طی حدود دو ماه که از زمان حصول توافق هسته ای میان ایران و گروه 1+5 می گذرد، مطالب متعددی در تأیید یا رد این توافق از سوی موافقان و مخالفان مطرح شده است. در این میان، دانستن این نکته که متخصصان فعال در محافل آکادمیک غربی درباره این توافق چه نظری دارند، موضوعی جالب توجه باشد. یک نشریه آمریکایی در مطلبی مفصل به بررسی این موضوع پرداخته است.
به گزارش «تابناک»، نشریه آمریکایی «فارن افرز» در مطلبی که در پایگاه اینترنتی خود منتشر کرده، نظر کارشناسان و متخصصان حوزه روابط بین الملل را درباره توافق هسته ای ایران جویا شده است. کارشناسان مذکور می بایست نظر خود را درباره این گزاره که «کنگره باید توافق هسته ای ایران را تصویب کند»، بیان می کردند. از میان این افراد، 32 نفر گفته اند که «قویاً موافق» این موضوع هستند. دیگر افراد نیز شامل 5 نفر «موافق»، 4 نفر «بی طرف»، 6 نفر «مخالف» و 5 نفر «قویاً مخالف» است.
«تابناک» نظرات شماری از این افراد را در چند بخش ارائه می کند:
* الیوت آبرامز (پژوهشگر ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی آمریکا): قویاً مخالف
مخالفت کنگره، چند هدف را تأمین می کند. این امر بازتاب دهنده نظر اکثر آمریکایی هاست که معتقدند این توافق، یک توافق بد است. این موضوع همچنین یادآور این نکته است که اوباما از ارائه چنین توافق حساسی به عنوان یک معاهده، خودداری کرده است. مخالفت کنگره همچنین کمک می کند تا در دوره رئیس جمهور بعدی، دوباره درباره توافق با ایران مذاکره شود. افزون بر این، چنین مخالفتی نشان دهنده ضعف های بسیار توافق خواهد بود. مخالفت، نخستین گام به سوی نوسازی این توافق است.
* گراهام آلیسون (استاد علم حکومت و مدیر مرکز بلفر در علم و امور بین الملل در دانشگاه هاروارد): قویاً موافق
هدف اصلی ایالات متحده، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای بوده است. این توافق، چنین هدفی را تأمین می کند. در حقیقت، با حذف دو سوم سانتریفیوژهای ایران و 98 درصد از ذخایر اورانیوم غنی شده این کشور، این توافق ایران را در فاصله یک ساله از بمب نگه می دارد. پس از آن، در صورتی که ایران تصمیم بگیرد به سوی سلاح هسته ای حرکت کند، ایالات متحده و شرکای بین المللی اش زمان لازم را برای کشف این موضوع و توسل به گزینه های مدنظر خواهند داشت.
* جان برجناس (قائم مقام پروژه «مدیریت در طول مرزها» در استیمسون): موافق
ما نباید یک توافق خوب را فدای رسیدن به یک توافق عالی کنیم. در مجموع، برجام، روابط ایران و آمریکا را به مسیر درست هدایت کرده و می بایست به عنوان بخشی از یک تعامل بلند مدت تر میان غرب و ایران در موضوعات گسترده تر امنیتی نگریسته شود.
* ریچارد بِتس (مدیر موسسه مطالعات جنگ و صلح «سالتزمن» در دانشگاه کلمبیا؛ پژوهشگر غیرمقیم در شورای روابط خارجی؛ و نویسنده کتاب «قدرت آمریکایی: خطرات، توهمات و معماها در امنیت ملی): موافق
* دنیل بیمن (استاد برنامه مطالعات امنیتی در مدرسه خدمات خارجی ادموند والش در دانشگاه جرج تاون؛ پژوهشگر ارشد در مرکز سیاستگزاری خاورمیانه در موسسه بروکینگز): موافق
* الیوت کوهن (استاد مطالعات استراتژیک در دانشگاه جانز هاپکینز): قویاً مخالف
این توافقی است که عملاً تضمین می کند ایران در مدت کمتر از یک دهه، به سلاح هسته ای دست پیدا می کند و خاورمیانه را در مسیر خشونتی بیش از آنچه تاکنون شاهد بوده ایم، قرار می دهد.
* مایکل دِش (استاد و رئیس دپارتمان علوم سیاسی در دانشگاه نوتردام): قویاً موافق
* جان دویچ (استاد شیمی در دانشگاه ام. آی. تی و معاون پیشین وزارتخانه های انرژی و دفاع و مدیر اطلاع سازمان اطلاعات مرکزی): قویاً موافق
* جیمز دابینز (پژوهشگر ارشد و استاد برجسته دیپلماسی و امنیت در موسسه «رَند»): قویاً موافق
کم پیش می آید که یک ملت (آمریکا) در انتخابی مشخص تر از این، میان رهبری بین المللی و یکجانبه گرایی قرار بگیرد.
* مایکل دوران (پژوهشگر ارشد در موسسه هادسون؛ مدیر ارشد شورای امنیت ملی در دوره جرج بوش): قویاً مخالف
این توافق به اهداف اعلام شده خود برای جلوگیری از اشاعه هسته ای دست پیدا نخواهد کرد. این امر همچنین یک بخش کلیدی از گشایش در روابط با ایران است؛ مشابه آنچه نیکسون در قبال چین انجام داد. آن اقدام بزرگ استراتژیک، به همان اندازه که با زیرکی اجرا شد، بدون تدبیر طراحی شده بود. اگر اوباما به همان اندازه که برای رقابت با رقبای داخلی وقت می گذارد، زمان خود را صرف رقابت با دشمنان خارجی می کرد، خیال آمریکا راحت بود.
* مارک دابوویتز (مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی ها): قویاً مخالف
این توافق، مسیری آهسته و پیوسته به سوی بمب را در اختیار ایران می گذارد و اقتصاد این کشور را نیز در برابر بازگشت تحریم ها مصون می سازد. به علاوه، این توافق احتمال جنگ را افزایش می دهد. کنگره تاکنون بیش از 300 معاهده یا توافقنامه بین المللی را اصلاح یا رد کرد و اکنون نیز باید همین کار را بکند تا شرکت های اروپایی را از ورود به ایران منع کرده و رئیس جمهور بعدی را در موضعی موثرتر برای برآمدن از پس مشکلات توافق کنونی قرار دهد.
ادامه دارد...
