بعد از توقف جنگ تحمیلی،تازه اول راه بودیم تا پسمانده‌های یک جنگ به تمام معنی را از پوست و دل سرزمین ایلام پاک کنیم. برای آنکه بشود این آلودگی‌ها را زودتر زدود،از عراق نقشه مناطق آلوده را خواستیم که نداد.
مین کاشتند، نقشه‌اش را ندادند
البته شاید هم قربانی بیشتری می‌خواست از ما بگیرد تا عقده‌اش را این بار جوری دیگر پس از شکستش در جنگ، خالی کند. کشورهای حامی‌اش در جنگ تحمیلی هم همین‌طور. حال چرا در این بلوای بشردوستانه خبری از حقوق بشر و انسان دوستی این دوست‌داران دیروز صدام نشد؟ جای سوال دارد.
از این رو باید خودمان دست به کار می‌شدیم تا از مجموع 20 میلیون «مین» کاشته شده در سطح مناطق نبردهشت ساله، پنج میلیون مین را که سهم مرزهای ایلام با عراق بود، از زمین بیرون می‌آوردیم.
«جعفر نظری» مدیرکل امنیتی انتظامی استانداری ایلام در رابطه با تاریخچه عملیات پاکسازی مناطق عملیاتی به ایسنا گفت: با توجه به نبود نقشه میادین مین‌گذاری شده و مناطق آلوده و خودداری کشورهای صاحب‌نام در این تکنولوژی از فروش ابزار خنثی کردن «شیاطین»( مین) نهفته در دل خاک، دست به کار شدیم و ابتکارش را از انحصار آنها خارج کردیم.
وی اظهار کرد: برای شروع کار،ابزارهای خنثی‌سازی را مبتکرانه ساختیم. از جمله «مین‌یاب» و «مین کوب» که کار بزرگی بود چرا که تمام طول مرز ایلام با عراق را که 420 کیلومتر است باید پاکسازی می‌کردیم و جایی نبود که ارتش صدام به کمک غربی‌ها آلوده‌اش نکرده باشند.
نظری با اشاره به اینکه ارتش متجاوز صدام بنا به اذعانش 20 میلیون قطعه مین در مرزهای ایران و عراق کاشته بود،توضیح داد:«بیشه‌زارها»، حوالی و کرانه رودخانه‌ها، دشت‌ها، کوهپایه‌ها،مسیر رودخانه‌ها،بستر آبرفت‌های فصلی وغیر فصلی،بام و پای کوهستان‌ها،بیابان‌ها وهرچه که در تصور آدمی بوده و نبوده " را به انواع مین، تله انفجاری، موادمنفجره و محترقه ضدنفر و ضدتانک آلوده کرده بودند.
420 کیلومتر مرز آلوده
وی یادآور شد:ارتش صدام به کمک ژنرال‌های کارکشته غربی چند لایه استحکام نظامی در مقابل رزمندگان ما شامل دژ،تله، کانال و میادین مین ایجاد کرده بود و از 23 سال قبل تا به امروز کار پاکسازی یک میلیون و 700هزار هکتار زمین آلوده به مین و مواد منفجره در مرز420 کیلومتری استان ایلام با سه استان «دیالی»،«واسط» و «میسان» عراق شروع شده است.
به جای «مین» گوجه می‌کاریم
مدیرکل امنیتی انتظامی استانداری ایلام با توصیف مین‌های کاشته شده توسط ارتش صدام به «قارچ سمی»،اضافه کرد: اما اینک قدم به قدم در پایان راه پاکسازی میادین مین و تله‌های انفجاری در سطح نبردهای بین‌المللی قرار داریم چرا که به دشمنان می‌گوییم: اینک فقط 600 هکتار از زمین‌های آلوده باقی مانده است تا پایان راه. تا به امروز نزدیک به پنج میلیون قطعه قارچ سمی را از دل خاک بیرون کشیده‌ایم تا بجایشان،فلفل،سیب‌زمینی ،خیار،گوجه ،انار، زیتون و هندوانه بکاریم.
وی این مرحله از مین‌زدایی‌ها را بسیار دشوار توصیف اما اظهار کرد که مناطق جا پایی برای کاوش ندارد.
نظری همچنین گفت:عملیات پاکسازی میادین مین و تله‌های انفجاری از بعد از برقراری آتش بس بین عراق و ایران آغاز شد ولی این کار از سال 85 شتاب بیشتری به خود گرفت زیرا بیشترین حجم خنثی‌سازی‌ها مربوط به همین فاصله می‌شود.
نقش فرانسه در مین‌گذاری‌ها
وی درباره آخرین شرایط خنثی‌سازی‌های کانال 95 کیلومتری آلوده به مین و مواد منفجره دهلران که گمانه‌زنی‌ها حاکی است که فرانسوی‌ها نقشه راهش را در اختیار ارتش صدام قرار داده بودند، نیز گفت: کارشناسان نظامی ما در حال مطالعه بر روی این کانال هستند. این بخش از خنثی‌سازی در واقع حساس‌ترین در نوع به حساب می‌آید چرا که تله‌ها،مین و مواد منفجره داخل آن خیلی پیچیده کار گذاشته شده است.
نظری عمق این کانال را شش متر و عرض آن را پنج متر اعلام کرد و گفت: این کانال طویل و عریض در فصل بارش از آب پر می‌شود و همین امر باعث پیچیدگی خنثی‌سازی‌ها می‌شود چرا که مواد کار گذاشته شده هم شناور می‌شوند و هم جابه جا.
7000 هکتار زمین پاکسازی شده را تحویل صاحبانش دادیم
نظری سپس به 7000 هکتار زمین پاکسازی شده در مرز دهلران اشاره کرد که اینک مراحل مین‌کوبی یا همان "کیوسی" را طی می‌کند و اظهار کرد: چند روز قبل این مقدار زمین پاکسازی شده را تحویل صاحبانش از اهالی مرزنشین حوالی رودخانه «دویرج» دادیم که آنها بلافاصله کار شخم زدن این اراضی را برای فصل زراعی پیش رو شروع کردند.
فقط 600 هکتار تا پایان کار
مدیرکل امنیتی انتظامی استانداری ایلام درباره آخرین قطعه زمینی که اینک باید از مواد منفجره پاکسازی شود، گفت: در حال حاضر فقط 600هکتار زمین آلوده به مین در مناطق مرزی دهلران باقی مانده است که انتظار داریم با برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده تا پایان امسال یا ماه‌های اول 92 ، این کار هم خاتمه یابد که در واقع خاتمه بزرگترین عملیات خنثی‌سازی مین در سطح نبردهای بین‌المللی خواهد بود.
یادی از قربانیان بی‌گناه
وی یاد و خاطره شهدای خنثی‌سازی مین و کسانی که بی‌گناه قربانی اینگونه اقدام ضدبشری شدند را گرامی داشت و اظهار کرد:براساس آمارها، از زمان پایان جنگ تحمیلی تا به امروز 225 نفر بر اثر انفجار مین و یا مواد منفجره باقی‌مانده از جنگ شهید یا زخمی شده‌اند که بیشتر آنها دامداران،کشاورزان و بومیان مرزنشین بودند.
