خبرگزاری رویترز به نقل از سرمایه گزاران و بانکداران مطرح گزارش داد که تصمیم عربستان سعودی برای توقف عرضه اولیه شرکت نفتی آرامکو که به عنوان بزرگترین فروش سهام تاریخ لقب گرفته بود یک شکست اساسی برای اعتبار شاهزاده محمد بن سلمان شمرده می شود.
به گزارش خبرنگار تابناک اقتصادی، عرضه اولیه عمومی 5 درصد غول نفتی آرامکو که متعلق به دولت عربستان می باشد از جمله برنامه های هسته ای ولیعهد این کشور برای تنوع بخشی به اقتصاد این کشور پادشاهی و کاهش اتکای آن به نفت بود. بن سلمان قصد داشت توسط این عرضه اولیه 100 میلیارد دلار منابع جذب کند و برای سرمایه گذاری در بخش های دیگر از آن استفاده کند.
منابع خبري متعدد روز چهارشنبه اعلام كردند كه عربستان سعودي برنامه ريزي براي عرضه اوليه عمومي سهام شركت آرامكو را چه در بورس هاي داخلي و يا خارجي متوقف نموده است. رويترز در روز پنجشنبه گزارش داد كه تيم مشاوره مالي پروژه خصوصي سازي آرامكو توسط عربستان منحل شده اند.
بنا بر اين گزارش، عربستان به جای خصوصی سازی آرامکو، توجه خود را معطوف به خريداري سهم شركت Saudi Basic Industries نموده كه خود يك غول پتروشيمي محسوب مي شود.
خالد الفالح وزير انرژي عربستان اما در روز پنجشنبه با صدور بيانيه اي خبر لغو عرضه عمومي سهام آرامكو را تكذيب نمود و گفت که این عرضه در زمان نامشخصی که دولت انتخاب خواهد کرد انجام خواهد شد.
بن سلمان 32 ساله که در واقع حاکمیت عربستان را به عهده گرفته است و در رسانه های غربی به نام مختصر MBS مشهور شده، وعده داده بود که عرضه آرامکو در بازار های بورس بین المللی به باز شدن اقتصاد این پادشاهی مرموز کمک کند و آن را برای سرمایه گذاران خارجی جذاب تر کند.
اما تصمیم برای به کنار نهادن این عرضه اولیه تردید ها را درباره مدیریت این پروسه و همچنین کل برنامه اصلاحات اقتصادی عربستان بیشتر کرده است. این موضوع همچنین اشتیاق برای چشم انداز 2030 عربستان که بن سلمان در سال 2016 با هیاهوی بسیار اعلام کرد کاهش داده است. گفته می شود رونمایی از این این چشم انداز در به قدرت رسیدن بن سلمان تاثیر گذار بوده است.
جمیز دورسی، استاد روابط بین الملل دانشگاه راجاراتنام سنگاپور در این باره می گوید : " مشکل این است که هرچه تاخیر زمانی برای این عرضه اولیه بیشتر شود و هرچه شفافیت در این باره کمتر شود، سطح اعتماد بیشتر فروکش می کند."
به گفته او در حالی که ین سلمان در خلق انتظارات خیلی موفق بوده است اما در بر آوردن این انتظارات چندان موفق نبوده است.
بن سلمان در سال ٢٠١٦ نخستين بار خبر عرضه عمومي ٥ درصد از سهام آرامكو را از طريق بورس هاي داخلي و جهاني داده بود. او پيش بيني كرده بود كه با اين فروش ارزش كل آرامكو چيزي حدود ٢ تريليون دلار و يا بيشتر تخمين زده شود.
چندين كارشناس صنعت نفت اما براين ارزش گزاري هنگفت ابراز ترديد كردند كه همين امر باعث تاخير پروسه كارشناسي مشاوران مالي عرضه اوليه شد.
بورس هاي جهاني در مراكز مالي جهان از جمله نيويورك، لندن و هنگ كنك براي ميزباني عرضه اوليه سهم بين المللي آرامكو وارد رقابت جدي شده بودند.
ریچارد سگال، تحلیلگر ارشد شرکت مدیریت دارایی Manulife در لندن نیز به رویترز گفت " اگرچه کل پروسه اصلاحات عربستان باید برروی هم قضاوت شود اما از آنجا که این عرضه اولیه با عنوان های رسمی و سطح بالا وعده داده شده بود این موضوع نظرات را به گونه منفی بر کل پروسه تغییر خواهد داد."
شاهزاده بن سلمان چشم انداز 2030 خود را در سال 2016 آغاز کرد و بر طبق آن وعده داد که اقتصاد عربستان را به طور بنیادین متحول کند و آزادی های اجتماعی بیشتری به شهروندان این کشور بدهد. وی از آن زمان چندین اصلاحات از جمله برداشتن ممنوعیت رانندگی توسط زنان و باز کردن سینما ها را رقم زده است.
البته این اقدامات با سرکوب های شدید بر مخالفان، پاکسازی درباریان عالی رتبه و متهم ساختن تجار برجسته به فساد همراه بوده است. او همچنین چنگ پرهزینه یمن را که اکنون وارد چهارمین سال خود می شود نیز به جریان اداخته است. بن سلمان همچننین مواضع خصمانه ای علیه رقیب اصلی خود ایران و همچنین کشورهایی که عربستان به طور تاریخی با انان روابط دوستانه داشته همانند آلمان و کانادا اتخاذ نموده که این امر باعث بی رغبتی سرمایه گذاران و متحدین این کشور شده است.
یک دیپلمات غربی بدون ذکر نام خود به رویترز گفت که که "عرضه اولیه آرامکو قرار بود تا الگویی برای شفافیت در سطح جهانی باشد اما شاید به این علت که خیلی اتفاقات در حال شکل گرفتن است و توضیحات کمی در این باره داده می شود، این طور به نظر می رسد که آن ها در شفافیت بدتر شده اند."