از زمانی که مسعود بارزانی رئیس اقلیم خودمختار کردستان عراق برنامه خود برای برگزاری همهپرسی در شمال عراق به منظور جدایی از عراق را اعلام کرد، میشد حدس زد که کدام یک از دولتهای منطقه با هدف کاهش قدرت ایران، از این همهپرسی حمایت خواهند کرد.
به گزارش «تابناک»، وبسایت میدل ایست آی در مطلبی در خصوص اقدامات پشت پرده عربستان سعودی و امارات متحده عربی در تحریک بارزانی به برگزاری همهپرسی جدایی از عراق نوشته است که اگر چه ملک سلمان پادشاه عربستان در مواضع رسمی خود از یکپارچگی عراق اعلام حمایت میکرد ولی دربار سعودی چندین نماینده را نزد بارزانی فرستاد تا وی را به جداییطلبی تشویق کند تا از این رهگذر، از قدرت ایران، ترکیه و عراق در منطقه بکاهد.
یکی از این نمایندگان، انور عشقی ژنرال بازنشسته سعودی بود که در حال حاضر ریاست مرکز مطالعات استراتژیک و حقوقی خاورمیانه در جده را بر عهده دارد.
عشقی، دلیل حمایت سعودیها از برنامههای بارزانی را به صراحت بر زبان آورد و در جلسهای در شورای روابط خارجی آمریکا اظهار داشت که ایجاد دولت کردستان، بلندپروازیهای ایران، ترکیه و عراق را مهار خواهد کرد زیرا یک سوم از مساحت هر یک از این کشورها را کاهش خواهد داد.
عشقی حمایت خود از جدایی کردستان عراق را در گفتگوی تلفنی اخیر با آژانس خبری اسپوتنیک روسیه تکرار کرد و اظهار داشت که عربستان سعودی مانع خواست مردم کرد نخواهد شد.
عشقی تنها مقام سعودی نیست که در ماههای اخیر خواست عربستان در این زمینه را بر زبان آورده است. دکتر عبدالله الربیعه مشاور دربار سعودی در گفتگو با روزنامه عکاظ اظهار داشته است که کردستان عراق، پتانسیل اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و نظامی بالایی دارد که ایران و ترکیه توان از بین بردن آن را ندارند. وی بعد از گفتگو و دیدار با مسعود بارزانی نیز مدعی شد که کردستان، زمینههای لازم برای استقلال و دفاع از موجودیت خود را دارد.
متحد عربستان سعودی در مسائل منطقه یعنی امارات متحده عربی نیز رویکردی مشابه داشته است. یک منبع آگاه مدعی شده است که مسرور بارزانی فرزند مسعود بارزانی و رئیس شورای امنیت اقلیم، یک ماه پیش از برگزاری همهپرسی جدایی از اقلیم، سفری مخفیانه به ابوظبی داشته است.
این تحرکات از دید بغداد نیز مخفی نمانده است. روزنامه نیوعرب که در لندن منتشر میشود از قول یکی از مقامات عراقی نوشته است که اربیل یادداشت تفاهمی با ابتسام الکتبی مدیر مرکز سیاستگذاری امارات متحده عربی به امضا رسانده است که بر اساس آن، اماراتیها به برنامهریزی همهپرسی کمک کنند. البته امارات متحده عربی، گزارشهای مربوط به بازدید کنسول این کشور در اربیل از مراکز برگزاری همهپرسی را تکذیب کرده است.
البته ارسال سیگنالهای متناقض از سوی عربستان سعودی در خصوص آینده منطقه ادامه دارد. ثامر السبهان وزیر امور خلیج فارس در کابینه سعودی، اخیرا به همراه برت مکگورک فرستاده رئیسجمهور آمریکا در جنگ با داعش، به رقه مسافرت کرده است و این در شرایطی است که بر افراشتن تصویر عبدالله اوجالان رهبر پکک در رقه از سوی نیروی مورد حمایت آمریکا، خشم ترکیه را بر انگیخته است.
از سوی دیگر، وقتی که مقاومت پیشمرگههای کرد در کرکوک فرو پاشید، ریاض به سرعت تغییر موضع داد و پادشاه سعودی در تماس تلفنی با نخستوزیر عراق، بر حمایت عربستان سعودی از یکپارچگی عراق تاکید کرد.
تحولات سریع در کرکوک، آخرین مثال از بیثباتی ذاتی ائتلافی است که ایالات متحده تلاش کرده است در منطقه ایجاد کند. ترکیه، عربستان سعودی، عراق و حکومت اقلیم کردستان بازیگرانی هستند که ایالات متحده تلاش کرده است به دور خود جمع کند ولی در مثال کرکوک، ارتش عراق که به وسیله ایالات متحده آموزش دیده و تجهیز شده است، دست در دست نیروهای نزدیک به ایران، کردهای مورد حمایت و آموزش آمریکا را از کرکوک و مناطق اطراف آن بیرون راند و در همه این احوال، ایالات متحده مانند بازیگری بیتفاوت کنار ایستاد.