به گزارش «تابناک» به نقل از ایمنا، سوءهاضمه به مجموعه مشکلات مختلف گوارشی از جمله احساس پری شکم، نفخ، درد در قسمت فوقانی شکم، سوزش سر دل، بازگشت اسید معده یا ترش کردن گفته می‌شود که علل اصلی آن می‌تواند تغییر عادات غذایی، پرخوری، مصرف زیاد آجیل و شیرینی‌ها و کاهش تحرک و فعالیت روزانه باشد.
سو هاضمه به حالتی گفته می‌شود که فرد در قسمتی از بالای شکم خود، احساس سوزش، گرفتی و درد می‌کند، غذاهای خوشمزه و مورد علاقه‌ی شما می‌تواند جوانه‌های چشایی را خوشحال کند اما خوردن بیش از حد این غذاها یا سریع خوردن آنها منجر به سو هاضمه می‌شود، یکی از علائم رایج سو هاضمه احساس سیری بیش از اندازه بعد از خوردن یا دل درد و سوزش سر دل است.
سوءهاضمه به دلایل مختلفی خودش را نشان می‌دهد، از عادات غذایی اشتباه گرفته تا سبک زندگی ناسالم و عوارض جانبی داروها و حتی بیماری‌های زمینه‌ای فرد ممکن است او را در برهه‌ای از زندگی با این مشکل مواجه کند.
بیمار علائم سو هاضمه را پیوسته تجربه می‌کند
محسن شریفی فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه سو هاضمه یکی از بیماری‌های شایع است که بیماران شاکی شده و به متخصصان گوارش و کبد مراجعه دارند، اظهار می‌کند: سو هاضمه به درد و ناراحتی سر دل می‌گویند که بسیار عود کننده است و بعد از غذا خوردن اتفاق می‌افتد و بیمار شاکی می‌شود که بعد از اینکه غذا می‌خورم سر دلم سنگین می‌شود یا درد دارم یا سیر می‌شوم و ورم می‌کنم یا مکرر آروغ می‌زنم و تمام این علائم را بیمار به طور پیوسته تجربه می‌کند و خیلی از موارد از درمان راضی نیست، برخورد با این بیماران مستلزم این است که یک شرح حال بسیار دقیق پزشک معالج از بیمار بگیرد به دلیل اینکه بسیاری از اوقات احتمال دارد علائم سو هاضمه یک علائم غیر اختصاصی از بیماری خطرناکی مانند سرطان معده باشد.
وی می‌افزاید: از طرف دیگر این علائم می‌تواند زمینه‌های اضطرابی، استرس و افسردگی را در فرد ایجاد کند و هیچ بیماری گوارشی هم وجود نداشته نباشد که تحت عنوان سو هاضمه عملکردی از آن نام برده می‌شود، بنابراین بر مبنای سن بیمار و جنسیت او پزشک معالج مبادرت به اقدامات تشخیصی می‌کند و اگر بیماری زیر ۵۰ و ۴۵ سال باشد با گرفتن شرح حال دقیق اگر علائم هشدار دهنده وجود نداشته باشد پزشک معالج از وجود این نوع علائم احساس بروز بیماری خطرناک را نمی‌کند.
فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان تصریح می‌کند: یعنی اگر بیمار کاهش وزن و کاهش اشتها نداشته باشد، خون در مدفوع او نباشد، استفراغ مکرر و تهوع شدید نکند و سابقه فامیلی سرطان معده نداشته باشد و بعد از بررسی این موارد پزشک معالج احساس بروز بیماری خطرناک در بیمار را نمی‌کند و با گرفتن یک آزمایش میکروب معده از او گرفته می‌شود، اگر جواب آزمایش بیمار مثبت باشد درمان انجام می‌گیرد، عده‌ای از این بیماران با طی کردن روند درمان بهبود پیدا می‌کنند و از فایل تشخیصی متخصصان گوارش و کبد خارج می‌شوند.
وی خاطرنشان می‌کند: اما برای گروه دیگری از بیماران دوباره علائم آنها عود کننده است به نوعی که علائم آنها برگشته با وجود اینکه میکروب درمان شده است و این دسته از بیماران باید آندوسکوپی شوند و تا متخصصان گوارش مطمئن شوند بیماری زمینه‌ای دیگری در کار نیست، اما اگر فرد بالای ۴۵ و ۵۰ سال باشد یعنی از اول که مراجعه می‌کند باید آندوسکوپی شود و بیمار نباید مقاومت کند و باید این آزمایش را انجام دهد به دلیل اینکه شیب سرطان‌های معده بعد از ۴۵ سال افزایش دارد و باید مورد بررسی قرار گیرد.
شریفی در خصوص تأثیر مصرف داروها در نوع گوارش بزرگسالان و ایجاد سو هاضمه آنها می‌گوید: وقتی پزشک معالج شرح حال دقیق از بیمار می‌گیرد و متوجه می‌شود که بیمار با مصرف بعضی از داروها به ویژه مسکن‌ها دچار این عارضه شده است با قطع مصرف داروها می‌تواند شکایت بیمار را از بروز بیماری سو هاضمه در بدن کاهش دهد، در زمینه شغلی افرادی که با فلزات مانند مس، سرب، آلومینیوم و آهن سر و کار دارند بروز بیماری‌های معده بیشتر است و مطالعات نشان داده بروز سرطان معده هم در این گروه از افراد بیشتر است.
لزوم رعایت رژیم غذایی مناسب برای کاهش سوءهاضمه
وی تاکید می‌کند: یک دسته از این افراد دچار افسردگی و اضطراب بوده و مشکلات روحی بیمار به شکل علائم جسمانی خود را نشان می‌دهد، باید این گروه از بیماران را از بقیه مجزا کرده و نزد روانپزشک ارجاع داده شوند و بسیاری از بیماران بعد از مراجعه به روانپزشک بهبود پیدا می‌کنند، در واقع یک لیست تشخیص افتراقی برای تشخیص بیماری وجود دارد و تشخیص روحی و روانی برای بیمار آخرین تشخیص است و پزشک معالج ابتدا علل دیگر و علائم جسمانی بیمار را مورد بررسی قرار می‌دهد و در مرحله آخر تشخیص روحی و روانی برای بیمار ارائه داده و او را نزد روانپزشک برای درمان ارجاع می‌دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در خصوص روند درمان بیماران دچار عارضه سو هاضمه اظهار می‌کند: در مواردی که علل عضوی بیمار تأیید نشود و پزشک معالج اطمینان پیدا کند بیمار دچار زخم معده، میکروب و سرطان نیست به طور یقین بر مبنای تشخیصی که انجام می‌دهد که بیمار دچار ریفلاکس معده و یا زخم و یا گاستریت (ورم معده) دارد، توصیه‌هایی برای رعایت رژیم غذایی مناسب به بیمار ارائه می‌شود و باید این گروه از بیماران از مصرف غذاهای تند و پر ادویه خودداری کنند، مصرف سس را کنار بگذارند و خوردن سالاد را همراه با غذا نداشته باشند و از مصرف مایعات همراه غذا پرهیز کنند و غذا را خوب جویده و قورت بدهند تا هضم غذای آنها در معده بهتر و آسان‌تر انجام بگیرد و با عجله غذا نخورند تا کمتر دچار سو هاضمه نشوند.
سوءهاضمه درد گوارشی بدون زخم
احمد شواخی، فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان با اشاره به اختلال سوءهاضمه و نشانه‌های آن اظهار می‌کند: سوءهاضمه درد گوارشی بدون زخم است و با علائمی مانند سیری زودرس هنگام خوردن، سوزش شکم، نفخ، احساس درد، تهوع، استفراغ خونی و ترش کردن غذا همراه است، در واقع سوءهاضمه یک حس ناخوشایند سردل است که با احساس نفخ و درد در منطقه سر دل خود را نشان می‌دهد، اشخاص هنگام غذا خوردن و حتی زمانی که غذا هم نمی‌خورند احساس سنگینی سر دل و درد را دارند.
وی می‌افزاید: درد در ناحیه سر دل به‌طور معمول به صورت خفیف و مدوام است، ممکن است با پرخوری، رژیم بد غذایی و استرس‌های روحی شدت پیدا کند، این اتفاق در ناحیه سر دل و تیر کشیدن پشت بدن افراد همراه است و جز بیماری‌هایی است که معمولًا همه افراد یک بار در زندگی آن را تجربه می‌کنند.
فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان اظهار می‌کند: چنانچه بیمار دچار گیر کردن غذا در دل، استفراغ‌های مکرر یا خون در مدفوع و کاهش وزن شود باید به پزشک مراجعه کرده و مورد بررسی قرار گیرد اگر کاهش وزن ۱۰ درصد در شش ماه اتفاق افتاد برای مثال یک شخص ۶۰ کیلویی شش کیلو در شش ماه یا ۵ درصد در سه ماه معادل سه کیلو در سه ماه کاهش وزن داشته باشد، مراجعه به پزشک برای او لازم و ضروری است.
وی عنوان می‌کند: کسانی که سابقه مصرف قرص‌های مسکن و عدم پاسخ به درمان با روش‌های معمول همچون مصرف شربت‌ها را دارند و افراد دارای سابقه فامیلی بیماری سرطان و افراد بالای ۴۵ سال باید برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنند.
سوءهاضمه عوارض بسیار خطرناکی ایجاد نمی‌کند
شواخی درباره اینکه راه بررسی این علائم از طریق روش آندوسکوپی است، تصریح می‌کند: این بیماری ارتباط مستقیمی با میکروب هلیکوباکتر پیلوری دارد و افرادی که مبتلا به میکروب هلیکوباکتر پیلوری هستند، وجود این عفونت در بدن آنها باعث ایجاد بیماری سوءهاضمه می‌شود، راه انتقال میکروب هلیکوباکتر پیلوری از طریق مصرف آب، سبزیجات خام و در موارد نادر از شخصی به شخص دیگر اتفاق می‌افتد.
فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان در مورد روند درمان بیماران دچار اختلال سو هاضمه توضیح می‌دهد: به‌طور معمول درمان ۱۰ تا ۱۴ روز انجام می‌شود و راه تشخیص این میکروب از طریق آزمایش خون و مدفوع و کنترل تنفس است، بررسی از نظر خون فقط یک بار باید انجام شود و انجام دوباره آن برای پیگیری بی‌فایده است و اگر بیمار بهبود هم پیدا کند آزمایش در خون تا سال‌های طولانی نشان داده می‌شود و نمی‌توان برای پیگیری از این روش استفاده کرد.
وی خاطرنشان می‌کند: سوءهاضمه به طور معمول عوارض بسیار خطرناکی ایجاد نمی‌کند، اما باعث احساس ناراحتی و کم خوردن غذا می‌شود و با احساس نفخ سردل و درد سر دل خود را نشان می‌دهد و کیفیت زندگی فرد مبتلا را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در حقیقت سو هاضمه یکی از بیماری‌های گوارشی است که علل مختلفی باعث بروز آن می‌شوند، این بیماری باعث سیری زودهنگام، احساس پری ناراحت‌کننده بعد از غذا، درد و سوزش در قسمت بالای شکم و حالت تهوع می‌شود، گاهی سبک زندگی اشتباه همچون پرخوری، خوردن غذاهای چرب، مصرف زیاد الکل و کافئین و اضطراب مداوم باعث سو هاضمه می‌شوند، در برخی مواقع نیز مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، استروژن و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها منجر به ناراحتی معده می‌شوند.
اگر سو هاضمه با درمان‌های ساده برطرف نشود، به احتمال زیاد علت آن بیماری زمینه‌ای خاص است، بعضی بیماری‌ها همچون زخم معده، عفونت معده، سندروم روده تحریک‌پذیر، التهاب معده و انسداد روده منجر به این عارضه می‌شوند، برای تشخیص این بیماری‌ها علائم بررسی شده و آزمایش‌های مختلفی مانند آزمایش خون، ادرار یا تست‌های تصویربرداری انجام می‌شوند.
