تسلط بر چاههای نفت سوریه، یکی از مناقشه برانگیزترین مسائل در یک ماه گذشته بوده است. در یک طرف این مناقشه نفتی، ایالات متحده قرار دارد و به دنبال تسلط بر چاههای نفتی سوریه است و در سوی دیگر، روسیه و دولت سوریه قرار دارند که تسلط آمریکا بر چاههای نفتی را دزدی و قاچاق نفت سوریه قلمداد کرده اند.
به گزارش «تابناک»؛ با این حال، روزنامه ترکیه ای «حریت» در مطلبی مدعی شد که آمریکا و روسیه بر سر نفت سوریه به یک توافق پنهانی دست یافته اند.
این روزنامه ترک در ادامه نوشت: تردیدی نیست که توافقی میان آمریکا و روسیه حاصل شده است. این توافق احتمالاً شامل توزیع منابع نفتی یافته شده در استان های شمال شرقی سوریه دیر الزور و حسکه است.
این روزنامه افزود: ایالات متحده اکنون توجه خود را به قامیشلی جلب کرده است. این به دلیل ذخایر نفتی است که در نزدیکی قامشلی یافت شده که رئیس جمهور ترکیه رجب طیب اردوغان تخمین زده می تواند نیمی از نیازهای انرژی ترکیه را تأمین کند.
ترامپ در همین راستا حتی از استقرار برخی شرکت های آمریکایی در مناطق شرق سوریه برای سرمایه گذاری و بهره برداری از میادین نفتی این کشور سخن گفته است.
با این حال و بر خلاف خبر توافق محرمانه میات واشنگتن-مسکو، سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در همین ارتباط با بیان این که نفت سوریه مرکز توجه آمریکاست، افزود: واشنگتن میخواهد میادین نفتی سوریه را تصرف کند تا دولت این کشور نتواند به آنها دست یابد.
وی خاطرنشان کرد: نفت سوریه از سوی آمریکا قاچاق و از این کشور خارج شده و با درآمدهای حاصل از فروش آن، واشنگتن از گروه های مسلح وفادار به خود حمایت می کند.
«ایگور کوناشینکوف» سخنگوی وزارت دفاع روسیه هم در همین زمینه اعلام کرد که آژانس های دولتی آمریکا نفت سوریه را قاچاق کرده و ماهانه بیش از ۳۰ میلیون دلار از این راه به دست می آورند؛ موضوعی که در سخنان اخیر ترامپ نیز به وضوح ولی با ۱۵ میلیون اختلاف یعنی رقم ۴۵ میلیون دلار اعلام شده است.
وزارت دفاع روسیه همچنین در هفته های اخیر تصاویر ماهوارهای از برخی مناطق سوریه منتشر کرد که نشان میداد، نظامیان آمریکایی چتر امنیتی برای قاچاق نفت سوریه ایجاد کردهاند و پیشتر نیز تصاویری از مناطق شرقی سوریه منتشر شده بود که کامیون های نفت را در حال تردد در مرزهای این کشور با ترکیه نشان می داد که همگی آنها بیانگر برخی اهداف عاملان و حامیان تروریست ها در سوریه است.
پیشتر نیز یک هیأت امنیتی ـ اقتصادی از آمریکا در جریان سفر محرمانه به دمشق، با مقام های امنیتی سوریه دیدار و برخی پیش شرط های خود را برای دوران پسابحران از جمله سهیم شدن آمریکا در سرمایه گذاری ها در سوریه اعلام کرده بودند که با مخالفت شدید دولت این کشور مواجه شد. مقامات دمشق در پاسخ به درخواست فرستادگان واشنگتن تأکید کرد، اولویت اول سرمایه گذاری ها در سوریه با کشورهای دوست است که در طول بحران آنها را همراهی کرده اند.
سوریه از نظر ذخایر نفتی با ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون بشکه در بین کشورهای مختلف جهان با سهم ۱۵ دهم درصد در جایگاه ۳۲ بعد از مالزی و قبل از آرژانتین قرار دارد و مهم ترین حوزه های نفتی این کشور در بخش های شرقی و استان دیرالزور دومین استان بزرگ سوریه بعد از حمص در مرکز این کشور قرار دارد و بخش کمتری نیز در مناطق دیگر نظیر حما، الرقه و حمص است.
قبل از آغاز بحران در سال ۲۰۱۱ میلادی سوریه سالانه ۳۸۵ هزار بشکه نفت سبک به ارزش تقریبی ۳ میلیارد یورو استخراج و از طریق خط لوله به حمص ارسال می کرد که از این میزان نفت استخرج شده ۱۸۹ هزار بشکه پالایش و به مصارف داخلی مانند نیروگاه های برق می رسید و مابقی از طریق بندر بانیاس صادر می شد.
علاوه بر این در مناطق شرقی سوریه گاز طبیعی نیز کشف شده است و می توان گفت که با توجه به وجود برخی ذخایر نفتی و گازی در مدیترانه که لبنان به آنها دست یافته، سوریه نیز در صورت سرمایه گذاری در این بخش از سرزمین خود و با توجه به سواحل طولانی در این دریا نیز می تواند به آنها دسترسی داشته باشد.
سوریه دارای پنج بندر مهم شامل لاذقیه، بانیاس، جبله، ارواد و طرطوس در سواحل مدیترانه است که پایگاه روسیه نیز در بندر طرطوس دومین بندر بزرگ سوریه قرار دارد و در طول بحران سوریه پایگاه "حمیمیم" نیز در اختیار نیروهای روسیه قرار گرفت.
از زمان آغاز بحران در سوریه به خاطر سیاست های تحریمی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور به خصوص در ارتباط با نفت و صادرات نفتی، این بخش از صنایع سوریه متحمل ضرر و زیان های زیادی شده است. بر اساس اعلام وزارت نفت سوریه خسارات مستقیم و غیرمستقیم به صنعت نفت این کشور در هشت سال یعنی از ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹ میلادی به حدود ۸۲ میلیارد دلار می رسد.