طرح جدید آمریکا برای گنجاندن مسائل غیرمرتبط در مذاکرات هسته‌ای

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در چهارچوب دور جدید مذاکرات هسته‌ای ایران به منظور دستیابی به توافق جامع هسته‌ای مطرح است، ماهیت درخواست‌هایی است که طرف مقابل از ایران مطرح می‌کند و در مقابل، مواردی که از سوی ایران به عنوان «خطوط قرمز» در مذاکرات مورد اشاره قرار گرفته است. در این میان، برخی ‌شواهد از احتمال انجام برخی شیطنت‌ها از سوی غرب و به ویژه آمریکا در روند مذاکرات حکایت دارد.
به گزارش «تابناک»، در هفته‌های اخیر و به ویژه پس از برگزاری دور جدید مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+ ۵ در وین که با هدف رسیدن به توافق جامع در موضوع هسته‌ای انجام می‌گیرد، بحث‌های فراوانی درباره موضوعات مورد نظر هر یک از طرفین و محتوای توافق احتمالی از دید هر یک از آن‌ها مطرح شده است.

در این میان، آنچه از برخی موضع‌گیری‌های مقامات آمریکایی در جریان و پس از این مذاکرات برمی‌آید، این است که دولت آمریکا تلاش دارد تحت فشار لابی صهیونیستی این کشور و همچنین در راستای پیگیری اهداف پیشین خود در پرونده هسته‌ای ایران، موارد دیگری به جز آنچه پیش از این طرح آن‌ها مورد توافق هر دو طرف بوده، در روند مذاکرات وارد نماید.

در این راستا، از مدتی پیش از برگزاری مذاکرات وین، برخی مطبوعات و رسانه‌های غربی به ایجاد جوی دامن زدند، مبنی بر اینکه موضوع رآکتور آب سنگین اراک و همچنین ادامه کار سانتریفیوژهای نسل جدید و پیشرفته ایران، از جمله مباحث محوری در دور جدید گفت‌و‌گوهاست و از مواردی به شمار می‌رود که غرب انتظار دارد ایران امتیازاتی را در این حوزه‌ها واگذار کند.

اندکی بعد‌تر، برخی منابع ادعا کردند که حتی موضوع تحقیق و توسعه هسته‌ای نیز از جمله مسائل موردنظر غرب در مذاکرات است؛ افزون بر این، موضع گیری‌های برخی مقامات آمریکایی در هفته‌های اخیر مبنی بر لزوم لحاظ شدن بحث برنامه موشکی ایران در توافق جامع هسته‌ای، موضوع دیگری بود که بحث‌های فراوانی را برانگیخت و مقامات ایرانی را به واکنش واداشت.

در این راستا، اعضای ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران تأکید کردند، مسائل نظامی و دفاعی به هیچ وجه در دستور کار مذاکرات نخواهد بود و ایران چنین چیزی را نخواهد پذیرفت.

گفتنی است، موارد مربوط به احتمال محدودسازی فعالیت‌های ایران در زمینه تحقیق و توسعه هسته‌ای نیز از جمله موضوعاتی است که از سوی ایران ب نام ‌«خط قرمز» از آن‌ها یاد شده است. در آخرین مورد، مجید تخت روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای، شب گذشته و در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری، تأکید کرد که مواردی از این دست به هیچ وجه جایی در مذاکرات نخواهد داشت و ایران به هیچ وجه در این موضوعات از حقوق مسلم خود کوتاه نخواهد آمد.

با این حال، جو رسانه‌ای به راه افتاده‌ پیرامون این موضوع ـ که بیش از هر چیز تلاش دارد برنامه موشکی و تحقیق و توسعه را جرئی لاینفک از مذاکرات جلوه دهد ـ همچنان در رسانه‌ها و مطبوعات غربی پابرجاست؛ به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد آمریکا ‌‌جدا مصمم است تا اهداف دیرینه خود مبنی بر طرح این موضوعات در مذاکره با ایران و امتیازگیری در این زمینه‌ها را تحقق بخشد!

اما رویکردی که به تازگی از سوی برخی رسانه‌های غربی در پیش گرفته شده و به نظر می‌رسد، خط مورد نظر آمریکا نیز هست، طرح این ادعاست که مبنای مذاکرات هسته‌ای برای رسیدن به توافق جامع، باید قطعنامه‌های تصویب شده از سوی سازمان ملل علیه ایران باشد و از آنجا که در این قطعنامه‌ها به مباحث موشکی، تحقیق و توسعه و مسائل دیگری از این دست اشاره شده، همه این موارد باید ‌‌محورهای مطرح مذاکراتی در گفت‌و‌گوهای ایران و ۱+۵ باشد.

این در حالی است که چنین بیانی به شدت سفسطه آمیز بوده و اصل توافق مقدماتی ژنو میان ایران و غرب را زیر سؤال می‌برد؛ به عبارت دیگر، در این قطعنامه‌ها مواردی گنجانده شده که مدت‌هاست از سوی خود غربی‌ها نیز تحقق آن‌ها غیرممکن در نظر گرفته شده و به همین دلیل، در توافق ژنو نیز به آن‌ها اشاره‌ای نشده بود.
در این زمینه، باید مواردی را مورد توجه قرار داد که به عنوان ضرورت‌های اقدام ایران در قطعنامه‌های سازمان ملل مطرح شده است:* ضمن تأکید بر ضرورت متعهد شدن ایران به قطعنامه‌های قبلی، بر ضرورت محدود کردن توسعه فناوری‌های حساس از سوی ایرا در حوزه برنامه هسته‌ای و همچنین موشکی تأکید شده است (البته بحث موشکی در قطعنامه‌های قبلی نیز ‌مستقیم یا غیرمستقیم مورد اشاره قرار گرفته است).

* در بخشی از این قطعنامه از ایران خواسته شده پروتکل الحاقی را ‌کاملا به تصویب رسانده و‌ اجرا کند.

* ایران نباید ساخت هیچ گونه تأسیسات غنی سازی اورانیوم یا آب سنگین را آغاز کرده و باید از ادامه ساخت هرگونه تأسیسات در این زمینه که هم اکنون در جریان است، جلوگیری نماید.

* ایران نباید هیچ گونه فعالیت مرتبط با موشک‌های بالیستیک دارای قابلیت حمله سلاح هسته‌ای را انجام دهد و دیگر کشور‌ها نیز باید جلوی انتقال فناوری‌های مرتبط با این موضوع را به ایران بگیرند. به این ترتیب،‌‌ همان گونه که مشخص است، در صورتی که قرار باشد این قطعنامه‌ها محور مذاکرات ایران و غرب برای رسیدن به توافق هسته‌ای قرار گیرد، نه تنها توافق ژنو زیر سؤال رفته، بلکه اصولاً هیچ یک از موارد موردنظر ایران در مذاکرات تأمین نخواهد شد.

به نظر می‌رسد این شیطنتی است که طرف آمریکایی می‌خواهد با اتکای به آن، نسبت به افزایش فشار بر ایران در روند مذاکرات اقدام کند. بی‌گمان، تیم مذاکره کننده ایران نسبت به این گونه موارد حساس بوده و‌‌ همان گونه که بار‌ها توسط اعضای این تیم اشاره شده، اجازه طرح مسائل غیرمرتبط، حاشیه‌ای و تاریخ گذشته در مذاکرات هسته‌ای داده نخواهد شد.