بین الملل تابناک؛ تهمینه غمخوار: به تازگی اخبار مختلفی در خصوص دیدار رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و بشار اسد رئیس جمهور سوریه در رسانه های مختلف منتشر شده است. از یک طرف، شبکه سی ان ان ترک به نقل از منابع دیپلماتیک ترکیهای گزارش داده که ادعاها درباره دیدار اردوغان و همتای سوری وی در روسیه نادرست است. همچنین، شبکه هابرتورک نیز به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داده که اخبار دریافتی درباره این دیدار در روسیه واقعی نیست.
این اظهارات پس از آن بیان شد که روزنامه «دیلی صباح» به نقل از منابع خود مدعی شد که قرار است دیداری میان بشار اسد و اردوغان در مسکو برگزار شود و «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه مسؤلیت میانجیگری میان آنها را بر عهده دارد و ممکن است که از «محمد شیاع السودانی» نخستوزیر عراق نیز برای حضور در این گفتوگوها دعوت شود. گفتنی است پیشتر بشار اسد و اردوغان حسن نیت خود را برای برقراری روابط و آغاز گفتگوها اعلام کردهاند.
رجب طیب اردوغان، در یک نشست خبری پس از اجلاس ناتو در واشنگتن از قصد خود برای دیدار با بشار اسد و احیای روابط دو کشور خبر داد و گفته بود: «دو هفته پیش، از اسد خواستم در ترکیه یا یک کشور ثالث دیدار کنیم.» اردوغان با بیان اینکه «هاکان فیدان» وزیر خارجه ترکیه مسئول فراهم کردن ساز و کار این دیدار است، گفت: «میخواهیم با غلبه بر مشکلات موجود در روابط خوب، فرایند جدیدی را آغاز کنیم.»
«سید علی قائم مقامی» کارشناس مسائل ترکیه در خصوص هدف از دیدار اردوغان و اسد و مسائل مرتبط با این دیدار به خبرنگار تابناک گفت: ائتلاف وطنی مخالفان و انقلابیون سوریه وابسته به ترکیه در نهم ژوئیه در استانبول نسشت مشترکی با ۲۵ حزب سیاسی سوریه برگزار کرد. در این نشست آمده است که حکومت بشار اسد باید سرنگون شود، در حالی که این ائتلاف معتقد است که مسئله سوریه باید بر اساس بیانیه ژنو و قطعنامه های ۲۲۵۴ و ۲۱۱۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد و سایر مصوبات بین المللی حل، دوره گذر و عبور موقت سیاسی در سوریه تحقق یابد و حقوق اساسی و آزادی و دمکراسی و عدالت و امنیت مردم سوریه تامین و حفظ شود.
وی افزود: اکنون سوریه برای بازگشت پناهجویان سوری در ترکیه، لبنان و غیره امن نیست و باید منطقه امن ایجاد شود. ائتلاف وطنی مخالفان و انقلابیون سوریه درمناطق امن آزاد شده در شمال سوریه به امور عمرانی همه جانبه ادامه می دهند. روسیه نیز از عادی سازی روابط ترکیه با سوریه و مبارزه با تروریسم و ناامنی در منطقه حمایت می کند.
قائم مقامی اضافه کرد: از سوی دیگر، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در پاسخ به سوالی در کنفرانس مطبوعاتی که در چارچوب اجلاس سران ناتو در واشنگتن در ۱۲ ژوئیه برگزار شد، گفت که از اسد رئیس جمهور سوریه برای دیدار در ترکیه یا کشور ثالث دعوت کرده است و هم ایران و هم آمریکا باید از عادی سازی روابط میان آنکارا و دمشق حمایت کنند. با توجه به اینکه تهران متحد استراتژیک دمشق است، تاکید اردوغان برلزوم حمایت ایران از روند عادی سازی روابط سوریه و ترکیه، نشان دهنده اهمیت نقش ایران در نزدیک شدن نگرش های ترکیه و سوریه است.
کارشناس مسائل ترکیه ادامه داد: اردوغان گفته است: «هیچ دلیلی برای عدم برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با سوریه وجود ندارد. ما می توانیم مانند گذشته دوباره این کار را انجام دهیم. ما هیچ قصدی برای دخالت در امور داخلی سوریه نداریم. ما می توانیم مانند گذشته با آقای اسد تا سطح روابط وملاقات خانوادگی ارتباط برقرار کنیم. » این مسائل در حالی مطرح است که ترکیه سال های طولانی یکی از حامیان اصلی مخالفان مسلح دولت سوریه بوده و تلاش می کند که حکومت بشار اسد را از قدرت برکنار کند.
وی گفت: ترکیه از سال ۲۰۱۶ تاکنون سه عملیات نظامی بزرگ در شمال سوریه انجام داده است. برخی مناطق شمال سوریه تحت اشغال نیروهای جیش الوطنی سوریه وابسته به میت و نیروهای مسلح ترکیه است. بشار اسد، رئیس جمهور سوریه روز دوشنبه پانزدهم ماه جاری گفته بود که می تواند با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور دیدار کند، اما دستور کار باید خروج نظامیان ترکیه ازشمال سوریه باشد. وی افزود: این دیدار برگزار می شود یا نه؟ بستگی به محتوای مذاکرات دارد.
سید علی قائم مقامی افزود: ترکیه تا زمانی که مذاکرات اصولی با حکومت بشار اسد انجام نشود و روابط دیپلماتیک و همکاری گسترده برقرار نگردد، از شمال سوریه خارج نخواهد شد، زیرا ترکیه معتقد است که مناطق شمال شرق سوریه تحت اشغال آمریکاست. آمریکا در این منطقه ۱۵ پایگاه نظامی هوایی و زمینی راه اندازی و نیروهای دمکراتیک سوری و یگان های مدافع خلق متشکل از کردهای سوریه را سازماندهی و به عنوان پیشمرگ و نیروی پیاده نظام مسلح کرده است.
این کارشناس بیان کرد: در چند روز اخیر نیز آمریکا در این منطقه پدافند هوایی مستقر کرده است. اردوغان نیز گفته است که آمریکا تلاش می کند که «کریدور ترورستان/ شبه نظامیان وابسته به پ ک ک/ اتحاد جوامع کردستان» را ایجاد کند و اگر ترکیه از شمال سوریه خارج شود، این کریدور تا سواحل دریای مدیترانه کشیده خواهد شد. اردوغان همچنین اعلام کرده است که اسرائیل بعد از حملات در غزه، امنیت همه مناطق را تهدید می کند و ممکن است که دامنه جنگ را به سوریه برای اشغال این کشور گسترش دهد.
وی ادامه داد: لذا، باید عادی سازی روابط ترکیه و حکومت بشار اسد آغاز و تحقق یابد. وزارت خارجه ترکیه نیز به مخالفان حکومت بشار اسد هشدار داده است که برای تامین و حفظ امنیت و منافع ملی ترکیه، آنکارا با دمشق روابط عادی سازی را انجام خواهد داد. ترکیه معتقد است که برای خروج آمریکا از مناطق شرق رود فرات، باید ترکیه، سوریه، ایران و روسیه همکاری همه جانبه ای را گسترش دهند؛ ضمن اینکه سوریه باید مناطق امن انسانی برای بازگشت پناهجویان سوری و مخالفان سوری در این کشور را ایجاد و تضمین کند که علیه آنها به عملیات نظامی دست نخواهد زد.
قائم مقامی افزود: وضعیت امنیتی منطقه بسیار پیچیده شده است. از طرفی، تهدیدات آمریکا علیه سوریه و تجزیه کشورهای منطقه ادامه دارد و ترکیه نیز از این امر دچار واهمه شده است. علاوه بر آن، وضعیت اقتصادی ترکیه بغرنج است و بیش از ۳.۵ میلیون سوری در ترکیه بار سنگین اقتصادی بر دوش ترکیه گذاشته اند. همچنین، در برخی از شهرهای ترکیه، جمعیت سوری بیش از جمعیت بومی است که امنیت ملی ترکیه را تهدید می کند.
وی در پایان گفت: مردم ترکیه، از ادامه حضور سوری ها ناراضی هستند و احزاب سیاسی ترکیه به ویژه حزب جمهوری خلق و احزاب اسلام گرا خواهان عادی سازی روابط با حکومت بشار اسد و گسترش روابط اقتصادی، سیاسی، تجاری و امنیتی دو کشور همسایه هستند.