در دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون ورودی دوره‌های کارشناسی ارشد ناپیوسته سال نودوهشت، سهمیه‌ها و تسهیلات در سه بخش مجزا دسته بندی شده اند.
یک) سهمیه رزمندگان و ایثارگران دو) سهمیه برگزیدگان علمی دوره کارشناسی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و سه) امتیاز حافظان کل قرآن مجید
بخش اول شامل رزمندگان، جهادگران بسیجی، جانبازان تا بیست و پنج درصد و بالاتر از آن، آزادگان و همسر و فرزندان آنان، همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور در جبهه و همچنین همسر و فرزندان شهدا و مفقود الاثر می‌باشد.
بخش دوم شامل برگزیدگان المپیاد‌های علمی، جشنواره‌های خوارزمی، ابن سینا، فارابی و ... یا همان استعداد‌های درخشان می‌شود.
بخش سوم همانطور که از اسمش پیداست، افرادی را شامل می‌شود که بواسطه‌ی حافظ کل قرآن بودن، به آنها مدرک کارشناسی اعطا شده است.
در روز‌های اخیر تعداد قابل توجه‌ای از داوطلبانی که در کنکور ارشد امسال شرکت و به نتیجه نهایی آن معترض بودند طی تماس با «آزادی» خواستار بازتاب صدای اعتراضشان شدند. «آزادی» ضمن قدردانی بابت اعتمادی که قشر فرهیخته کشور به این رسانه خصوصی و مستقل داشته اند، بنا بر رویکرد انتقادی- مصلحانه‌ای که از ابتدا نسبت به موضوعات مختلف بخصوص مسائل مربوط به جوانان برای خود متصور است به طور مفصل به این موضوع پرداخته است. در ادامه، گفتگوی ما را با چند تن از داوطلبان معترض و مشاوران تحصیلی پیرامون همین موضوع می‌خوانید.
مازاد بودن ظرفیت‌ها لازمه تحقق عدالت آموزشی
محمد علی غلامی ادمین گروه تلگرامی «کمپین اعتراض به جواب نهایی کنکور ارشد نودوهشت» که تا این لحظه، تعداد اعضای آن از سه هزار نفر گذشته است، نامه‌ای را در اختیار «آزادی» قرار داده که برای نخستین بار منتشر می‌شود.
در بخشی از متن این نامه که اعضای این گروه خطاب به وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تهیه کردند و به امضای آنها رسیده، آمده است:
با توجه به اعلام نتایج نهایی کنکور کارشناسی ارشد نودوهشت و اختلاف غیر قابل پیش بینی محل قبولی داوطلبان امسال در مقایسه با محل قبولی رتبه‌های مشابه در سنوات گذشته با وجود عدم تغییر محسوس ظرفیت‌های اعلام شده نسبت به سنوات قبل، این شائبه به وجود آمده که ظرفیت‌های اولیه اعلام شده هنگام انتخاب رشته، بعد از انتخاب رشته کاهش یافته اند. شایان ذکر است این اختلاف فاحش محل قبولی به حدی است که نتیجه نهایی برخی رتبه‌های دو رقمی نیز مردود اعلام شده که این موضوع باعث سردرگمی داوطلبان و از دست دادن انگیزه ادامه تحصیل در بین بسیاری از دانشجویان شده است. ما امضا کنندگان این نامه از شما وزیر محترم علوم عاجزانه درخواست می‌کنیم بزرگواری نموده و نسب به پیگیری این مهم اقدامات لازم را مبذول فرمائید.
اگر سهمیه به صورت مازاد بر ظرفیت محاسبه نشود، از زحمات ما برای سهمیه داران بذل و بخشش شده
محمدعلی غلامی ساکن اصفهان که معتقد است با رتبه‌ی صدوچهلی که امسال در رشته «ام بی ای» (مدیریت ارشد کسب و کار) به دست آورده، طبق روال هر ساله، می‌بایست دانشگاه صنعتی امیرکبیر قبول میشد، اما دانشگاه علامه طباطبایی پذیرفته شده است، میگوید: «درست است که در دانشگاه مورد علاقه ام پذیرفته نشدم، اما نگرانی بیشتر من بخاطر دوستانی است که یکسال وقت و انرژی گذاشتند، اما بر خلاف آنچه در دفترچه راهنما نوشته شده بود، مردود شدند».
او با بر شمردن افرادی که یکی از انواع سهمیه‌ها شامل حالشان می‌شود میگوید: «سه نوع سهمیه داریم، سهمیه بیست و پنج درصد، پنج درصد و استعداد‌های درخشان؛ که طبق قانون از آن استفاده می‌کنند».
غلامی ادامه داد: «سهمیه یعنی چیزی که مازاد بر حق داوطلبان عادی باشد و نه چیزی که از حق آنها گرفته شود و به دیگران داده شود. ما به شرایطی که قوانین آموزشی و بخشنامه‌ها برای برخی افراد در نظر گرفته احترام می‌گذاریم، اما حرف ما این است که این ظرفیت‌ها باید به صورت مازاد باشند تا حق کسانی که این همه وقت و انرژی گذاشتند ضایع نشود».
او با ذکر مثالی تشریح کرد: «به طور نمونه، دانشگاه شریف برای رشته‌ی من هفتاد و دو نفر ظرفیت دارد. وقتی قرار می‌شود سهمیه‌ای برای یکی از آن سه دسته‌ای که عرض شد، تعلق بگیرد باید دولت آستین‌ها را بالا بزند و برایشان هزینه کند. به این معنی که ظرفیتی مازاد بر این هفتاد و دونفر ایجاد کند. چرا که این تعداد، ظرفیت عادی دانشگاه است و متعلق است به افرادی که بواسطه‌ی نداشتن هیچگونه سهمیه ای، بیشتر تلاش کردند. به عبارت دیگر اگر سهمیه به صورت مازاد بر ظرفیت محاسبه نشود، از زحمات ما برای سهمیه داران بذل و بخشش شده است».
این داوطلب ساکن اصفهان گفت: «اگر از همان ابتدا صادقانه در دفترچه مشخص کنند که به طور مثال، ظرفیت پذیرش دانشگاه شریف هفتاد و دو نفر نیست و مثلا پنجاه نفر است، داوطلبان برنامه ریزی‌های لازم را براساس آن انجام می‌دهند. در این صورت مواردی نظیر نام محل قبولی، نام دانشگاه، میزان مطالعه و به طور کلی سطح توقعات براساس آن تغییر می‌کند».
غلامی در پایان تاکید کرد اگر ظرفیت‌های اعلام شده‌ی قبل و بعد از انتخاب رشته با هم مغایرت داشته باشند و این امر به صورت یک رویه ادامه پیدا کند، آینده علمی کشور تحت شعاع قرار می‌گیرد و انگیزه‌ای برای ادامه تحصیل باقی نخواهد ماند».
داوطلبان احساساتی شدند، امسال چیزی تغییر نکرده است
علی سرلک که در گذشته‌ای نه چندان دور، دانشجوی دانشگاه امیرکبیر در رشته مهندسی مکانیک بود و پیش از این، مدیریت گروه مکانیک موسسه پارسه را بر عهده داشت اما، نظر متفاوتی دارد.
سرلک بر این باور است که داوطلبان معترض، احساساتی شدند و تندروی می‌کنند.
او افزود: «سال نودوپنج براساس اصلاحیه‌ی ماده چهل و هفت، مقرر شد اگر سهمیه داران بیست و پنج درصدی نتوانستند سهمیه شان را پر کنند، ظرفیت باقیمانده به داوطلبان پنج درصدی اختصاص داده شود».
این دانش آموخته‌ی مکانیک، دلایل انجام این اصلاحات را اینگونه تشریح کرد: «علت اعمال این اصلاحیه در سال نودوپنج از این قرار است که در کشور، افرادی که شامل سهمیه بیست و پنج درصدی می‌شوند تعدادشان بسیار کم است و در نهایت وقتی این داوطلبان، کنکور می‌دادند، صرفا از پنج درصد از سهمیه شان استفاده می‌کردند و بیست درصد باقی مانده به افرادی می‌رسید که مشمول هیچ سهمیه‌ای نمی‌شدند».
او افزود: «موضوعی که برای معترضان حساسیت ایجاد کرد این است که از سال نودوپنج مقرر شد باقیمانده‌ی سهمیه‌ی داوطلبان بیست و پنج درصدی به داوطلبان پنج درصدی اختصاص یابد».
سرلک ادامه داد: «از بین افرادی که مشمول سهمیه بیست و پنج در صدی می‌شوند، کسانی می‌توانند وارد دانشگاه شوند که هم صندلی به آنها برسد و هم هفتاد درصد از نمره‌ی نفر آخری که قبول شده را کسب کند. به عبارت دیگر، اگر مثلا نمره‌ی آخرین نفری که بدون سهمیه در دانشگاه شریف پذیرفته شد هشت هزار شود، داوطلبی که سهمیه بیست وپنج درصدی دارد برای ورود به همین دانشگاه باید حداقل پنج هزار و ششصد نمره کسب کند».
او در ادامه با مقایسه مشمولین سهمیه پنج درصد با بیست و پنج درصد گفت: «برای داوطلبی که مشمول سهمیه پنج درصد می‌شود، شرایط سخت‌تر است چرا که برای ورود به دانشگاه باید هشتاد درصد از نمره را کسب کند. طبق مثالی که عنوان شد، باید حداقل نمره‌ی شش هزار و چهارصد را به دست آورد».
سرلک که میگوید مدتهاست با هدف «نزدیک شدن به عدالت آموزشی» به برگزاری کلاس‌های آنلاین مشغول است، در پاسخ به معترضانی که احساس می‌کنند به آنها اجحاف شده و خواستار محاسبه رتبه شان مطابق با سال نودوهفت هستند، گفت: «در کنکور امسال، معیار‌های محاسبه نسبت به سال پیش تغییر نکرده و در واقع همه داوطلبان سال‌های نودوپنج تا نود وهشت، رویه‌های یکسانی را در کنکور طی کردند».
اینکه دلیل اعتراضات داوطلبان را احساساتی شدن بدانیم، منصفانه نیست
آنها بر اساس اطلاعاتی که دفترچه راهنما در اختیارشان قرار داده بود، به کمک مشاوران، یک نقشه راه برای خود ترسیم کردند، ولی با آمدن کارنامه دیدند محاسبه به گونه دیگری انجام شده است.
محمد لقمانی مدرس استعداد تحصیلی و مشاور آموزشی، دلایل نارضایتی بسیاری از داوطلبان کنکور ارشد امسال را اینگونه توضیح می‌دهد: «علت اعتراض داوطلبان ارشد امسال تفاوت رتبه قبولی آنها با مجموع ظرفیت اولیه‌ای است که طبق دفترچه اعلام شده بود».
او افزود: «رتبه‌هایی که بر اساس ظرفیت‌های اعلام شده برای داوطلبان تصور میشد، با چیزی که در کارنامه نهایی اعلام شد، متفاوت است. با داوطلبان مختلف که صحبت کردم مشخص شد این موضوع مختص به رشته خاصی نمی‌شود. از رشته‌هایی مثل مهندسی صنایع، روانشناسی و عمران گرفته تا مدیریت و ام بی‌ای، همه به نتایج اعلام شده معترضند».
لقمانی که بیش از یک دهه است به عنوان مشاور تحصیلی فعالیت می‌کند، با توجه به اشرافی که در این حوزه دارد، میگوید متوجه تفاوت‌های بسیاری در شیوه محاسبه‌ی رتبه‌های داوطلبان امسال شده است.
«طبق بررسی‌هایی که انجام دادیم و رصد کردن کارنامه‌های سال‌های پیش، مشخص شده است که تفاوت قابل توجه است. در بسیاری از موارد به همراه داوطلبان معترض، سه سال متوالی را با توجه به رشته و دانشگاه به طور دقیق رصد کردیم و همه شگفت زده شدیم».
او دلیل این اختلاف محرز با سال‌های پیش را ناشی از سهمیه‌ها می‌داند و میگوید: «سال گذشته در مجلس طرحی مطرح شد مبنی بر اختصاص تسهیلات بیشتر برای خانواده‌های معظم شهدا، جانبازان و ایثارگران. این طرح به کنکور سال پیش نرسید و اجرایی نشد، اما برای کنکور نودوهشت اعمال شد. علاوه بر این، سهمیه‌های استعداد‌های درخشان نیز به قوت خود باقی هستند».
این مشاور آموزشی افزود: «طبق بررسی‌های انجام شده، این سهمیه‌ها چند سالی بود که به صورت مازاد بر ظرفیت محاسبه میشد، تا اینکه در کنکور امسال، این رویه تغییر کرد. به این معنی که در سال نودوهفت اگر یک کد-رشته در دانشگاه شریف شصت نفر ورودی داشت و داوطلبان در بدو ورود می‌دیدند که هفتاد نفر سر کلاس هستند، مشخص میشد این ده نفر از طریق همین سهمیه‌ها و به صورت مازاد بر ظرفیت به این رشته اضافه شده بودند».
این مدیر آموزشی که در یکی از موسسات آموزش عالی مشغول به فعالیت است، با تاکید مجدد بر وارد دانستن اعتراض داوطلبان کنکور ارشد نودوهشت، گفت: «اینکه دلیل اعتراضات داوطلبان امسال را تقلیل دهیم به مواردی مثل به تعویق افتادن کنکور یا احساساتی شدنشان، به هیچ عنوان صحت ندارد. داوطلبان در ابتدا زمانی که می‌خواهند برای شرکت در کنکور برنامه ریزی کنند، طبق اطلاعاتی که دفترچه راهنمای ثبت نام در اختیار آنها قرار می‌دهد، به کمک مشاوران، یک نقشه راه برای خود ترسیم می‌کنند. به این معنی که داوطلبان در کنار مشاوران تحصیلی، مقایسه‌ی نقطه به نقطه با سال‌های قبل انجام می‌دهند و به این صورت، معیار‌های قبولی در هر رشته مورد بررسی قرار می‌گیرد. با این روش علمی، مشخص می‌شود که به طور مثال، داوطلب برای قبول شدن در رشته عمران در دانشگاه شریف، نیاز به چه رتبه‌ای دارد. تلاش داوطلبان در طول یکسال بر اساس همین متر و معیار صورت می‌گیرد».
سهمیه داری که رتبه اش پانصد شده نباید روی صندلی من بشیند که رتبه ام دویست است
مونا معرفت ساکن تبریز، رتبه دویست رشته «ام بی ای»، یکی دیگر از داوطلبان معترض به نتیجه نهایی کنکور ارشد نودوهشت به
«آزادی» میگوید: «سال گذشته افرادی که طبق قانون می‌توانستند از یکی از سهمیه‌ها استفاده کنند، به صورت مازاد بر ظرفیت وارد دانشگاه می‌شدند و خیلی هم عادلانه بود. ما هم با همین تصور انتخاب رشته انجام دادیم و در کنکور شرکت کردیم، اما وقتی کارنامه‌های نهایی را دیدیم متوجه شدیم روش محاسبه تغییر کرده و از مازاد بودن ظرفیت‌ها خبری نیست. این بر خلاف چیزی است که در دفترچه آمده بود».
معرفت در ادامه افزود: «به طور مثال طبق ظرفیت‌هایی که در دفترچه مشخص شده بود، داوطلب رشته «ام بی ای» که در سال گذشته با رتبه صدوچهل می‌توانست به راحتی وارد دانشگاه امیرکبیر شود، امسال از ورود به این دانشگاه باز می‌ماند».
این داوطلب تبریزی با اشاره به برخی از دوستانش که با دیدن نتیجه کنکور در شرایط بسیار بد روحی به سر می‌برند، گفت: «هزینه‌ی مازاد حساب نشدن سهمیه‌ها را ما نباید بپردازیم. سهمیه داری که رتبه اش پانصد شده نباید روی صندلی من بشیند که رتبه ام دویست است. دولت از کیسه خلیفه می‌بخشد».
از اینکه سطح دانش پذیرفته شدگان رشته های دانشگاهی، مخصوصا رشته های پزشکی، اینگونه کاهش داده می شود، باید متاسف بود. باتوجه به اینکه در دانشگاه ها نیز دانشجویان ضعیفتر نتایج ضعیفتر می گیرند و پس از فارغ التحصیل شدن مجددا با انواع سهمیه ها وارد دستگاه های حکومتی شده و مجددا با دریافت امتیازات بیشتر به مدارج مدیریتی دست می یابند، نتیجه همان می شود که الان می بینیم. آنهایی که با توانایی علمی تحصیل می کنند از اتوبوس کارکنان و مدیران کشور جا می مانند و خیلی های آنها هم که تا پای در این اتوبوس ها نمی رسند و از کشور گریزان می شوند. همانگونه که مشاهده می شود زنجیری از روش های میانبر صعودی پیش پای این گروه قرار داده شده است که آنها را علیرغم کسب توانایی کمتر بر جامعه حاکم کند. واقعا اگر سیاست حکومت ارج گذاردن به جانفشانی شهروندان است، آنرا به شيوه مناسب انجام دهید. شغل های مناسب به آنها بدهید، زمین بدهید، ملک بدهید، درمانشان کنید، هزینه تحصیل بدهید، وام بدهید، مغازه بدهید و نظایر آن. کمی به خود بیاییم و مراقب باشیم چه کاری می کنیم. این ارج نهادن به نظر من نادرست است و باعث زیان بیشتر جامعه ای می شویم که این قشر برای حفاظت از آن جانفشانی کرده اند. 
احتمالا کسانی که در دانشگاه نتایج ضعیف میگیرن یا برخورد نامناسبی رو دیدن یا اینکه آینده ای ندیدن یا علاقه ای به دروس تحمیلی ندارن واقعا فکر کردید مدرک نهایت سواده؟ آدم معرفی کنم از دیپلم بالاتر نرفته اندازه یه دکترا میفهمه بس کنید این خزعبلات دانشگاهی رو 