کشت مازاد چغندرقند به میزان 14 تا 16 هزار هکتار طی سال جاری در اراضی زراعی آذربایجان غربی موجب شده است تا کشاورزان قبل از آغاز فصل برداشت به نگرانی در خصوص فروش این محصول دچار شوند.
به گزارش ایرنا از یک سو چغندرکاران این استان خاطره چندان خوشایندی از بازار سال قبل ندارند و از سوی دیگر این میزان کشت مازاد بر 23 هزار هکتار سطح زیر کشت تعیین شده چغندرقند از سوی وزارت جهاد کشاورزی، چغندرکاران این استان را در وضعیت تمنا برای چاره اندیشی مسئولان قرار داده است.
سال گذشته میزان تولید این محصول در استان افزون بر یک میلیون و 700 هزار تن بود که 200 هزار تن آن پس از کش و قوس های فراوان به خارج از استان صادر شد و این در حالی است که سطح زیر کشت ابلاغی برای کشت چغندرقند آذربایجان غربی در سال گذشته 23 هزار هکتار بوده که با وجود کشت مازاد از سوی کشاورزان این سطح به 28 هزار هکتار رسید.
کارشناسان کشاورزی بر این باورند که با توجه به میانگین برداشت محصول که 62 تن در هکتار است، احتمال افزایش تولید به میزان 700 تا 800 هزار تن چغندرقند در استان دور از انتظار نیست و این میزان تولید پیش بینی شده حدود 600 تا 800 هزار تن بیش از ظرفیت کارخانه های قند موجود در استان است.
متخصصان امر معتقدند افزایش میزان مصرف آب، افزایش طمع واسطه ها برای تصاحب بازار، هرج و مرج در بازار خرید و در نهایت دل نگرانی و استرس ناشی از این موارد برای کشاورزان از مهمترین عواقب افزایش کشت مازاد و خارج از برنامه چغندرقند در سطح استان است.
فرخ عباسی، کشاورز چغندر کار بوکانی که 2 بار موفق به کسب عنوان کشاورز نمونه کشوری شده در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: امسال چغندرقند در 45هکتار از اراضی این استان کاشته است که محصول 22 هکتار از آن توسط کارخانه قند میاندوآب خریداری می شود.
به گفته وی شرکت های واسطه ای برای خرید چغندر تولیدی کشاورزان از یک سو کشاورزان را تشویق به کشت بیشتر می کنند و از سوی دیگر با نخرید محصول تولیدی موجب می شوند تا کشاورزان محصول چغندر را بسیار ارزان تر و به قیمت 150 تومان به شرکت ها و دلالان این موسسه ها بفروشند.
وی اضافه کرد: قیمت بالای نهاده های کشاورزی، دستمزد کارگران و از همه مهمتر میزان آب مصرفی در زمینه تولید چغندر جزو موضوعاتی است که برنامه ریزی برای کشت هدف دار آن را می طلبد.
این چغندر کار افزود: جهاد کشاوزی هم اکنون الگوی کشت جایگزین را مطرح کرده اما برای نهادینه سازی این فرهنگ زمان زیادی مورد نیاز است.
وی اظهار کرد: جهاد کشاورزی و کارشناسان استانی باید با اطلاع رسانی به موقع کشاورزان را نسبت به کشت به موقع و متناسب با نیازهای کارخانه ها آگاه کرده و با مزایای کشت جایگزین نیز آشنا کنند.
رئیس بخش چغندر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی آذربایجان غربی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: بر اساس پیش بینی کارشناسان و محققان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی امسال بیش از 2 میلیون و 400 هزار تن چغندر از بیش از 38 هزار هکتار از اراضی کشاورزی برداشت می شود.
عادل پدرام با بیان اینکه خرید چغندرقند امسال 10 روز زودتر و از هفته دوم شهریور ماه آغاز می شود، اظهار کرد: روزانه 16 هزار تن چغندرقند توسط کارخانه های قند استان خریداری می شود.
پدرام بیان کرد: با محاسبه ایام برداشت و خرید در 110 روز حدود یک میلیون و 700 هزار تن از محصول تولیدی توسط چغندرکاران استان به مصرف کارخانه های قند آذربایجان غربی می رسد و باید برای نحوه مصرف مازاد آن تصمیم گیری شود.
وی گفت: در سال زراعی گذشته سطح مصوب زیر کشت چغندرقند در این استان 23 هزار هکتار بوده که به علت کشت آزاد، این سطح به 30 هزار هکتار افزایش یافت اما امسال سطح زیر کشت با رشد بی رویه ای مواجه است.
رئیس خانه کشاورز آذربایجان غربی نیز درباره افزایش 16 هزار هکتاری کشت چغندرقند در استان گفت: عواقب بسیاری از این مسیر دامنگیر استان می شود که اولین تاثیر منفی آن افزایش مصرف آب در زیر حوضه دریاچه ارومیه است.
سپهرالدین بیان کرد: هر هکتار چغندرقند در استان به میزان 12 تا 14 هزار مترمکعب آب مصرف می کند و با محاسبه افزایش 16 هزار هکتاری اراضی زیر کشت چغندرقند میزان مصرف آب در استان حدود 200 میلیون مترمکعب افزایش می یابد.
رئیس خانه کشاورز آذربایجان غربی اضافه کرد: این میزان مصرف آب می تواند به اندازه میزان آب ذخیره سازی شده در پشت سد شهر چای ارومیه یا حتی بیشتر از آن باشد.
سپهر الدین به ذکر سایر عواقب کشت مازاد چغندرقند در استان پرداخت و افزود: کشت مازاد چغندرقند به هرج و مرج بیشتر در بازار خرید و فروش این محصول در سطح استان منجر می شود.
وی با اشاره به دستور منع خروج چغندرقند از استان که پارسال صادر شد، اظهار کرد: سال های قبل عواقب آن دامن کشاورزان را گرفت و باعث شد تا فشارهای اجتماعی بسیاری به مسئولان وارد شود.
سپهرالدین با اشاره به قاچاق شبانه چغندرقند از استان در سال گذشته، بیان کرد: در آخرین هفته های خرید این محصول اجازه خروج چغندرقند از استان بعد از متضرر شدن بسیاری از کشاورزان صادر شد که اثرات آن تاکنون نیز باقی مانده است.
سپهرالدین اظهار کرد: سودی که از کشت این اراضی نصیب کشاورزان استان می شود، مبلغی در حدود 2 هزار و 500 میلیارد ریال است که یک سرمایه هنگفت در این بخش به شمار می رود.
سپهر الدین معتقد است که جهاد کشاورزی به تنهایی نمی تواند در زمینه فرهنگ سازی در این مورد موفق باشد زیرا هیچ کشت جایگزینی برای این محصول تعریف نشده است.
به گفته رئیس خانه کشاورز آذربایجان غربی امسال برای دفاع از حقوق کشاورزان و ساماندهی موضوع خروج چغندرقند از استان و اینکه دست واسطه ها از بازار کوتاه شود، مقرر شده است تا کمیسیونی در استانداری تشکیل و خرید و ارسال چغندرقند به خارج از استان توسط تعاونی روستایی و بدون حضور دلالان انجام شود.
وی گفت: بازار پارسال و سود ناشی از فروش چغندرقند از دست کشاورزان استان خارج شد ولی امسال نباید کشاورزان متضرر شوند.
به گزارش ایرنا، برداشت چغندرقند از اواخر شهریور ماه انجام می شود و تا 10 دی ماه ادامه می یابد؛ هم اکنون پنج کارخانه قند در آذربایجان غربی فعال است که یک میلیون و 700 هزار تن محصول چغندر قند، معادل 36 درصد تولید این محصول در کشور را فرآوری می کنند.
آذربایجان غربی سالانه 240 هزار تن شکر معادل 36 درصد تولید کشور را استحصال می کند.
