نوزدهم آذرماه سال جاری، لایحه بودجه سال 97 توسط حسن روحانی تقدیم مجلس و بر پایه آیین نامه داخلی مجلس در کمیسیونهای تخصصی و تلفیق بودجه بررسی شد. این لایحه 27 دی ماه در کمیسیون تلفیق بودجه نهایی و بررسی کلیات آن روز یکشنبه در صحن علنی مجلس آغاز شد؛ اما این لایحه در همان آغاز کار با «نه» نمایندگان مجلس متوقف شده و به کمیسیون تلفیق بازگشت.
به گزارش «تابناک»؛ لایحه امسال از همان ابتدا تفاوت خود را با لوایح گذشته نشان داد. لایحهای که دولت برخی اصلاحات اقتصادی را در آن جای داده، با واکنشهای زیادی مواجه و در مدت کوتاهی به یکی از پربحث ترین موضوعات در بین مردم تبدیل شد.
افزایش قیمت حاملهای انرژی، حذف یارانه سی میلیونی به نفع فقرزدایی و مشارکت بخش خصوصی در پروژههای عمرانی سه تبصره مهم لایحه بودجه97 بود که با وجود تأکید دولت بر تصویب این سه تبصره، غوغایی در بین گروه های سیاسی و حتی مردم عادی ایجاد و انتقادات زیادی را متوجه بودجه نویسان کرد.
با این حال در جریان بررسی بودجه، کمیسیون تلفیق یکی از این تبصرهها را دچار تغییر جدی کرد و افزایش قیمت حاملهای انرژی را از لایحه کنار گذاشت، ولی با دو تبصره دیگر موافقت کرد.
شنیدهها از راهروی مجلس، حکایت از نوعی نگرانی و توافقات پشت پرده دولتی ها با اعضای هیأت رئیسه دارد، به گونه ای که نمایندگان شهرستانهای کوچک این لایحه را توافقی نانوشته بین دولت و هیأت رئیسه برای افزایش قیمت حامل های انرژی در صحن علنی مجلس می دانند و بر این باورند، این تنها یک بازی است و با ارائه برخی پیشنهادها در زمان بررسی جزئیات، عده ای قصد دارند تا لایحه دولت را به بودجه برگردانند.
این در حالی است که نماینده شهرهای کوچک پس از ناآرامی در برخی شهرها، حساسیت بیشتری نسبت به مسائل معیشتی موکلان خود پیدا کردهاند؛ بنابراین، گویا شائبه اعمال قیمتهای جدید برای بنزین و گازوئیل در کنار حذف یارانه بسیاری از یارانهبگیران، اصلیترین دلیل مخالفت با کلیات لایحه بودجه بوده است. یکی از نمایندگان مجلس در گفتوگو با همشهری صراحتا گفت: «ما به آشی که هیأت رئیسه و کمیسیون تلفیق پخته بود، نه گفتیم و هیچ زدوبند سیاسی در رد کلیات مطرح نبوده است.
علی اصغر یوسف نژاد در گفتوگو با تابناک، در خصوص رد کلیات لایحه بودجه سال 97 در صحن علنی گفت: بر اساس ماده 186 آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، کمیسیون تلفیق بودجه، باید گزارش جدید لایحه را اعلام کند و البته این اقدام نیز تنها برای یک بار میتواند انجام گیرد.
نماینده مردم ساری گفت: نمایندگان مخالف باید نقطه نظریات خود را در این زمان مقرر به کمیسیون تلفیق بودجه پیشنهاد داده تا پس از بررسی گزارش جدید تنظیم و نهایی شود. البته باید توجه داشت آنچه در صحن علنی رد شد، لایحه بنا بر پیشنهاد کمیسیون تلفیق بودجه بوده و نسبت به لایحه پیشنهادی دولت از تفاوتهایی برخوردار بود.
وی با بیان اینکه رد کلیات لایحه بودجه حق نمایندگان در صحن علنی است، افزود: لایحه بودجه سال 97 از شفافیت بیشتری نسبت به سالهای گذشته برخوردار بود و مَدنظر همه قرار گرفت، به نوعی که همه به اسانی آن را نقد کردند و اظهارنظرهای خوبی هم در مورد لایحه مذکور انجام گرفته است.
این نماینده مجلس گفت: بحث ها در مورد حذف یارانه نقدی و افزایش قیمت حامل های انرژی، باعث نگرانی برخی از نمایندگان شهرستانی شده است، به گونه ای که در تنگنا بودن اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم، باعث شد تا نمایندگان به این لایحه رأی موافق ندهند و بار دیگر لایحه به کمیسیون تلفیق بازگشت.
یوسف نژاد با تأکید بر استقبال از نظریات و پیشنهادهای نمایندگان مجلس در خصوص لایحه بودجه سال 97، گفت: رد کلیات بودجه سال 97 در صحن علنی، نوعی فرصت تلقی می شود؛ بنابراین، برای بازنگری، بررسی مجدد لایحه، رسیدگی به نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت لایحه آمادگی لازم داریم.
این در حالی است که رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی در این خصوص نظر دیگری دارد و می گوید: نمایندگان دیدگاه های مختلفی نسبت به برخی عملکردهای دولت داشتند؛ بخشی از آنان دیدگاه سیاسی دارند که در هر صورت موجب شد، رأی ندهند و کلیات لایحه بودجه رد شد؛ البته باید نقطه نظرات دوستان نماینده مجلس در کمیسیون تلفیق بررسی شود.
هرچند رئیس کمیسیون تلفیق اعتقاد دارد، برخی دلایل سیاسی نیز در رد این لایحه تأثیرگذار بوده، حمیدرضا فولادگر در گفتوگو با خانه ملت، درباره رد کلیات لایحه بودجه توسط نمایندگان مجلس گفت: به نظر می رسد، ایرادات نمایندگان روی بودجه اعم از مواردی که در لایحه مطرح و یا موضوعاتی که در کمیسیون تلفیق بودجه لحاظ شده، در رد کلیات لایحه تأثیرگذار بود.
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس شورای اسلامی با قدردانی از تلاش های دولت برای ارائه بموقع لایحه بودجه سال 97 گفت: از زحمات دولت و کمیسیون تلفیق بودجه در خصوص تدوین و بررسی لایحه قدردانی می کنم؛ اما باید توجه داشت رد کلیات لایحه به طور متمرکز به دلیل لایحه دولت یا گزارش کمیسیون تلفیق ارتباط ندارد و حتی رد این لایحه نیز سیاسی نبود.
وی گفت: موافقان و مخالفان کلیات لایحه بودجه از گروه های سیاسی خاصی نبودند و ترکیب آرا نیز بیانگر این است که بیشتر ایرادات اساسی به لایحه در صحبت های مخالفان کلیات لایحه به ساختار، منابع، موضوع هدفمندی، منابع صندوق توسعه، کاهش پروژه های عمرانی و محتوای بودجه بود.
محمد مهدی مفتح، دیگر نماینده مجلس در گفتوگویی راجع به رأی منفی نمایندگان مجلس به کلیات لایحه بودجه گفت: این نخستین بار است که کلیات لایحه بودجه از سوی نمایندگان مجلس رد میشود؛ البته همواره کلیات لایحه بودجه به مانند تمامی طرحها و لوایح موافقان و مخالفان خاص خود را داشته است، ولی اتفاق امروز، اتفاق جدیدی بود.
نماینده مردم تویسرکان در مجلس شورای اسلامی با بیان خاطرهای از مجلس پنجم عنوان کرد: خاطرم هست دکتر روحانی در آن زمان به عنوان نایب رئیس مجلس، جلسه بررسی کلیات لایحه بودجه را اداره میکرد که با توجه به فضای حاکم بر مجلس، استشمام میشد که کلیات لایحه بودجه رد شود. به همین دلیل رئیس جمهور فعلی تنفسی در اداره جلسه ایجاد کرد و جلسه غیرعلنی شد.
وی افزود: پس از آن نمایندگان با مذاکرات در جلسه غیرعلنی تصمیم بر آن گرفتند که به کلیات رأی مثبت دهند؛ اما امروز نمایندگان با رأی قاطعی به کلیات لایحه بودجه "نه" گفتند.
پیام رأی منفی نمایندگان را در سخنان مخالفان جستوجو کنید
وی در پاسخ به این که رأی منفی امروز نمایندگان مجلس چه پیامی دارد، گفت: باید برای جستجوی پیام رأی نمایندگان به سخنان مخالفان توجه کرد؛ البته تعداد مخالفانی که خواهان ایراد سخن بودند، بیشتر بود که برخی از این مخالفان به دلیل محدودیتها و قرعهکشی انجام شده، نتوانستند نظریات کارشناسی خود را بیان کنند.
وی افزود: بهتر است کمیسیون تلفیق برای بررسی بهتر لایحه بودجه، محورهای مورد نظر نمایندگان را اخذ کند تا این محورها در اصلاح مجدد کلیات لایحه بودجه در نظر گرفته شود، زیرا این نظریات میتواند در خصوص یارانهها و قیمت حاملهای انرژی یا در خصوص ایثارگران باشد.
اما عزت الله یوسفیان ملا، با اشاره به رد گزارش کمیسیون تلفیق از لایحه بودجه سال 97 در صحن علنی بیان داشت: این نخستین بار نبود که گزارش کمیسیون تلفیق بودجه در صحن علنی رد شد.
رئیس کمیسیون تدوین آیین نامه داخی مجلس شورای اسلامی، در خصوص پیامی مبنی بر رد شدن گزارش کمیسیون تلفیق بودجه از لایحه بودجه سال 97 برای دولت و مجلس گفت: با رد شدن این گزارش، نمی توان به قطعیت گفت که اصلاحات پذیرفته نشده است یا نمایندگان با لایحه دولت مخالف هستند، بلکه باید منتظر باشیم که کمیسیون تلفیق تشکیل جلسه بدهد و اصلاحات لازم را اعمال کند.