یک دعوای جناحی دیگر بر سر منافع ملی در سیاست خارجی؛ این بار سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین

با اعلام تصویب پیش‌نویس سند ۲۵ ساله همکاری ایران و چین، مناظره جدیدی در عرصه سیاست خارجی میان طیف‌ها و جناح‌های مختلف کشور شکل گرفته است و هر کدام دیگری را «انگلوفیل» و یا «چینوفیل» معرفی می‌کند! مناظره‌ای که بیش از آنکه مبنای روابط بین المللی داشته باشد، سیاسی و ناشی از نزاع جناحی است؛ نزاعی که همواره بوده و اجازه نداده جریان سیاست خارجی کشور در مسیر درستی هدایت شود.
کد خبر: ۹۸۷۸۴۸
|
۱۱ تير ۱۳۹۹ - ۱۷:۱۸ 01 July 2020
|
36535 بازدید
|

ماجرای سند همکاری 25 ساله ایران و چین چیست؟/ چرا به این سند حمله می شود؟

بین الملل تابناک: در چند دهه گذشته، همواره هرگونه جهت گیری سیاست خارجی دولت ها و نظام سیاسی مخالفان و موافقان جدی داشته که این موافقت و مخالفت ها بیش از آنکه در چارچوب منافعع ملی باشد، سیاسی، جناحی و مبتنی بر تمایلات فردی و نه ملی است.

با اعلام تصویب پیشنویس سند 25 ساله همکاری ایران و چین، مناظره جدیدی در عرصه سیاست خارجی میان طیف ها و جناح های مختلف کشور شکل گرفته است و هر کدام دیگری را «انگلوفیل» و یا «چینوفیل» معرفی می کنند!

با اعلام تصویب پیش‌نویس سند ۲۵ ساله همکاری ایران و چین، مناظره جدیدی در عرصه سیاست خارجی میان طیف‌ها و جناح‌های مختلف کشور شکل گرفته است و هر کدام دیگری را «انگلوفیل» و یا «چینوفیل» معرفی می‌کند! مناظره‌ای که بیش از آنکه مبنای روابط بین المللی داشته باشد، سیاسی و ناشی از نزاع جناحی است؛ نزاعی که همواره بوده و اجازه نداده جریان سیاست خارجی کشور در مسیر درستی هدایت شود.

این نزاع و رقابت سیاسی، جناحی و باندی بر سر منافع و مصالح سیاست خارجی کشور آنقدر جدی است که حتی محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور سابق که توسعه دهنده سیاست خارجی چین محور و شرق محور کشور بوده نیز در موضع گیری عجیب و غافلگیرکننده خود، به سند همکاری ایران و چین تاخت!

احمدی‌نژاد در سخنانی عجیب گفته است: «شنیده‌ایم که در حال مذاکره هستند و می‌خواهند یک قرارداد جدید ۲۵ ساله با یک کشور خارجی منعقد کنند و هیچ کس هم خبر ندارد.»

طبق گزارشی که سایت دولت بهار، نزدیک به آقای احمدی‌نژاد منتشر کرده است، وی در دیدار با جمعی از مردم استان گیلان افزود: «هر قراردادی که مخفیانه و بدون در نظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرف‌های خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت.»

این موضع گیری احمدی نژاد به خوبی نشان می دهد که سیاست خارجی کشور تا چه اندازه در گرو جناح بندی ها سیاسی و منافع حزبی است. کسی که خود پرچمدار رابطه به شرق در دوران ریاست جمهوری اش بود، اکنون رابطه بلندمدت با چینی ها را برنمی تابد!

در همین راستا، مجیدرضا حریری رئیس اتاق مشترک ایران و چین با اشاره به قراردادهای مختلف دولت آقای احمدی نژاد با کشور چین تاکید کرد، در روزهای اخیر شبکه‌های معاند نظام روی اظهارات اخیر رئیس‌جمهور پیشین به شدت تمرکز کرده‌اند. اما باید این نکته را خاطرنشان کرد در زمان آقای احمدی‌نژاد قراردادهای مختلفی با کشور چین منعقد شد، در این بین این سوال مطرح می‌شود که چطور آن زمان همکاری مشترک با چین، واگذاری مملکت به چینی‌ها نبوده اما در زمان دولت فعلی انعقاد قرارداد همکاری دو جانبه به معنای واگذاری کشور و مملکت است؟!

اما ماجرای قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین چیست؟

در حالی که هنوز جزئیات دقیق و روشن این سند منتشر نشده است، موضع گیری های محکمی علیه آن مطرح شده است؛ به گونه ای که این موضع گیری ها به کف جامعه نیز سرایت کرده است! شاید بتوان گفت مخالفان این سند همکاری با چین به دنبال فشار اجتماعی برای جلوگیری از پیشبرد این سند باشند! سندی که به نظر می رسد می تواند تحولی مهم و قابل اتکا برای سیاست خارجی کشور تلقی شود.

دکتر محسن شریعتی نیا متخصص امور چین و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در یادداشتی که در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت، به این مساله پرداخت و مسیر توسعه روابط ایران و چین را پیچیده ولی مهم ارزیابی کرد.

شریعتی نیا در این رابطه نوشت: ایران در دهه‌های اخیر همواره در پی شکل‌دهی به «کار راهبردی» با قدرت‌های شرقی بوده است. البته هیچ‌گاه مختصات این کار راهبردی چندان روشن نشده اما می‌توان گفت بهره‌گیری از اهرم این‌قدرت‌ها برای کاستن از فشار آمریکا در کانون این استراتژی قرار دارد. همکاری با روسیه در سوریه مهم‌ترین نمونه تحقق هرچند موقت و محدود «کار راهبردی» است. از یک دهه پیش تلاش‌هایی برای شکل‌دهی به‌کار راهبردی با چین نیز آغاز شد. در سال ۲۰۱۶ رئیس‌جمهور چین پس از ۱۴ سال به ایران آمد و کار مشترک برای تدوین سند جامع همکاری راهبردی مورد توافق قرار گرفت. اکنون و پس از ۴ سال دولت ایران آن را تایید کرده است. آنچه از کلیات منتشر شده پیداست، این که سند یک نقشه راه است. تدوین نقشه راه در سیاست خارجی ایران سابقه چندانی ندارد. اما در چین سند نویسی و چارچوب دهی به روابط با دیگر کشورها و مفهوم‌بندی آن اهمیت دارد. چین با بسیاری از کشورها روابط خود را در قالب نقشه راه تعریف کرده است.

وی افزود: چین با حدود ۸۰ کشور روابط خود را در قالب «مشارکت راهبردی» تعریف کرده است. مشارکت راهبردی به معنایی که در سیاست خارجی چین به‌کار می‌رود و در بیانیه مشترک و نیز احتمالا سند آمده، با «اتحاد» تفاوت کلیدی دارد. در اتحاد، شبیه آنچه در بند ۵ پیمان ناتو آمده، طرفین به یکدیگر تعهد امنیتی می‌دهند. اما در مشارکت راهبردی که چین تعریف کرده است این کشور تعهد امنیتی سنگینی برعهده نمی‌گیرد. از همین روست که چین با ۸۰ کشور موافقت‌نامه مشارکت راهبردی دارد اما تنها به پاکستان و کره شمالی تضمین امنیتی تلویحی داده است. بنابراین آنچه اهمیت دارد آن است که «کار راهبردی» با «مشارکت راهبردی» تا چه میزان همپوشانی دارند. از آنجا که متن سند هنوز انتشار نیافته، نمی‌توان برآورد کرد که به کدام‌یک نزدیک‌تر است. این سند ممکن است بسط بیانیه مشترک همکاری راهبردی که در ۲۰۱۶ و در پایان سفر رئیس‌جمهور چین منتشر شد، باشد. کانون آن بیانیه بند ۵ بخش سیاسی است که در آن آمده «طرفین درخصوص مسائل مهم مربوط به منافع اصولی کشورها از جمله استقلال، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی از یکدیگر حمایت قاطع می‌کنند. طرف ایرانی کماکان به سیاست چین واحد قاطعانه پایبند است. طرف چینی نیز از «برنامه توسعه» طرف ایرانی حمایت کرده و از افزایش نقش ایران در امور منطقه‌ای و بین‌المللی پشتیبانی می‌کند.» این بند تعهدات چندانی برای ایران ایجاد نمی‌کند و تعهد مشخصی هم به چین تحمیل نمی‌کند.

نه می‌توان این سند را نماد دوره‌ای جدید در روابط برشمرد و نه اهمیت آن را نادیده گرفت. طراحی استراتژی‌ها و اسناد اهمیت چندانی ندارد، اجرای آنها اهمیت کلیدی دارد.

 این کارشناس مسائل چین همچنین عنوان کرد: نقشه راه روابط ایران و چین در جهانی تدوین می‌شود که به‌طور فزاینده‌ای سیال می‌شود. جهان ما ناشی از پیامد کرونا در چند ماه به اندازه چند دهه تغییر کرده است. این سیالیت تداوم خواهد یافت و کشورها را در مسیرهای جدیدی قرار خواهد داد. مهم‌تر آنکه نقشه راه در جهانی تدوین می‌شود که جهان فروپاشی توافق‌هاست. برجامی که به روایتی دواده سال بر سر آن مذاکره شد دو سال بیشتر دوام نیاورد؛ بنابراین نه می‌توان این سند را نماد دوره‌ای جدید در روابط برشمرد و نه اهمیت آن را نادیده گرفت. طراحی استراتژی‌ها و اسناد اهمیت چندانی ندارد، اجرای آنها اهمیت کلیدی دارد.

در همین رابطه، احمد زیدآبادی روزنامه نگار و فعال اصلاح طلب نیز نوشت: واقعیت این است که در شرایط کنونی روابط بین‌الملل چیزی به عنوان “شرق” در مقابل “غرب” وجود ندارد که بتوان از چرخش به شرق و غرب در سیاست خارجی یک کشور از آن یاد کرد. به عبارت بهتر، چین و روسیه که بعضاً از آنان به عنوان “شرق” یاد می‌شود، نگاهی دو قطبی به نظام بین‌الملل ندارند و کشور‌های جهان نیز در چنین چارچوبی روابط خود را با آن‌ها تنظیم نمی‌کنند.

وی افزود: در حقیقت، روابط چین با آمریکا و متحدان اروپایی و آسیایی‌اش، ترکیبی از همکاری و رقابت است و تمایلی به تبدیل این روابط به دشمنی در آن دیده نمی‌شود. بنابراین، پکن در حوزه‌های حساس منطقه‌ای و بین‌المللی معمولاً محتاطانه گام برمی‌دارد و عمدتاً به دنبال نظم و ثباتی است که امکان سرمایه‌گذاری و مبادلات اقتصادی را برای این کشور تسهیل کند. برای نمونه، چین در خاورمیانه می‌کوشد با همۀ کشور‌های منطقه بخصوص اسرائیل و عربستان و ایران، روابط گرم و متوازنی برقرار کند و نزدیکی به یکی را به بهای دوری از دیگری با منافع خود سازگار نمی‌بیند.

در نهایت ذکر این نکته ضروری است که باید از نگاه صفر و صدی به سیاست خارجی کشور و جهت گیری ها، قراردادها، توافقات و... دوری کرد. بدون تردید حمله به سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین بدون آگاهی از جزئیات دقیق آن قابل تامل است!

اشتراک گذاری
تور پاییز ۱۴۰۳ صفحه خبر
بلیط هواپیما
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۲۳
در انتظار بررسی: ۲
انتشار یافته: ۱۱۹
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
چقدر جالب
خوب مفاد توافق را اعلان عمومی کنید
پاسخ ها
ناشناس
| Germany |
۲۱:۴۴ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
و بعد از همه پرسی تصمیم بگیرید!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
ما بیش از هزار سال با چین رابطه تجاری داریم .ودر تاریخ کشمکش بزرگی هم با این کشور نداشته ایم چون انسانهای شرقی دارای پیشینه تمدن بیشتری هستند
ناشناس
| Spain |
۰۳:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
معدن های دست آقای فلانی جنگل ها دست پسر آقای فلانی شکر دست آقای فلانی ۱۳۰ اسکله غیر مجاز دست نهاد فلانی آب و خاک مال کشورهای عربی دریای خزر مال روسیه نفت مجانی مال سوریه و ونزوئلا جزیره کیش و قرارداد آنچنانی مال چین شعار مرگ بر آمریکا مال مردم اقامت آمریکا مال مسولین وخوانواده آنها اختلاس ماله وابستگان بقدرت گرسنگی مال مردم همه با هم پیش به سوی انتخاب ریاست جمهوری
ناشناس
| United States of America |
۰۵:۵۳ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
احتمالا حمله مغول ها به ایران کشمکش بزرگی نبوده نه؟ حتما میخوای بگی اونها چینی نبودن و مغول بودن اما به رابطه تجاری که میرسه جاده ابریشم رو چینی میدونی! به هر حال اون چینی که بهش مینازی همون امپراطوری مغول بود!
نااشنا
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۲ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
همه این کش قوس ها به دلیل مراکز قدرت بیشماربی مسئولیت است دراین کشور رییس جمهور در حد مقام درجه 4 هم نیست این هرکی به هرکی تنها راه ان یا حکومت اسلامی یا جمهوری اسلامی اگر یکی ازاین ها در راس مملکت باشد مملکت نفس راحت وازاین اشوب بلوا هم خلاص میشود ودنیا میداند با کی طرف است
ناشناس
|
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
|
۱۷:۴۲ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
چون چین را می شناسیم میگیم این همانند ترکمنچای دیگری است . چین نمی خواهد کشوری دیگر تولید کننده باشد و فقط می خواهد طرف مقایل مصرف کننده باشد . در طرحهای نفتی جنوب همه چیز را از چین می اوردند و چیزی را در ایران تهیه نمی کردند حتی دمپایی و همه دستورالعمل ها چینی بودند و...
مردم باور دارند ما عملا مستعمره چین و روسیه هستیم و اسم امریکا بد در رفته . بیچاره امریکا
پاسخ ها
محمد
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۲۲ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
بیچاره آمریکا
کودتای ۲۸ مرداد و حمایت از صدام و زدن هواپیمای مسافربری ایران و کشتن سردار و دزدی و بلوکه اموال و...... همه کار چینی ها بوده و اسم آمریکا بد در رفته
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۲:۰۵ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
اوج بیسوادی رو میشه در کامنت محمد دید

وای خدایاااااااااااااااااااا
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۷:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
لطفا يكي از اقدامات چين در قبال ايران كه مصداق قرارداد تركمانچاي است ذكر شود
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۲۷ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۵
ناشناس 7:40 - قرارداد توسعه میدان نفتی آزادگان هر چند تابناک این رو چاپ نمی کنه
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۴۳ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۵
محمد تاریخ کشورت رو از دیرباز بخون نه فقط تاریخ معاصرت رو
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۴۵ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
تابی یک بام و دو هوا هستی
این مقاله ات درست بود اما در خصوص امریکا و اروپا جور دیگه مقاله میزنی
ناشناس
|
Canada
|
۱۷:۵۴ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
حرف مفت نزنید از کدام تحول حرف می زنید؟؟؟؟ چین شریکی است که بتوان با آن به تحول رسید؟ تحول وقتی مطرح است که دو کشور هم پای یکدیگر باشند چطور ممکن است کشوری که نه از نظر اقتصادی و نه حقوقی و نه سیاسی و نه نظامی ما در قد و قواره اش نیستیم بخواهد با یک قرارداد استعماری برای ما تحول درست کند؟ همین کشوری که سینه چاک آن شده اند به خاطر تحریم های آمریکا حاضر نیست پول نفت را آزاد کند بعد می روند با این کشور قرارداد چه امضا می کنند؟؟؟؟ این تحول برای چین است و خسارت برای ما، اصلا چرا پنهانی باید چنین قراردادی مطرح شود؟ پس همین مجلس انتصابی چه کاره است؟ اگر ننگی در این قرارداد نیست چرا شفاف به همه مردم اعلام نمی کنند مفاد آن چیست؟ لابد این هم مثل بخشیدن خزر دستور داده شده که بروند بخشی از کشور را ببخشند و صدایش را هم در نیاورند !!!! حالا قلم به مزدها را مامور کرده اند که بیایند توجیه کنند که تحول است ما اصلا نمی خواهیم با چین و روسیه رابطه داشته باشیم این خواست مردم ایران است اگر شک دارید همه پرسی برگزار کنید و مطمئن باشید اکثر مردم ایران نمی خواهند رابطه اینچنینی با چین و روسیه داشته باشیم
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۷:۵۷ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
همه اینها را گفتید، ولی روزی که همه جزئیات این برنامه آشکار شود، خواهیم دید که محنتوا و نتیجه ان چیزی بیش از وابستگی بیشتر به چین نخواهد بود، همان چینی که به گفته شما در پی ثبات در جهان است، ولی، جنگ افروزی در کره و تشکیل حکومت خمرهای سرخ در کامبوج را در کارنامه درخشان خود دارد، و البته بارها نشان داده است که چنانچه منافعش اقتضاء کند، در قامت یک کشور کمونیستی، بسیار کمتر از کشورهای غربی و حتی آمریکا، به بشریت، اصول اخلاقی، و موازین انسانی اهمیت می دهد، و گواه آن رفتارش با اقلیت ها، از جمله اویغورهای مسلمان، و نیز همین ماجرای کرونا است. همه می دانند که در این کشور اعدامی ها را تکه پاره می کنند و اجزای بدنشان را برای از ما بهترانشان در می آورند، کاری که در آمریکا، و حتی اسرائیل نیز کسی آن را به خواب هم نمی بیند، و ما قرار است طوق بندگی این کشور را به گردن آویزیم، و چون با شیطان بزرگ در افتاده ایم، پس روا است که به دامن هر دیوی پناه ببریم!!!!!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
بدون تردید دفاع از سند همکاری 25 ساله ایران و چین نیز بدون آگاهی از جزئیات دقیق آن قابل تامل است!
فدوی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۰۳ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
اصلا با کدام دانش ، سواد و هوش اظهار نظر می کنند ؟!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۱۴ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
بیچاره مردم ایران
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۵۱ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
چرا بیچاره؟؟ ما مردم ایران خودمان انتخاب کردیم، به قول یک دکتری
ناشناس
| United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland |
۱۶:۳۲ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
مردمی که عرضه ندارن حقشونو بگیرن هرچی سرشون بیاد حقشونه فقط مثل ماست نگاه میکنن دنبال کار خودشونن
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۱۶ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
احمدی نژاد فقط بگه 800 میلیارد درآمد نفتی رو چطوری خرج کرد؟،کجا برد؟ همین کافیه
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۵۸ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
نصف زیر ساخت های ایران مال دوره احمدی نژاده
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
آره راست میگی ، نصف زیرساخت ایران رو احمدی نژاد ساخته، نصف بقیه اش رو مشائی ساخته !!! خخخخخخ
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
نصف صنعت برقی که اان استفاده می کنی مال دوره احمدی نژاد است که ساخته و شما خاموشی به ان صورت ندارید در حالی که قبل احمدی نژاد یادمون نمی رود هر یک روز یک بار برق نداشتیم والان هم این دولت هم فقط 20 درصد ان را ایجاد کرده
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۱۸ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
23:52
به جای تمسخر و نشان دادن شخصیت واقعیت یه نگاهی به آمارهای راه و سیمان و تلفات حوادث رانندگی مسکن و پتروشیمی و نیروگاه برق بندازی
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۰:۱۹ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
بقیه دولت ها از جمله همین دولت هم همین کار رو بکنن
ناشناس
| United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland |
۱۶:۳۲ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۲
قرصاتو میخوری سر وقت؟ هنوز حالت بده
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۳۵ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۳
انسان قابل تغییر است .احمدی نژاد هم سطح تفکرش ارتقا پیدا کرده است.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۱۷ - ۱۳۹۹/۰۴/۱۱
کدام یک از قرارداده ای بین المللی این دولت به نفع ایران بوده؟
حالا هم خببر امده اقای زنگنه باز دوباره باعث شده ایران جریمه گازی بشود و این اقا هم راست راست راه می رود بعد از این همه خسارت در گذشته و حال
برچسب منتخب
# مهاجران افغان # حمله ایران به اسرائیل # قیمت دلار # سوریه # دمشق # الجولانی
الی گشت
قیمت امروز آهن آلات
نظرسنجی
تحولات اخیر سوریه و سقوط بشار اسد چه پیامدهایی دارد؟