سرویس مجلس «تابناک» طبق سنت ایام تعطیلات نوروز، صدا و سیما اقدام به پخش مجموعه‌های طنز از این رسانه ملی کرده بود. یکی از این سریال‌ها، با عنوان «پایتخت» روایت‌کننده داستان خانواده‌ای از خطه شمال کشور بود و یکی از موقعیت‌های ایجاد‌کننده فضای طنز در این سریال، بهره‌گیری از لهجه مازنی به همراه اغراق در گویش آن بود.
این سریال واکنش‌های متفاوتی را در میان اهالی استان به همراه داشت. برخی از موافقان سریال بودند و برخی آنها توهین به فرهنگ غنی استان می‌دانستند.
اینکه استفاده و بهره‌گیری از لهجه و فرهنگ یک استان تا چه میزان می‌تواند در سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی مورد استفاده قرار گیرد، موضوعی بود که در گفت‌و‌گو با برخی از نمایندگان استان مطرح شد. در گفت‌و‌گو با روزنامه «وارش» مازندران، نمایندگان استان دیدگاه‌های خود را درباره این سریال و به طور کلی ضرورت توجه به خرده فرهنگ‌ها و رسم و رسوم‌های مناطق در رسانه ملی بیان کرده‌اند که در ادامه آمده است.
شجاعی: وظیفه صداوسیما معرفی خرده‌فرهنگ‌هاست
شجاعی کیاسری، عضو شورای نظارت بر عملکرد صداوسیما و نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی با اشاره به یکی از اهداف صداوسیما به عنوان رسانه‌ای ملی می‌گوید: استفاده از لهجه باید در راستای تقویت و شناساندن نوع گویش باشد. ایران گویش‌ها و خرده‌فرهنگ‌های بسیاری دارد که باید به همه آنها توجه جدی شود و یکی از وظایف صداوسیما همین مسئله است.
وی ادامه می‌دهد: اما این بهره‌گیری از لهجه و گویش باید به گونه‌ای باشد که مردم ابراز رضایتمندی کنند و در صورت تحقق این امر این مسئله قابل تقدیر است، اما در غیر این صورت، مناسب نیست.
شجاعی می‌افزاید: یکی از وظایف اصلی رسانه ملی ارتقاي فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های مناطق مختلف است که شاهد حرکت در این مسیر در صداوسیما هستیم.
این نماینده در ادامه با اشاره به عکس‌المعل‌های دوگانه مردم استان به سریال پایتخت می‌گوید: من شاهد انعکاس‌های دوگانه مردم درباره این سریال بودم. برخی آن را در جهت شناساندن لهجه و فرهنگ مازندرانی و برخی خلاف این موضوع و اغراق در گویش می‌دانند.
عضو شورای عالی نظارت بر عملکرد صداوسیما درباره نظر خود در مورد سریال پایتخت می‌گوید: من معتقدم این برنامه‌ها باید از یک غنای محتوایی بالایی برخوردار باشند. در واقع طنز به کار رفته در این سریال‌ها باید از نوع فاخر باشد، اما خود من این سریال را از نظر بار محتوایی چندان قوی و بالا ندیده‌ام.
شجاعی در پایان می‌افزاید: از نظر من این سریال به نوعی به چالش کشاندن و به سخره گرفتن گویش و فرهنگ مازنی بود که مردم استان چندان ابراز رضایت از آن نکردند و حتی بحث آن به نمازجمعه نیز کشیده شد و نخبگان استان نیز آن را نپسندیدند.
اکبری: صداوسیما جای سخره گرفتن گویش‌های استانی نیست
اکبری تالارپشتی از دیگر نمایندگان استان است که به دلیل تشرف به مکه مکرمه در ایام نوروز تنها شاهد عکس‌العمل‌های مردم و مسئولان درباره سریال پایتخت بوده است. این نماینده درباره این سریال می‌گوید: بازتاب‌هایی که درباره این سریال به من رسیده، نشان می‌دهد که این سریال چندان محتوایی نداشته و لهجه و گویش مازندرانی با اغراق‌های صورت گرفته، مورد تمسخر واقع شده است.
اکبری ادامه می‌دهد: مازندران دارای فرهنگی غنی و آداب و رسومی کهن است که این امر می‌تواند دستمایه سریال‌سازی قرار بگیرد و مورد توجه فیلمسازان باشد، نه اینکه طنزهای سخیف و سطحی از آن ایجاد شود.
نماینده مردم قائمشهر و جویبار در پایان بیان می‌کند در عین حال مردمی که لشکر 25 کربلا را در ایام دفاع مقدس داشته‌اند، حق‌شان نیست که به بهانه خنداندن دیگر مردم چنین حرکت‌هایی با فرهنگ غنی‌شان صورت گیرد. این امر خوشایند نیست و احساسات مردم را جریحه‌دار می‌کند.
یوسف‌نژاد: استفاده از گویش‌ها در فیلمسازی غیرمعمول نیست
علی‌اصغر یوسف‌نژاد، نماینده مردم محترم ساری در مجلس شورای اسلامی نیز تهیه طنز سخیف و بی‌مایه براساس گویش و فرهنگ یک منطقه را شایسته نمی‌داند و می‌گوید: استفاده و بهره‌گیری از گویش‌ها و لهجه‌ها باید به گونه‌ای باشد که شخصیت و وجاهت مردم صاحب لهجه آسیب نبیند.
این نماینده در ادامه توضیح می‌دهد: استفاده از لهجه‌ها در سریال و فیلمسازی غیرمعمول نیست و در اغلب سریال‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما اگر بخواهد به روحیه مردم آسیب برساند، با اهداف سازمان صداوسیما سازگار نیست.
یوسف‌نژاد همچنین می‌افزاید: نمایش فرهنگ و رسوم یک قوم چه در دیالوگ‌ها، چه در صحنه‌ها و جمع‌بندی فیلم باید به گونه‌ای باشد که نه تنها موجب خدشه به شخصیت مردم استان‌های مختلف نباشد، که زمینه‌ای برای معرفی این فرهنگ‌ها و راهی برای حفظ آنها باشد. در این صورت می‌توان گفت عملکرد صداوسیما موفق و حرکت آن مثبت بوده است.
دبیر مجمع نمایندگان مازندران از دست‌اندرکاران«پایتخت» قدردانی کرد
دبیر مجمع نمایندگان مازندران در مجلس شورای اسلامی از دست‌اندرکاران تولید و پخش سریال نوروزی پایتخت قدردانی کرد.
ابوالفتح نیکنام در گفت‌وگویی اظهار داشت: این سریال در عین حال که زیرکی و هوشیاری یک مازندرانی را در کمال خلوص نیت به نمایش گذاشت، نشان می‌دهد که در عرصه‌های مختلف فعالیت و مقابله با مشکلات زندگی موفق بوده است.
نماینده مردم تنکابن، رامسر و عباس‌آباد در مجلس شورای اسلامی افزود: بسیار خوشحالیم که از طریق این سریال آداب و رسوم مردم مازندران در قالب مردمانی صادق و هوشیار برای مردمان کشور به تصویر کشیده شد.
دبیر مجمع نمایندگان مردم مازندران با اذعان اینکه موضوعات منفی در حوزه آداب و رسوم مردم مازندران اندک مشاهده شده است، گفت: نکات مثبت و آموزنده این سریال، بر نکات منفی فیلم غلبه کرده است.
وی در پایان از دست‌اندرکاران این فیلم و مدیران رسانه ملی قدردانی کرد.
سازندگان «پایتخت» فرهنگ غنی مازندران را نشانه گرفته‌اند
نايب رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس با انتقاد از بی‌توجهی رسانه ملی نسبت به عواطف مردم مازندران گفت: سازندگان پایتخت، فرهنگ غنی مازندران را نشانه گرفته‌اند.
به گزارش مهر، سیدعلی ادیانی‌راد درخصوص پخش سریال پایتخت از شبکه یک سیما با اشاره به اینکه، رسانه ملی باتوجه به عملکرد خوب و قابل قبولش در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و ارائه تحلیل‌های معقول و منطقی از اوضاع بین‌المللی و منطقه‌ای و تنویر افکار عمومی در رابطه با مسائل اساسی و اصولی انقلاب در کشور، کارنامه قابل قبولی دارد، گفت: رسانه ملی در برنامه‌های نوروزی که حاوی طنز و امور اجتماعی بوده، کارنامه متناسب با شأن رسانه ملی ارائه نکرده و پخش برخی از فیلم‌ها در رسانه ملی که مبتنی بر رویکرد هالیودی بوده است، رسانه ملی را از جایگاه اصلی آن تنزل داده است.
این نماینده مجلس افزود: در سریال پایتخت، تلویزیون فرهنگ غنی و باورهای علوی و آداب انسانی مازندرانی‌ها را تحریف و قلب واقعیت کرده است.
ادیانی‌راد با تأکید بر اینکه سریال پایتخت سرشار از لودگی و افکار سخیف نسبت به فرهنگ مازندرانی‌ها بوده است، اظهار داشت: بدون تردید نمایندگان مازندران از طرف مردم فرهیخته مازنی اعتراض مازندرانی‌ها را به رئیس رسانه ملی ابلاغ خواهند کرد.
نايب رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس گفت: تلویزیون حق ندارد به خرده فرهنگ‌های موجود در کشور حمله کند و با ادبیات غیر فاخر، سخیف و سبک برای فرهنگ یک منطقه و قومیت حمله کند. آنانی که پایتخت را ساخته و به نمایش گذاشتند، پایِ تخت فرهنگ ملت را نشانه گرفته و بازنده این‌گونه بازی‌های وهن‌آلود سازندگان و پردازندگان این امور هستند.
وی خطاب به رئیس سازمان صداوسیما گفت: به‌عنوان نماینده مردم انتظار داریم رسانه ملی در اسرع وقت از ملت ایران و مردم فرهنگ پرور مازندران رسماً غذرخواهی کند.
من مازندرانی هستم و بسیار از این سریال خوشم اومد .