید خودروسازان خصوصی هم تعریفی ندارد

بر اساس آمارهای منتشره توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت شرکت‌های خودروساز خصوصی در مجموع طی سال گذشته ۳۲ هزار و ۵۲۶ دستگاه تولید داشتند، حال آنکه طی سال پیش از آن خودروسازان خصوصی توانسته بودند ۹۳ هزار و ۳۹۸ دستگاه از محصولات خود را در خطوط تولید نهایی کنند. این تعداد خودرو در شرایطی طی سال ۹۷ در کشور تولید شده بود که از مجموع ۱۲ شرکت خودروساز خصوصی فعال در سال گذشته، چهار خودروساز در سال ۹۷ تولیدی نداشتند اما در سال ۹۸ فعالیت خود را آغاز کردند. بدین ترتیب خصوصی‌ها سال گذشته را به نسبت سال پیش از آن با افت تولید ۶۵ درصدی به پایان رساندند.

قیمت گذاری خودروها در سال ۹۹ به کجا رسید؟

در این روز‌ها که قیمت خودرو‌ها در حال افزایش است، هنوز خبری از دستورالعمل تعیین قیمت خودرو در سال جاری نیست.

حدود یک هفته پیش، خبر‌هایی مبنی بر اینکه قرار است در هشتاد و هشتمین جلسه کارگروه تنظیم بازار دستورالعمل قیمت خودرو در سال جاری تعیین شود، منتشر شد، اما این اتفاق رخ نداد.

عباس قبادی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت طی مصاحبه‌ای در ۲۵ فروردین ماه ۱۳۹۹ گفت: امروز در رابطه با قیمت گذاری خودرو در جلسه ستاد تنظیم بازار، بحثی مطرح نشد. وی در رابطه با مباحث مطرح درباره اختلاف نظر در جلسه ستاد تنظیم بازار در خصوص قیمت‌گذاری خودرو گفت: هیچ اختلاف نظری در رابطه با قیمت گذاری خودرو بین اعضا در جلسه امروز ستاد تنظیم بازار وجود نداشت، اما با توجه به اینکه احساس شد قبل از مطرح شدن این موضوع در جلسه ستاد تنظیم بازار باید پیش جلسه‌ای در این رابطه برگزار شود، در نتیجه موضوع تصمیم‌گیری در مورد قیمت خودرو در ستاد تنظیم بازار به بعد موکول شد.

بیشتر بخوانید

• خرید خودرو از کارخانه با عبور از صافی قرعه‌کشی

جایگاه شورای رقابت در قیمت گذاری خودرو کجاست؟

رضا شیوا، رئیس شورای رقابت طی مصاحبه‌ای در سوم اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ در این باره گفت: در سال ۹۷ بر اساس ماده ۳ ابلاغیه سران سه قوه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، هرگونه تصمیم‌گیری در مورد نرخ و ضوابط قیمت‌گذاری و تعیین سهمیه کالا و خدمات که به‌ موجب قوانین و مقررات مختلف در اختیار دستگاه‌ها و شورا‌های مختلف قرار گرفته، منوط به تأیید ستاد تنظیم بازار است.

شیوا ادامه داد: به‌ موجب این ماده هر تشکیلاتی نه‌ تنها شورای رقابت که در بخش قیمت‌گذاری کالا فعالیت می‌کرد باید دستورالعمل‌ها را برای تأیید به ستاد تنظیم بازار ارسال کند، اما این مصوبه به هیچ عنوان به‌ معنای سلب وظیفه از شورای رقابت نبود.

وی با اشاره به اینکه در هفته گذشته به ما اعلام شد دستورالعمل خود را به ستاد تنظیم بازار ارسال کنیم، گفت: برداشت نادرست وزیر صنعت از مصوبه سران سه قوه، باعث شد تا حضور و تعیین قیمت توسط شورای رقابت با اختلال روبه رو شود. در حال حاضر ما براساس نرخ تورم بخشی و هزینه تمام شده محصولات دستورالعمل خود را به ستاد تنظیم بازار ارائه کرده ایم، اما به نظر می‌رسد، ستاد تمایلی به اجرای دستورالعمل نداشته و در نهایت خود می‌خواهد تصمیم گیری نهایی را درباره قیمت خودرو انجام دهند.

بر خلاف صحبت‌های عباس قبادی، رضا شیوا درباره اختلاف نظر‌ها در جلسه اخیر ستاد تنظیم بازار گفت: در جلسه اخیر ستاد تنظیم بازار، اختلاف نظر‌های بسیاری در مورد تعیین قیمت خودرو مطرح و در نهایت قرار شد با برگزاری یک کارگروه و حضور محدودتر اعضا، این موضوع بررسی و نتایج به ستاد تنظیم بازار ارائه شود.

به هر صورت به نظر می‌رسد، همه نهاد‌های ذی ربط باید برای جلوگیری از افسارگسیختگی قیمت خودرو در این دو ماه اخیر پای کار بیایند و هر چه زودتر به بازار خودرو سر و سامانی ببخشند.