ليلا حقي، کارشناس زیستمحیطی، در مطلبی در «تهران امروز» نوشته است: اين روزها بار ديگر شايعاتي درباره آلودگي انواع آبهاي معدني دهان به دهان ميچرخد. موضوعي كه مردم را نگران ميكند. در حاليكه اكثر آبهاي بطري كه در بازار ايران ارائه ميشوند واقعا سالم هستند. تنها تفاوت آب آشاميدني و معدني فقط در نوع املاح است به همين دليل نميتوان گفت كه آب آشاميدني سالمتر است يا آب بطري.از نظر من يك آب مفيد براي بدن و باكيفيت آبي است كه منبع خوب داشته باشد و بهترين پروسه و تكنولوژي براي توليد آن استفاده شود و بهترين بستهبندي و حملونقل را داشته باشد. اين استانداردي است كه براي ما تعريف ميكنند.
وقتي در مورد آبهاي بطري شده توضيح داده ميشود خيليها ميگويند آبهاي آشاميدني هم املاح دارند. اما در واقع براي سلامتي بدن بهترين آب آن است كه بازده املاح مفيدتري داشته باشد.در كشور ما و همه دنيا به يكباره چيزي را بزرگ ميكنند و همه روي آن متمركز ميشوند. در ايتاليا نيترات براي مردم اهميت ندارد و همه روي سديم آبها تمركز كردهاند و اعتقاد دارند كه خوردن آن در خانمها سلوليت ايجاد ميكند.
در كشور ما يك زماني نيترات پررنگ شد. واقعيت اين است كه بر اساس استاندارد ايران ميزان نيترات بايد زير 50ميليگرم در روز باشد. نيترات همه آبهاي بطري شده كه در بازار ايران وجود دارند زير 10 ميليگرم است و سالم هستند. حتي آب تهران هم با وجود آنكه نيترات بيشتري از آب بطري شده دارد ولي سالم است. من توصيهام به افرادي كه اطلاعات كافي در اين حوزه ندارند اين است كه هيچ وقت با سلامت جامعه و چيزي كه به اين وسعت است و اهميت زيادي دارد بازي نكنند. چون هماكنون ميزان نيترات هم آب شهر و هم آبهاي بطري شده زير 50 ميليگرم است.
آب تهران آب آلودهاي نيست ولي اين واقعيت در همه جاي دنيا وجود دارد كه با افزايش جمعيت مشكلاتي به وجود ميآيد. يكي از مشكلاتي كه در اين بحث وجود دارد اين است كه برخي لولههاي آبرساني كه زيرزمين هستند قديمي هستند و آب را دچار مشكل ميكنند كه گاهي آب بوي كلر ميدهد يا قطع و وصل آب زرد رنگ ميشود. اين مسئله تمام كلانشهرهاست. بنابراين خبرهايي كه درباره آلودگي آبها وجود دارد نبايد باعث اين شود كه مردم آب نخورند.
همكاريهايي كه با وزارت بهداشت و درمان، دانشگاه شهيد بهشتي، انستيتو تغذيه،حمايت ما از روز جهاني كليه و...داشتهايم نشان ميدهد كه مردم ايران آب كمتري نسبت به استاندارد جهاني مينوشند. بنابراين اولين توصيه ما براي سلامتي و عملكرد بهتر بدن اين است كه مردم آب بنوشند. متاسفانه هنوز در ايران بازار آبهاي بطري توسعه پيدا نكرده است. ولي در نوشابهها مصرف مردم طي سالهاي اخير 2برابر و آبميوهها 5 /1 برابر شده است. همچنين ميزان آب مصرفي در ايران نسبت به كشورهاي ديگر هم كم است. اگر بخواهيم با تركيه كه از نظر فرهنگ و جغرافيا به ايران شباهت دارد مقايسه كنيم، مصرف آب بطري آنها حدود 80 ليتر براي هر نفر و براي ايرانيها 12 ليتر در سال است.
طبق تحقيقات دانشگاه شهيد بهشتي؛ شهروندان تهراني روزانه حدود 2 ليتر مايعات (چاي، نوشابه، قهوه، دوغ و...) مصرف ميكنند و فقط 900 سي سي آن آب است كه بيشتر آن هم آب شهري است. براي همين توصيه ما اين است كه اگر حتي به زور هم كه شده آب بخورند زيرا خوردن آب يك عادت است.ما در كمپين «شادابي مثل آب خوردن» نوشتهايم كه مردم بيايند و شاد بودن را با خوردن آب بيشتر تجربه كنند. ما به همه پيشنهاد كرديم براي دو هفته دو ليتر آب بخورند و تفاوت آن را در تمام كارايي بدن، حس و حالي كه ميدهد و با انرژي بودن كاملا احساس بكنند.
در تحقيقات قابل استنادي كه شركت فرانسوي «دنان» داشته، اثرات كم نوشيدن آب بر بدن نشان داده شده است كه براي خانمها و آقايان متفاوت است. مثلا در خانمها مصرف كم آب اثر بيشتري دارد. از عوارض آن كاهش توانايي، هوشياري بصري، تمركز و افزايش خستگي مفرط و عصبانيت است. در گذشته وقتي كسي عصباني ميشد ميگفتند: حالا يك ليوان آب بخور. حرفهاي قديمي يك چيزي داشته است. آدمها تا چيزي را به چشم خود نبينند يا برايشان اتفاق نيفتد، باورش نميكنند.
در اين تحقيقات دنان وقتي با دكتر آرمسترانگ مصاحبه كردهاند او گفته است كه مردم اگر بيشتر آب بخورند فعاليت بدنشان بيشتر ميشود. زيرا كليهها بيشتر فعاليت ميكنند و پاكسازي بدن بيشتر صورت ميگيرد و بيشتر تشنه ميشوند. البته در ايران يك باور غلطي هم كه وجود دارد اين است كه آنها تا تشنه نشوند آب نميخورند. اين خيلي خطرناك است. چون سيستم بدن طوري است كه وقتي احساس تشنگي ميكنيد يعني بدن به شدت بيآب است. تشنگي يك هشدار است كه خداوند در بدن گذاشته است. بيآبي اثرات منفي دارد. نارسايي و سنگ كليه يكي از آن اثرات است.
همه ما بايد قبل از اينكه احساس تشنگي بكنيم آن را رفع كنيم. طبق تحقيقات پزشكي يك انسان با وزن متوسط 70 و با قد و فعاليت متوسط روزانه دو ليتر آب (از طريق ادرار، تعرق و تنفس) از دست ميدهد. توصيه ما اين است كه براي جبران آب از دست رفته بدن 8 ليوان يا 2 ليتر آب خورده شود. اگر هوا گرمتر باشد يا فرد فعاليت بيشتري داشته باشد مسلما آب بيشتري از دست ميدهد. توصيه ديگر ما اين است كه سعي كنند بهترين آب را براي بدن انتخاب كنند. بهترين آب آبي است كه از يك منبع خوب تهيه ميشود و بهترين پروسه روي آن انجام شده و به بهترين نحو دست مصرفكننده رسيده باشد.توصيه ديگر من اين است كه هميشه مردم بهتر است از برندهاي معتبر استفاده كنند. زيرا ميتوان مطمئن بود كه يك برند هيچ وقت اعتبار خود را زيرسوال نميبرد همچنين دولت و استاندارد اجازه تقلبي بودن به آن نميدهد.
ماركهاي معتبر علاوه بر آنكه زير ذرهبين هستند، خود نيز نسبت به مواد و كيفيت وسواس بيشتري به خرج ميدهند. وقتي يك برند را انتخاب ميكنيد بايد به سابقه آن، مواردي كه روي آن درج شده و مراجعه به سايت آن توجه كنيد.
ضمن آنكه به ظاهر كالا نيز توجه كنند. ظاهر بطري بايد سالم باشد و به بستهبندي و نگهداري آن توجه كنند. زيرا از ظاهر و بستهبندي توليد ميتوان فهميد كه يك توليدكننده چقدر به كالاي توليدي خود اهميت ميدهد. متاسفانه به دليل نوع تجارت كشور ما كه سوپرماركتهاي محلي است و مانند كشورهاي پيشرفته فروشگاههاي بزرگ و زنجيرهاي نيست، اين بطريها پشت شيشه چيده ميشود. يكي ديگر از چيزهايي كه بطري را دچار تغيير و تحول ميكند اين است كه يخ زده باشد زيرا تغييرات شيميايي در آن به وجود ميآورد. ما خيلي سعي كرديم سوپرماركتها را آموزش بدهيم. اما به دليل كمبود جا و حجيم بودن آبهاي بطري شده به موفقيت چشمگيري دست پيدا نكرديم. به همين دليل و وسواس بسيار راهحل ديگري براي آن پيدا و محصول را با بطريهاي رنگي به بازار عرضه كرديم.
با اينكه هزينه بالايي براي شركت دارد اما رنگي بودن بطريها يك لايه محافظ ميشود.يكي از سالمترين نوع بستهبندي مايعات در دنيا پتي است كه با ظرفهاي پلاستيكي كاملا متفاوت است زيرا پت خودش ضرري براي بدن ندارد ولي مثل هر مواد خوراكي ديگر بايد از آن درست نگهداري شود.
شعاري داريم كه محصول ما ماده غذايي است و به عنوان بستهبندي به آن نگاه نميكنيم.
اما در كل اگر اين بطريها در تابستان يا فصلهاي ديگر گرم شوند مهم نيست اما نبايد زير تابش مستقيم نور آفتاب باشند. براي خنك شدن آنها را ميتوان در يخچال نگهداري كرد اما نبايد يخ بزنند. يكي ديگر از سوالهايي كه به تازگي بسيار با آن روبهرو ميشويم اين است كه «مگر ميشود يك محصول يكسال تاريخ مصرف داشته باشد بدون آنكه مواد نگهدارنده داشته باشد؟» هميشه مواد نگهدارنده مصرفكنندهها را اذيت كرده است. اما هيچ كدام از آبهاي معدني بطري شده حاوي مواد نگهدارنده نيستند. به دليل اينكه تمام اين آبها ميكروبزدايي شده است. چون ميكروبي در آن وجود ندارد بنابراين محصول خراب نميشود. به شرطي كه درست نگهداري شود. آب بسيار ماده حساسي است. با كوچكترين تغييرات آب سريع بو ميگيرد.
خدا را شكر ميكنيم كه هم آبهاي آشاميدني شهري و هم آبهاي شركتهاي معتبر ايراني سالم هستند و مردم نبايد به دليل يك اتفاق حاشيهاي يا خبرسازيهاي غيركارشناسي، از آشاميدن اين نعمت بزرگ الهي خودشان را محروم كنند.