قطعنامه مقابله با ريزگردها كه با پيشنهاد و پيگيري ايران به سازمان ملل رفته بود، با مذاكره و اجماع ديگر كشورها در كميته دوم مجمع عمومي سازمان ملل متحد به تصويب رسيد، اتفاقي كه يك موفقيت بزرگ محيط زيستي براي ايران و دولت يازدهم محسوب مي‌شود.
به گزارش اعتماد، اين قطعنامه كه به بررسي معضل ريزگرد در همه جهان مي‌پردازد، با اجلاسي كه در سال آينده با حضور ٥٠ كشور در ايران برگزار مي‌شود، بندهاي قطعنامه خود را نهايي خواهد كرد. بيابان‌زايي و معضل انتشار ريزگردها مساله‌اي است كه نزديك به يك دهه است شهرهاي غربي و جنوب غرب ايران را تحت‌الشعاع قرار داده است. ريزگردهايي موسوم به ريزگرد عربي كه بيشتر از كشورهاي حاشيه خليج فارس و كشورهاي عربي وارد ايران مي‌شود، از معضلاتي است كه شهروندان استان‌هاي جنوبي و غربي كشور را درگير كرده است و هرساله روزهاي بحراني را براي نقاط مختلف كشور و ساكنان آن شكل مي‌دهد.
ايران به عنوان كشوري كه از اين معضل بيشترين آسيب را مي‌بيند هنوز نتوانسته حتي با رايزني‌هاي ديپلماتيك گره‌اي از اين گره كور بگشايد و همچنان مردم در اين ناحيه هواي آلوده تنفس مي‌كنند؛ اتفاقي كه حالا با تصويب اين قطعنامه در سازمان ملل مي‌توان اميدهاي جديدي به حل آن داشت.
رييس مركز امور بين‌الملل و كنوانسيون‌هاي سازمان حفاظت محيط زيست با بيان جزييات اين قطعنامه به «اعتماد» گفت: دو روز پيش در كميته دوم سازمان ملل موضوع پيشنهادي جمهوري اسلامي ايران تحت عنوان دومين قطعنامه خاص پديده ريزگردها موسوم به توفان‌هاي شن و ماسه و گردو غبار به تصويب رسيد. اين پيشنهاد با تلاش‌هاي يك سال گذشته از سوي ايران به ثمر نشست.
مجيد شفيع پور در ادامه به نخستين قطعنامه پيشنهادي ايران اشاره كرد و گفت: نخستين قطعنامه پيشنهادي ايران پيرامون مقابله با پديده ريزگردها به عنوان يك چالش نوين زيست‌محيطي طي دهه گذشته كه در زمينه گسترش كانون‌هاي انتشار آن تمامي ٥ قاره آسيا، اقيانوسيه، آفريقا، بخش‌هايي از اروپا و امريكاي شمالي را مبتلا كرده، در هفتادمين مجمع عمومي سازمان ملل در آذرماه گذشته به تصويب رسيد كه طي آن دبيركل از طريق برنامه محيط زيست سازمان ملل متحد (يونپ) تكليف پيدا كرد كه گزارشي از ارزيابي وضعيت پديده توفان‌هاي شن و ماسه و گرد و غبار در مقياس بين‌المللي تهيه و به مجمع عمومي آتي كه در اوايل مهرماه سال جاري باشد، ارايه دهد. اين نخستين اقدام موثري بود كه به پيشنهاد و پيگيري مجدانه ايران صورت پذيرفت و توسط نمايندگي دايم ايران در سازمان ملل متحد در نيويورك موارد مذاكراتي‌اش دنبال و محقق شد.
او در ادامه گفت: در دومين تلاش، در اوايل خرداد سال جاري، در بانكوك به پيشنهاد ايران و همكاري مشترك با پاكستان در مجموعه‌اي موسوم به اسكاپ (برنامه اقتصادي اجتماعي سازمان ملل متحد) قطعنامه دومي به تصويب رسيد كه شاه‌كليد اصلي آن ضرورت همكاري‌هاي منطقه‌اي براي مقابله با پديده ريزگردها است. بلافاصله با پيشنهاد و پشتيباني ايران، عراق و پاكستان در نيمه اول خرداد امسال در مجمع محيط زيست سازمان ملل متحد در نايروبي كه مقر دايمي برنامه محيط زيست سازمان ملل است، قطعنامه سومي با پيشنهاد و تلاش مجدانه محيط زيست ايران صورت گرفت و عملا قطعنامه‌اي به تصويب رسيد كه شاه كليد اصلي آن، ضرورت مداخله مجموعه‌هاي مالي- منطقه‌اي و بين‌المللي مثل بانك جهاني، بانك توسعه اسلامي و بانك توسعه آسيايي بود براي بسيج منابع مالي جهت اجراي پروژه‌هاي مقابله با توسعه كانون‌هاي انتشار ريزگردها.
شفيع پور همچنين با اشاره به گزارش دبيركل سازمان ملل در اين خصوص گفت: دبيركل سازمان ملل در حاشيه هفتادمين مجمع عمومي سازمان ملل، در اوايل مهرماه سال جاري گزارش ارزيابي را بر اساس قطعنامه آذرماه گذشته ارايه داد. از آن زمان تا الان كه دو ماه و نيم گذشته، بنابر پيشنهاد و پيگيري مستمر ايران، قطعنامه چهارم در سازمان ملل (كه در مجمع عمومي دومين قطعنامه محسوب مي‌شود) به تصويب كميته دوم رسيد كه انتظار مي‌رود در دو هفته آينده با سير تشريقات حقوقي، به صحن علني مجمع عمومي بيايد و به تصويب برسد. به گفته شفيع پور، اين قطعنامه بر ضرورت مشاركت و همكاري كنوانسيون مقابله با بيابان زايي و بسيج منابع مالي گسترده‌تر از پيكره سازمان ملل و صندوق‌هاي مرتبط است. همچنين مقرر شد براي بررسي ابعاد گسترده اين معضل رو به رشد جهاني، طي ٦ ماهه اول سال ٩٦ اجلاس بين‌المللي خاص تاب آوري در مقابل تغييرات آب و هوا و سازگاري به ويژه با تاكيد بر مقابله با پديده ريزگردها با حضور بيش از ٥٠ كشور از كشورهاي دريافت‌كننده يا انتشار‌دهنده ريزگردها در ايران برگزار شود. قرار است برگزاري اين اجلاس توسط بخش توسعه‌اي اقتصادي، برنامه عمران و برنامه محيط زيست سازمان ملل به صورت مشترك با سازمان حفاظت محيط زيست، وزارت امورخارجه، وزارت جهادكشاروزي و سازمان جنگل‌هاي ايران برنامه‌ريزي شود. اين تلاش‌هاي بين‌المللي منتهي به تنظيم پيش‌نويس‌هايي براي تصميم نهايي توسط سران كشورها در هفتادويكمين مجمع عمومي سازمان ملل مي‌شود.
او همچنين در خصوص تاثير اين قطعنامه در مهار ريزگردهاي ورودي از عراق به ايران گفت: با توجه به اينكه ماهيت بيش از ٧٥ درصد از ريزگردها در ايران فرامرزي است، چه از صحراي قره قوم از تركمنستان در شمال شرق كشور، چه از افغانستان و پاكستان و چه از عراق، سوريه، عربستان، قطر، كويت، عمان و امارات از غرب، جنوب غرب و جنوب كشور، قرار است تلاش‌ها از حالت دوجانبه بين كشورها در بيايد و برنامه‌ريز و ناظر سازمان ملل باشد. انتظار مي‌رود از طريق اين قطعنامه جديد بتوان با برگزاري اجلاس بين‌المللي تهران سازوكارهاي منطقه‌اي در تمامي اين ٥ قاره در مسير رو به جلو تدوين و در مجمع بعدي سازمان ملل به تصويب برسد كه اين حركات منطقه‌اي زيرنظر سازمان ملل محقق شود.
تصويب اين قطعنامه، تكليفي را بر عهده سازمان ملل مي‌گذارد تا با ورود سازمان‌هاي وابسته به آن مانند برنامه عمران سازمان ملل UNDP، برنامه محيط زيست سازمان ملل UNEP، كنوانسيون مقابله با بيابان‌زايي UNCCD، سازمان بهداشت جهاني WHO يا سازمان جهاني هواشناسي WMO از طريق ايجاد و استقرار سيستم‌هاي هشدار سريع قبل از وقوع توفان‌ها با توجه به برآورد مسيرهاي عبوري اين پديده از نقطه‌اي به نقطه ديگر بتواند همكاري‌هايي را براي مقابله با اين رخدادها مهيا كند. تا قبل از يك سال پيش، هيچ كدام از مجمع‌هاي سازمان ملل هيچ تكليفي در اين ارتباط نداشتند.
ايران در اين ميان همواره پيشنهاد‌دهنده و حامي‌گيرنده پيشبرد پيش‌نويس قطعنامه‌هاي چهارگانه بوده و با توجه به ابعاد بين‌المللي معضل گرد و غبار توانسته آن را به منصه ظهور برساند. حل معضل گردو غبار خاورميانه و ايران بستگي به سهم مشاركتي دارد كه ١٠ كشور درگير به عنوان بازيگران اصلي دارند. اين فعاليت‌ها تحت نظارت سازمان ملل صورت مي‌گيرد. اين سازمان علاوه بر نظارت، مسووليت تكليف كردن و پاسخگويي هم دارد.
