دعوای بیکاری میان رؤسای دو قوه، واکنشها به سخنان اخیر سرلشکر جعفری و بازتاب آن در سانههای خارجی، اظهارات ظریف و فرمانده سپاه مبنی بر همدلی و همکاری بین سپاه و وزارت خارجه، چالش تلگرام بین دو قوه، ابهام زدایی از سهام عدالت، ترمز بریدن دلار با عبور نرخ آن از ۴۰۰۰ تومان، مرخصی اجباری عضو زرتشتی شورا و روایت آخرین دیدار با آیت الله هاشمی از از قول محمد دادکان، از محورهایی است که موضوع گزارش های تحلیلی و خبری روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ اظهارات روز گذشته رئیس قوه قضاییه در واکنش به سخنان رئیس جمهور در جمع دانشجویان درباره احضارها، از موضوعاتی است که در شماره امروز سه شنبه ۱۸ مهرماه روزنامههای کشور مورد توجه قرار گرفته است.
آیت الله آملی لاریجانی در پاسخ به حسن روحانی که در دانشگاه تهران در بخشی از سخنانش احضارها را ناشی از بیکاری دانسته بود، گفته است: اگر بیکاری وجود دارد این شما هستید که چهار سال کشور را رها کردید و دور برجام سینه زدید، گویی کشور کار و مشکل دیگری ندارد.
روزنامه جوان تیتر و تصویر اصلی شماره امروزش را به همین موضوع اختصاص داد و در کنار تصویر رؤسای دو قوه، «دعوای بیکاری» را تیتر کرد.
سیاست روز نیز با درج تصویر رؤسای سه قوه در کنار یکدیگر تیتر کنایی «بیکاری! بزرگترین مشغله سران قوا» را انتخاب کرد. عصر ایرانیان نیز تیتر «شما بیکارید» را از بین سخنان رئیس قوه قضاییه به عنوان عنوان اصلی صفحه نخستش انتخاب کرد.
تعداد دیگری از روزنامه ها، اما حضور محمدجواد ظریف و سرلشکر جعفری در کنار یکدیگر را با انتشار تصاویر خوش و بش آنها با هم سوژه اصلی صفحه یک خود کردند و با انتخاب تیترهای تداعی کننده وحدت و همدلی از جمله «یک موضع با دو بیان» در خراسان و «مواضع یکسان و بیان متفاوت» در ابتکار این خبر را بازتاب دادند.
در ادامه تعدادی از یادداشت ها، گزارشها و مطالب مهم منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
شکایت اصلاحطلبان از صدا و سیما
اعتماد در گزارشی از گلایههای اصلاح طلبان از صدا و سیما و احتمال شکایت آنها از این سازمان خبر داد و نوشت: رویکرد سیاسی و برخورد دوگانه با جریانهای سیاسی در صدا و سیما حکایت تازهای نیست، اما رسانه ملی گاهی کارد را به استخوان میرساند. آنقدر که تنها راه باقی مانده برای اصلاحطلبان شکایت باشد. آذر منصوری، علی شکوریراد و محمد نعیمیپور میگویند که از صدا و سیما شکایت خواهند کرد. ماجرای این شکایت به یکی دیگر از برنامههای پرحاشیه ٢٠: ٣٠ مربوط میشود. این برنامه خبری که معمولا به زبانی نرم دولت و حامیان اصلاحطلبش را سخت مینوازد؛ به بهانه انتشار شایعاتی که دختر رییس قوه قضاییه را به جاسوسی متهم میکرد، برنامهای ساخت و اتاق فکر بیبیسی را مسوول ایجاد اینگونه شایعات دانست. در میانه برنامه به موفقیتهای قوه قضاییه در دستگیری جاسوسان دوتابعیتی اشاره کرد و همچنین مدعی شد که این قوه چند تن از فعالین سیاسی که با سرویس جاسوسی ارتباط داشتهاند را بازداشت کرده است.
هنگام طرح این ادعا عکسی از سیدمحمدرضا خاتمی، محسن صفاییفراهانی، حمیدرضا جلاییپور، حسین کاشفی، آذر منصوری، محمد نعیمیپور و علی شکوریراد را نیز به نمایش گذاشتند! این درحالی بود که هیچ یک از هفت فعال سیاسی اصلاحطلب اخیرا بازداشت نشده و حتی در فرآیند بازپرسی پروندههایشان مورد سوال قرار نگرفته بودند. این اقدام صدا و سیما موجب شد که اصلاحطلبان تصمیم به شکایت بگیرند. آذر منصوری با انتقاد از اینکه رسانه ملی تریبونی برای دفاع در مقابل این اتهامات به اصلاحطلبان نمیدهد، به «اعتماد» گفت: «حتما شکایت میکنیم. بنا بود وکلا این هفته شکایت را ارایه کنند زیرا آنچه در برنامه مطرح شد اساسا کذب است و هیچ یک از این هفت نفر تاکنون به اتهام جاسوسی بازداشت نشدهاند».
او با تأکید بر اینکه رسانه ملی باید در راستای همبستگی در جامعه بکوشد از عملکرد صدا و سیما که با تحریک افکار عمومی به شکافهای سیاسی موجود دامن میزند، انتقاد کرد. این فعال سیاسی اصلاحطلب این رویه را غیرقانونی و غیرمنصفانه خواند و گفت: «غالب بودن یک رویکرد سیاسی در این سازمان نباید مانع رعایت حداقل انصاف و قانونمداری باشد.» محمد نعیمیپور نیز در گفتوگویی با «امتداد» تاکید کرده است که برای ثبت در تاریخ از صدا و سیما شکایت میکنند. عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت که برنامه ٢٠: ٣٠ را مسوول عملیات روانی علیه رقبای جریان تندروی اصولگرا میداند، گفته است: «صدا و سیما و خصوصا این برنامه در این سالها اخبار و اطلاعاتی را ارایه کردهاند که بسیاری از آنها غیرواقعی، نادرست و با جهتگیری بوده است. ادبیات این برنامهها مشخصا ادبیات بعضی ارگانهای غیرمربوط به سیما است... به قول رییسجمهور، دیوار بعضیها کوتاه و بعضی بلند است. اعتراضات، شکایات و نصایح دلسوزانه تاکنون کارگر نیفتاده و از این به بعد هم کارگر نخواهد افتاد... حق شکایت برای ما محفوظ است، اما برفرض شکایتی شود با مخالفت حامیان صدا و سیما در دستگاههای مختلف رو به رو خواهد شد. ما به هرحال شکایت خواهیم کرد چرا که میتواند موجب شود تا این پروندهها در آینده و در تاریخ کشور مطرح شود که چگونه بعضیها مصونیت داشته و توانستهاند هر اقدام خلافی را انجام دهند بیآنکه احدی در کشور معترضشان شود یا نصیحت کند.»
حجت کرمانی، وکیل این هفت فعال سیاسی اصلاحطلب نیز در گفتوگو با «اعتماد» بر جدی بودن تصمیم آنها به شکایت علیه صدا و سیما تاکید کرد و گفت: «در حال آماده کردن مقدمات این شکایت هستیم و به زودی ارایه خواهد شد.»
قصه کدورت بین صدا و سیما و به قول نعیمیپور جریان رقیب اصولگرایان تند به ٢٠: ٣٠ و اتهام زنی اخیر آن محدود نیست. این رسانه اقدامات خود درباره دولت که حالا مثنوی هفتاد من شده است را از همان نخستین مصاحبه تلویزیونی رییسجمهور در سال ٩٢ آغاز کرد. از آن پس یک روز خندههای ظریف را بهانه کردند و روز دیگر کراوات سریعالقلم را در داووس. ادامه این رویه بود که صبر روحانی را سر آورد تا مستقیما از رسانه ملی انتقاد کند. او در یکی از جلسات هیات وزیران سال ٩٣ گلایه کرد و گفت: «.. بسیار خوشحالم که امروز انتقاد از دولت سهل و ساده انجام میگیرد. روحانی یک بار نیز در سفرهای استانی خود اقدامات صدا و سیما را خلاف قانون اساسی خواند. صدا و سیما فارغ از اینکه رییسش ضرغامی بوده یا سرفراز یا عسگری در همه این مدت دولت و حامیانش را زیر ذرهبین گذاشت تا یک بهانه جدید پیدا کند. حالا این بهانه آب گوشت مورد اشاره ترکان بود؛ اظهارنظر سیف یا سن و سال نعمتزاده برایشان چندان فرق نداشت. به قول یونسی، مشاور امور اقوام و اقلیتها، صدا و سیما جایگاه اپوزیسیون دولت به خود گرفت و بر خلاف روزهایی که حامی اصلی دولت نهم و دهم به حساب میآمد، عمل کرد. در این مسیر به برنامههای خبری و سیاسی هم قناعت نکرد. به عنوان نمونه آن کلید که رویش نوشته شده بود «دروغ» را در برنامه کودک به دست عمو پورنگ داد.
غربیها درباره اظهارات فرمانده سپاه چه نوشتند؟
اظهارات سرلشکر محمدعلی جعفری خطاب به آمریکا و هشدار به واشنگتن درباره پایگاههای نظامی این کشور در خاورمیانه بازتاب گستردهای در رسانههای جهان داشت.
ابتکار در گزارشی بازتاب سخنان اخیر فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در رسانههای بین المللی را بررسی کرد و نوشت: در همین راستا «پایگاه خبری هیل» متعلق به کنگره آمریکا نوشت: «سپاه پاسداران بارها به واشنگتن برای اعمال تحریم علیه تهران هشدار داده و گفته پایگاههای نظامی آمریکا در منطقه در صورت اعمال تحریمها در خطر جدی خواهند بود.» این پایگاه خبری به اظهارات سردار محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه پاسداران اشاره کرد که گفته بود «همانطور که در گذشته هم اعلام کردیم، اگر بر اساس قانون جدید آمریکا تحریمهای جدید علیه ایران تصویب شود، این کشور باید پایگاههایش را در منطقه جابهجا کند و از محدوده ۲ هزار کیلومتری ما که برد موشکهایمان است دور نگه دارد.» این پایگاه خبری در ادامه نوشت: «این اظهارات در حالی مطرح شده که ترامپ خود را آماده اعلام تصمیم جدید در خصوص توافق چندجانبه هستهای کرده است. رئیسجمهور آمریکا بر اساس قانون روز ۱۵ اکتبر باید پایبندی یا عدمپایبندی ایران به توافق هستهای را مورد بررسی قرار داده و اعمال نظر کند. در صورت عدم تایید پایبندی ایران به برجام، تحریمهای آمریکا علیه ظرفیتهای هستهای ایران دوباره اعمال خواهد شد.»
همچنین مجله «فایننشال تایمز» هم در گزارشی با اشاره به اظهارات سردار جعفری نوشت: «هفته گذشته ترامپ، ایران را به حمایت از تروریسم و بسط خشونت در منطقه متهم کرد. نیروهای ایرانی و حزبالله لبنان در سوریه از بشار اسد حمایت میکنند. دیپلماتهای غربی در تهران گفتهاند هر حرکت آمریکا علیه ایران ممکن است همه چیز را در خاورمیانه پیچیدهتر کرده و نقش ایران را پررنگتر کند.» این مجله بریتانیایی از قول چند دیپلمات ارشد در تهران نوشت: «آنها گفتهاند ما بارها به آمریکاییها گفتیم ایران میتواند به نیرویی موثرتر از حالت فعلی در خاورمیانه تبدیل شود.» این رسانه با اشاره به حمایت کشورهای اروپایی از توافق هستهای نوشت: «این توافق که از نظر ترامپ بدترین توافق تاریخ و مایه شرمساری است، قرار است در ۱۵ اکتبر مورد بازبینی ترامپ قرار گیرد و احتمالا پایبندی ایران به برجام مورد تایید او قرار نخواهد گرفت. با این وجود در صورت عدم تایید پایبندی ایران، کنگره ۶۰ روز فرصت دارد که درباره سرنوشت توافق اظهارنظر کند.»
«رویترز» هم در گزارشی به اظهارات سردار جعفری اشاره کرده و نوشت: «ایران به آمریکا هشدار داد در صورتی که سپاه پاسداران به عنوان یک گروه تروریستی شناخته شود، پایگاههای آمریکایی در خطر جدی قرار خواهند گرفت.» این رسانه با بیان اینکه این هشدارها بعد از اظهارات روز جمعه ترامپ درباره اعمال تحریمهای جدید علیه برنامه موشکی ایران مطرح شده است، نوشت: «سپاه پاسداران یکی از نیروهای نظامی قدرتمند برای تامین امنیت داخلی و خارجی در ایران است. سپاه قدس هم شاخه خارجی سپاه پاسداران است.» بر اساس این گزارش، ایران داعش را تهدیدی برای منطقه و جهان میداند. در هفتم ژوئن، داعش مسئولیت حمله به پارلمان و بارگاه بنیانگذار انقلاب اسلامی در ایران را بر عهده گرفت. سپاه در ۱۸ ژوئن در پاسخ به این حمله، به مواضع آنها در دیرالزور سوریه موشکهایی را پرتاب کرد.» رویترز نوشت: «رویکرد واشنگتن در خصوص توافق هستهای مایه نگرانی متحدان آمریکاست به ویژه اینکه با بر هم خوردن شالوده توافق هستهای تعاملهای آتی با کره شمالی هم دچار بحران خواهد شد. در صورتی که ترامپ پایبندی ایران به توافق هستهای را در حالی که ایران به تعهداتش پایبند بوده تایید نکند، کنگره آمریکا ۶۰ روز فرصت خواهد داشت که در خصوص اعمال مجدد تحریمهای لغو شده تحت توافق، تصمیمگیری کند.» این پایگاه خبری نوشت: «نیروی دریایی سپاه، روز یکشنبه رزمایشی در خلیج فارس برگزار کرد. خلیج فارس تاکنون بارها صحنه رویارویی نیروهای دریایی آمریکا و ایران در ماههای اخیر بوده است. بیش از ۱۱۰ کشتی در رزمایش سپاه حضور داشتند که برخی قابلیت حمل موشک و راکت هم داشتند.»
گناه برجام چیست؟
ابراهیم بهشتی طی یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: با نزدیک شدن به زمان اعلام سیاست کاخ سفید در برابر برجام و ارائه گزارش رئیس جمهوری امریکا به کنگره و برخی پیشبینیها مبنی بر عدم تأیید پایبندی ایران به تعهدات خود، به نظر میرسد برخی جریانها و شخصیتهای سیاسی داخلی ایران هم به استقبال چنین وضعیتی رفتهاند. اگر چه پیش از این برخی رسانههای تندرو آرزوی پاره کردن برجام از سوی ترامپ را هم مخفی نکردند، اما اینکه برخی مسئولان که به هر حال از کم و کیف تصمیم نظام برای ورود به مذاکرات و حصول به توافق هستهای آگاه هستند، در صف مخالفان آن بایستند قابل تأمل است.
گذشته از اینکه منتقدان و مخالفان- که خود یا دولت مورد حمایت آنها چند سال تجربه گفت و گوهای بی حاصل را در کارنامه دارند- تا کنون هیچ بدیل قابل توجهی در مقابل برجام ارائه نداده اند، نکته قابل توجه ضرورت «هم افزایی» برای استفاده از ظرفیتهای برجام است. از ابتدا هم روشن بود که توافق هستهای شرط لازم برای بهبود اوضاع کشور بخصوص در حوزه اقتصادی است و نه شرط کافی. به گفته بسیاری از کارشناسان بعد از انعقاد توافق، نوبت به هنر مدیریت داخلی است که چقدر بتواند از ظرفیتهای گشوده شده بهره ببرد. چنانکه علی لاریجانی رئیس مجلس ۹ شهریور سال گذشته در جلسه شورای اداری شهرستان گلپایگان با بیان اینکه بعد از برجام زمینه لازم برای سرمایه گذاری خارجی و داخلی در کشور مهیا شده است، تأکید کرد: «باید از شرایط موجود به بهترین شکل ممکن استفاده شود. جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی در طرحهای عمرانی کلید حل مسائل و توسعه اقتصادی کشور است و همه باید به سمت جذب سرمایهها گام برداریم.»
حال سؤال اینجاست که آیا بخشها و نهادهای مختلف خارج از قوه مجریه در این مسیر حرکت کرده اند و نسبت به استفاده از این ظرفیتها اهتمام داشته اند یا برجام را نیز همانند بسیاری از پدیدههای دیگر به یک ماجرای سیاسی و جناحی بدل کردند. نا گفته پیداست وقتی برخی مسئولان، توافق هستهای را «تیر زهرآگین» میدانند و برخی آن را تلاش ۴ ساله بی فایده میخوانند، انتظارها برای ایجاد همگرایی و همافزایی در جهت تأمین بیشتر منافع ملی حاصل نشده است. برخی نه تنها در این مسیر حرکت نکرده که اتفاقاً در جهت عکس گام برداشته اند و بیراه نیست که یکی از کارشناسان مسائل بینالمللی معتقدند ترامپ در اعلام سیاستهای خود علیه ایران گوشه چشمی به محافل تندرو و مخالف برجام دارد و امیدوار است با تحریک مخالفان داخلی، ایران به دست خود از برجام خارج شود. بنابر این معلوم نیست گناه برجام به عنوان یک تصمیم نظام در این میان چیست که اجماع جهانی علیه ایران را امروز متوجه تندروهای کاخ سفید کرده است.
نکته قابل تأمل دیگر اینکه همه مخالف خوانیها علیه برجام به نام مردم است. حال آنکه مردم بدون واسطه نظر و دیدگاه خود در این خصوص را در آوردگاه انتخابات و فرصت انتخاب برنامههای مدیریتی جناحها و جریانهای مختلف در پای صندوق رأی اعلام کرده اند. حل و فصل پرونده هستهای و مذاکره در این مسیر یکی از برنامههای اصلی حسن روحانی در انتخابات ۹۲ بود که با اقبال اکثریت روبه رو شد. بعدها و با وجود تخریبها و هجمههای فراوان به مذاکرات هستهای و دستاوردهای آن، در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ همین مردم بودند که قاطعتر از دوره قبل به همراهی با دولت اعتدال رأی دادند.
در آخرین دیدار با هاشمی چه گذشت؟
محمد دادکان، رئیس اسبق فدراسیون فوتبال در دوران اصلاحات در گفت وگویی با شرق در مورد مسائل مختلف ورزشی و سیاسی سخن گفته است. او در بخشی از این گفت و گو از آخرین دیدارش با آیت الله هاشمی رفسنجانی میگوید: یک روز آقازاده ایشان، آقا محسن، به من گفت: «پدرم با شما کار دارد. در ضمن پاهای ایشان درد میکند دلشان میخواهد شما بروید حرکات درمانیای را با ایشان انجام دهید». وقتی من به منزل حضرت آیتالله رفتم، در اتاق خصوصی من را پذیرفتند و خدمت ایشان رسیدم. حتی به آقا محسن گفتند: «شما من را با آقای دادکان تنها بگذارید». یکسری حرکات در مورد استخوان ران ایشان که درد میکرد، با ایشان کار کردم. بعد هم از وضعیت دانشگاه و نحوه کار با آقای میرزاده از من پرسیدند. به مرحوم هاشمی گفتم: «خیلی به ورزش علاقه دارد و تعاملشان با من بیش از معاونان دیگر است». این اولین جایی است که برای عموم این حرف را میزنم. به من گفتند: «دوست نداری برای مجلس کاندیدا شوی؟» من هم به ایشان گفتم: «نه به این کارها علاقه ندارم». مرحوم هاشمی در ادامه گفتند: «من کسانی را دارم که نظرسنجی کردهاند و میگویند شما جزء سه نفر اول تهرانی، برای این کار بیا». مرحوم هاشمی دوباره گفتند: «الان نگو. برو فکر کن و بعد به من بگو». اما من بازهم به ایشان گفتم: «نه در این زمینهها علاقه ندارم».
بارزانی سر دوراهی بد و بدتر
حامد هارونی پور طی یادداشتی در همدلی با موضوع قرار دادن همه پرسی کردستان و انتخابهای بارزانی نوشت: در حالی که مسعود بارزانی در هفتههای اخیر، بهویژه پس از برگزاری همهپرسی در اقلیم کردستان، از عزم راسخ خود برای استقلال صحبت میکرد، اما با تنگتر شدن حلقه محاصره علیه اقلیم کردستان، بازرانی برای حل مشکل دست به دامان دولتمردان عراق شده است. با این اوصاف بهنظر میرسد فرضیه برگزاری همهپرسی کردستان برای باجخواهی از دولت مرکزی، بیش از پیش تقویت شده است. اقلیم کردستان بهطور رسمی اعلام کرده، بارزانی در نشستی سهجانبه با اسامه نُجَیفی و ایاد علاوی، معاونان رئیسجمهوری عراق برای ازسرگیری مذاکرات با دولت این کشور به توافق رسیده است و در قبال آغاز این مذاکرات، عراق نیز متعهد به برداشتن فوری تحریمها علیه اقلیم کردستان شده است. در همین حال سلیم الجبوری، رئیس پارلمان عراق نیز در چارچوب مذاکرات یادشده راهی اربیل شده است تا برای بحران کردستان چارهجویی کند. انتشار اخبار مربوط به لغو مشروط تحریمهای کردستان درحالی است که تاکنون موضعی رسمی از دولت عراق در این خصوص اعلام نشده و صحت این اخبار نیز از هیچ کانال رسمی تایید نشده است. انتشار شایعات مبنی توافق دولت با سران اقلیم با اعلام مخالفت ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی در پارلمان عراق همراه شده و آنان خواستار برخورد جدی با جداییطلبان شدهاند.
شبکه سومریه نیوز عراق در خبری به نقل از دفتر ریاست اقلیم کردستان عراق اعلام کرده است، روز شنبه مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق با اسامه نجیفی و ایاد علاوی، دو معاون رئیسجمهوری عراق دیدار کرد که در این دیدار توافقاتی حاصل شد. طبق بیانیه دفتر ریاست اقلیم کردستان عراق، نشستها براساس یک دستور کار باز خواهد بود و طرفین توافق کردند تمامی تحریمها از کردستان عراق برداشته شود. در این بیانیه آمده است: رئیس اقلیم با دو معاون رئیس جمهوری عراق به بررسی اوضاع کنونی عراق، نحوه حلوفصل مسائل و مشکلات فضای سیاسی پرداخت.
در این بیانیه تاکید شده است، طرفها بر آغاز نشستها در دورهای کوتاه توافق و بر سازوکار ویژه برای هماهنگی مداوم تاکید کردند. این درحالی است که جزئیات زیادی از این سازوکار و راههای رفع تحریمها منتشر نشده است.
فواد حسین، رئیس دفتر مسعود بارزانی، گفت: در این نشست توافق شد با هدف آرام کردن اوضاع نشستها بین طرفهای اصلی سیاسی آغاز شود. در این راستا مسعود بارزانی روز شنبه گفته بود، فرصت برای مذاکره با بغداد همیشه وجود دارد و باید مردم کردستان منسجم باشند. این اولین دیدار در نوع خود بین مسئولان عراق و مسئولان اقلیم از زمان همهپرسی استقلال است که ۲۵ سپتامبر برگزار شد. هنوز مشخص نیست این توافق با موافقت حیدر العبادی، نخستوزیر عراق بوده یا نه. در تلاشی دیگر، الجبوری که به اربیل سفر کرده قرار است با بارزانی دیدار و درخصوص راههای مسالمتآمیز حل بحران ناشی از همهپرسی یکجانبه در اقلیم گفتوگو کند. سفر روز یکشنبه وی به اربیل درحالی است که روز گذشته در مراسمی، با تاکید بر جلوگیری از تقسیم عراق، از تداوم تلاشها و یاری گرفتن از همه جریانهای سیاسی برای حل این بحران خبر داده بود.
ائتلاف دولت قانون مخالفت خود را با توافق بر سر متوقف کردن تدابیری که دولت فدرال علیه اقلیم لحاظ کرده، اعلام کرد. علی العلاق، نماینده عضو این ائتلاف به سایتهای خبری عراقی گفت: توافق علاوی و مسعود بارزانی درباره لغو تدابیر دولت علیه اقلیم مربوط به خود آنهاست. آنها رهبران سیاسی هستند و نظر شخصی خود را میدهند. وی تاکید کرد، دیدگاههای مطرح شده علاوی و بارزانی غیرقابلقبول است و از سوی دولت و پارلمان ردشدنی است، چون پارلمان مسئول الزام پیگیری مساله همهپرسی و موضوع تحریمها علیه کردستان است. العلاق تاکید کرد، علاوی و بارزانی حق ندارند مصوبههای پارلمان را لغو کنند. آنها فقط نظر شخصیشان را گفتهاند، چراکه دولت و پارلمان بر اجرای سلسله تدابیر در راستای لغو همهپرسی توافق کردهاند. در پی این همهپرسی، بغداد در پی مخالفت اقلیم با واگذاری دو فرودگاه اربیل و سلیمانیه به دولت عراق، اجرای ممنوعیت پروازهای بینالمللی از مبدا و به مقصد اقلیم را شروع کرده است. بغداد همچنین تهدید کرده که براساس قانون اساسی عراق تدابیری را علیه اقلیم اتخاذ خواهد کرد.
تحریم سپاه، تنفس مصنوعی به گروههای تروریستی
روزنامه جوان در گزارشی نوشت: سخنان دو روز پیش سردار سرلشکر محمدعلی جعفری در خصوص تبعات گنجاندن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی به سرخط اصلی اخبار رسانههای دنیا تبدیل شد؛ اخطاری که پس از منتشر شدن اخبار جدی درباره گنجانده شدن سپاه در لیست گروههای تروریستی بر اساس قانون «کاتسا» در راهبرد جامع و تهاجمی امریکا علیه ایران از سوی فرمانده کل سپاه خطاب به طرف مقابل صورت گرفت. در این میان سؤال اصلی این است که آیا چنین اقدامی از طرف امریکاییها محتمل است یا صرفاً براساس برخی لفاظیها صورت میگیرد. نکته دوم هم اینجاست که در صورت عملی شدن چنین اقداماتی چه تبعاتی در انتظار دو طرف خواهد بود و آیا امریکاییها میتوانند با کمترین هزینه اقدامات محدودساز علیه سپاه را تحمل کنند. فلش اصلی علیه سپاه چیست؟ تروریستی نامیدن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حقیقت ادامه رویهای است که در طول سالهای اخیر علیه این نهاد اعمال شده که سه فلش را شامل میشود. فلش اول بحث مداخله این نهاد در توسعه برنامه موشکی ایران و همچنین ادعای توسعه بخشهای نظامی برنامه هستهای است؛ ادعاهایی که به طور کلی در قالب پرونده PMD در آژانس بینالمللی انرژی اتمی گشوده شده بود. اگرچه بخشی از تحریمهای هستهای علیه ایران در قالب برجام رفع شد، اما تحریمهای موشکی و تسلیحاتی که عمدتاً نهادهای مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هدف قرار میدهد تا هشت سال بعد برقرار باقی میماند. فلش دوم در خصوص فعالیتهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به خصوص در سطح منطقه است. ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۷ سپاه قدس را وارد لیست فهرست تحریمی خود کرد و برخی از فرماندهان این نیرو را در لیست سیاه خود قرار داد. اگرچه تاکنون این لیست تنها محدود به بخشی از سپاه بوده، اما دولت ترامپ قصد دارد با گسترش آن تمام بخشهای سپاه به خصوص بخش اقتصادی آن را محدود کند.
امریکاییها تلاش میکنند با چنین اقدامی بتوانند به طور کامل سپاه را منفعل کرده و از همکاری سایر بخشهای اقتصادی با آن جلوگیری کنند؛ روندی که تاکنون هیچگاه به نتیجه نرسیده است. فلش سوم نیز شامل تحریمهای حقوق بشری علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی میشود. این تحریمها اگرچه نمود چندانی نداشته، اما در کنار تحریمهای موشکی و نظامی تنها محدودیتهایی است که از سوی اروپا نیز علیه این نهاد اعمال میشود. امریکا و ۳۰ سال تلاش برای تحریم سپاه طبق رویه دولت امریکا دو طبقهبندی کلی برای تشخیص گروههای تروریستی وجود دارد؛ طبقهبندی اول که طبق «قانون مهاجرت و ملیت امریکا» انجام میشود، گروههایی را تحت عنوان «سازمانهای تروریستی خارجی» شناسایی میکند. طبقهبندی دوم که بر مبنای «دستور اجرایی شماره ۱۳۲۲۴» رئیسجمهور انجام میشود گروهها، افراد و موجودیتهای گستردهتری را میتواند مورد شمول قرار دهد. مرجع دستور اجرایی ۱۳۲۲۴، وزارت خزانهداری امریکاست که موظف شده است دارایی گروههایی که تحت عنوان گروه تروریستی معرفی میشوند را مصادره کند، این گروهها با نام «گروههای ویژه تروریستی شناسایی شده جهانی» نیز شناخته میشوند. لیست «سازمانهای تروریستی خارجی» توسط وزارت امور خارجه و لیست «گروههای ویژه تروریستی شناسایی شده جهانی» توسط وزارت خزانهداری تهیه میشود. هر دو مرجع، فهرستهای خود را با هماهنگی و مشورت وزارت دادگستری امریکا نهایی میکنند.
بر اساس قانون «کاتسا» که در تابستان سال جاری و پس از اضافه شدن تحریمهای روسیه و کرهشمالی به آن به تصویب کنگره امریکا رسید و از سوی دولت ترامپ ابلاغ شد، از وزیر خارجه امریکا خواسته است طی یک گزارش اعلام کند «آیا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران واجد شرایط قرارگیری در لیست سازمانهای تروریستی خارجی امریکا است؟ یا نه.» بر اساس این قانون درخواست فوق باید ۹۰ روز پس از اجرایی شدن این قانون اجرایی و گزارش کاملی در اینباره به کنگره ارائه شود. در کنار این باید یک طرح جامع برای مقابله با نفوذ منطقهای ایران تدارک دیده شود، البته دولت امریکا بارها و بارها این طرح را مورد بررسی قرار داده و بنا به دلایلی از اجرای آن پشیمان شده است، به عنوان مثال دولت اوباما چندین بار چنین بحثی را در داخل هیئت حاکمه امریکا مطرح کرد، اما عواقب آن را چنان گسترده دید که این طرح را به بایگانی سپرد، حتی دولت ترامپ و مقامات امنیت ملی این کشور نیز با تردید در اینباره صحبت میکنند، البته تلاش امریکا محدود به داخل این کشور باقی نماند. آخرین اقدام در این زمینه به تلاش وزیر خارجه اردن در نشست نیویورک آذر ۱۳۹۴ که بهمنظور یافتن راهحلی برای پایان بحران سوریه برگزار شده بود، برمیگردد.