یادداشت؛
دومین گروه کالایی ارزآور کشور در سال ۹۹ گروه کالایی صنایع معدنی بود. شرکت های صادرکننده بزرگ محصولات معدنی به عنوان بازوی کمکی ارز آور کشور در زمان تحریم‌ها بودند و علیرغم کاهش میزان صادرات نسبت به سال قبل توانستد بیش از ۲۰ درصد صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص دهند.
این موضوع بیانگر این است که تحریم ها در بخش معدن سبب خودکفایی و حتی افزایش در تولید و صادرات در این حوزه شده است. به عنوان مثال شرایط تحریم و عدم تعهدات طرف های تجاری تامین کننده مواد اولیه ضروری سایر صنایع از جمله خودرو سازی، این صنایع را بر آن داشت تا مواد اولیه مورد نیاز خود را از داخل کشور تامین کنند. صنایع بزرگ معدنی نیز با تامین این مواد اولیه ضمن جلوگیری از خروج ارز و تعطیلی این صنایع، سبب افزایش تولیدات و به تبع آن افزایش صادرات و ارز آوری شدند؛ بنابراین با اجرای سیاست گذاری ها و سرعت گرفتن طرح‌های توسعه ای و تکمیلی در زنجیره تولید حوزه معدن و صنایع معدنی و افزایش تولیدات نهایی در این بخش می توانیم شاهد افزایش ارزش افزوده و در نهایت جهش صادرات و ارزآوری بیشتر در این صنعت باشیم.
در این میان صنایع فولادی به عنوان یکی از صنایع سنگین و استراتژیک برای هر کشوری بسیار حائز اهمیت است، زیرا یکی از شاخص های اصلی توسعه یافتگی در کشورها بشمار می‌آید، بنابراین در این راستا و به منظور مقابله با شرایط تحریم و اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی، شرکت فولاد مبارکه با اجرای سیاست‌هایی همانند بومی سازی کلیه قطعات، مواد و تجهیزات، افزایش سطح اشتغال نیروهای بومی، استفاده از اعتبار اسنادی ریالی با همکاری نظام بانکی (به منظور کمک به صنایع پایین دستی خود)، استفاده از استانداردهای بین المللی در تولید، استفاده از توانمندی متخصصان داخلی و دستیابی به مهارت ها و تخصص های جدید، برنامه ریزی و زمان بندی دقیق و پیشرو بودن در امر تولید؛ توانسته هزینه ها را کاهش داده و با افزایش تولید و تامین مواد اولیه وارداتی سایر صنایع، باعث کاهش خروج ارز از کشور شود. این یعنی این شرکت در کنار گسترش بازارهای هدف خود سبب افزایش ارزآوری برای کشور شده است.
درخصوص نقش شرکت های بزرگ فولادی در شرایط تحریم و کمک به صنعت و اقتصاد کشور نیز باید گفت: شرکت های بزرگ فولادی ضمن تنوع تولیدات خود با صنایع بالادستی و پایین دستی بسیاری از جمله صنایع خودرو سازی، هواپیماسازی و ... در ارتباط هستند و در شرایط تحریم و کمبود منابع با حمایت از صنایع پایین دستی و با سرمایه گذاری سود انباشته شده خود در توسعه واحدهای میانی زنجیره تولید فولاد با هدف‌گذاری رونق تولید و افزایش صادرات آنها در مجموع سبب افزایش اشتغال و تولیدات صنعتی و ارزآوری شده اند.
از طرفی به دلیل اینکه این شرکت های بزرگ در زمینه سرمایه گذاری مورد توجه سرمایه گذاران خارجی هستند، بنابر این می‌توان گفت در شرایط تحریم، افزایش تولیدات و اشتغال صنایع مرتبط با این شرکت ها و جذب سرمایه گذاری خارجی توسط آنها در رونق اقتصادی کشور کاملا ملموس بوده است.
محمدعلی محمد میرزاییان- نایب رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی ایران
