نود و سومین مرحله پرداخت یارانههای نقدی در حالی امشب اجرا میشود که در چندماه اخیر پرداخت یارانه متولدان سال جاری حواشی زیادی پیرامون این طرح به وجود آورده است. این امر در شرایطی اتفاق افتاد که بر اساس قانون بودجه سال جاری قرار بود سه دهک بالای جامعه از فهرست یارانهبگیران حذف شوند و برخی رسانهها از ۸۲۵هزار نوزاد متولد سال جاری به عنوان قربانیان کمبود منابع موجود یاد کردند. با این حال سازمان هدفمندسازی یارانهها در سال جاری علاوه بر اینکه نسبت به پرداخت یارانه سه دهک بالای درآمدی همچون گذشته عمل کرد، قرار است امشب اولین یارانه نوزادان سال جاری را بپردازد.
به گزارش آرمان، در این زمینه اکبر ایزدی، رئیس هیاتمدیره و مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانهها میگوید: «امشب یارانه کلیه نوزادان متولدشده در سال جاری به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود که رقم آن ۴۵هزار تومان بهازای ۸۲۵هزار نوزاد متولدشده در سال ۹۷ است.»
امشب نود و سومین مرحله پرداخت یارانه نقدی اجرا میشود. بحثی که در این زمینه همواره وجود داشته است به تامین منابع این طرح بازمیگردد. سازمان هدفمندی یارانهها در دولت تدبیر و امید از چه منابعی برای تامین بودجه پرداخت یارانهها استفاده میکند؟
از دی ماه سال ۸۹ تا کنون، ۹۲ مرحله از پرداخت یارانه نقدی میگذرد. نودوسومین مرحله اجرای این قانون نیز امشب به اجرا میرسد و سرپرستان خانوار امشب میتوانند یارانه آبان ۹۷ را از حساب خود برداشت کنند. خوشبختانه در دولتهای یازدهم و دوازدهم با توجه به مشکلات عدیده مالی فراوانی که وجود داشت و همچنان هم ادامه دارد، ما یک ریال هم از سیستم بانکی و .. برداشتی انجام ندادهایم. در ۵/۵سال اخیر کل منابع پرداخت یارانه از محل منابع حاصل از اجرای قانون و بخشی نیز طبق قانون از محل بودجه عمومی مندرج در بودجه سنواتی تامین شده است. این در حالی است که سازمان هدفمندی یارانهها در سال جاری برای اولینبار از شروع اجرای قانون، ریالی از بودجه عمومی استفاده نکرده و پرداخت در بیست و ششم هر ماه بدون تاخیر صورت گرفته است. با نگاهی به عملکرد هرماهه میتوان دریافت که مبلغ حدود 4100میلیاردتومان از طریق 23هزار شعبه 26 بانک عامل به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود. این در حالی است که ماهانه با حدود 1200میلیون تغییرات ناشی از فوت، تولد، ازدواج، طلاق و... شماره حساب، سرپرست خانوار و… تغییر میکند که مدیریت این امر دقت بسیار بالایی را میطلبد و این امر در نوع خود در دنیا بیسابقه است.
خبری که طی مدت اخیر با حاشیه زیادی همراه شد، عدم پرداخت یارانه متولدان ۹۷ بود. دلیل این موضوع چه بوده و سرانجام به کجا رسید؟ بالاخره یارانه نوزادان سال جاری پرداخت میشود یا خیر؟
مسالهای که در این زمینه باید به آن اشاره کرد این است که به استناد ماده تبصره 14 قانون بودجه سال ۹۷، برقراری یارانه متولدان سال جاری ابتدا باید به تایید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برسد. اما درباره سرانجام این موضوع باید به اطلاع مردم عزیز برسانم که امشب یارانه کلیه نوزادان متولدشده در سال به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود که رقم آن 45هزار تومان بهازای ۸۲۵هزار نوزاد متولدشده در سال ۹۷ است.
پرداخت یارانهها طی هفت سال اخیر کمکی هم به کاهش فقر و افزایش عدالت کرده است؟
در پاسخ به این سوال تنها به یک نکته بسنده میکنم. طبق تبصره 14 قانون بودجه سال جاری، سازمان هدفمندی یارانهها باید ۷۰۰۰میلیارد تومان بابت کمک به معیشت و کاهش فقر مطلق به خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام(ره) و سازمان بهزیستی کشور پرداخت کند. این رقم بابت افزایش ۳/۵برابری یارانه افراد فوقالذکر بوده که از ابتدای سال ۹۶ صورت گرفت و هدف دیگر آن نیز اضافهشدن پشتنوبتیهای سالیان اخیر نهاد حمایتی به مستمریبگیران دائم تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام(ره) و سازمان بهزیستی کشور است که با لطف الهی دولت بودجه مربوط به اجرای این قانون را از ابتدای سال هم تامین کرده است و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.
پرداخت مطالبات گندمکاران از دیگر وظایفی است که امسال بر عهده سازمان هدفمندی یارانهها قرار گرفته است. در این زمینه چه اقداماتی انجام دادهاید؟
یکی از تکالیف دیگری که در قانون بودجه امسال برای سازمان هدفمندی یارانهها در نظر گرفته شده، این است که باید ۳۳۰۰میلیاردتومان بابت خرید تضمینی گندم به کشاورزان پرداخت کنیم. با اینکه سختیها و مشکلات فراوانی در این زمینه وجود داشت، اما خوشبختانه بر اساس قولی که جناب آقای دکتر نوبخت، ریاست محترم سازمان برنامه و بودجه، مبنی بر تسویه مطالبات گندمکاران تا پایان مهر دادند، کل مبلغ ۳۳۰۰میلیاردتومان به حساب کشاورزان واریز شد و در حال حاضر هیچ کشاورزی نیست که طلبی از دولت بابت خرید تضمینی گندم در سال جاری داشته باشد. اما در قانون بودجه سال جاری ۳۷۰۰میلیاردتومان هم بابت کاهش سهم مردم از هزینههای سلامت پیشبینی شده که به مرور به وزارت بهداشت پرداخت خواهیم کرد.
علاوه بر پرداخت یارانه نقدی، طرح تامین سبد غذایی و معیشتی شهروندان نیز در دستور کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار گرفته است. این طرح را تا چه اندازه راهگشا میدانید؟
طرح تامین سبد غذایی و معیشت خانوارهای نیازمند اکنون در جریان است، بهطوریکه مرحله اول این طرح با تحت پوشش قراردادن مددجویان کمیته امداد، بهزیستی و بنیاد شهید به اجرا رسید و بین ۱۵۰هزار تا ۳۰۰هزار تومان بنا به بعد خانوار از دونفره تا پنجنفره به بالا واریز کردیم. امروز نیز مرحله دوم این طرح با پرداخت مبلغ سبد غذایی به کارکنان صندوق بازنشستگی کشوری، لشکری و کارکنان صندوق بازنشستگی فولاد به سرانجام میرسد. طی هفتههای آینده نیز گروههای هدف بعدی مشمول این طرح میشوند و در این زمینه هم جای نگرانی وجود ندارد.
از برخی افراد و گروهها مانند کارگران روزمزد اطلاعات دقیقی وجود ندارد. ساز و کار شناسایی و رصد این افراد چگونه است؟
شناسایی این افراد وظیفه ذاتی وزارت رفاه است و ما فقط به عنوان عامل اجرایی از پرداخت سبد غذایی به این افراد استقبال میکنیم. در واقع یکی از عوامل تاخیر در ارائه سبدهای معیشتی، به نبود جامعه اطلاعاتی دقیق بازمیگردد. با این حال همکاران ما در وزارت رفاه در حال انجام کراسچک بین بانکهای اطلاعاتی هستند تا این مشکل هم برطرف شود.
بسیاری از اقتصاددانان معتقدند زمانی که به افراد یارانه نقدی پرداخت میشود و در قبال آن فعالیتی مورد مطالبه قرار نمیگیرد، در نهایت به افزایش نقدینگی و نرخ تورم میانجامد. آنها پیشنهاد میدهند که بهتر است دولت برای تامین نیازهای اساسی مردم به سمت کمکهای غیرنقدی برود. نظر شما در این باره چیست؟
البته در این زمینه بین اقتصاددانان اختلاف نظر وجود دارد، ولی بیشتر کارشناسان و تحلیلگران متفقالقول هستند که پرداخت یارانه، تاثیر چندانی بر افزایش نرخ تورم و بالارفتن حجم نقدینگی نمیگذارد، چراکه نه از بودجه عمومی کشور صرف تامین منابع یارانهای میشود و نه استقراضی از بانکها صورت میگیرد. در واقع پول از جیب مردم به جیب خودشان بازمیگردد. بدینمعنا که شهروندان بابت افزایش قیمت حاملهای انرژی پول میپردازند و ما بخشی از آن را به شکل نقدینگی به آنها بازمیگردانیم. درنتیجه این روند منجر به ایجاد نقدینگی نمیشود. در بدترین شرایط تاثیر پنجدرصدی برای آن میتوان در نظر گرفت و نباید آن را به عنوان عاملی اساسی برای مشکلات تورمی و نقدینگی معرفی کرد. زمانی پرداخت یارانه نقدی منجر به افزایش نقدینگی سرگردان میشود که از بانکها یا بانک مرکزی استفراض صورت بگیرد و یا صندوقهای دولتی منبع اصلی تامین هزینهها باشند. در این زمینه باید گفت که امسال پس از هفت سال، برای اولینبار بهمنظور اجرای طرح هدفمندسازی یارانهها حتی یک ریال هم از بودجه عمومی استفاده نکردیم. هرساله برای تامین منابع هدفمندی یارانهها حدود ۱۲هزارمیلیاردتومان از بودجه عمومی استفاده میشد، اما امسال بدون اتکا حتی به یک ریال از بودجه عمومی این طرح در حال اجراست. علاوه بر این در طول فعالیت دولت تدبیر و امید حتی یک ریال هم برای تامین یارانهها استقراض یا چاپ پولی شکل نگرفته است.
در مجموع ۹۳ مرحله اجرای طرح هدفمندسازی یارانهها چه میزان اعتبار هزینه شده است؟
تا به امروز ۳۳۸هزارمیلیاردتومان به هفتمیلیارد و ۱۷۸هزارنفر (واحد) یارانه پرداخت کردهایم.
سازمان هدفمندی یارانهها جز مشارکت در طرحهای اقتصادی، در حوزههای اجتماعی هم فعالیت خاصی انجام میدهد؟
بله، ما همواره برای خود یک رسالت اجتماعی هم قائل بودهایم. به عنوان مثال چندی پیش رئیس سازمان زندانها طی مصاحبهای اعلام کرد که برای تامین غذای زندانیان با مشکل مواجه شدهاند، هفته گذشته ما ۱۰۰میلیاردتومان طبق قانون به آنها کمک مالی کردیم تا مشکلات ناشی از تامین غذا و تغذیه زندانیان حل شود. این مشکل به دلیل افزایش ناگهانی قیمتها به وجود آمد و طبق بررسیها مشخص شد سازمان زندانها برای تهیه مواد غذایی تا پایان سال به ۱۰۰میلیارد تومان دیگر سرمایه احتیاج دارد.