بین الملل تابناک: تحریم وزیر افراطی اسرائیلی از سوی آمریکا، تشدید تنش میان عربستان و امارات بر سر نفت و جنگ یمن، واکنش عربستان و قطر به اظهارات نژادپرستانه وزیر اسرائیلی، رایزنی مقامات آمریکا و اسرائیل درباره برنامه هستهای ایران و گفتوگوی وزرای خارجه قطر و آمریکا درباره تحولات منطقه، از مهمترین خبرها و رویدادهای منطقهای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
تحریم وزیر افراطی اسرائیلی از سوی آمریکا
کاخ سفید اعلام کرد که دولت آمریکا دیدار با وزیر تندروی دارایی رژیم صهیونیستی را که قرار است به واشنگتن سفر کند، تحریم کرده است.
به گزارش خبرگزاری سما، کاخ سفید رسما اعلام کرد، جانت یلن، وزیر خزانه داری آمریکا در سفر بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل به واشنگتن با وی دیدار نخواهد کرد.
در همین راستا، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اظهارات اسموتریچ درباره "محو شهرک حواره" را "غیر مسئولانه، توهین آمیز و نفرت انگیز" توصیف کرد.
بنا بر این گزارش، اسموتریچ یکشنبه برای نخستین بار از زمان انتصابش به عنوان وزیر در کابینه بنیامین نتانیاهو برای شرکت در کنفرانس سازمان "Bunds" که مسئول جمع آوری کمکهای مالی یهودیان در جهان برای اسرائیل است، به واشنگتن سفر میکند.
چند سازمان، از جمله سازمانهای یهودی نیز خواستار جلوگیری از سفر اسموتریچ به واشنگتن و عدم اعطای ویزا برای ورود به آمریکا شدهاند.
اسموتریچ پس از یورش اخیر شهرکنشینان صهیونیست به شهرک حواره در جنوب نابلس و انجام چند عملیات ضد صهیونیستی در پاسخ به این جنایت، خواستار محو کلی این شهرک شده بود.
تشدید تنش میان عربستان و امارات بر سر نفت و جنگ یمن
چند ماه پیش که ابوظبی میزبان سران کشورهای خاورمیانه بود، غیبت یک نفر کاملاً به چشم میآمد: محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی. یک ماه قبلتر از نشست ابوظبی که در ماه ژانویه برگزار شد، مقامهای ارشد امارات از حضور در نشست چین-جهان عرب در ریاض خودداری کرده بودند.
مقامهای کشورهای حاشیه خلیج فارس به روزنامه والاستریتژورنال گفتهاند، عدم حضور «شیخ محمد بن زاید آل نهیان»، رئیس امارات و محمد بن سلمان در مراسمی به میزبانی یکدیگر، اقدامی عمدی بوده و نشاندهنده شکافهای در حال گسترش میان امارات متحده عربی و عربستان سعودی است.
به نوشته این روزنامه، امارات و عربستان با آنکه هنوز هم متحد یکدیگرند، در چندین زمینه با یکدیگر اختلاف نظرهایی دارند که در رقابتهای دو کشور برای جذب سرمایهگذاری خارجی و افزایش نفوذ در بازارهای جهانی نفت و همچنین اختلافها بر سر مسیر حرکت جنگ یمن ریشه دارد.
مطابق تحلیل والاستریتژورنال، این اختلافها که زمانی تنها به محافل پشتپرده محدود میشدند، به مرور حالت علنیتر به خود گرفتهاند و خطر بازآرایی اتحادها در منطقه خلیج فارس را، آن هم در بحبوحه تلاشهای ایران برای افزایش نفوذ در منطقه به همراه دارند.
منابع آگاه میگویند «شیخ طحنون بنزاید آل نهیان»، مشاور امنیت ملی امارات که از مقامهای نزدیک به رئیس این کشور به شمار میرود، بارها برای دیدار با محمد بن سلمان به عربستان سفر کرده؛ اما موفقیتی در کاستن از تنشها نداشته است. دستکم یک بار، بعد از نشست ماه ژانویه در ابوظبی، شیخ طحنون اجازه دیدار با بنسلمان را پیدا نکرد.
بیشترین اختلافها بر سر یمن است؛ جایی که سعودیها و اماراتیها از سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴ شمسی) در حال رهبری یک ائتلاف نظامی برای مقابله با انصارالله یمن هستند. این جنگ به نابودی زیرساختهای یمن و گسترش فقر، بیکاری و گسترش بیماریهای واگیردار در این کشور فقیر عربی منجر شده است. از زمان آغاز این حملات دهها هزار غیرنظامی یمنی شهید و زخمی شدهاند.
امارات در سال ۲۰۱۹ بخش اعظم نیروهای زمینیاش را از یمن خارج کرد. مقامهای خلیج فارس به والاستریتژورنال گفتهاند، در شرایطی که عربستان سعودی در حال انجام گفتوگوهای مستقیم با انصارالله برای پایان دادن به جنگ است، امارات نگران است که رایزنیها درباره آینده یمن کنار گذاشته شود.
مقامهای مورد استناد والاستریتژورنال میگویند، امارات خواستار حفظ جایگاه راهبردی خود در سواحل جنوبی یمن و قدرتافکنی در دریای سرخ است تا بتواند ایمنی مسیرهای دریایی را از بنادرش به سایر نقاط جهان حفظ کند. امارات مضاف بر این، خواستار ایجاد یک پایگاه نظامی و باند فرودگاه در جزیرهای در تنگه بابالمندب در انتهای جنوبی دریای سرخ است.
مقامهای سعودی در محافل خصوصی با این برنامههای امارات مخالفت میکنند. عربستانیها بر این باورند، برنامه اماراتیها بر خلاف اهداف ریاض برای ایمن کردن مرز ۸۰۰ مایلی آنها و جلوگیری از حملات پهپادی و موشکی انصارالله است.
مقامهای خلیج فارس میگویند، سعودیها نیروهای سودانی ائتلاف عربی را در نواحی نزدیک عملیات اماراتیها مستقر کردهاند. اماراتیها این اقدام عربستان را تاکتیکی برای ارعاب خودشان تلقی میکنند.
در ماه دسامبر وقتی که شیخ محمد از حضور در نشست ریاض خودداری کرد، مقامهای سعودی آن را نشانه ناخرسندی امارات از تشدید رقابتها در یمن تفسیر کردند. در آن نشست، به جای شیخ محمد، حاکم فجیره حضور داشت.
عربستان و امارات به عنوان دو تولیدکننده بزرگ نفت در جهان، اختلافاتی هم بر سر مسائل انرژی دارند. در داخل اوپک، امارات موظف است با ظرفیتی بسیار کمتر از آنچه به آن توانمند است، نفت تولید کند. امارات از مدتها پیش خواستار افزایش میزان تولید خود شده اما عربستان با این موضوع مخالفت کرده است.
اکنون، مقامهای اماراتی گفتهاند این کشور در حال انجام رایزنیهای داخلی برای خروج از اوپک است. این اقدام میتواند این کارتل نفتی را با شوک عظیم مواجه کرده و قدرتش را در بازارهای جهانی نفت تضعیف کند.
در اجلاس اوپکپلاس که اکتبر گذشته برگزار شد، اماراتیها با عربستان درگیر مجادله شدند. در آن جلسه اوپکپلاس برای افزایش قیمت نفت تصمیم به کاهش محسوس تولید این محصول گرفت که نارضایتی شدید آمریکا را به همراه داشت.
در ماههای قبل از برگزاری جلسه اوپکپلاس در مهرماه و در پی تشدید تنشها میان غرب و مسکو به بهانه حمله روسیه به اوکراین، کشورهای اروپایی و آمریکا به دنبال افزایش تولید کشورهای صادرکننده نفت و گاز بودند تا به نوعی با کاهش صادرات انرژی روسیه مقابله و بر بحران انرژی خود غلبه کنند. با وجود این، تصمیم نهایی اوپکپلاس برای کاهش تولید نفت ضربه عظیمی به این تلاشها وارد کرد.
اوپک پلاس در جلسه ماه مهرماه خود با کاهش تولید دو میلیون بشکه در روز در ماه نوامبر موافقت کرده بود. این کاهش، بزرگ ترین کاهش تولید از زمان همه گیری کرونا بود و در آن زمان پیشبینی میشد، ممکن است قیمت نفت را که در سه ماه قبلتر به علت رکود اقتصادی در جهان، افزایش نرخ بهره آمریکا و تقویت دلار، از ۱۲۰ دلار در هر بشکه کاهش یافته بود، تقویت کند.
دولت بایدن ماههاست که تلاش میکند با لابیگری، عربستان سعودی را وادار به تولید نفت بیشتر کند و در همین راستا در ماه ژوئیه سفری ناموفق به عربستان سعودی داشت. تصمیم اوپکپلاس به لفاظیهای تند مقامهای دولت آمریکا، منجر شد که علناً گفتند اقداماتی را برای تنبیه عربستان در نظر خواهند گرفت.
روزنامه والاستریتژورنال نوشته، امارات در محافل علنی از اقدام اوپکپلاس حمایت کرد؛ اما مقامهای سعودی میگویند اماراتیها در جلسات پشت پرده به آنها گفتند که همراستا با درخواست واشنگتن، خواستار تولید بیشتر نفت هستند. عربستان این درخواست را رد کرد. از آن زمان به بعد، امارات تلاشهایی را برای موافقت اوپک پلاس جهت تولید بیشتر نفت آغاز کرده است.
یک تحلیلگر مسائل غرب آسیا به روزنامه والاستریتژورنال گفته اماراتیها از اینکه عربستان دارد، بر خلاف منافع آنها اقدام میکند نگران هستند. در مقابل، سعودیها هم از اماراتی که سلطه عربستان در خلیج فارس را به خطر میاندازد، نگرانند.
سال ۲۰۱۹ هنگامی که امارات نیروهایش را از یمن خارج کرد، عربستان سعودی احساس تنهایی کرد. توافق امارات برای آشکارسازی روابط با رژیم اسرائیل اقدامی بود که اختلافات میان ریاض-ابوظبی را حتی شدیدتر کرد.
به نوشته والاستریتژورنال، به نظر میرسد، شکافهای میان دو کشور از سال ۲۰۱۸ و بعد از قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول آغاز شد. اماراتیها از آن زمان به بعد متوجه شدند، باید در نوع روابطشان با محمد بن سلمان تجدید نظر کنند.
مطابق این گزارش، اختلاف میان عربستان سعودی و امارات البته به اندازه اختلاف قطر با همسایگانش جدی نیست. سعودیها و اماراتیها همچنان به مشارکت در رزمایشهای مشترک ادامه میدهند اما به نظر میرسد، ماه عسل همسوییهای تمامعیارشان به پایان رسیده باشد.
واکنش عربستان و قطر به اظهارات نژادپرستانه وزیر اسرائیلی
وزارت امورخارجه عربستان سعودی جمعه شب در بیانیه ای، ضمن محکوم کردن سخنان "بزالل اسموتریچ" وزیر دارایی تندرو صهیونیست درباره محو شهرک "حواره" فلسطین، اعلام کرد که این سخنان بیانگر حجم تندروی رژیم صهیونیستی در قبال ملت فلسطین است.
به گزارش صفحه رسمی وزارت امورخارجه عربستان در توئیتر، ریاض اعلام کرد: پادشاهی سعودی مخالف کامل این گونه اظهارات نژادپرستانه و غیر مسئولانه است؛ اظهاراتی که بیانگر میزان خشونت و تندروی است که رژیم اشغالگر اسرائیل در قبال مردم فلسطین انجام می دهند.
وزارت امورخارجه عربستان از جامعه جهانی خواست به مسئولیت خود برای جلوگیری از این گونه اقدامات شنیع و توقف تشدید تنشها و دفاع لازم از غیر نظامیان مطلع باشند.
جاسم محمد البدیوی، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس نیز با تاکید بر لزوم مقابله با اظهارات نفرت انگیز و ترویج کننده خشونت این چهره صهیونیستی، بر اهمیت ارتقای ارزش های مدارا و همزیستی در راستای تلاش های انجام شده برای کاهش آثار اقدامات تنش زا و بی ثبات کننده رژیم اشغالگر قدس تاکید کرد.
قطر نیز ساعاتی پیش در بیانیهای در این خصوص اعلام کرد که این درخواست کینه توزانه و تحریک کننده اسموتریچ، ادامه سیاست تشدید تنشی است که حکومت اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطین در پیش گرفته است.
وزیر دارایی تندرو رژیم صهیونیستی و رهبر حزب راست افراطی صهیونیسم مذهبی ـ که یکی از متحدان بنیامین نتانیاهو است ـ طی سخنانی در یک همایش روز چهارشنبه گفت: از حملات گسترده شهرکنشینان یهودی علیه فلسطینیان در منطقه حواره در جنوب نابلس در ۲۶ فوریه، حمایت میکنم، خواستار پاکسازی قومی در منطقه هستم.
وی اظهار کرده بود: منطقه حواره باید از روی زمین محو شود.
رایزنی مقامات آمریکا و اسرائیل درباره برنامه هستهای ایران
وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) همزمان با سفر رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران، اعلام کرد که مارک میلی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا با همتای صهیونیست خود در تل آویو درباره برنامه هسته ای ایران دیدار و گفتوگو کرده است.
روز جمعه، سران ارتش آمریکا و رژیم صهیونیستی در تل آویو درباره موضوعات مختلف از جمله چالش های خود با ایران گفتوگو کردند.
بیانیه وزارت دفاع آمریکا و وزارت جنگ رژیم صهیونیستی در ارتباط با این نشست جزییات زیادی ندارد؛ اما اعلام کرد که مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، هرزی هالوی، رئیس ستاد کل نیروهای نظامی و یواو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به همراه دیگر مقامات امنیتی این رژیم در پایگاه نظامی کریا در تل آویو با یکدیگر دیدار کردند.
در این بیانیه ها با تکرار ادعاها علیه ایران آمده است، دو طرف درباره همکاری «برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای» و همچنین «تحولات امنیتی» متعدد دیگر و «چالشها و فرصتهای فراوان پیش روی اسرائیل و منطقه خاورمیانه» گفتوگو کردند.
گفته می شود که آنها همچنین درباره رویدادهای اخیر در کرانه باختری، از جمله حملات نظامی ارتش رژیم صهیونیستی و حمله شهرک نشینان یهودی به خانه ها و کسب و کار فلسطینی ها گفتوگو کردند.
مارک میلی این سفر را که از پیش اعلام نشده بود، پیش از سفر لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده به اسرائیل انجام داد که قرار است به مصر و اردن و سرزمین های اشغالی سفر کند.
پیشتر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در سفر مشابهی به خاورمیانه از مصر و سرزمین های اشغالی بازدید کرد.
دیو باتلر، سخنگوی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا بدون ارائه جزئیات بیشتر در مورد هدف از این سفر گفت: آنها در خصوص چالش ها و فرصت های بسیاری که اسرائیل و منطقه خاورمیانه با آن روبهرو هستند، گفتوگو خواهند کرد.
از سوی دیگر، دفتر یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در توضیح گفتوگوهای این مقام اسرائیلی با مقام ارشد آمریکایی گفته است: وزیر دفاع اسرائیل به رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفته که برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، همکاری دایم لازم است.
سخنگوی پنتاگون، روز پنجشنبه به وقت محلی به خبرنگاران در واشنگتن اعلام کرد، لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در روزهای آینده به خاورمیانه از جمله اسرائیل، مصر و اردن سفر خواهد کرد.
پت رایدر سخنگوی پنتاگون افزود: وزیر دفاع آمریکا امیدوار به گفتوگو با رهبران منطقه است. هدف از این گفتوگوها، حمایت و تقویت همکاری است.
وزیر دفاع ایالات متحده این هفته در بازدیدی برنامه ریزی شده و چند روزه از حوزه فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به "سنتکام" دیدار خواهد کرد.
سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در عین حال به نام کشورهای منطقه که آستین به آنها سفر خواهد کرد، اشاره ای نکرد.
رایدر افزود: این سفر فرصتی برای وزیر دفاع آمریکا خواهد بود تا با رهبران و متحدان اصلی آمریکا در خاورمیانه دیدار و بار دیگر بر تعهد قاطع آمریکا به منطقه خاورمیانه تاکید کند.
سخنگوی پنتاگون همچنین ادعا کرد، آستین در گفتوگوهای خود، همکاری نزدیک آمریکا با کشورهای منطقه جهت افزایش امنیت منطقه ای و ثبات و جلوگیری از تهدیدهای احتمالی را بررسی خواهد کرد.
همزمان، رابرت مالی (راب ملی) نماینده ویژه آمریکا در امور ایران ادعا کرد، ایالات متحده قبل از تصمیم گیری درباره اقدامات و گام های بعدی درباره ایران منتظر نتایج سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به ایران خواهد ماند.
روز پنجشنبه به وقت محلی، راب مالی، نماینده ویژه دولت بایدن در نشستی در نشستی با حضور کارشناسان اندیشکدههای آمریکایی که توسط لابی صهیونیستی جی-استریت برگزار شده بود، گفت: مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار است به ایران برود. او هنوز گزارش خودش را در خصوص پایبندی یا عدم پایبندی ایران به ان.پی.تی منتشر نکرده است. باید منتظر آن بمانیم تا ببینیم چه اقداماتی مناسب هستند.
مذاکره کننده ارشد آمریکا در گفتوگوهای غیرمستقیم با ایران افزود: با سه کشور اروپایی (تروئیکای اروپا) و کشورهای دیگر در جهان که نگران برنامه هستهای ایران هستند، در تماس نزدیک هستیم و در این خصوص تصمیم خواهیم گرفت.
رابرت مالی ادعا کرد: صرفنظر از هر اقدامی که انجام دهیم، نگرانیهای ما در خصوص ایران وجود دارند و مرتفع نخواهند شد. ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری نمیکند و هنوز سوالاتی وجود دارد که ایران پاسخ نداده است.
این مقام دولت بایدن مدعی شد، کشف ذرات اورانیوم غنیشده تا ۸۴ درصد از جمله دیگر نگرانیهای آمریکا در خصوص ایران است و تصریح کرد: نیاز به توضیحاتی در این زمینه داریم و منتظر ارزیابی آژانس بین الملللی اتمی هستیم؛ بنابراین، نباید درباره اقداماتی که انجام خواهیم داد یا نخواهیم داد، عجله کرد.
وی افزود که اجازه دهید، ببینیم آژانس بین المللی انرژی اتمی چه گزارشی ارائه می کند و سپس ما برای تصمیمگیری در خصوص گامهای بعدی زمان کافی خواهیم داشت.
عصر پنجشنبه به وقت محلی، جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا نیز در جمع خبرنگاران در واشنگتن در پاسخ به سوالی درباره گزارش های ادعایی درباره غنی سازی حدود ۸۴ درصدی ایران گفت: در موقعیتی نیستم که این گزارش ها را تایید کنم.
گفتوگوی وزرای خارجه قطر و آمریکا درباره تحولات منطقه
«محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر خارجه قطر با «آنتونی بلینکن» همتای آمریکایی خود تلفنی گفتوگو کرد.
وزارت خارجه قطر جمعهشب در بیانیهای اعلام کرد، دو طرف در این تماس تلفنی، روابط دوجانبه و پارهای از مسائل منطقهای دارای اهمیت مشترک را بررسی کردند.
به نوشته وبگاه «الخلیج اونلاین»، در بیانیه قطر به جزئیات گفتوگوی آل ثانی و بلینکن اشارهای نشده؛ اما طی ماههای گذشته، وزرای خارجه دو کشور چندین بار درباره پروندههای منطقهای و بینالمللی از جمله مذاکرات در خصوص برنامه هستهای ایران، بحران افغانستان و جنگ روسیه و اوکراین گفتوگو کردهاند.