در شرایطی که روابط ایران و عربستان در ماههای اخیر به دلایل گوناگون، یکی از پرتنشترین دورههای خود را میگذراند، دعوت ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی از محمود احمدینژاد، رئیس جمهوری ایران برای سفر به این کشور، امری جالب توجه بوده است؛ اما جالبتر از آن، دلیل این دعوت، یعنی برگزاری اجلاس اضطراری سران کشورهای اسلامی است که از وجود برنامههایی از سوی عربستان حکایت دارد.
به گزارش «تابناک»، روز گذشته، رسانههای رسمی عربستان سعودی اعلام کردند که سفیر این کشور در تهران، دعوتنامهای را که از سوی ملک عبدالله، پادشاه این کشور برای محمود احمدینژاد فرستاده شده بود، به اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دفتر رئیس جمهور تحویل داده است.
محتوای نامه فرستاده شده، دعوت از رئیس جمهوری کشورمان برای شرکت در اجلاس اضطراری سران کشورهای عضو اجلاس همکاری اسلامی است که قرار است روزهای چهاردهم و پانزدهم اوت در شهر مکه برگزار شود.
این در حالی است که از یک سو، محتوای این اجلاس اضطراری و اصولاً دلیل برگزاری چنین اجلاسی دقیقا مشخص نیست و از سوی دیگر، زمان برگزاری آن (در آستانه اجلاس عدم تعهد در ایران) بسیار شکبرانگیز است.
در رابطه با محتوا، دولت سعودی تنها به بیاناتی کلی بسنده و اعلام کرده که هدف و دستور کار اصلی این اجلاس، «تقویت وحدت و یکپارچگی امت اسلامی» است؛ اما افزون بر این، اعلام شده که بحران سوریه و نیز کشتار مسلمانان در میانمار در بالاترین دستور کار این اجلاس است.
اما آنچه بیش از هر چیز دیگری برگزاری این اجلاس اضطراری را مهم جلوه میدهد، زمان برگزاری آن در آستانه اجلاس عدم تعهد در ایران است. با توجه به اینکه بسیاری از کشورهای اسلامی عضو جنبش عدم تعهد نیز هستند و قرار است در زمانی نزدیک به همین تاریخ در تهران با یکدیگر دیدار کنند، بیگمان اقدام دولت سعودی دربردارنده اهدافی خاص است.
در تحلیل این امر، میتوان گفت مهمترین هدف سعودیها، کم اهمیت جلوه دادن اجلاس عدم تعهد از طریق برگزاری اجلاسی بدیل برای آن است. بر این اساس، دولت سعودی قصد دارد با دور هم جمع کردن سران کشورهای اسلامی، در عمل اجلاس تهران را کم اهمیت یا بیاهمیت جلوه دهد.
از سوی دیگر، با توجه به اینکه بنا به اعلام دولت عربستان، یکی از دستور کارهای این نشست را موضوع سوریه تشکیل میدهد و با توجه به اختلاف شدید مواضع ایران و عربستان در این موضوع، یکی دیگر از اهداف سعودیها میتواند اعمال فشار بر ایران در این زمینه و یا دستکم بیرون کردن این موضوع از دستور کار اجلاس تهران باشد تا به این ترتیب، ابتکار عمل در مسأله سوریه از دست ایران خارج شود.
به این ترتیب، میتوان گفت هدف نهایی این اجلاس، نه تنها همبستگی و یکپارچگی امت اسلامی نیست، بلکه در عمل تفرقهاندازی به سبک سعودی و استفاده از موقعیت برای دسترسی به اهداف حاکمان این کشور به شمار میرود.