تغییرات فرهنگی و معنوی یکی از مسائل مورد توجه مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی در طول یک‌سال گذشته به شمار می‌رود و حرکت‌هایی نیز در این زمینه صورت گرفته؛ حرکت‌هایی که مورد تایید برخی مسئولان ازجمله اعضای کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است.
به گزارش ایسکانیوز، به نظر شما این تغییر چقدر در فضای دانشگاه اثرگذار بوده و توانسته محیط فرهنگی آن را تغییر دهد؟
محمدمهدی زاهدی: مباحث فرهنگی چیزی نیست که ما انتظار داشته باشیم به‌صورت تزریقی شبیه به آمپول آنا اثربخشی داشته باشد اما با توجه به رویکردهای اسلامی-انقلابی که مشاهده می‌شود امیدوارم که اینها بتوانند در مباحث فرهنگی هم اثرگذاری خودشان را داشته باشند و به حول و قوه الهی دانشگاه آزاد اسلامی در یک بازه 10 ساله بتواند تبدیل به یک دانشگاه نمونه بشود، دانشگاهی که بتواند بسترساز یک دانشگاه مردم‌ساز اسلامی- ایرانی باشد.
فرهاد فلاحتی: فکر می‌کنم در همه این عرصه‌ها، دانشگاه آزاد اسلامی با مدیریت جدیدی که در آن اعمال شد حرکت امیدوارکننده‌ای داشته است، اگرچه هنوز در آغاز راه است و با توجه به مشکلاتی که در بدنه وزارت علوم است ازجمله کاهش دانشجویان، رشته‌هایی که در حال تغییر است و مسائلی که دانشگاه آزاد اسلامی باید خودش را با سازمان سنجش و وزارت علوم تطبیق دهد، همه اینها از عوامل تاثیرگذار بر حرکت دانشگاه آزاد اسلامی است، اما به نظر می‌رسد به‌طور منطقی و با رویکرد عالمانه‌ای در حال حرکت است. در مباحث فرهنگی هم حرکت‌های خوبی در دانشگاه آزاد اسلامی در حال انجام شدن است ازجمله اینکه دانشگاه را از مباحث حاشیه‌ای و سیاست‌زدگی می‌پیرایند و مسیر علمی و فرهنگی اصیلی را بنیان می‌گذارند.
سیداحسان قاضی‌زاده‌هاشمی: به‌صورت نسبی اثرگذار بوده است به این علت که رویکردهای کلی اثرگذار بوده است، آن اقدامات تند افراط‌گرایانه که ما تا دو سال پیش در دانشگاه آزاد اسلامی شاهد بودیم که در قالب‌های مختلف فضاهای رادیکالی شکل گرفته بود، تقریبا متوقف شده است، در رویکردهای فرهنگی فضای دانشگاه تا حدودی توانسته خودش را تطابق‌پذیر کند، برخی عناصری را که از اعتقادات قوی به لحاظ دینی برخوردار نبودند، جلویشان در دانشگاه آزاد اسلامی گرفته شده اما بازهم تا زمانی که سامان مناسب پیدا بکند، فاصله دارد.
اصغر مسعودی، نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس: جناب آقای ولایتی از انسان‌های ولایت‌مداری هستند که هم قسمت‌های مختلف و هم در حوزه‌های مختلفی فعالیت داشتند و هم سابقه خدمتی ایشان تبعیت محض از ولایت است که جزء ایده عملی ایشان بوده. در عین حال که دغدغه کاری و دغدغه نظام هم دارند، انصافا سعی کردند که در آن مسیر ارزش‌ها را حفظ کنند و اگر جایی احساس کنند که استادی از مسیر صحیح اسلام و انقلاب خارج شده با قاطعیت برخورد کردند. قطعا در زمینه‌های مالی هم نقطه‌نظراتی داشتند و وقت هم گذاشتند و فکر می‌کنم که یکی از اولویت‌های کاری ایشان دانشگاه آزاد اسلامی است و چهره مقبول، شناخته‌شده و محوری محسوب می‌شوند.
در ادامه مسیر چه کارهایی باید صورت بگیرد و چه تغییراتی نسبت به قبل را باید شاهد باشیم؟
میرحمایت میرزاده: به مجموعه همکاران دانشگاه آزاد اسلامی باید اعتماد بیشتری باشد، دانشگاه آزاد اسلامی پتانسیل بیشتری دارد با کوله‌باری از تجربه که اساتید و مسئولان فرهنگی دانشگاه دارند، عزل و نصب‌ها اگر به سرعت پیش برود به نظر می‌رسد که دانشگاه ضرر خواهد کرد. ما باید به نیروهای جوانی که مال خود دانشگاه آزاد اسلامی است اعتماد بکنیم، اوایل انقلاب شرایط ایجاب می‌کرد که از نیروهای بازنشسته از دستگاه‌های دیگر استفاده بکنند، اما الان باید عرصه برای نیروهای خود دانشگاه آزاد اسلامی فراهم شود تا خلاقیت خودشان را نشان دهند.
سیداحسان قاضی‌زاده‌هاشمی: من فکر می‌کنم محیط دانشگاه آزاد اسلامی به لحاظ فرهنگی و دانشجویی باید با شوراهای فرهنگی متعدد، مشارکت دانشجویان، احیای آموزش‌های اعتقادی و اسلامی و حتی اخلاقی که امروزه در مقدمه خیلی از آموزش‌ها به آن نیاز داریم، در قالب برنامه‌های مختلف موضوع‌بندی و رواج داده بشود، کارهای فرهنگی متنوع برگزار بشود، مشارکت دانشجویان در قالب جشنواره‌ها و همایش‌های مختلف فرهنگی شکل بگیرد.
فرهاد فلاحتی: دانشگاه آزاد اسلامی یک مجموعه بزرگ دانشگاهی در سطح کشور است و واقعا هم حرکت‌هایی که در طول عمر دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است به‌عنوان یک رویداد بزرگ علمی و فرهنگی در سطح کشور قابل توجه است. اساتید فرهیخته‌ای که در این مجموعه تلاش می‌کنند، دانشجویان بسیار زیاد و تاثیرگذار بر بدنه اجتماع که در این دانشگاه درس می‌خوانند، خود ساختمان دانشگاه که بدون پشتوانه دولت و مسائل مالی خودش را به‌طور خودگردان اداره می‌کند، همگی قابلیت‌های بزرگی هستند که در دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد شده‌اند، تاثیرات یک محیط دانشگاهی و علمی را بر کشور و حتی در عرصه بین‌المللی شاهد باشیم، یکی از مباحثش بحث علمی است یعنی باید دانشگاه به سمتی برود که خودش را با الگوهای آموزشی روز دنیا هماهنگ کند یا حرکت‌های شتاب‌دهنده علمی یا علوم تجربی‌ای که لازم است در بدنه‌اش ایجاد بشود را قوی‌تر بکند به‌نحوی که تولید ثروت داشته باشد. فکر می‌کنم دانشگاه آزاد اسلامی رویکرد خوبی را در این قسمت شروع کرده است، مخصوصا در مباحث علمی دانش‌بنیان که یکی از مولفه‌های ایجاد اقتصاد مقاومتی است درونش آغاز شده است، منتها اینها نیاز به برنامه دارد و این برنامه‌ها نیاز به زمان دارد.
با حکم رهبری تغییر عمده‌ای در مدیریت دانشگاه صورت گرفت، به نظر شما علت این انتصاب با رویکرد سیاسی متفاوت چه بود و آن را چطور ارزیابی می‌کنید؟
میرحمایت میرزاده: مقام معظم رهبری شخصیتی است که امتحانش را داده است و با کوله‌باری از تجربه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی با این انتصاب‌شان بار سنگینی بر دوش آقای ولایتی گذاشتند و با سوابقی که ایشان دارند این انتظار می‌رود که مسائل مربوط به اسلامی‌شدن و فرهنگ با وجود ایشان عملا اتفاق بیفتد و اگر خدای‌ناکرده اتفاقی نیفتد نه‌تنها شاید ناامیدی در جامعه ایجاد بشود بلکه ممکن است فردی با آن پیشینه قوی همچون آقای ولایتی را از دست بدهیم و مردم به سران و بزرگان این نظام بی‌اعتماد بشوند، بنابراین بنده مطمئنم ان‌شاءا... شاهد تغییراتی هم در راستای اهداف دانشگاه و هم در راستای اهداف مقام معظم رهبری خواهیم بود.
یکی از مسائل مهم در دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامی‌شدن آن است برای این امر چه مسیری را پیشنهاد می‌کنید؟
فرهاد فلاحتی: اینها جزء همان اولویت‌های بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی است، البته همه دانشگاه‌های ما باید همین رویکرد را داشته باشند اما چون دانشگاه آزاد اسلامی از همان ابتدا به‌عنوان یک دانشگاه برآمده از نظام انقلاب اسلامی ایجاد شده، طبیعی است که رویکرد اسلامی‌بودن آن باید واضح‌تر باشد. در این حوزه فکر می‌کنم هم در عرصه علوم انسانی در دانشگاه آزاد اسلامی یعنی محتوای کتب و دروسی که در آنجا تدریس می‌شود، هم استفاده از اساتیدی که به‌نحوی نگاه اسلامی و دینی منطقی و خردمندانه‌ای بر مسائل داشته باشند و هم فضای حاکم بر دانشگاه، اینها هرکدام یک مولفه بسیار بزرگی را می‌تواند دربر بگیرد، از طرف دیگر هم مباحثی که برای همایش‌ها و جلساتی که برگزار می‌شود برای تبیین نظام و حاکمیت اسلامی، مباحث مربوط به حوزه دین و معرفتی، دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند پیش‌قراول این عرصه باشد و خودش را به‌عنوان یک نمونه در عرصه‌های ملی و بین‌المللی نشان دهد، بسیاری از کارهای بزرگی که می‌تواند در این حوزه‌ها انجام بشود خیلی روشن است، مثلا در بحث ارائه دروسی که در این مسیر قرار دارند و توجه به اساتیدی که دلسوزانه در این عرصه کار می‌کنند.
میرحمایت میرزاده: این موضوع آنقدر بدیهی است که بیش از این شاید نباید در موردش حرف بزنیم و باید در عمل یک چیزهایی ببینیم و مردم باید در عمل ببینند که این محیط برای فرزندان‌شان محیط مناسبی است و من فکر می‌کنم باید به نیروهای موجود در همان دانشگاه اعتماد بکنند و اینکه آن اهداف اولیه‌ای که دانشگاه داشت را فراموش نکنند و صرفا به فکر درآمدزایی نباشند، همیشه باید آن اهداف اولیه اسلامی مقابل چشممان باشد و درصدد تحقق آن اهداف باشیم.
اصغر مسعودی، نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس: من فکر می‌کنم که ما متاسفانه نسبت به اسلامی‌شدن دانشگاه‌هایمان فاصله گرفته‌ایم، قطعا هم باید منابع و محتوای درسی‌مان، هم اساتیدی که این محتوا را تدریس می‌کنند و هم اساتیدی که سایر دروس را تدریس می‌کنند هماهنگ و هم جهت در مسیر اسلامی‌شدن گام بردارند، البته قبل از دانشگاه هم باید قدم‌هایی برای اسلامی‌شدن برداشته شود، هرچند متاسفانه فضای مجازی و شبکه‌های غیراسلامی با اسلامی‌شدن دانشگاه‌ها مقابله می‌کنند، لذا باید با جدیت بیشتر، برنامه‌ریزی بهتر و هدفمندتر این مسیر دنبال شود.
