کاش به جای تهدید مردم و جیره بندی آب، شبکه های آبی را اصلاح کنید!

بر اثر کاهش شدید بارندگی در بسیاری از نقاط جغرافیایی کشور، از جمله استان تهران، وضعیت منابع آب شرب برای میلیون های شهروند ایرانی با چالش های فراوانی رو به رو شده و بیم آن می رود که در تابستان سال آینده، تأمین آب شرب در بسیاری از شهرهای کشور، از جمله تهران امکان پذیر نباشد؛ وضعیتی به شدت خطرناک که متولیان منابع آب استان تهران، ضمنی آن را تأیید می کنند.

به گزارش «تابناک»؛ در حالی یک ماه از زمستان سال 96 گذشت که عدم بارش برف و باران قابل ذکر در این بازه زمانی، شرایط آبی کشور را با نگرانی های فراوانی رو به رو کرده است و در این میان استان و شهرستان تهران نیز با جمعیتی بالغ بر 10 میلیون تن، شرایط بهتری نسبت به سایر مناطق جغرافیایی کشور ندارد؛ منطقه ای که به گفته بسیاری از کارشناسان با 66 درصد کاهش بارندگی روبه روست.

وقتی سخن از بحران آب و کاهش شدید بارندگی ها می شود، اشاره به آمار و ارقام موجود برای تشریح وضعیت خطرناک پیش روی کفایت نمی کند و آنچه در این میان مهم تر از مسائل دیگر است، همان تلاش برای مدیریت و ساماندهی منابع آب برای تأمین حداقل های مصرف شرب، کشاورزی و صنعت مناطق مختلف کشور است.

استان و شهرستان تهران نیز که بر اساس آمارهای موجود با 66 درصد کاهش بارندگی رو به رو بوده است و به رغم گذشت یک ماه از فصل زمستان، تنها 35 میلیمتر بارندگی را تجربه کرده است، شرایط به مراتب نگران کننده تری را در میان سایر نقاط کشور دارد که ضرورت تلاش برای مدیریت صحیح منابع این بخش از کشورمان را نشان می دهد.

بر اساس آمارهای موجود و در شرایط کنونی، حجم منابع آب ذخیره شده در پشت سدهای استان تهران از جمله لتیان، ماملو و نمرود که غالباً به مصرف شرب می رسد با کاهش حجمی معادل 16 میلیون متر مکعب رو به روست و انتظار برای جبران این کمبود در ماه های آینده نیز چندان واقعی به نظر نمی رسد.

بارش های مقطعی و کوتاه روز و هفته های اخیر نیز که در مقایسه با سال های گذشته میزان ناچیزی را شامل می شود، تا کنون نتوانسته کاستی های موجود در رابطه با کمبود منابع آب کلانشهر تهران را جبران کند.

در رابطه با مشکل تأمین آب شرب استان و شهرستان تهران، محمد رضا بختیاری که سمت مدیر عاملی آب منطقه ای استان را بر عهده دارد، روز گذشته به رسانه ها گفت: بر اساس آمار میزان بارندگی در تهران ۳۵ میلیمتر بوده که نسبت به سال گذشته ۶۶ درصد منفی است. همین مسأله وخیم بودن شرایط سدهای تهران را نشان می‌دهد.

بختیاری با بیان اینکه برفی که در تهران آمد، بسیار ناچیز بود و نمی‌تواند تأثیر چندانی بر میزان منابع داشته باشد، گفت: حجم مخازن سدهای استان تهران نسبت به سال گذشته ۱۶ میلیون مترمکعب منفی است.

به گفته وی، سال گذشته، میزان ارتفاع ذخیره برف در تهران ۱.۵ متر بود که متأسفانه امسال تقریبا ذخیره برفی صفر است و با توجه به اینکه سدهای تهران رژیم برفی دارند و عمدتاً تا تیرماه از ذخیره برفی استفاده می‌کنیم، این موضوع نگرانی‌هایی را به وجود آورده است.

وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: لازم است در این شرایط مشترکان ۱۰ تا ۱۵ درصد مدیریت مصرف داشته باشند. از هم‌اکنون به فکر جیره‌بندی منابع آبی نیستیم؛ اما لازم است که مشترکان نکات لازم در مصرف آب را پیشه کار خود کنند، چون تنها از این طریق می‌توان تابستان را بدون مشکل در تأمین منابع آبی پشت سر گذاشت.

سخنان نگران کننده مدیر عامل آب منطقه ای استان تهران که تنها راه حل خروج از بحران موجود را مساعدت شهروندان عنوان می کند و تأکید دارد شهروندان تهرانی باید مصرف آب شرب خود را از هم اکنون 10 تا 15 درصد کاهش دهند تا وضعیت به جیره بندی آب نرسد، در حالی مطرح می شود که آمارهای متعددی در مورد وجود اشکالات اساسی در شبکه توزیع آب شرب شهر تهران وجود دارد.

برخی کارشناسان و مطالعات پژوهشی موجود نشان می دهد که در شرایط کنونی بیش از 30 درصد از منابع آب مصرفی شهروندان تهرانی در مسیر انتقال از مبدأ تا مصرف و در اثر فرسوده بودن شبکه توزیع آب هدر می رود؛ بنابراین، می توان مدعی شد اگر متولیان منابع آب تهران به جای تهدید شهروندان و ایجاد التهاب در جامعه مبنی بر امکان جیره بندی آب، به سمت اصلاح شبکه فرسوده توزیع آب بروند دو تا سه برابر میزانی که انتظار است شهروندان کاهش مصرف داشته باشند در بهبود وضعیت بحرانی کنونی مؤثر خواهند بود.

البته این مهم نافی لزوم تلاش شهروندان بر کاهش مصرف آب نیست و شرایط بحرانی کنونی این مهم را نیز به یک الزام تبدیل کرده است؛ اما به رغم همه نگرانی هایی که نمی توان آنها را نادیده گرفت، متولیان منابع آب استان تهران نمی توانند ضعف های مدیریتی و اشکالات زیرساختی شبکه های توزیع و پخش آب خود را در این شرایط دشوار نادیده گرفته و پیکان انتقاد و تهدید را متوجه شهروندان کنند.