با کمرنگ یا تکراری شدن مسائل سیاست خارجی در روزنامهها، مرزبندی روزنامهها بر سر مسائل سیاست داخلی به خوبی در روزنامههای دوشنبه روشن است. در مقابل استقبال روزنامههای اصلاحطلبان از سخنان رئیسجمهور و وزیر اطلاعات درباره آزادی بیان و امنیت سیاسی، روزنامههای اصولگرا اعتراضات متنوعی به رویکردها و اظهارات مقامات دولتی دارند.
در ادامه میتوانید روایت تابناک از مهمترین مطالب روزنامههای چهارشنبه شانزدهم اردیبهشت را مرور کنید.
جمهوری اسلامی برای شماره امروز خود، تیتر اغراقآمیز «حمله موشکی یمن، شهر نجران عربستان را به تعطیلی کشاند» را انتخاب کرده است. سرمقاله این روزنامه «چگونه وارد کننده سوخت نشویم؟» است و در آن پس از اشاره به پیشبینی برخی مقامات مبنی بر اینکه امکان دارد کشور تا ده سال دیگر به واردکننده انرژی تبدیل شود، به برخی راهحلها اشاره شده و در پایان آمده است: برای جلوگیری از تحقق این پیشبینی چارهای جز بازنگری جدی و فوری در رویکردها و روشها نیست. شاید اولین گام نیز دست برداشتن از تعارفات معمول و مواجه کردن جامعه با واقعیتها باشد، اتفاقی که خوشبختانه نشانههایی از آن را طی ماههای اخیر در سخنان مسئولان مشاهده میکنیم.
اطلاعات تصویر اصلی و تیتر اول خود یعنی «فضای نشر باید امن باشد» را به سخنان دیروز رئیسجمهور در افتتاحیه نمایشگاه کتاب اختصاص داده است. در میان دیگر مطالب این روزنامه، یادداشتی با تیتر «آفتهاي مباني فكري خوارج امروز» به قلم ابوالقاسم قاسم زاده قابل توجه است که در آن با اشاره به سخنان رئیس مجلس در رونمایی از پنج اثر شهید مطهری، آمده: معادله آزادي و تحجر، معادلهاي يكسويه نيست، دو سوي متضاد است. حكومتي كه بر آزادي قيد تحجر ميزند، لاجرم مباني فكري خوارج را بسط ميدهد كه خوراك عمده «اسلام هراسي» از آن سرچشمه ميگيرد. آنچه امروز درجامعه ما نيز بسياري از انديشمندان در مورد آن هشدار ميدهند گريز از دينباورييي است كه اشاعه تحجرش آفت آزادي و عقلگرايي شده است. ميوه تحجرش، جزميتهاي غيرعقلاني است و عقل جمعي جامعه همواره از آن گريزان است. اين هشدار رئيس مجلس را كه «مباني فكري خوارج امروز هم وجود دارد» بايد جدي گرفت، به خصوص كه شعار اصلي انقلاب اسلامي، آزادي و استقلال است. هر جا آزادي نباشد لاجرم جزميت طلبي براساس تحجر حاكميت پيدا ميكند.
کیهان هرچند تیتر اصلی خود یعنی «یک قبیله مرزنشین ارتش آلسعود را گوشمالی داد» را به مسائل یمن اختصاص داده، مطالب قابل توجه آن به انتقاد و اعتراض به دولت و هاشمی رفسنجانی اختصاص دارد. حسین شمسیان در سرمقاله کیهان با تیتر «دغدغههای فانتزی» مقامات دولتی را متهم کرده که به جای پرداختن به مسائلی مانند خشکسالی، مبارزه با قاچاق و مشکلات زیست محیطی سرگرم حرف زدن درباره جایگاه شیراز در ادبیات فارسی و یا حضور در اعتراض به کشته شدن یک سگ هستند.
پنج خبر ویژه کیهان نیز به اعتراض و انتقاد به دولت، هاشمی رفسنجانی و نزدیکان وی و نیز روزنامههای اصلاحطلب اختصاص دارد.
در بخشی از یکی از این اخبار با تیتر «قاتلان امیرکبیر امروز از چه کسی حمایت میکنند؟!»، آمده: نکته مهمی که درباره مصادره حیثیت و آبروی امیرکبیر(ره) به نفع آقای هاشمی مطرح میشود این است که امیرکبیر را عوامل و سرسپردگان رژیم انگلیس و به دستور انگلیس به شهادت رساندند. با این وصف باید پرسید رژیم منفور انگلیس و همتایان آمریکایی صهیونیستی آنان امروز از چه کسانی در ایران و در مقابل نظام اسلامی حمایت میکنند؟ و در فتنه و آشوب سال 88 علناً و رسماً پای کدام جریان سیاسی آلوده ایستادند؟ آیا شهید والامقام امیر کبیر چنین ننگی را امضا میکرد؟ اگر قائل به چنین ننگی بود که انگلیس خبیث تشنه خون او نمیشد و امیرکبیر هم امیرکبیر بزرگ نمیشد. با این وصف اتفاقاً میتوان گفت اگر ملاک امیرکبیر یا آقاخان نوری و ناصرالدین شدن، حب و بغض انگلیس - و بعدها آمریکاییها- باشد، آنگاه درباره هم افقی و هم مسیری فتنهگران با این حامیان استبداد و استعمار چه باید گفت؟! به راستی آیا جز این است که حامیان میرزاآقاخان نوری و ناصرالدین شاه (قاتلان امیرکبیر) اکنون دشمنان خونی جمهوری اسلامی و پشتیبان معارضان نظام هستند؟!
انتقادات و اعتراضات روزنامه جوان نسبت به دولت، متنوعتر از هر روزی است. انتقاد رئیسجمهور از رسانهها در گشایش نمایشگاه کتاب تهران دستمایه تیتر مربوط به تصویر صفحه اول جوان یعنی «مشكلات كتاب و كتابخواني هم به گردن رسانهها افتاد!» شده است. جوان که تیتر اصلی خود را به طرح آمریکا برای تغییر مرزها در خاورمیانه اختصاص داده، علاوه بر اعتراض به سخنان ابتکار در باره موضوع ریزگردها، در دو مطلب به استقبال روحانی و هاشمی از حضور و اعتراض معلمان در خیابان اشاره کرده است.
یکی از این مطالب به سخنان فرمانده بسیج اختصاص دارد که تیتر آن « بهجاي آوردن معلمان به خيابانها مشكلاتشان را حل كنيد» است. عباس حاجی نجاری در پایان سرمقاله این روزنامه با تیتر «جاي خالي منافع ملي!» نوشته: سخن آخر اينكه برخي از فعالان سياسي تلاش دارند خلأ پايگاه اجتماعي خود و تبديل شدن شعارها به يك گفتمان مقبول در جامعه را از طريق ميانبر و از اين مسير دنبال كنند. به اين دوستان توصيه ميشود يك بار نتيجه عملكرد طراحان شعارهاي «فشار از پايين، چانهزني از بالا» و نافرماني مدني و... را در گذشته كه حوادث تلخي را هم به دنبال داشت مرور كنند. با راهاندازي اينگونه تحركات، ممكن است اهداف مشخصي در آغاز مطرح باشد ولي تجربه نشان داده است كه از ثمره آن مخالفان و معاندان بهره ميبرند.
جوان همچنین یادداشت جالبی با تیتر « یک «در حاشیه» واقعی در خیابان ولیعصر!» در باره مسائل بخش درمان دارد.
وطن امروز دیگر روزنامه مخالف دولت، سخنان ابتکار و موضوع خصوصی سازی
در آموزش و پرورش را مهمتر دانسته است. این روزنامه این سخن ابتکار را که «مردم باید
با ریزگردها کنار بیایند!» با روتیتر «رئیس سازمان محیط زیست برای حل مشکل گرد
و غبار ابتکار به خرج داد» به شوخی گرفته است. حسین قدیانی نیز در سرمقاله این
روزنامه با عنوان «لااقل مدرسه را نفروشید!» از جمله نوشته: ناظر بر سخن رئیس قوه
مجریه مبنی بر آنکه «آموزشوپرورش باید از دولتی بودن خارج شود» حرفها میتوان
زد. هم الان مدارس فراوانی هست که با سرمایه بخش خصوصی توسط همین بخش اداره میشود
و هیچکس هم متعرض ایشان نیست مگر آنکه حداقلی از صلاحیت را هم نداشته باشند. معالاسف سخن فوقالذکر، حرف دیگری دارد میزند، یعنی استفاده از امکان دولت و سرمایه ملت به نفع بخش خصوصی! آیا مدرسهای را که «سرمایه ملی» است و در آن، آموزشوپرورش به تاکید قانون اساسی باید به صورت رایگان باشد، میتوان به بخش خصوصی واگذار کرد؟! همان قانون اساسی که اصل ۴۴ را در میان اصول خود دارد، دولت را مکلف کرده بر آموزشوپرورش رایگان! آقایان گمان کنم معنای خصوصیسازی را اشتباه گرفتهاند! خصوصیسازی هرگز به این معنا نیست که هر جا قانون، تکلیفی روی دوش دولت گذاشت، دولت هم لطف (!) کند و این تکلیف قانونی را بگذارد روی دوش این و آن.
وطن امروز علاوه بر این در مطلبی به بهانه نمایشگاه کتاب از بحران در نشر سخن گفته و گزارشی نیز با تیتر « بالتیمور و بحران انداموار در جامعه آمریکا» منتشر کرده است.
روزنامه ابتکار، موافقت رهبر انقلاب با عفو گسترده محکومین را در مطلبی با عنوان «آزادی در اردیبهشت» مورد توجه قرار داده و به انتقال مذاکرات هستهای به وین نیز پرداخته است.
ابتکار سخنان دیروز رئیسجمهور را در مطلبی با تیتر «مجاز، ممنوع، مستحب» پوشش داده و در سرمقاله خود با عنوان «تمرین آزادی بیان در عرصه فرهنگ» به قلم رضا دهکی از جمله نوشته: هرچند شاید آزادی بیان در لفظ موضوعی سیاسی به نظر بیاید، اما دامنه این بحث وسیعتر از آن است که به مقوله سیاست محدود شود؛ گاه میتوان برخورد با یک فیلم سینمایی، لغو مجوز چاپ یک کتاب، جلوگیری از اجرای یک تاتر یا لغو یک کنسرت را نیز در این قالب جای داد. این در حالی است که مسائلی مثل حادثه شیراز برای علی مطهری یا تهدیدهایی که نسبت به حضور برخی چهرههای سیاسی در جلسات و شهرهای مختلف کشور مطرح میشود نیز در ویترین توجه به اصل آزادی بیان به چشم ناظران میآیند.
مطلب قابل توجه در رسالت، سرمقاله این روزنامه با تیتر «دفاع از حيثيت سياسي حافظ» به قلم سید مسعود شهیدی است که در بخشی از آن آمده: واژه «مدارا» كه در شعر حافظ آمده در سخن رئيس جمهور محترم به عنوان راهبرد اصلي در قبال دشمنان ايران معرفي شده، در لغتنامه دهخدا به معناي مهرباني كردن، نرمي كردن، شفقت و سازش است. شفقت و سازش نيز به معناي دلسوزي، رأفت، رحمت، مهر، صلح، پيوستگي، انفاق، رفق، سازگاري و همدستي آمده است. اكنون اين سئوال مطرح است كه وقتي در زمان ما مصداقهاي دشمن در درجه اول آمريكا و اسرائيل هستند كه تا امروز از هيچ جنايتي فروگذار نكرده و از هيچ گزينهاي دريغ نورزيدهاند چگونه ميتوان راهبرد سياست خارجي كشور در قبال آنها را با واژههايي مثل سازش، سازگاري، دلسوزي، مهرورزي، پيوستگي، انفاق، همدستي و رفاقت ترسيم كرد؟ اين واژهها بسيار فراتر از روابط سياسي دو كشور و گوياي نوعي رابطه دلدادگي است.
نویسنده سپس طیف گستردهای از اشعار حافظ را مرور کرده تا اثبات کند که «شايد مهمترين درس مكتب حافظ براي همه انسانها و همه دورانها، درس آزادگي و حريت و عزت و پرهيز دادن از ذلت و حقارت است».
قانون علاوه بر گفتوگویی با مسعود پزشکیان با عنوان «به كچل میگويند زلفعلی به کثیف هم بايد بگويندپاکدست!» در مطلبی با عنوان «فرمانداران بهاری سر سفر ه تدبیر» به ماجرای حضور احمدینژاد در بابل پرداخته و از جمله نوشته: آنچه غیرقابل انکار است این مسئله مهم است که رای ملت در ۲۴ خرداد ۱۳۹۲ رای به تغییر بود؛ تغییری که ملت پس از ۸ سال اعمال تفکرات اقتصادی وسیاسی تیم احمدی نژاداکنون آن را میخواست و رای به این تغییر رابه خوبی در انتخابات ریاست جمهوری به رخ کشید. اینکه رئیس جمهورسابق همچنان علاقهمند به حضور در صدر اخبار است چندان برکسی پوشیده نیست. احمدینژاد در سالهای نشستن بر مصدرریاست جمهوری نشان داد که بیش از اینها تشنه دیده شدن است و حقوق شهروندی نیز این حق را برای وی قائل است که به سفر برود و سخنرانی کنداما دراین میان استفاده ازامکانات دولتی برای سخنرانی علیه دولت چه جایگاهی میتواند داشته باشد؟ در روزهای منتهی به روزسخنرانی احمدینژاد دربابل، تقریبا سرتاسر شهر بابل بنرهای تبلیغاتی این سخنرانی را چنان لباسی بر تن خود میدید. فرماندار دولت تدبیر و امید گویا ندای بلند رأی به تغییر ملت برای برآمدن دولتی که اکنون فرماندار آن است را به درستی نشنیده است و در حالی از امکانات دولت و فرمانداری برای این سخنرانی استفاده میشد که سخنرانش تقریبا در این مراسم از سیاست خارجی و رویکرد دولتمردان به صراحت انتقاد میکرد.
روزنامه اعتماد، اعلام دستور ايجاد امنيت سياسي از سوی وزیر اطلاعات و گلايه هاي روحاني از مشكلات نظارت و نشر در مراسم گشايش نمايشگاه كتاب را مورد توجه قرار داده است. بازگشت شجریان، اشتباه سازمان امور مالیاتی در باره مهآفرید و گفتوگویی با حمیدرضا آصفی در باره رابطه رفتار این روزهای کشورهای عربی در برابر ایران از دیگر مطالب مهم اعتماد است. انتشار سخنرانیها و مقالات کمتر انتشار یافته از شهید مطهری در روزنامه اعتماد همچنان ادامه دارد.
مطلب مهم دیگر این روزنامه با تیتر «بحران يمن: نظريه بازي ها و راه حل ميانه» به مسائل یمن اختصاص دارد که در بخش پایانی آن آمده: راهی که عربستان پیش گرفته، بازگشت از آن بسیار پرهزینه خواهد بود و حتی ممکن است خلاقدرت محوری در منطقه عربی را بیش از پیش تشدید کند و ایالات متحده و هم پیمانان غربی آن نیز چنین خلایی را نپذیرند. از این رو شکست مطلق برای عربستان بسیار سنگین و غیرقابل تحمل خواهد بود و چه بسا ممکن است آثار آن داخل عربستان را نیز دربرگیرد. در مقابل پیروزی عربستان نیز تبعات خاص خود را دارد. ضمن اینکه پیروزی در یمن بسیار سخت و پرهزینه خواهد بود زیرا در آنجا با مردمی مسلح مواجه هستند که بخش قابل توجهی از جمعیت و قبایل یمن را تشکیل میدهند. همچنین برخی کشورهای عربی همسو با سعودیها مثل مصر نیز علاقهمند به پیروزی قاطع عربستان در یمن نیستند، ضمن اینکه بمبارانهای غیر انسانی سعودیها به یمن واکنشهای منفی جامعه جهانی و حتی سازمان ملل را به همراه داشته است، به این دلایل میتوان پیش بینی کرد که هم کشورهای منطقه و هم غربیها از شکل گیری یک وضعیت بینابین که نه شکست کامل و نه پیروزی کامل برای عربستان باشد استقبال خواهند کرد، مشروط بر اینکه این امکان از سوی طرف مقابل عربستان نیز فراهم شود. نقطه بهینه این ماجرا را میتوان در مذاکرات تعیین کرد، ولی اصل ماجرا را نمیتوان نادیده گرفت. وضعیت دو طرف به گونهای نیست که بتوانند پیروزی کامل بر یکدیگر به دست آورند. این وضع برای مخالفان عربستان نیز فرصت مناسبی است زیرا راه میانه موجب میشود که عربستان به اجبار به مسائل داخلی خود بپردازد و معلوم نیست در این زمینه موفقیتی به دست آورد. بنابر این باید کوشید سیاستی را در پیش گرفت که به جدایی بیشتر همپیمانان عربستان از سیاستهای این کشور در یمن منجر شود.
روزنامه دولتی ایران که تأکید نوبخت سخنگوی دولت بر «حمایت دولت از سخنرانیهای قانونی» را به تیتر نخست و تصویری از رئیس جمهور همراه با اشاره وی به حمایت از ناشران را در صفحه اول خود آورده، سرمقاله خود را با عنوان «نوروز کتاب» به قلم صالحی امیری منتشر کرده است.
آفرین چیتساز اول هم در یادداشتی با تیتر «اولین گام برای احیای حقوق معلمان و کارگران» از جمله نوشته: خط اصلی نگاه روحانی این بود که به جای شیوه مذموم «انکار و کتمان» باید سنت نیکوی اذعان به واقعیتهای تلخ زندگی جامعه کارگری و معلمی را پیش گرفت و بر قصور و تقصیر دولتمردان در قبال این دو قشر مهر تأکید نهاد، بلکه از دادن وعدههای فریبنده و ایراد خطابههای پوپولیستی امتناع ورزید. نقطه اوج نگاه روحانی آنجا بود که گفت: «من حق اعتراض معلمان و کارگران را به رسمیت میشناسم.»
یک صفحه از صفحات سیاسی روزنامه ایران نیز به گفتوگو با محمد قسیم عثمانی از نمایندگان طراح طرح استانی شدن انتخابات مجلس اختصاص یافته است.
و در نهایت اینکه روزنامه شرق، سرمقاله خود را با تیتر «توسعهنیافتگی نشر» به فرخ امیرفریار نویسنده و کارشناس نشر سپرده است. تیتر اول شرق به این جمله از عباس عراقچی اختصاص یافته که گفته، «بازرسی چیز عجیبی نیست». تصویر صفحه اول شرق به اعلام نامزدی کارلی فیورینا از مدیران شرکت HP برای ریاست جمهوری آمریکا اختصاص یافته که روزنامه شرق وی را رقیبی برای هیلاری کلینتون دانسته است.
سهم امروز زیباکلام از روزنامه شرق، گزارش مناظره وی با اللهکرم با تیتر «روی پیشانی من نوشته احمق؟» است. گزارش شرق از نشستی در مرکز بررسیهای استراتژیک نهاد ریاستجمهوری درباره اجلاس داوس با تیتر «مناظره داخل حاکمیت الزامی است» منتشر شده است. شرق موضوع استانی شدن انتخابات را نیز مفصل بررسی کرده است.