بین الملل تابناک: مذاکرات آتش بس غزه پس از چندی وقفه در دوحه قطر برگزار شد و حماس در آن مشارکت نکرد.
پس از این دور از گفتگوها مقرر شد که مذاکرات جهت بررسی جزئیات در هفته جاری در قاهره دنبال شود.
در بیانیه مشترک سه کشور قطر، آمریکا و مصر به عنوان میانجی برای دستیابی به توافق آتش‌بس در نوار غزه آمده است که مذاکرات دوحه جدی و سازنده و در فضای مثبتی صورت گرفت. در این بیانیه تاکید شده که مذاکرات برای بررسی جزئیات در قاهره دنبال خواهد بود. بر این اساس تیمهای فنی جزئیاتی چون امور بشردوستانه و موضوع اسرا را دنبال خواهند کرد.
در این بیانیه همچنین آمده است که دولت آمریکا پیشنهادی را مطرح کرده است که مورد حمایت قطر و مصر نیز قرار گرفته است که با طرح آتش بس بایدن در تاریخ 31 می 2024 و قطعنامه 2735 شورای امنیت سازمان ملل تطابق دارد. پیشنهاد دولت آمریکا ماحصل توافق هفته گذشته است تا شکافهای باقیمانده را بر طرف کند.
در این بیانیه بر هموار شدن راه توافق به منظور نجات جان انسانها و امدادرسانی به غزه و کنترل تنشهای منطقه ای تاکید شده است.
بیانیه سه کشور مذکور در حالی است که حماس این مذاکرات را «اتلاف وقت» خوانده است.
در این راستا محمد سلطانی‌فرد رئیس دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره نز در خصوص مذاکرات آتش‌بس در دوحه گفته است: «دارند برای تعویق پاسخ مشروع ایران به تجاوز آشکار رژیم اسرائیل در نقض حاکمیت جمهوری اسلامی ایران زمان می‌خرند».
از سوی دیگر، یک مقام حماس به الجزیره در این زمینه گفته بود که آنچه از مذاکرات دوحه به اطلاع حماس رسیده شامل تعهدات نشست دوم جولای نمی شود.
حماس خواستار ایجاد مکانیسمی برای اجرای متن دوم ژوئیه به جای مذاکره جدید است. این در حالی است که به اعتقاد «صابر گل عنبری» کارشناس مسائل خاورمیانه، ارتش اسرائیل موافق عقب نشینی کامل از غزه و نتانیاهو مخالف آن است، اما برخی رسانه‌های اسرائیلی در ساعات گذشته از نرمش بی بی در این باره خبر می‌دهند و رسانه‌های دیگری نیز از اعزام هیات مذاکره کننده به دوحه بدون گسترش اختیارات آن می‌گویند.
یکی دیگر از رهبران حماس نیز در گفتگو با المیادین تاکید کرده است که مذاکرات دوحه هیچ پشرفتی نداشته است و اسرائیل بر مواضع خود اصرار دارد.
به اعتقاد ناظران این گفتگوها وقت خریدن آمریکا و رژیم صهیونیستی ارزیابی شده است. به این معنا که آنها درصدد هستند تا برای جلوگیری از واکنش ایران و حزب الله به اسرائیل برای خونخواهی ترور هنیه مذاکرات را طولانی می کنند و پالسهای مثبت از مذاکرات ارسال می کنند.
نیویورک تایمز نیز در این راستا مدعی شده که ایران تصمیم گرفته پاسخ به اسرائیل را به تعویق بیندازد تا راه را برای گفت‌وگوهای آتش‌بس غزه هموار کند. این روزنامه همچنین مدعی است که ایران و حزب‌الله سطح آماده‌باش خود را کاهش داده‌اند.
«صابر گل عنبری» در این زمینه می گوید: در وهله نخست انگیزه از سرگیری مذاکرات می‌تواند تلاشی برای کش دادن این دوره و قرار دادن ایران و حزب الله در برابر وضعیتی با هدف منتفی کردن حملات تلافی‌جویانه باشد؛ اما دو عامل می‌تواند موجب فشار جدی آمریکا به اسرائیل برای رسیدن به توافق شود، نخست این که واشنگتن به این جمع بندی رسیده یا برسد که حمله ایران وسیع‌تر و شدیدتر از قبل خواهد بود و دوم این که به تبع آن نگران خروج اوضاع از کنترل باشد و خود را در موقعیت ورود به جنگ منطقه‌ای در دفاع از اسرائیل نبیند. به ویژه عامل دوم می‌تواند سلبا یا ایجابا تاثیری جدی بر مذاکرات داشته باشد.
اما مهم‌ترین مانع توافق در این شرایط نیر در کنار موانع شخصی خود نتانیاهو می‌تواند نگرانی آمریکا و اسرائیل از شکل‌گیری معادله جدیدی در منطقه نظر به تبعات تن دادن به آتش بس تحت فشار حملات احتمالی به اسرائیل باشد.»
به اعتقاد وی بعید نیست مذاکرات به دلایلی کش پیدا کند و در نهایت در صورت شکست آن، به احتمال زیاد حزب الله و ایران حملات تلافی‌جویانه خود را انجام دهند. سطح، دامنه و شدت آن فراتر از قبل، ترجیحا تابع برآورد نهایی تهران نسبت به جدی بودن یا نبودن مداخله آمریکا خواهد بود. اگر جمع‌بندی این باشد که نگرانی آمریکا از امنیت انرژی در منطقه و متحدانش و خروج اوضاع از کنترل مانع مداخله آن می‌شود، ممکن است پاسخ احتمالی شدیدتر از قبل باشد.
در این راستا، علی باقری در پیامی در یکی از شبکه‌های اجتماعی نوشت: در پاسخ به تماس تلفنی نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر در خصوص آخرین تحولات گفت‌وگوهای مربوط به توقف جنایت صهیونیست‌ها در غزه بحث و تبادل نظر شد. محمد بن عبدالرحمن آل ثانی با اشاره به نشست امروز مذاکرات مربوط به آتش‌بس به میزبانی قطر، نتایج این مرحله از مذاکرات را حساس توصیف کرد.
وی در این پیام خاطر نشان کرده است: بر لزوم تداوم تلاش‌های همه‌جانبه و اقدامات عملی، از جمله فعالیت‌های دیپلماتیک برای توقف نسل‌کشی صهیونیست‌ها در غزه تاکید کردم.
بر این اساس نمی توان از تاثیر مذاکرات آتش بس غزه بر واکنش ایران و حزب الله گذشت ولی تاثیر آن از جهت زمانی خواهد بود. ایران در بیانیه اخیر خود به سازمان ملل اعلام کرده آتش بس غزه اولویت تهران خواهد بود. با وجود این ایران اعلام کرده واکنش به رژیم صهیونیستی موضوعی جدا از مذاکرات آتش بس غزه است.
مذاکرات اتش بس غزه در قاهره در حالی دنبال خواهد شد که نتانیاهو بقای خود را در تداوم جنگ می بیند و آتش بس یعنی پایان عمر سیاسی وی. با وجود این باید دید فشار آمریکا تا چه میزان بر این رژیم برای پذیرش آتش بس جدی و موثر است. آمریکا در شرایط فعلی و در استانه انتخابات ریاست جمهوری تمایلی به تشدید تنشها در منطقه ندارد؛ تنشهایی که به نتایج آتش بس غزه نیز گره خورده است.
نتانیاهو هیچ قصدی برای سازش ندارد. ما باید مواظب باشیم که در دام این روباه مکار نیافتیم. نقشه های اخیرش همه برای درگیر کردن ایران با آمریکا است.