سخنرانی ضد ایرانی و ضدبرجامی روز گذشته دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا بلافاصله از سوی دفتر نخست وزیری، وزارت خارجه، شخصیت های سیاسی، نهادهای مدنی و رسانه‌های انگلیسی رد شد.
به گزارش ایرنا، دونالد ترامپ جمعه شب به وقت تهران به رغم آنکه آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکنون هشت بار و خود او در مقام رئیس جمهوری آمریکا دو بار پایبندی ایران را به برجام اعلام کرده اند، با اعلام راهبرد جدید واشنگتن در قبال تهران، از تائید دوباره این امر خودداری کرد.
روزنامه گاردین در روز شنبه با انتشار گزارشی تحت عنوان ' ترامپ به دلیل محکوم کردن برجام، آمریکا را در معرض اتهام بازیگری سرکش قرار داده است ' نوشت: اگر آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه تهران اعمال کند، خود را منزوی خواهد کرد و قادر به محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران نخواهد بود.
این روزنامه به نقل از 'جیمز اکتون' عضو موسسه صلح بین‌المللی افزود: ایران به تدابیر سخت‌گیرانه و یک‌جانبه آمریکا تن نخواهد داد؛ بدین ترتیب واشنگتن تحریم‌های جدیدی را علیه تهران وضع و خود را منزوی خواهد کرد. از این منظر آمریکا به دلیل شکست برجام از سوی دنیا مقصر شناخته خواهد شد و سایر کشورها برای اعمال دوباره تحریم‌ها علیه ایران با واشنگتن همکاری نخواهند کرد.
گاردین نوشت: البته اگر کنگره اصلاحات مدنظر ترامپ را اعمال نکند، او با استفاده از اختیارات ریاست جمهوری، شخصا اقدام به خروج از برجام خواهد کرد. بدین ترتیب سایر طرف‌های امضاء کننده برجام ممکن است تلاش کنند تا برجام را حفظ کنند، اما شرکت‌های بزرگ اروپایی از ترس از دست دادن بازار آمریکا، ایران را رها خواهند کرد. متعاقباً منافع برجام برای ایران کم خواهد شد و انگیزه‌ای برای پایبندی به آن نخواهد داشت.
روزنامه تایمز نیز با انتشار دو گزارش جداگانه در رابطه با سخنرانی ضد برجامی ترامپ نوشت: دونالد ترامپ تاکنون دو بار برجام را تائید کرده اما این بار تصمیم گرفت تا چنین اقدامی را صورت ندهد. مقامات کاخ سفید طی هفته‌های اخیر تلاش کردند تا راهی را پیدا کنند که ترامپ از برجام خارج نشود.
این روزنامه انگلیسی افزود: منتقدان برجام بر این باورند که این توافق دسترسی ایران به توانمندی هسته‌ای را تا مدت مشخصی محدود می‌کند و پس‌ازآن ایران قادر خواهد بود تا به برنامه غنی‌سازی‌اش ادامه دهد. اما مدافعان برجام می‌گویند که عدم دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای مشمول محدودیت زمانی نخواهد بود. به‌هرروی پیمان‌شکنی آمریکا از توافق هسته‌ای سبب خواهد شد تا تلاش‌ها برای مهار برنامه هسته‌ای کره شمالی به نتیجه نرسد.
این روزنامه انگلیسی همچنین در گزارش دیگری در قالب پرسش و پاسخ نوشت: دونالد ترامپ اذعان کرد که ایران به لحاظ فنی به برجام پایبند بوده است. اما او با این ادعا که ایران به آزمایش‌های موشکی بالستیک که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای دارد ادامه می‌دهد، گلایه‌مند‌است.
تایمز نوشت: در برجام، از ایران خواسته‌شده تا چنین اقدامی را صورت ندهد اما از لفظ منع استفاده‌نشده است. از سوی دیگر ایران می‌گوید که این موشک‌ها برای حمل کلاهک‌های متعارف استفاده می‌شود.
این روزنامه انگلیسی افزود :ترامپ برجام را پاره نکرده است چون متحدان آمریکا می‌گویند که آن‌ها نیز طرف دیگر برجام و بر این باورند که این توافق برنامه هسته‌ای ایران را محدود است.
تایمز افزود: در واشنگتن بسیاری از مقام های کاخ سفید با این دیدگاه موافق هستند بنابراین او مجبور شد تا با این توافق کنار آید.
این روزنامه انگلیسی بابیان اینکه 'دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری این کشور هر 90 روز یک‌بار باید پایبندی ایران به برجام را تائید کند و یا اینکه آن را برای اعمال تحریم‌های یک‌جانبه به کنگره بازگرداند' افزود: ترامپ اکنون می‌گوید که دیگر برجام را تائید نخواهد کرد اما خواستار اعمال تحریم‌های جدید نشده است. اکنون کنگره بایستی برجام را مورد تجدیدنظر قرار دهد. هرچند نمایندگان کنگره نسبت به برجام تردید دارند اما حتی جمهوری خواهان تندرو نیز آن را به‌عنوان واقعیت پذیرفته‌اند. در همین حال انتظار می‌رود که ایران منتظر بماند و شاهد تحولات در کنگره باشد.
نشریه ایندیپندنت نیز در چندین یادداشت سخنرانی ضد ایرانی ترامپ و واکنش رئیس‌جمهوری ایران را مورداشاره قرارداد.
این نشریه انگلیسی در یکی از مقالات خود نوشت: تنها طی دو روز ترامپ در اوباماکر و برجام شر به پا کرد. اگر هر دو مساله به فاجعه بینجامد، او مقصر خواهد بود.
شبکه‌های خبری بی.بی.سی و اسکای نیوز نیز در گزارش‌های مختلفی، با نگاهی انتقادی به اظهارات ترامپ، تأکید کردند که ایران تاکنون به برجام پایبند بوده و از این منظر سایر طرف‌های برجام خواهان تداوم این معاهده بین‌المللی هستند.
بی.بی.سی در گزارشی عنوان کرد: ترامپ در اقدام جدید خود، فهرست تهدیدهای خاورمیانه را بازنویسی کرده و ایران جای داعش را به‌عنوان دشمن شماره یک آمریکا گرفته است. این دیدگاهی است که از سوی حامیان آمریکا در منطقه ازجمله رژیم اسرائیل و کشورهای عرب منطقه مشترک است.آن‌ها از تمرکز واشنگتن بر توافق هسته‌ای با ایران در زمان اوباما متاثربودند و مانند ترامپ خواهان تغییر این سیاست هستند.
واکنش دفتر نخست‌وزیری انگلیس
«ترزا می» نخست‌وزیر انگلیس، «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهوری فرانسه ساعتی پس از سخنرانی رئیس‌جمهوری آمریکا علیه ایران، در بیانیه‌ای مشترک حمایت خود از برجام را اعلام کردند.
سران سه کشور در این بیانیه با تأکید بر پایبندی خود به برجام و اجرای کامل آن از سوی همه طرف‌ها، تصریح کردند که این توافق با منافع امنیت ملی کشورهایشان همسو است.
در این بیانیه آمده است: توافق هسته‌ای نقطه اوج 13 سال دیپلماسی و گامی بزرگ در تضمین عدم انحراف برنامه هسته‌ای ایران به‌سوی اهداف نظامی بود.
برجام در قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد به‌اتفاق آرا تائید شد. آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به‌کرات پایبندی ایران به برجام را از طریق نظارت و راستی آزمایی طولانی‌مدت تائید کرده است.
به همین دلیل، ما دولت و کنگره ایالات‌متحده را ترغیب می‌کنیم که پیش از هر اقدامی، مثل بازگرداندن تحریم‌های رفع شده به‌واسطه توافق، که ممکن است برجام را تضعیف کند، پیامدهای آن بر امنیت آمریکا و متحدانش را در نظر بگیرد.
ما هم‌زمان با تلاشمان برای صیانت از برجام، نگرانی خود از برنامه موشک بالستیک ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای آنکه منافع امنیت اروپا را نیز متأثر می‌کند، را ابراز می‌داریم.
ما آماده‌ایم که اقدامات متناسب بعدی در قبال این مسائل را در همکاری نزدیک با ایالات‌متحده و دیگر طرف‌های مرتبط اتخاذ کنیم.
دولت‌های ما به حفظ برجام متعهد می‌مانند. جدا از برجام، ما باید از اینکه نگرانی‌های گسترده‌تر مشترک ما موردتوجه است اطمینان حاصل کنیم.
ما از وزیران خارجه خودخواسته‌ایم که درباره چگونگی برخورد با این مسائل با ایالات‌متحده تبادل‌نظر کنند.
وزیر خارجه انگلیس: برجام هنوز زنده و معاهده‌ای ارزشمند است
بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس پس از پایان سخنرانی ترامپ با انتشار پیامی ویدئویی گفت: هم‌اکنون اخباری را در رابطه با توافق هسته‌ای با ایران شنیدیم. من فکر می‌کنم این توافق دستاورد بزرگ دیپلماسی انگلیس به شمار می‌رود؛ کمک کرده که دنیا به مکانی امن تبدیل شود و دسترسی ایران بمب هسته‌ای را متوقف کرده است.
وی افزود: آنچه رئیس‌جمهوری آمریکا در واشنگتن گفت این است که او این توافق را دوباره تائید نمی‌کند؛ این بدین معناست که اکنون این احتمال وجود دارد که کنگره تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کند که آمریکا را از برجام خارج سازد. اما این اتفاق هنوز رخ نداده است. برجام هنوز زنده است؛ توافقی که مانع دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای می‌شود ادامه دارد و این مساله مدیون دیپلماسی انگلیس است.
وزیر خارجه انگلیس اضافه کرد: اما کاری که اکنون بایستی صورت دهیم این است که با دوستان و هم‌پیمانان، به‌ویژه دوستان آمریکایی‌مان همکاری و اطمینان حاصل کنیم که تدابیر جدید علیه ایران، برجام را باطل نکند و این کاری است که می‌خواهیم انجام دهیم.
جانسون همچنین در پیامی توییتری نوشت: به توافق هسته‌ای با ایران پایبند هستیم/ از طریق همکاری با همتایان آمریکایی/اروپایی و ایرانی تلاش می‌کنیم تا برجام را حفظ کنیم.
وی متعاقباً در گفت‌وگو با نشریه دیلی تلگراف نیز اظهار داشت: توافق هسته‌ای ایران زمان زیادی برد تا مورد مذاکره قرار گرفت. انگلیس بخش مهمی از این روند بود که 13 سال به طول انجامید.
وی تصریح کرد: برجام با موفقیت پیش می‌رود و سبب شده تا مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود. این مساله بسیار حائز اهمیت است و برای ایران و دنیا مفید است.
جانسون با تأکید بر اینکه 'برجام همچنان ادامه دارد' افزود: آمریکایی‌ها هنوز بخشی از برجام هستند، تعلیق تحریم‌ها ادامه یافته و این مساله مهمی است.
وی در پاسخ به این پرسش که اظهارات روز گذشته ترامپ چه معنایی دارد گفت: اظهارات او بدین معناست که اکنون این احتمال وجود دارد که کنگره برجام را پاره کند؛ اما من بایستی این نکته را مشخص کنم که بعید است چنین اتفاقی رخ دهد چون ما تلاش خواهیم کرد تا دوستان و هم‌پیمانانمان را در کنگره متقاعد سازیم که برجام، معاهده‌ای ارزشمند است.
وزیر خارجه انگلیس یادآورشد : بسیاری از نمایندگان کنگره تمایل دارند که برجام را اصلاح کنند، نه آنکه از میان بردارند.
واکنش شخصیت های سیاسی انگلیس
جک استراو وزیر خارجه پیشین انگلیس در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در لندن، تصمیم ترامپ مبنی بر عدم تائید برجام را 'هولناک' خواند و گفت: او به‌عمد خود را نسبت به واقعیت‌های ایران و اینکه ایران به تعهداتش در چارچوب برجام پایبند بوده، به حماقت زده است.
لرد لامونت فرستاده ویژه دولت انگلیس در امور تجاری ایران نیز گفت: رئیس‌جمهوری آمریکا برجام را کاملاً پاره نکرده اما گام بزرگی را برداشته که سایرین چنین اقدامی را صورت دهند.
وی افزود: ترامپ اعتماد به آمریکا را زیر سؤال برد و بدین ترتیب کسی دیگر تمایل ندارد با آمریکا توافق کند.
لامونت، تصمیم ترامپ برای عدم تائید برجام را برخلاف توصیه وزیر خارجه آمریکا و سایر طرف‌های مذاکره‌کننده توافق هسته‌ای خواند و گفت: هیچ‌کس غیر از ترامپ فکر نمی‌کند که ایران به برجام پایبند نبوده است.
فرستاده ویژه دولت انگلیس در امور تجاری با ایران ادامه داد: این تصمیم اقدامات رئیس‌جمهوری عمل‌گرای ایران را که می‌خواهد درهای کشورش را به روی دنیا بگشاید زیر سؤال خواهد برد.
ریچارد بیکن رئیس گروه پارلمانی دوستی ایران و انگلیس نیز در گفت وگو با ایرنا گفت: پایبندی ایران به برجام بارها از سوی سازمان بین‌المللی انرژی اتمی تائید شده است؛ تمام امضاء کنندگان برجام از جمله آمریکا، با روند راستی آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافق هستند. از این نظر دلیلی برای طرح این ادعا که این کشور ناقض برجام است وجود ندارد.
وی بابیان اینکه ایالات متحده آمریکا، عضو سازمان انرژی اتمی و از امضاء کنندگان برجام است ، تصریح کرد: تداوم برجام به نفع تمام طرف‌های امضاء کننده آن ازجمله ایالات‌متحده آمریکا به شمار می‌رود.
این مقام انگلیسی یادآورشد: قطعا پایان برجام رویداد ناخوشایندی خواهد بود.
ائتلاف توقف جنگ انگلیس خواستار تائید برجام از سوی ترامپ شد
کارزار مدنی ائتلاف توقف جنگ انگلیس با صدور بیانیه‌ای، تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا را به تایید نکردن برجام اقدامی غیرمسئولانه خواند و از دولت انگلیس خواست تا دونالد ترامپ را وادار به تایید این معاهده بین‌المللی کند.
در بیانیه این نهاد انگلیسی آمده است: اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر پایان دادن به توافق هسته‌ای با ایران غیر مسئولانه و خطرناک است. این توافق که در سال 2015 به امضاء رسید احتمال رویارویی نظامی میان ایران و آمریکا را از بین برد و روابط دیپلماتیک این کشور با غرب را احیا کرد.
این بیانیه افزود: به نظر می‌رسد که مخالفت ترامپ با برجام ارتباطی با برنامه هسته‌ای ایران ندارد. چرا که کنگره آمریکا و سازمان انرژی اتمی پایبندی ایران را به برجام تایید کرده و حتی دونالد ترامپ هم گفت که ایران به متن برجام متعهد بوده است.
کارزار مدنی ائتلاف توقف جنگ ادامه داد: ترامپ تلاش می‌کند تا خود را فردی جسور در عرصه بین‌المللی نشان دهد و توازن قدرت را در خاورمیانه، که به سمت ایران متمایل شده منحرف کند؛ این در حالیست که آمریکا حمایت خود را از عربستان سعودی و کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس بشدت افزایش داده است.
بیانیه تصریح کرد: اقدامات ترامپ سبب بی‌ثباتی بیشتر خاورمیانه و بازگشت به رویارویی با ایران خواهد شد، ازاین‌رو ائتلاف توقف جنگ از دولت انگلیس می‌خواهد تا ترامپ را وادار کند که برجام را تایید کند.
حمید بعیدی نژاد:ترامپ نتوانست به نیت واقعی خود در پاره کردن برجام عمل کند
حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در لندن با انتشار پیامی در صفحات تلگرام و اینستاگرامش نوشت: ترامپ در یک سخنرانی مملو از تنفر و خشونت، سیاست جدید خودرا در برابر ایران اعلام کرد. عجیب آنکه او بطوری بی‌سابقه 'ملت ایران' را تروریست خواند و با تحریف نام 'خلیج‌فارس'، که حتی با مواضع رسمی پیوسته‌ی دولت و ارتش آمریکا در تضاد است، خصومت خود را با ایران و تاریخ باشکوه آن نشان داد.
وی افزود: این اولین بار است که یک رئیس دولت خارجی ملتی را تروریست می‌خواند. ترامپ بی‌شک با تروریست نامیدن ملت ایران و استفاده از نام جعلی برای خلیج فارس، خود را برای همیشه و نزد تمامی ایرانیان از هر گرایش و جریانی منفور کرد.
سفیر ایران ادامه داد: ترامپ در شرایطی چنین اظهارات تنفرآمیزی به زبان آورد که محبوبیت او فقط پس از ٩ ماه به کمترین درصد رسیده و درواقع او ضعیف‌ترین رئیس‌جمهوری تاریخ آمریکاست.
بعیدی نژاد با بیان اینکه 'اکثریت قاطع مردم، رسانه‌ها، سیاستمداران، فرهیختگان، و حتی نزدیک‌ترین متحدان اروپایی از منتقدان جدی او (ترامپ) هستند'، افزود: وزیر امور خارجه، وزیر دفاع، بسیاری از اعضای کابینه و هم‌حزبی‌های او در مجلس با مهم‌ترین سیاست‌های او ازجمله پیرامون برجام موافق نیستند. ترامپ مردی بشدت در انزوا و تنهاست.
بعیدی نژاد در ادامه این یادداشت عنوان کرد: موقعیت منطقه‌ای آمریکا در ضعیف‌ترین حالت آن قرار دارد و در تمامی جبهه‌ها در انفعال و موقعیت عقب‌نشینی می‌باشد.
وی افزود: ترامپ که باوجود لفاظی های خود جرات تصمیم گیری را درباره حضور نظامیان خود در منطقه خاورمیانه ندارد، در عراق و سوریه نقش خود را به حداقل رسانده و به همین درجه صحنه را به دیگر بازیگران اصلی واگذار کرده است.
سفیر ایران در انگلیس تصریح کرد: به رغم لفاظی ها و شعارهای تند ترامپ علیه برجام، وی نتوانست نیت واقعی خود را که پاره کردن و لغو برجام بود عملی کند. ثابت شد که پایه‌های برجام بسیار مستحکم است. او هم برعکس و در تقابل باسیاست‌های قبلی خود، از کنگره خواست که با در نظر گرفتن نظرات متحدان، برجام را تقویت نماید!
بعیدی نژاد افزود: ترامپ در این بیانیه با وجود سعی بلیغی که کرد نتوانست کمترین سهمی در ایجاد اختلاف اندازی میان دولت و ملت ایران ایفا کند. با مواضع او بی‌شک ملت و دولت ایران در تداوم مسیری که شروع کرده‌اند بیش از گذشته متحدتر و منسجم‌تر خواهند گردید.
وی همچنین مواضع ترامپ را علیه سپاه پاسداران موردانتقاد قرارداد و نوشت: او بطور بی‌سابقه‌ای عصبانیت خود را نیز در مورد سپاه پاسداران، که بخش پرافتخاری از نیروهای مسلح ایران است، نشان داد، خشمی که جز به علت شکست‌های مکرر داعش از سپاه در منطقه نمی‌تواند تفسیر دیگری داشته باشد.
به گزارش ایرنا، رویکرد جدید ترامپ با اعتراض شدید بسیاری از کشورها، نهادها و مقامات بین المللی و محافل سیاسی روبه رو شده است.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بلافاصله در واکنشی قاطعانه به ترامپ اعلام کرد: برجام یک توافق دوجانبه نیست و به هیچ کشوری تعلق ندارد و رئیس جمهوری هیچ کشوری نمی‌تواند به آن پایان بدهد.
«ترزا می» نخست وزیر انگلیس، «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان و «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه نیز ساعتی پس از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا علیه ایران، در بیانیه ای مشترک حمایت خود از برجام را اعلام کردند.
سران سه کشور امضاکننده توافقنامه هسته ای در بیانیه خود با تاکید بر پایبندی خود به برجام و اجرای کامل آن توسط همه طرف ها، تصریح کردند که این توافق با منافع امنیت ملی کشورهایشان همسو است.
