لایحه حجاب بیشترین آسیب را به محجبه ها و مومنان می زند/سقوط بشار اسد باعث نگرانی است/الان بهترین فرصت برای رفع تحریم است/ بعضی مراجع تقلید مخالف فیلترینگ هستند/ سوال‌های شخصی نپرسید!

سید محمدعلی ابطحی، عضو مجمع روحانیون مبارز (از احزاب کلیدی جناح اصلاح طلب) و معاون پارلمانی و رئیس دفتر سید محمد خاتمی در دوره ریاست جمهوری در گفتگو با خبرنگار تابناک به بیان دیدگاه‌های خود درباره آخرین تحولات و رویدادهای کشور پرداخت.

متن این گفتگو را از نظر می‌گذرانید:

آقای ابطحی؛ با سوریه شروع کنیم، تحلیل شما از وضعیت فعلی سوریه چیست و چرا دولت اسد به اینجا ختم شد؟
دولت اسد سقوط کرد و بسیار سریع هم سقوط کرد. بشار اسد هم از کسانی بود که تا چند سال پیش ۹۹ یا بالای ۹۹ درصد در انتخابات رأی می‌آوردند. معلوم شد که در سوریه پشتوانه‌ی خیلی قوی مردمی وجود ندارد. گرچه سوری‌ها - حتی آنهایی که از اسد هم به‌شدت ناراحت بودند- دل‌ نگرانی داشتند که این جریان افراطی اسلام‌گرا آنجا حاکم می‌شود. سقوط اسد یکی از اتفاقات بسیار بزرگ تاریخ خاورمیانه است به‌خصوص در شرایط فعلی و البته بیشترین سود ماجرا هم به دامن اسرائیل می‌ریزد.

چرا؟

به‌خاطر اینکه رابطه‌ی ایران، عراق و کشور‌های دیگر با مقاومت قطع شود، اصلا مقاومت در آنجا حذف می‌شود. سوریه‌ی اسد مرکز مقاومت بود و این اتفاق، همین حرکت از داخل شام، پلن B بود که از حدود یک‌سال جنگ غزه و اینها خیلی سریع‌تر جواب داد و پیوند‌ها را با مقاومت کلاً قطع کرد؛ و به اعتقاد بنده در حقیقت این شرایط، مهمترین رویدادی است که تغییر نقشه‌ی خاورمیانه‌ی جدید را شکل میدهد.

نظر شما راجع به لایحه حجاب و عفاف چیست؟
ببینید بنده معتقدم دلسوزان دین و متدینان بیشتر از همه‌ی اقشار باید نگران این لایحه باشند، چون درحقیقت نتیجه‌ی این لایحه، گسترش بی‌بندوباری و بی‌اعتقادی به مبانی دینی است؛ هیچ دینی با اجبار در درون جامعه شکل نمی‌گیرد، به خصوص در مورد مسئله حجاب و اینکه ارتباط پیدا کرده با حاکمیت که انگار حجاب یعنی حاکمیت!

بنده محجبه‌های بسیار زیادی را می‌شناسم که این روز‌ها بیشتر از خیلی‌های دیگر نگران این لایحه هستند. چون بیشتر آن‌ها هستند که آسیب می‌بینند، آنها به صورت داوطلبانه دوست داشتند و دوست دارند که حجاب داشته باشند، اما این لایحه حجاب به معنای حمایت از تحقیر زنان دیگر خواهد بود که آنها این را نمی‌پذیرند. این لایحه‌ی حجاب کار مشکلی شده و می‌تواند ضربه‌های خیلی جدی به اعتماد مردم و ارتباط حاکمیت با مردم بزند. در بخشی از مواردی که ممنوعیت آن در دین به صورت جدی‌تر، و خیلی جدی‌تر مطرح شده مثل ربا در بانک‌ها، کاملاً تسامح وجود دارد. ولی در این مورد، این عدم تسامح، مفهوم آن اینست که آگاهانه یا ناآکاهانه به دین آسیب بسیار جدی می‌زنند و تصور می‌کنم که این قانون ظاهراً متدینانه، بیشتر از اینکه کسی را جذب کند میخواد دین گریزی ایجاد کند.

آیا چشم‌اندازی برای مذاکره با آمریکا در شرایط فعلی می‌بینید؟ 
 من تصور می‌کنم با توجه به تغییر نقشه منطقه خاورمیانه و مسئله‌ی مقاومت و ...، اگر سیاست کلان کشور مذاکره باشد، الان شرایط خیلی راحت‌تر برای مذاکره و رفع تحریم هست؛ به این دلیل که مانع اصلی، مسئله‌ی گروه‌های نیابتی یا جبهه‌ی مقاومت بود که الان کمرنگ‌تر شده و میتوان به نفع مردم ایران از این فضا استفاده کرد، حتی برای کم کردن تحریم. این جواب من را به هوا می‌برد.

 پیش‌بینی شما از آینده‌ی آقای ظریف چیست؟ به نظر شما عزل میشوند، استعفا می‌دهند یا در دولت باقی می‌مانند؟

 تصور بنده این است که این برخورد سیاسی با آقای ظریف، برخورد تنگ‌نظرانه‌ی محتوایی جریان به اصطلاح افراطی کشور است که علاقمند نیستند که دیدگاه‌های مستند و مستقل به دولت منتقل بشود. به نظر بنده هم قانون حجاب هم مسئله آقای ظریف، اینها همه برای آسیب زدن به روند کاری آقای دکتر پزشکیان است. ضمنا سابقه‌ی ما اصلاح طلب‌ها اینگونه بود که وقتی از زندانی کردن کسی یا از بستن فضای مجازی ایرادی می‌کرفتیم دوستان افراطی راست می‌گفتند که این‌ها که مشکلات مردم نیست، حالا نمیدانم چرا مشکلات مردم واقعاً این شده که ظریف باشد یا نباشد. این سؤال برمی‌گردد به خود آن‌ها.

 تحلیل شما از بازگشت آقای علی لاریجانی به صحنه چیست؟ آیا بازگشت او به دولت آقای پزشکیان تغییری در سیاست‌های دولت ایجاد می‌کند؟

 نمی‌دانم حضور و بازگشت آقای علی لاریجانی چقدر جدی است، اما حضور آقای لاریجانی در فضای سیاسی کشور با توجه به مواضعی که بعد از رد صلاحیت پیدا کرده را یک نوع گشایشی در فضای کشور می‌دانم و معتقدم می‌تواند علائم تغییر استراتژیکی در سیاست خارجی باشد و از آن استقبال می‌کنم.

برخی تحلیلگران معتقدند که طیف سوپرانقلابی‌ها یا سعید جلیلی کم کم در صحنه‌ی سیاسی کمرنگ می‌شوند، نظر شما چیست؟ موافقید؟
 ببینید من همین اخیرا که خدمت آقای پزشکیان بودم به ایشان عرض کردم که کشور به همین وفاق نیاز دارد، به این وفاق که زیر چتر رهبری و زیر چترقانون اساسی تمام کسانی که موفق هستند و می‌توانند توفیق انجام کاری را داشته باشند وسط میدان باشند مهمترین کاری که میشود کرد این است که این علاقه‌ی افراطیون را به انزوا کشاند و از نیرو‌های غیر افراطی موود در کشور استفاده کرد، حالا این افراطیون میتوانند میان اصلاح طلب‌ها و یا در میان اصول گرایان و یا حتی بین پایداری چی‌ها باشند.

راه حل مهار افراطی ها از نظر شما چیست؟ 

راه حل این است که  این  افراطیون را اصطلاحاً را به انزوا کشاند و از نیرو‌های غیرافراطی موجود کشور استفاده کرد. حالا افراطیون می‌توانند میان اصلاح‌طلبان یا اصول گرایان و یا حتی میان پایداری چی‌ها باشند. به این ترتیب، با توجه به شعار وفاق آقای پزشکیان و حمایت‌هایی که رهبری می‌کنند پیش بین من هم این است که به صورت طبیعی و خود به خود به انزوا و به حاشیه رانده می‌شوند.

نظر شما در مورد فیلترینگ چیست و آیا این وضعیت قابل تداوم هست یا خیر؟
 ببینید اینکه می‌گویند بخشی از اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی موافق رفع فیلترینگ نیستند این خیلی جسارت و اهانت هم به حکمرانی کشورو هم به مردم کشور است. آقای رئیس جمهور بیان کردند که رهبری نگفتند فیلتر کنید؛ روسای سه قوه با یکدیگر جلسه داشتند، آنها هم به فیلترینگ راضی نبودند، بعضی از مراجع تقلید هم به فیلترینگ اعتراض کردند اما ظاهرا چند نفر درشورای عالی فضای مجازی هستند که آن‌ها موافق رفع فیلترینگ نیستند، این نوع سیاست ها و بیانات هم جسارت به مردم و هم به حکمرانی کشور است، این نوع مسئولین رأی گرفتند، حکم رهبری دارند، خود رهبری موافق فیلترینگ نیستند، آنوقت این چند نفر دیگر چه می‌کنند و به کجا وصل هستند؟ آیا در جیب‌های خیلی از نزدیکانشان وی پی ان وجود ندارد؟

خود شما از اینترنت فیلتر شده و از فیلترشکن استفاده می‌کنید یا از اینترنت سفید و فیلتر نشده؟
 این فیلتر سفید یعنی چه؟ ... ببینید سوال‌های شخصی نپرسید!

گفتگو: افسانه کیهان فر