به گزارش تابناک، افزایش بهرهگیری از توان فنی و منابع مالی شرکتهای داخلی در صنعت نفت، در ظاهر یکی از اولویتهای اساسی دولت بوده و در این راستا در چند ماه گذشته، چندین قرارداد برای توسعه میادین نفتی بین وزارت نفت و شرکتهای داخلی به امضا رسیده است.
روز یکشنبه ۲۷ اسفند در آستانه سالروز ملی شدن صنعت نفت، قراردادهای توسعه ۶ میدان نفتی به ارزش ۱۳ میلیارد دلار و با هدف افزایش تولید روزانه ۴۰۰ هزار بشکه نفت با حضور محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهوری و جواد اوجی، وزیر نفت به امضا رسیدند.
جواد اوجی وزیر نفت در این باره بیان داشت: با امضای ۴ قرارداد جدید برای توسعه ۶ میدان نفتی، تولید نفت ایران روزانه ۴۰۰ هزار بشکه افزایش خواهد یافت که سالانه ۱۵ میلیارد دلار برای کشور عایدی دارد. پنچ پتروشیمی جدید نیز آماده افتتاح است که سالانه ۸ میلیون تن به تولید محصولات پتروشیمی کشور اضافه میکند. برای توسعه صنعت نفت معطل شرکتهای خارجی نیستیم.
وزیر نفت در آخرین نشست هیات دولت در سال ۱۴۰۲ از افزایش ۱۸ میلیون لیتری تولید بنزین و ۸ میلیون لیتری تولید گازوئیل در دولت سیزدهم خبر داد و گفت: ظرفیت پالایشی کشور از ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز در سال ۱۴۰۰ به ۲ میلیون و ۳۷۰ هزار بشکه در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته که با وارد مدار شدن پالایشگاه آبادان ۱۸ میلیون لیتر به تولید بنزین و ۸ میلیون لیتر به تولید گازوئیل افزوده شده است.
با توجه به نیاز کشور، مسائل راهبردی و زیرساختی هزینههای تامین انرژی به ویژه بنزین به شدت حائز اهمیت است؛ تامین و توزیع بنزین یکی از بزرگ ترین چالشهای پیش روی دولت است.
چند روز پیش، جعفر سالارینسب مدیرعامل شرکت پخش در نشست خبری گفت: میانگین مصرف بنزین در سال ۱۴۰۲ تا ۲۳ اسفندماه روزانه ۱۱۵ میلیون لیتر بوده که نسبت به سال قبل ۱۳ درصد رشد داشته است. روند مصرف بنزین صعودی است و در اسفند میانگین مصرف ۱۱۷.۴ میلیون لیتر بوده و اخیرا به ۱۳۳ میلیون لیتر نیز رسیده است. رکورد مصرف بنزین در ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ روی عدد ۱۴۳ میلیون لیتر بوده است.
مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس در خصوص هزینه واردات بنزین در سال آینده اظهار کرد:۸۰ هزار میلیارد تومان برای واردات بنزین در سال ۱۴۰۳ پیش بینی و تصویب کرده ایم که این مبلغ از جیب مردم به جیب صاحبان خودرو میرود و این عادلانه نیست. روابط مالی سنتی و ناقص دلیل اصلی ناترازی انرژی در کشور است. امروز در ایران پالایشگاهها انگیزهای برای بهینهسازی ندارند. دولت ۱۵۰ هزار میلیارد تومان به پالایشگاهها بدهکار است. پالایشگاهها در همه جای دنیا سودآوری بالایی دارند و برای تبدیل شدن به پتروپالایشگاه اقدام میکنند، اما در ایران بسیار ناکارآمد عمل میکنند.
از سوی دیگر در کشور به علت ناکارآمدی سازوکار تولید و توزیع، هدررفت بالایی را در حوزهی انرژی شاهد هستیم. سرمایه گذاریهای لازم در این زمینه انجام نگرفته و با این روند ما با وجود داشتن ظرفیتهای عظیم به واردکننده انرژی تبدیل خواهیم شد. در بخش تولید با مستهلک شدن تجهیزات روبه رو هستیم که باعث هدر رفت سرمایهها شده است و در بخش توزیع، قاچاقچیان سوخت بزرگترین مشکل دولت هستند.
قیمت بنزین در کشور به حدی ارزان است که جایگزینی سوختهای دیگر را از صرفه اقتصادی دور میسازد. مثلاً همین الان صنعت سیانجی ما، حدود ۲۵ میلیون متر مکعب معادل ۲۵ میلیون لیتر بنزین در روز ظرفیت دارد که از مصرف بنزین به گاز طبیعی جابجا کند، ولی اتفاق نمیافتد، چون هم قیمت بنزین و هم قیمت سیانجی، هر دو، ارزان هستند.
سیدهاشم اورعی استاد دانشگاه صنعتی شریف، شوکدرمانی قیمتی را چاره کار نمیداند و بیان می کند: امتحان کردهایم، اما جواب نداده، البته نه بدین معنا که ابزار قیمتی را کنار بگذاریم، ولی شوکدرمانی صرفا بموقت نشانههای بیماری اقتصاد کشور را محو میکند.
وضعیتی که امروز به آن دچار شده ایم، ناشی از نابسامانی مدیریتی و نظارتی در کشور است. سیستم اقتصادی کشور کارآمد نیست و این باعث ایجاد یک بحران جدی در مسائل مالی شده است. حجم زیاد هدررفت منابع در بلندمدت پیشرفت کشور را مختل خواهد ساخت.
بروکراتیکسازی عارضه جانبی سیاستهای مداخلهگرایانه دولت است. اگر حکومت و دیگر قدرتهای اجتماعی سد راه شرکتها نشوند، بزرگترین شرکتها نیز میتوانند درست به همان اندازه شرکتهای کوچک به شیوهای تاجرانه کار کنند. طراحی و ایجاد سازوکاری چابک برای رشد و پیشرفت جز در پی خصوصی سازی واقعی اقتصاد رخ نمیدهد.