اردیبهشت 97، با این فرض که جایگزینی برای تلگرام پیدا خواهد شد و امید می‌رفت که جایگزینش پیام‌رسان‌های داخلی باشند فیلتر شد. آمارها نشان می‌دهند که حالا بعد از گذشت دو سال و نیم از فیلترینگ، هنوز هم این پلتفرم منبع اصلی اطلاع‌رسانی و اخبار است. در عین حال رسانه‌های خبری ایران، مثل سایر رسانه‌های مطرح جهان، به سمت استفاده بیشتر از حوزه چندرسانه‌ای می‌روند. اگر کانال‌های مطرح خبری را دنبال می‌کنید، حتما مشاهده کرده‌اید که در یکی دو سال اخیر میزان تولید ویدئو و فایل صوتی بیشتری دارند. اگر جریان خبری بیشتر از قبل به سمت استفاده از چندرسانه‌ای برود، شاید اینستاگرام گزینه بهتری باشد اتفاقی که طبق گزارش «بررسی وضعیت تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی» به نظر می‌آید در سال 99 انجام شده است.
1.9 میلیارد ایمپرشن خبری در یک روز
با توجه به آمارهایی که از طرف پایشگر اخبار «زلکا» منتشر شده، در تلگرام 13 هزار کانال فعال خبری فعالیت می‌کنند که روزانه 200 هزار پست خبری منتشر می‌شود و این پست‌ها با 3.5 میلیارد بازدید روزانه همراه است. همچنین اخبار مهم، در 10 دقیقه اول انتشار، در بیش از 100 کانال خبری قرار می‌گیرد و در همان مدت کوتاه بیش از 20 هزار بازدید دارد. همه این آمارها نشان‌دهنده مرجعیت تلگرام برای اطلاع رسانی از اخبار است. برای نتیجه‌گیری بهتر می‌توانید تعداد 13 هزار کانال خبری را مقایسه کنید با فقط 1950 وب‌سایت خبری.
با وجود تمام آمارهای برتری که در تلگرام موجود است، اما کانال‌های برتر خبری در سال 99 با کاهش ممبر و کاهش بازدید همراه بوده‌اند. برای درک بهتر این فضا می‌توان به سراغ گزارش بررسی وضعیت تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی از آژانس DM360 رفت. در این گزارش آمده که کانال خبری تلگرامی مثل آخرین خبر که مدتی بیشترین ممبر را در بین کانال‌های خبری داشت نزدیک به 400 هزار کاهش ممبر داشته. در طرف مقابل، تعداد زیادی از اکانت‌های خبری در اینستاگرام با افزایش فالوئر همراه بودند. صفحه بی‌بی‌سی فارسی در 6 ماهه اول سال 99، بیش از 1.5 میلیون فالوئر جدید پیدا کرد. از آن‌جا که بسیاری از خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها به سمت استفاده بیشتر از محتوای چندرسانه‌ای مانند ویدئو و عکس می‌روند، اینستاگرام بستر مناسب‌تری برای این کار است. همچنین بخش اکسپلور اینستاگرام، امکانی است که به بیشتر دیده‌شدن محتوا کمک می‌کند، مزیتی که در تلگرام وجود ندارد. با توجه به این آمارها و مزیت‌ها می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده‌ای نزدیک اینستاگرام تبدیل به مرجعی برای اطلاع از اخبار بشود. به ویژه که همین الآن پست‌های خبری، به صورت روزانه بین 1.3 تا 1.9 میلیارد ایمپرشن دارند.
استفاده بیشتر از اینستاگرام چه تفاوتی ایجاد می‌کند؟
کاهش ممبر کانال‌های خبری و سرگرمی و افزایش فالوئرها در اینستاگرام، می‌تواند بیشتر از فیلتر نبودنِ تلگرام اشکال ایجاد کند. اینستاگرام به دلیل تمرکزی که بر تصویری بودن محتواها دارد، امکان مناسبی را برای مسائل فسادانگیز مثل مسائل غیراخلاقی و اعتقادی دارد. حالا با بستن تلگرام و رفتن مردم به سمت اینستاگرام، این فضا و این محتوا بیشتر از قبل فرصت دیده‌شدن را دارند. از سمتی اینستاگرام زیرمجموعه فیسبوک است و سابقه فروش اطلاعات به سازمان‌های مختلف در سطح جهان را دارد. همین مسئله باعث شده تا تقاضای فیلترینگ اینستاگرام از سمت برخی از مسئولین افزایش یابد.
مصطفی غضنفرآبادی، نماینده مجلس گفته «اینستاگرام به قتلگاه اعتقادات جوانان تبدیل شده است.» مجتبی رضاخواه، نماینده تهران، هم در گفتگویی رادیویی اعلام کرده که پهنای باند برای شبکه‌های اجتماعی خارجی باید محدود شود. محمدصالح جوکار، نماینده یزد هم گفته «این که تلگرام فیلتر می‌شود و اینستاگرام باز می‌ماند، کاملا اشتباه است. این چه نوع فیلتری است که یکی باز و دیگری بسته باشد.» این موج تقاضا برای فیلترینگ بعد از لایو پسر 14 ساله با مدل اینستاگرامی بیشتر از قبل قوت گرفت.
فیلترینگ اینستاگرام چه تاثیری بر کسب‌وکارها خواهد داشت؟
یکم بهمن زیر ارتباطات به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شد. از همان روز بحث‌ها بر سر فیلترینگ اینستاگرام دوباره قوت گرفت. علی ربیعی در اینستاگرام خود نوشت: «۲۳۰ هزار خانواده یعنی چیزی حدود ۹۵۰ هزارنفر ایرانی در این اوضاع بیکاری گسترده برای امرار معاش خود وابسته به این شبکه اجتماعی هستند. معتقدم هرگونه محدودسازی یا تعطیلی اینستاگرام کوچ دادن حدود یک میلیون ایرانی به سمت بیکاری و فقر است.» مصطفی میرسلیم هم در پاسخ گفته که « این چه خفتی است که سخنگوی دولت مدعی شده اینستاگرام یک میلیون شغل در کشور آفریده است؟ عدم خودباوری تا چه حد؟»
مرکز پژوهشی بتا هم در گزارشی مدعی شده 200 هزار کسب‌وکار کوچک در اینستاگرام وجود دارد و بیش از 500 هزار صفحه هم برای برندنیگ و بازاریابی از اینستاگرام استفاده می‌کنند. طبق گزارش بررسی بازار تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی، اینفلوئنسرها درآمد قابل توجهی از این فضا دارند. تا جایی که بعضی از واینرها درآمد ماهانه 500 میلیون تومانی دارند. حتی بعضی از بلاگرها مثل پانیذ اسماعیلی به درآمد یک میلیارد تومان در ماه نیز می‌رسند. رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی هم اظهار کرده که از 24 میلیون کاربر ایرانی، 37 درصد حداقل یکبار خرید اینستاگرامی داشته‌اند و مجموعا 5 هزار میلیارد تومان گردش مالی سالانه در اینستاگرام وجود دارد.
با توجه به این آمار و ارقام به نظر نمی‌اید فیلترینگ راه‌حل مناسبی برای حل مشکلات باشد. تجربه فیلترینگ تلگرام، نشان می‌دهد که فیلترینگ به تنهایی مشکلات را حل نمی‌کند و باید به فکر راه‌حل بهتری برای بود. در همین رابطه ابوالحسن فیروزآبادی، رییش شورای عالی فضای مجازی می‌گوید: « فیلترینگ تلگرام با هدف کوچ دادن به پیام‌رسان‌های داخلی ناموفق بود»
انتهای رپرتاژ آگهی/
سیاست اشتباه فیلتر تلگرام