جای اعتراض کجاست؟ بازگشت آرامش به کشور، واشنگتن و توهم پیروزی تروریسم اقتصادی، نگرانی نمایندگان از پول کثیف، بازداشت دومین متهم همکاری با آمدنیوز، پیشنهادهای دولت در سایه به مجلس نشینان، اخراج ویلتموس آری یا نه؟ آمادگی ۵۰۰ هزار بسیجی اصناف برای نظارت بر قیمت‌ها و بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار تولیدکنندگان کارآفرینان و فعالان اقتصادی، از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز چهارشنبه ۲۹ آبان ماه در حالی چاپ و منتشر شد که فراز‌هایی از بیانات رهبر انقلاب در جمع کارآفرینان و فعالان اقتصادی با تیترهایی همچون دشمن را عقب زدیم (ایران)، در عرصه‌های مختلف دشمن را عقب زدیم (اعتماد)، ۲۰ راهبرد مقابله با جنگ اقتصادی (خراسان)، دوستان و دشمنان بدانند دشمن را عقب زدیم (آرمان ملی) در صفحات نخست برجسته شده است. با این حال، تعدادی دیگر از روزنامه‌های امروز که نتوانستند خبر دیدار رهبری را به شماره امروز برسانند، ضمن درج خبر این دیدار وعده دادند گزارش کامل این دیدار را در شماره فردا منتشر می کنند.
دیگر موضوع مورد توجه روزنامه‌های امروز، قطع اینترنت و آثار آن بر وضعیت کسب و کار‌های مجازی است. روزنامه مردمسالاری در صفحه نخست خود، گزارشی با تیتر خسارت‌های قطع ارتباط با دنیای مجازی منتشر و عنوان آن را تیتر یک کرده است. همین موضوع در روزنامه اعتماد با عنوان فعلا در دسترس نیست بررسی کرده و اظهارات وزیر ارتباطات و وعده‌های سخنگوی دولت را مورد توجه قرار داده است.
بازداشت عبدالرضا داوری و اظهارات سخنگوی دستگاه قضا درباره موضوعات روز قضایی از جمله وضعیت پرونده روح الله زم در صفحه نخست شرق برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور میکنیم؛
ویژگی‌های جدید و منحصربفرد ناآرامی‌های اخیر چه بود؟
عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه جوان در بخشی از سرمقاله امروز این روزنامه به تشریح ویژگی‌های ناآرامی‌های اخیر کشور پرداخت و نوشت: شهر‌های اقماری تهران کانون آشوب بود، بنابراین بررسی وضعیت بخشی از افرادی که روز‌ها برای کار به پایتخت می‌آیند و به زندگی‌های لاکچری خدمت می‌کنند تا درآمد ناچیزی بگیرند و شب‌ها به حاشیه بروند، بسیار قابل مطالعه است. افرادی که در فضای بیکاری، مسافرکشی با پراید را برگزیده‌اند؛ اما در هیچ سامانه‌ای نیستند، اکنون احساس می‌کنند به خط آخر رسیده‌اند و باید در تحلیل نهایی مسأله مدنظر قرار گیرد که اینها معترض واقعی محسوب میشوند.
خوشبختانه همه مسئولان کشور بر حق اعتراض تأکید دارند و باور نگارنده این است که سعه صدر آن هم وجود دارد، اما هیچ سازوکاری در کشور نیست تا در سایه آن میدان برای آشوبگران ناامن شود؛ بنابراین، اگر اصرار حاکمیت بر تفکیک اعتراض از آشوب است، باید حداقل مکان و تابلوی اعتراضی را هویت دهد و سازوکار آن را فراهم کند، وگرنه آشوبگر در کمین معترض نشسته است تا پرچم خود را جای پرچم او نصب و بستر آماده را مصادره کند و بازتاب واکنش حاکمیت را «مقابله با معترضان» اعلام کند.
اما آشوب اخیر دارای خصایص و ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که نمی‌توان آن را ندید و آن را صرفاً اعتراض مشروع نسبت به یک تصمیم دانست. گرچه معترضانی هم بودند که صدای‌شان گم شد و در فتنه و آشوب محو شدند، اما آنچه بسیار مهم است طبقه متوسط در آن حضور نداشتند.
۱- خشن بودن رفتار یا «خشونت سازمان‌یافته» از ویژگی‌های منحصربه‌فرد اغتشاشات اخیر بود. سطح و عمق خشونت در نوع خود بی‌سابقه است. میزان تخریب‌ها و تلفات انسانی مؤید این مهم است. نسبت تخریب‌ها با میزان جمعیت حاضر نسبتی ندارد.
۲- اصرار به حرکت‌های پرجمعیت در این آشوب‌ها وجود نداشت. اصولاً جمعیت عمده در هیچ‌جا مشاهده نشد و نداشتن عقبه مردمی و محدود بودن جمع‌ها نشانه عبور از اعتراض و ورود به عرصه آشوب بود که البته این خصیصه شبیه حوادث ۱۳۹۶ نیز بود.
۳- شعار و مطالبه‌ای که باید مسئولان بشنوند، کمتر داده شد. اصولاً شعار و مطالبه قابل شنیدن کمتر یافت شد. آنچه قابل مشاهده است تخریب حداکثری است. می‌توان گفت: تخریبگران احساس تعلقی به کشور نمیکنند، چرا که برایشان مهم نیست که بازسازی تخریب‌ها از جیب دولتمردان و حاکمان پرداخت نمیشود بلکه از جیب همین ملت صورت می‌گیرد. کسی که احساس تعلق به ملت و کشور خود کند، سرمایه خود را نمی‌سوزاند.
۴- حمله به مراکز حساس ازجمله مراکز نظامی-انتظامی از ویژگی‌های خاص این دوره است و شاید تلفات انسانی نیز از این خصلت نشئت می‌گیرد. به ده‌ها کلانتری، سپاه و بسیج با سلاح گرم و سرد حمله شده است و چندین بسیجی در حلقه محاصره قرار گرفته و شهید شدند. بنابراین، کانون حملات نشانگر سطح خشونت و هدف‌گذاری آشوب است.
۵- آشوبگران آموزش دیده بوده‌اند و ابزار‌های اقدام خود را نیز همراه داشته‌اند. کد‌هایی که این ادعا را تأیید می‌کند چندوجهی است. آموزش از کار انداختن دوربین‌های چهارراه‌ها و بانکها و فروشگاه‌ها و دزدیدن هارد‌های مربوط، استفاده از انبر‌های بلند برای قطع کردن قفل‌ها، مواد آتش‌زای آماده برای قرار دادن در سطل‌های زباله و بانکها، نداشتن ثبات استقراری در مکانی خاص و حرکت نقطه به نقطه برای خسته کردن پلیس و...
۶- غارت فروشگاه‌های دولتی و شخصی از دیگر ویژگی‌های این آشوب‌ها بود که البته تحلیل عمیق‌تری را می‌طلبد، اما بازکردن فروشگاه‌ها، تخلیه و سپس سوزاندن آن‌ها در نوع خود بی‌سابقه است.
۷- نوع رفتار آشوبگران در سراسر کشور از یک مدل خاص پیروی می‌کرد: خشن، بدون شعار و بدون مطالبه و همراه داشتن ابزار تخریب با گروه‌های کوچک تخریبگر.
اینکه آشوب بر اعتراض غلبه کرد، به معنی عدم نگرانی، ناراحتی و اعتراض بخش‌هایی از مردم نیست. دولت باید جزئی‌تر به سهمیه‌ها وارد شود. معلمی که با خودروی خود به روستا می‌رود، فرد بیکاری که تفننی مسافرکشی می‌کند و درآمد دیگری ندارد و... باید مورد توجه قرار گیرند و از همه مهم‌تر دولت باید برای این کار، سخنگوی ویژه قرار دهد تا هم محلی برای شنیدن اعتراض‌ها و پاسخگویی باشد و هم کسانی که از ۶۰ میلیون نفر جا افتاده‌اند، بتوانند هرچه زودتر به حق خود برسند.
آیا عملکرد دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی در اغتشاشات اخیر قابل قبول بود؟
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز خود با عنوان با دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ضمن بررسی عملکرد دستگاه‌های امنیتی در ارتباط با آشوب‌ها و اعتراضات اخیر نوشت: ابعاد تخریب‌ها و شرارت‌های دو شبانه‌روز بعد از اعلام و اجرائی شدن طرح سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین به قدری زیاد و اقدامات بقدری حرفه‌ای بود که ذهن‌ها را متوجه امکان دست‌اندرکار بودن یک شبکه تعلیم دیده، مجهز و برخوردار از پشتیبانی‌های مالی و اطلاعاتی قوی کرد. با گذشت دو سه روز از این ماجرا و به دست آمدن اطلاعات جدید درباره این افراد، اکنون روشن شده است که این برداشت درست بوده و تخریب‌ها و شرارت‌ها کاملاً سازمان‌دهی شده بود. شورشیان، در گروه‌های چندنفره به نقاط از قبل در نظر گرفته شده و با هدایت اطاق فکر مشخص، اقدام به تخریب، آتش‌سوزی، تحریک مردم، سر دادن شعار‌های غیرمرتبط با موضوع سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین و حتی ضرب و شتم و کشتن افرادی که در برابر آن‌ها مقاومت می‌کردند نموده و هدفی مهم‌تر از ایجاد آشوب داشتند.
درباره جزئیات این اقدامات، وابستگی‌های سازمانی تخریبگران و اهدافی که دنبال می‌کردند، لازم است مسئولان امنیتی و اطلاعاتی با مردم سخن بگویند و افکار عمومی را در جریان طرح شومی که حامیان و سازمان‌دهندگان این عناصر وابسته و مزدور داشتند قرار دهند. قطعاً اگر مردم از حضور این جریان شوم و برانداز اطلاع می‌داشتند، وارد صحنه تجمعات اعتراضی به سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین نمی‌شدند و مطالبات خود را از طرق دیگر مطرح و دنبال می‌کردند. روشن است که مردم با تخریب و تعرض به اموال عمومی و شخصی و سایر شرارت‌هائی که به بهانه موضوع بنزین صورت گرفت مخالفند و هرگز نمی‌پذیرند به نام آن‌ها چنین اقداماتی انجام شود کمااینکه همراهی مردم با نیرو‌های امنیتی برای سرکوب عناصر تخریبگر و برانداز همین واقعیت را نشان داد. مردم نه تنها صف خود را از آنان جدا کردند، بلکه با آن‌ها به مقابله نیز پرداختند.
نکته بسیار مهم اکنون اینست که در این ماجرا دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی ضعیف عمل کرده‌اند. انتظار این بود که این دستگاه‌ها قبل از ورود عناصر وابسته آن‌ها را شناسایی می‌کردند. اصولاً صحنه کشور باید همواره از وجود چنین مجموعه‌های تشکیلاتی پاک باشد تا در مواقعی که مردم با هدف مطالبه خواسته‌های بر حق خود تجمعاتی تشکیل می‌دهند، مزدوران اجیر شده توسط بیگانگان نتوانند از فرصت سوءاستفاده کنند و با سوار شدن بر موج پدید آمده، اهداف شوم اربابان خود را دنبال کنند. در هفته‌ها و ماه‌های اخیر بار‌ها شاهد بودیم که مسئولان دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی از تسلط زیرمجموعه‌های خود بر تحرکات دشمنان سخن گفتند و انصافاً ثابت کردند که در زمینه سخنرانی کردن هیچ کمبودی ندارند، ولی وظیفه آن‌ها سخنرانی نیست. آن‌ها باید تسلط خود و زیرمجموعه‌های خود را در عمل نشان دهند و کاری کنند که عناصر وابسته قبل از آنکه بتوانند تشکیلات منسجمی به وجود بیاورند، در نطفه خفه شوند و هرگز امکان سوءاستفاده از فرصت‌ها و سوار شدن بر موج‌های مردمی را پیدا نکنند.
در کنار این گلایه جدی که از دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی داریم، تأکید بر این نکته را نیز ضروری می‌دانیم که لازم است از تلاش و همت تمام نیروهایی که در سرکوب عناصر وابسته در روز‌های گذشته حضور فعال داشتند، از جمله از نیرو‌های اطلاعاتی و امنیتی قدردانی نمائیم و توصیه کنیم در تقویت هرچه بیشتر خود بکوشند، ضعف‌ها را برطرف نمایند و برای خنثی‌سازی توطئه‌های دشمنان قبل از آنکه وارد عمل شوند آمادگی کامل پیدا کنند. آه و افسوسی که این روز‌ها از دولتمردان آمریکائی، اسرائیلی، سران منافقین، سلطنت‌طلب‌ها و مرتجعین عرب به گوش می‌رسد برای اینست که آن‌ها در اغتشاشات اخیر خود را در یک قدمی براندازی نظام جمهوری اسلامی تصور می‌کردند، ولی با هوشیاری مردم و مسئولین، ناکام ماندند. نیرو‌های اطلاعاتی و امنیتی ما باید چنان قدرتمندانه در صحنه باشند که از این پس هرگز این دشمنان نتوانند توطئه براندازی را به ذهن خود راه بدهند.
وعده برقراری اینترنت کی و چگونه؟
روزنامه اعتماد طی گزارشی کوتاه با عنوان فعلا در دسترس نیست. درباره وضعیت اتصال مجدد اینترنت در کشور و گفته‌ها و شنیده‌ها درباره این موضوع نوشت: نیمه‌شب پنجشنبه ۲۳ آبان‌ماه بود که در خبری افزایش قیمت بنزین به اطلاع شهروندان رسید و از همان لحظه بازار واکنش‌ها بود که هر لحظه بیش از لحظه پیش داغ میشد. خبری که علاوه بر نگرانی برای افزایش قیمت بنزین، اضطراب افزایش دیگر اقلام و افزایش تورم را نیز برای شهروندان به همراه داشت. برخی شهروندان به دلیل گرانی بنزین دست به اعتراض زدند و همین موضوع باعث شد که از نخستین روز هفته جاری، اینترنت در سراسر کشور دچار اختلال شود و در نهایت حدود ساعت ۱۰ شامگاه شنبه، اینترنت به‌طور کامل قطع شد.
صبح یکشنبه، اما دسترسی شهروندان به برخی پایگاه‌های اطلاع‌رسانی و اپلیکیشن‌های خدمات‌رسانی داخلی همچون تاکسی‌های آنلاین میسر شد، اما پیام‌رسان‌های خارجی، وب‌سایت‌ها و حتی جست‌وجوگر‌ها و مرورگر‌های غیرایرانی همگی مختل بودند و ناخوشایندتر اینکه دسترسی به این بخش اصلی فضای مجازی و برخط برای شهروندان ایرانی که این سال‌ها بدجور به استفاده از اینترنت و فضای مجازی عادت کرده‌اند، باوجود گذشت ۴ روز همچنان ناممکن مانده و مجموعه این خدمات اینترنتی از دسترس شهروندان ایرانی خارج شده‌اند. موضوعی که نگرانی‌های بسیاری برای شهروندان ایرانی و کسب‌وکار‌های اینترنتی موردنظرشان به وجود آورده و ناخوشایندتر اینکه دست‌کم تا ۷۲ ساعت پس از بروز این اختلال، هیچ پاسخ و واکنشی، نه از جانب وزارت ارتباطات و مجموعه دولت و نه از سوی قوه قضاییه صورت نگرفت و پس از آن نیز در حالی بالاخره محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و در ادامه علی ربیعی و غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی دولت و قوه قضاییه به این موضوع واکنش نشان دادند، هیچ یک مسوولیت قطع اینترنت را نپذیرفته و صراحتا این موضوع را خارج از اراده خود و در حیطه تصمیم‌گیری شورای امنیت کشور اعلام کرده‌اند.
مسوولان تا این لحظه حتی زمان دقیقی برای اتصال دوباره اینترنت اعلام نکرده و اتصال دوباره امواج اینترنت برای دسترسی شهروندان ایرانی را منوط به تصمیم شورای امنیت کشور عنوان کرده‌اند. البته محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات چنان‌که اشاره شد، پس از یکی، دو روز سکوت در گفت‌وگویی که روز دوشنبه با ایسنا داشت، اعلام کرد که «پیگیر» وصل دوباره اینترنت است، اما او نیز با اذعان به «ضرر و زیان‌های قطع اینترنت برای مردم و نظام»، این اتفاق را منوط به تصمیم شورای امنیت اعلام کرد. آذری‌جهرمی روز گذشته نیز در گفت‌وگویی با ایرنا، از زمان رفع محدودیت اینترنت اظهار بی‌اطلاعی کرد و بار دیگر رفع محدودیت را بر عهده «شورای امنیت کشور» دانست و گفت که «آن‌ها باید در این زمینه اقدام کنند.»
سخنگوی دولت نیز با تأیید این موضوع که قطعی اینترنت تصمیم شورای عالی امنیت کشور است، گفته است: «چنانچه اطمینان حاصل شود که آرامش در استان‌ها برقرار است و سوءاستفاده‌ای صورت نمی‌گیرد، اینترنت وصل می‌شود.» او ادامه داد: «نگرانی مردم را درک میکنیم، اما نگرانی بزرگ‌تر حفظ آرامش در کشور است.»
تا خرخره توی مشکلات اقتصادی داریم دست و پنجه میزنیم
اقای کیهان !