با وجود بهره برداری ناقص و دیرهنگام فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج فارس٬ آمار حاکی از آن است که با به مدار آمدن این فاز ایران نه تنها صادرکننده بنزین نیست بلکه همچنان به واردات وابسته است.
به گزارش مهر، سال گذشته یکی از رسانه ها به نقل از معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش از حذف واردات بنزین در سال ۹۶ خبر داد که با توجه به افزایش روند رشد مصرف و کمرنگ شدن زیرساخت های مدیریت مصرف و ضعف در حفظ تولید بنزین، تحقق این وعده به گفته کارشناسان امر، بعید به نظر می‌رسد. این در حالی است که وعده راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس در گذشته به دفعات تکرار شده است؛ به عنوان نمونه:
- در مردادماه ۱۳۹۳ وزیر نفت بهره برداری از فاز یک پالایشگاه ستاره خلیج فارس را نیمه اول سال ۱۳۹۴ اعلام کرد.
-در آبان ماه سال ۱۳۹۳ مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش تاریخ بهره برداری از فاز یک پالایشگاه ستاره را اواسط سال ۱۳۹۴ اعلام کرد.
- در فروردین ماه ۱۳۹۴ وزیر نفت تاریخ بهره برداری از از فاز یک را نیمه دوم سال ۱۳۹۴ اعلام کرد.
- در ابان ماه سال ۱۳۹۴ مجری طرح تاریخ بهره برداری از فاز یک را پایان اذرماه ۱۳۹۴ اعلام کرد.
- در ابان ماه سال ۱۳۹۴ مجری طرح تاریخ بهره برداری از فاز یک را پایان اذرماه ۱۳۹۴ اعلام کرد.
- در فروردین ماه سال ۱۳۹۵ وزیر نفت بهره برداری از فاز یک را پایان نیمه اول سال ۱۳۹۵ اعلام کرد.
- در خردادماه سال ۱۳۹۵ مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش تاریخ بهره برداری از فاز یک را اسفندماه سال۱۳۹۵ اعلام کرد.
- در فروردین ماه سال ۱۳۹۶ مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش تاریخ بهره برداری از فاز یک را خردادماه سال۹۶ اعلام کرد.
- در فروردین ماه سال ۱۳۹۵ وزیر نفت بهره برداری از فاز یک را پایان نیمه اول سال ۱۳۹۵ اعلام کرد.
- در ابان ماه سال ۱۳۹۴ مجری طرح تاریخ بهره برداری از فاز یک را پایان اذرماه ۱۳۹۴ اعلام کرد.
و...
آمار و ارقام چه می‌گوید؟
با نگاهی گذرا به آمار برنامه و عملکرد تولید و مصرف و واردات بنزین در سال گذشته ( ۱۳۹۵ ) مشخص می شود که حتی وضع موجود تولید بنزین سنوات گذشته نیز حفظ نشده و تولید بنزین نسبت به سال ۱۳۹۴ حدود ۶ درصد کاهش یافته است. این درحالی است که میانگین مصرف ۵ درصد و واردات بیش از ۳۰ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است و شرکت ملی پالایش و پخش با یک اقدام نادر در پایان سال ۱۳۹۵ نسبت به اصلاحیه برنامه تولید، برای دریافت مجوز میانگین واردات روزانه تا ۱۴ میلیون لیتر اقدام نمود. سوال این است که آیا با وعده راه اندازی در پایان خردادماه سال جاری، خودکفایی در تولید بنزین واقعیت دارد؟
تحلیل موازنه برنامه تولید، مصرف و واردات بنزین در سال ۹۶ نشان می‌دهد که برنامه میانگین تولید روزانه قابل عرضه به بازار در سه ماهه اول سال جاری ۶۵.۴ میلیون لیتر پیش‌بینی شده است که در ترکیب تولید از ۱.۶۵ میلیون لیتر بنزین سوپر وارداتی و یک میلیون لیتر MTBE استفاده می شود؛ این درحالی است که مصرف بنزین در سه ماهه اول سال جاری ۷۴.۳ میلیون لیتر در روز پیش بینی شده است. یعنی میزان مصرف داخلی بنزین با احتساب افزودنی حداقل کسری بدون در نظر گرفتن افزایش ذخیره استراتژیک، معادل ۱۲.۲۵ میلیون لیتر در روز است که باید از طریق واردات تامین شود.
عملکرد فروردین ماه ۱۳۹۶ نسبت به برنامه پیش بینی شده نشان می دهد میزان تولید ۱۲ درصد کاهش و میزان مصرف ۵ درصد افزایش یافته است. حال آنکه بر اساس برنامه، موجودی ذخیره استراتژیک بنزین باید ۱۷.۶ میلیون لیتر باشد در حالی که رقم واقعی موجودی ۸ میلیون لیتر است؛ به عبارتی تفاوت ۹.۶ - میلیون لیتری در ذخیره وجود دارد.
جدول مقایسه برنامه و عملکرد فروردین سال ۱۳۹۶
| برنامه(میلیون لیتر) | عملکرد(میلیون لیتر) |
| تولید بنزین پایه | ۶۴.۵۵ | ۵۶.۸ |
| مصرف | ۷۵.۰۸ | ۷۸.۵ |
| واردات با فرض حفظ موجودی | ۱۰ | ۱۲ |
| موجودی | ۱۷.۶ | ۸ |
براساس برنامه، میانگین خوراک پالایشگاه خلیج فارس در سال جاری روزانه ۸۹۴۲۵ بشکه در روز پیش بینی شده است که با فرض خوشبینانه بهره برداری به موقع فاز یک و رعایت برنامه تولید وبرنامه زمانبندی تعمیرات اساسی سایر پالایشگاه ها و مصرف پیش بینی شده میانگین روزانه ۷۶ میلیون لیتر در سال جاری، کماکان برای پوشش تراز مصرف و موجودی روزانه حداقل به ۴ میلیون لیتر واردات بنزین نیاز است.
گفتنی است بر اساس میانگین عملکرد مصرف سال ۱۳۹۵ ( ۷۵ میلیون لیتر در روز)، پیش بینی میانگین مصرف ۷۶ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۶ ( ۱.۳ درصد رشد نسبت به سال قبل) منطقی نیست. از طرفی با توجه به افت تولید برنامه ای و کاهش موجودی پایان سال گذشته ( ۹۷۰ میلیون لیتر)، دستیابی به ذخیره ۲.۲۸ میلیون لیتر در پایان سال نیازمند واردات بیش از مقدار فوق است.
