پشت پرده ۲۵۶ هزار میلیارد تومان پول پرقدرت در شبکه بانکی/ پول توجیبی مردم ۴۲ درصد بیشتر شد!

به گزارش تابناک اقتصادی؛ امروز گزیده آمار‌ اقتصادی مربوط به پایان سال گذشته توسط بانک مرکزی منتشر شد. بررسی جزئیات این گزارش نشان می‌دهد، در پایان اسفندماه سال ۱۴۰۱، نرخ رشد پایه پولی نسبت به سال قبل تر، بیشتر بوده است، به گونه‌ای که در پایان ۱۴۰۱، نرخ رشد پایه پولی ۴۲.۴ درصد شده است که نسبت به نرخ ۳۱.۶ درصدی سال ۱۴۰۰، افزایش داشته است. اما این رشد پایه پولی بیانگر یک نکته مهم به نام تزریق پول پرقدرت به شبکه بانکی کشور است.

به بیان دیگر، آمار منتشره نشان می‌دهد در سالی که گذشت، بیش از ۲۵۶ هزار میلیارد تومان به پایه پولی افزوده شده و از رقم ۶۰۳ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به رقم ۸۵۹ هزار میلیارد تومان در پایان اسفندماه سال گذشته رسیده که بیانگر تزریق پول پرقدرت (و یا به عبارتی چاپ پول) بیش از ۲۵۶ هزار میلیارد تومانی است.

اما در باب چرایی رشد پول پرقدرت، می‌توان به یکی از مهم‌ترین دلایل آن اشاره داشت؛ دلیلی که ریشه آن را در بدهی قابل توجه بانک‌ها به بانک مرکزی یا همان مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها می‌توان جستجو کرد.

اطلاعات جدول زیر نشان می‌دهد، سال گذشته میزان مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها به رقم قابل توجه ۳۹۱ هزار میلیارد تومان رسیده است که این میزان بدهی نسبت به سال قبل، جهش بیش از ۱۶۷ درصدی دارد. رقمی که در سال ۱۴۰۰، کمتر از ۲۵ درصد بوده است.

به بیان دیگر، سهم رقم مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها از رشد پایه پولی در سال ۱۴۰۱ بیش از ۴۰ درصد بوده است که این سهم در سال ۱۴۰۰، کمتر از ۷ درصد به ثبت رسیده بود؛ بنابراین در این بخش، شاهد یک بدهی کلان شبکه بانکی به بانک مرکزی هستیم که تاثیر قابل توجهی بر رشد نقدینگی و در نهایت تورم دارد؛ بدهی‌ که از ناترازی بسیاری از بانک‌ها خبر می‌دهد و ضرورت رسیدگی به این آشفتگی در نظام بانکی را دو چندان کرده است.

از نقدینگی چه خبر؟

حجم نقدینگی در پایان سال ۱۴۰۱ به بیش از ۶ هزار و ۳۳۷ هزار میلیارد تومان رسیده است که این رقم نسبت به سال ۱۴۰۰، رشد ۳۱.۱ درصدی دارد. نرخی که در مقایسه با سال ۱۴۰۰ ـ که شاهد رشد نقدینگی سالانه ۳۹ درصدی بودیم ـ کاهش چشمگیری داشته است.

سهم پول و شبه پول از نقدینگی چقدر شد؟

بررسی اجزای تشکیل دهنده نقدینگی یعنی پول و شبه پول نشان می‌دهد، در سال گذشته، سهم پول از حجم نقدینگی مذکور، به بیش از ۱۶۲۹ همت (هزار میلیارد تومان) رسیده که در مقایسه با سال قبل، با افزایش همراه بوده و به ۲۵.۷ درصد رسیده است.

همچنین در بخش شبه پول (قرض الحسنه پس انداز، کوتاه مدت، یک ساله و ...) نیز بیش از ۴۷۰۷ هزار میلیارد تومان از نقدینگی ۶۳۳۷ همت را در بر گرفته است که این رقم، سهم ۷۴.۳ درصدی از نقدینگی را شامل شده که نسبت به سال ۱۴۰۰، کمتر است.

اما در بخش پول، دو گروه «اسکناس و مسکوک در دست اشخاص» و «سپرده‌های دیداری» را داریم. به گونه‌ای که در پایان سال ۱۴۰۱، میزان اسکناس و مسکوک در دست مردم به بیش از ۱۲۲ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سال ۱۴۰۰، رشد حدود ۴۲ درصدی داشته است، در حالی که میزان رشد حجم اسکناس و مسکوک مردم در سال ۱۴۰۰، کمتر از ۱۸ درصد بوده است.

همچنین در گروه سپرده‌های دیداری (سپرده دیداری حسابی نزد بانک است که معمولا بهره‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد و هر لحظه که مشتری اراده کند، می‌تواند از طریق واگذاری چک به سایر افراد، از آن برداشت کند. به سپرده دیداری، سپرده قرض الحسنه جاری نیز گفته می‌شود) رشد قابل توجه ۶۷.۴ درصدی را ملاحظه می‌کنیم که از رقم ۹۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰ به ۱۵۰۷ هزار میلیارد تومان در پایان سال گذشته رسیده است.