با حذف معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر، پیش بینی میشود، نشرها و رسانهها نخستین عرصههایی باشند که با فشار مضاعف مواجه شوند و دور از انتظار نیست که در سال آینده شمار رسانهها و انتشارات فعال به شکل محسوسی کاهش یابد. این در حالی است که عرصه فرهنگ به عنوان یک عرصه ورشکسته اقتصادی، با حذف این معافیت مالیاتی، آورده جدی برای دولت نخواهد داشت و درآمد حاصل از این حوزه، شاید به اندازه یک کارخانه نیز نشود.
به گزارش «تابناک»؛ لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی در شرایطی سراغ اهالی فرهنگ از جمله اهالی رسانه آمده و قصد دارد معافیت مالیات این حوزه را بردارد که وضعیت اقتصادی فرهنگ در این سالها، نه تنها تغییری نکرده که بدتر از قبل شده و فعالیت در این عرصه همچنان سودده و دارای بازدهی بالای اقتصادی نیست و از این منظر، تلاش برای کسب درآمد دولت از این حوزه، عملاً به منزله بریدن سر اهالی فعالان فرهنگی از جمله اهالی مطبوعات است.
معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر به سختی و برای ایجاد «امکان» فعالیتهای فرهنگی و هنری فراهم شد. نهادهای متولی در ابتدا به سختی با اعمال این ممیزی موافقت میکردند؛ اما در نهایت این اتفاق رخ داد و این معافیت ذیل ماده ۱۳۹ قانون مالیاتی لحاظ شد. اکنون با توجه به رویکرد دولت به بودجهبندی با حذف نفت، تمرکز بر دریافت مالیات افزایش یافته و قرار است هم بر شمول اخذ مالیات به شکل محسوسی افزوده و هم بسیاری از معافیتهای مالی لغو شود. از جمله معافیتهای مالیاتی که قرار است، لغو شود، معافیتهای مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر از جمله مطبوعات است.
در جزییات پیش نویس تازه لایحه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم آمده است: «درآمد ابرازی حاصل از فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی، فرهنگی و هنری که به موجب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشوند، تا سقف یک میلیارد ریال در هر سال از پرداخت مالیات معاف هستند. این بند جایگزین متن بند "ل" ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم میشود.»
در «لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی» ظاهراً نامی از فرهنگ و هنر نیامده بود، اما در صفحه ۲۶ این لایحه و در بند ۷۹ آمده است: «بندهای (الف)، (ب)، (ز) و (ل) ماده ۱۳۹ حذف میشوند.» و این به منزله حذف بخش اعظمی از معافیتهای مالیاتی فرهنگی و هنری از حمله مطبوعات، سینما، فعالیتهای مذهبی و حتی کمک به نهادهای امدادی و آموزشی نظیر هلال احمر است.
الف) موقوفات، نذورات، پذیره، کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی آستان قدس رضوی، آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)، آستانهحضرت معصومه (س)، آستان حضرت احمد ابن موسی (ع) «شاه چراغ»، آستان مقدس حضرت امام خمینی (ره)، مساجد، حسینیهها، تکایا و سایر بقاع متبرکه از پرداخت مالیات معاف است. تشخیص سایر بقاع متبرکه به عهده سازمان اوقاف و امور خیریه میباشد.
ب) کمکها و هدایای دریافتی نقدی و غیرنقدی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران از پرداخت مالیات معاف است.
ز- درآمد اشخاص از محل وجوه بریه ولی فقیه، خمس و زکات از پرداخت مالیات معاف است.
ل- فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستگاه های ذیربط)، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشوند، از پرداخت مالیات معاف است.
این حذف معافیت واکنشهای گستردهای در پی داشت و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی طی نامههایی جداگانه به معاون اول رئیس جمهور، رئیس دفتر رئیس جمهور و وزیر امور اقتصادی و دارایی خواستار استمرار معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه شد. پس از این اتفاق، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در اقدامی منطقی و در راستای مصالح ملی، «ظاهراً» درخواست وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را جامه عمل پوشاند و تاکید کرد تمامی فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری از معافیت صد در صدی برخوردار خواهند بود.
با این حال در روزهای اخیر مشخص شده چنین مسالهای در عمل رخ نداده و در متن تازه پیش نویس لایحه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم، تاکید شده است: «درآمد ابرازی حاصل از فعالیتهای انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی، فرهنگی و هنری که به موجب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام میشوند، تا سقف یک میلیارد ریال (صد میلیون تومان) در هر سال از پرداخت مالیات معاف هستند. این بند جایگزین متن بند "ل" ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم میشود.»
ظاهراً معافیت مالیاتی در سایر بندها برقرار است و فقط انتشاراتی و مطبوعاتی و قرآنی، فرهنگی و هنری باید مالیات پرداخت کنند؛ عرصههایی ترن اور محدودی دارند و شاید کل گردش مالیشان به اندازه یک کارخانه یک مجموعه صنعتی نباشد، اما زنجیره انسانی بسیار عظیمی را در برمیگیرد. این رویکرد بیرحمانه در قبال حوزه فرهنگ، ضربه جدی در سال آینده به فعالیتهای فرهنگی خواهد زد و دور از انتظار نیست که طیف تازهای از فعالیتهای عرصه کتاب محدود یا تعطیل شود و سرنوشت مشابهی نیز در انتظار گروه دیگری از مطبوعات ایران باشد.
برای هر ناظر منصفی واضح است که اغلب فعالیتهای فرهنگی فاقد سوددهی بالا هستند و به سختی سرپا ماندهاند. متاسفانه برای زدن اهالی فرهنگ، معافیت مالی فرهنگی به معافیت سلبریتیها منسوب شد و با جوسازی، چند ده نفر که درآمد بالایی در حوزه فرهنگ دارند را به عنوان نماینده کل فرهنگ و منتفعین از این قانون در نظر گرفتند و دهها هزار هنرمند، نویسنده، خبرنگار و... که با این قانون دچار آسیب میشوند، نادیده گرفته شدند. این ضربه سختی از سوی دولت مستقر به اهالی فرهنگ خواهد بود که بیشک تبعات خاص خود را در پی خواهد داشت.