پروژه آزادراه تهران - شمال به منظور تأمين ارتباط مطمئن، سريع و ارزان بين منطقه شمالى و مرکزى کشور و سهولت ارتباط با کشورهاى همسايه شمالى اجرا مي‌شود؛ اين آزادراه بخشى از آزادراه سراسرى شمال - جنوب است که کوتاهترين مسير ارتباطى درياى خزر با خليج فارس بوده و در ترانزيت منطقه عمده‌ترين نقش را بر عهده خواهد داشت.
مطالعات ساخت اين آزادراه براي نخستين بار با وعده پنج ساله براي ساخت در سال 1356 به تصويب رسيد و هزينه آن طبق نظر فرانسوي‌هايي که داوطلب اجراي آن بودند تا پايان زمان 10 ساله پس از بهره‌برداري حدود 750 ميليارد ريال برآورد شده بود، اما در نهايت کلنگ آن در سال 1375 به زمين خورد و قرارداد مشارکت با بنياد مستضعفان با برآورد دو هزار و 500 ميليارد ريال و سهم‌الشراکه وزارت راه به مبلغ 150 ميليارد ريال به صورت مقطوع جهت تملک اراضي به وسيله دولت و بقيه تعهدات و هزينه‌هاي تکميل و بهره‌برداري توسط بنياد منعقد شد.
اما گره‌ها و مشکلات متعدد همچنان ساخت و عمليات اين پروژه را متوقف کرد و به سال 1382 کشاند؛ به طوري که در آن سال قرارداد ساخت منطقه يک اين آزادراه با يک شرکت چيني به مبلغ 245 ميليون دلار امضا شد، اما به دليل بروز مشکل در باز کردن اعتبار اسنادي (LC) توسط ايران، نارضايتي از مديريت شرکت چيني، تملک اراضي، موافقت بيمه چين و بسياري از عوامل ديگر به تعويق افتاد و عملاً اعتبار اسنادي آن تا اواخر سال 1385 باز نشده بود که به‌دليل گذشت مدت زمان طولاني و مقطوع بودن قرارداد، پيمانکاران چيني خواستار تغيير و افزايش قيمت تا 790 ميليون دلار شدند اما با 400 ميليون دلار دوباره با شرکت جديد چيني قرارداد امضا و مقرر شد به مدت سه سال منطقه يک اين آزادراه تحويل داده شود.
در حالي که قرار بود 50درصد سرمايه‌گذاري ساخت اين قطعه از سوي فرانسوي‌ها و 50 درصد از سوي چيني‌ها تأمين شود، وزير وقت وزارت راه و ترابري (بهبهاني) خبر از کنار‌گذاشتن فرانسوي‌ها از مشارکت در ساخت آزادراه تهران ـ شمال خبر داد و نهايتاً قرار شد شرکت سرمايه‌گذار چيني جايگزين فرانسوي‌ها شود که اين امر پس از طي پروسه‌هاي گوناگون و زمان‌بر انجام و مقرر شد که قطعه يک اين آزادراه توسط چيني‌ها ساخته شود اما اين پروژه کماکان نيمه‌کاره ماند.
کوهستاني و صعب‌العبور بودن قطعات دو و سه هم اجراي آن را با مشکلات زيادي مواجه کرده است؛ اين موارد موجب افزايش هزينه اجرا شده است که همين امر هر پيمانکاري را براي پاي کار آمدن دچار ترديد مي‌کند.
به گزارش فارس ،مسير آزادراه تهران -شمال از محل تقاطع غير همسطح با بزرگراه 76 متري شهيد همت و بزرگراه آزادگان شروع و در امتداد دره کن پس از گذشتن از حاشيه روستاي سولقان به تدريج از منطقه کوهستاني توچال عبور کرده و سپس توسط تونل بلند تالون به طول چهارهزار 850 متر اين رشته کوه را قطع کرده و در دامنه‌هاي شمالي آن در منطقه دوآب شهرستانک قرار مي‌گيرد.
اين آزادراه در دره سرهنگ وارد تونل البرز به طول شش هزار و 300 متر شده و در محدوده پل زنگوله خارج مي‌شود، سپس با عبور از ارتفاعات البرز به موازات جاده موجود کرج - چالوس تا شهر چالوس ادامه يافته و در نهايت با يک تقاطع غير همسطح به کمربندي نوشهر - چالوس -تنکابن متصل مي‌شود؛ اجراي اين قطعه 32 کيلومتري موجب مي‌شود مسير فعلي تهران تا چالوس حدود 60 کيلومتر کوتاه‌تر شود.
در مجموع دو باند رفت و برگشت 145 دهنه تونل به طول تقريبي 88 کيلومتر در اين محور وجود خواهد داشت؛ تونل‌هاي تالون و البرز به ترتيب به طول تقريبي چهار هزار 850 متر و شش هزار و 350 متر (در هر باند) بلندترين تونل‌هاي اين محور هستند.
همچنين تعداد پل‌هاي بزرگ در باند رفت و برگشت اين آزادراه در مجموع 97 دهنه و طول کل آن حدود 13 کيلومتر خواهد بود؛ طول اين آزادراه 121 کيلومتر بوده و داراي 2 خط در هر باند و پيش‌بيني سه خط در فرازهاي تند است.
حداکثر شيب طولي مسير شش درصد، حداقل شعاع قوس‌ها در اغلب قسمت‌هاي مسير 450 متر، ميانگين سرعت سير 80 کيلومتر در ساعت و تعداد تونل‌ها در باند رفت و برگشت 145 دستگاه که جمعاً به طول تقريبي 88 کيلومتر است.
الف) قطعه يک : قطعه يک اين آزادراه حدفاصل تهران - دوآب شهرستانک به طول تقريبي 32 کيلومتر است؛ اين منطقه از تقاطع بزرگراه آزادگان و بزرگراه شهيد همت شروع و با عبور از مناطق کن، سولقان و امام زاده عقيل و تونل تالون و دره لانيز به سه راهي شهرستانک مي‌رسد؛ اجراي اين قسمت که طول آن تقريباً 32 کيلومتر بوده و ساخت آن در اولويت است موجب مي‌شود قسمتي از راه فعلي که از طريق کرج مي‌گذرد ،حذف شده و مسير فعلي حدود 60 کيلومتر کوتاه‌تر شود
ب) قطعه دو :اين منطقه حد فاصل دو آب شهرستانک - پل زنگوله به طول تقريبي 25 کيلومتر است؛ تونل‌هاي بلند البرز هر يک به طول 6 هزار و 350 متر در اين منطقه قرار مي‌گيرد، با اجراي اين قسمت، طول مسير جاده فعلي کرج - چالوس حدود پنج کيلومتر کوتاه مي‌شود.
ج) قطعه سه : اين مسير حد فاصل پل زنگوله - سه راهى دشت نظير و مرزن‌آباد به طول تقريبي 46 کيلومتر است؛ مسير داراي دو خط رفت و دو خط برگشت است و در قسمت‌هاي فراز يک خط کندرو به مسير اضافه مي‌شود.
د) قطعه چهار : قطعه چهار آزادراه تهران - شمال حدفاصل سه راهى دشت نظير مرزن‌آباد - چالوس به طول حدود 20 کيلومتر است؛ مسير داراي دو خط رفت و دو خط برگشت است و در قسمت‌هاي فراز يک خط کندرو به مسير اضافه مي‌شود.
در همين زمينه ،مدير عامل شرکت ساخت با بيان اينکه 14 ميليارد تومان فاينانس چيني‌ها در آزادراه تهران-شمال به ايران آمده و متمم 200 ميليارد توماني فاينانس هم آماده است، از افزايش سهم دولت در قطعات دو و سه اين آزادراه خبر داد.
سيد احمد صادقي در گفت‌وگو با فارس به تشريح آخرين اقدامات دولت به عنوان کارفرماي آزادراه تهران - شمال در اجراي قطعات يک و چهار اين آزادراه و جذب پيمانکار و انجام مطالعات براي قطعات دو و سه پرداخت وگفت: در قطعه يک چندي پيش مذاکرات جدي با طرف چيني داشتيم و مضمون صحبت بر اين بود که چيني‌ها يا پروژه را سر موعد به اتمام برسانند يا تحويل وزارت راه و شهرسازي بدهند و بروند.
معاون وزير راه و شهرسازي در تشريح موارد مطرح شده در جلسه دولت با چيني‌هاي سازنده قطعه يک افزود: در اين جلسه چيني‌ها يکي از مشکلات خود را فاينانس اعلام کردند، همچنين مطالبات 14 ميليون دلاري و ارزيابي اراضي سولقان، از ديگر موارد ذکر شده از سوي چيني‌ها بود.
مدير عامل شرکت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل تصريح کرد: هر سه مورد مذکور توسط دولت اجرايي شد و به زودي جلسه‌اي ديگر در قالب مذاکره با چيني‌ها خواهيم داشت.
معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينکه 14 ميليارد تومان فاينانس توسط چيني‌ها آورده شد، افزود: با تضمين وزارت راه و تأييديه بازپرداخت معاونت نظارت راهبردي به بانک مرکزي، هم‌اکنون اين پول به ايران آمده است و چيني‌ها مي‌توانند پول را از بانک دريافت کنند.
صادقي با بيان اينکه پيمانکار چيني قطعه يک آزادراه تهران – شمال درخواست صدور مجوز براي فاينانس ديگري، متمم فاينانس اوليه به وزارت راه ارائه داده است،گفت: متمم فاينانس چيني‌ها در حال آماده‌سازي است تا چيني‌ها بتوانند 200 ميليارد تومان ديگر پول وارد کنند تا با 200 ميليارد تومان قبلي، پروژه کامل شود.
معاون وزير راه و شهرسازي با بيان اينکه اين قطعه با سهم 15درصدي دولت و 85 درصدي فاينانسور اجرا مي‌شود، تصريح کرد: پي‌گير انعقاد تفاهم‌نامه‌اي با چيني‌ها هستيم تا آنها را مکلف کنيم دستگاه، ماشين‌آلات و نيروي انساني بيشتري در قطعه يک وارد کنند تا بدين ترتيب منطقه يک تا پايان سال 92 آماده بهره‌برداري شود.
مدير عامل شرکت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل با بيان اينکه کار در اين قطعه طبق برنامه و به صورت مطلوب در حال پيشرفت است، اضافه کرد: چيني‌ها به ما قول دادند تا پايان سال 92، منطقه يک اين آزادراه را هم به اتمام برسانند.
معاون وزير راه و شهرسازي يادآور شد: در قطعه يک حدود 60 ميليارد تومان به عنوان سهم‌الشراکه دولت ارائه شده است و 200 ميليارد تومان هم از طرف پيمانکار چيني هزينه شد.
وي در خصوص جذب سرمايه‌گذار براي فاز دو و سه آزادراه تهران ـ شمال، اظهار داشت: دو شرکت ايراني از قبل براي حضور در اين پروژه اعلام آمادگي کردند که شرکت ساخت و توسعه درتفاهم‌نامه‌اي، به آنها شش ماه مهلت داد تا مطالعات گذشته اين دو فاز را به‌روز رساني کنند و پيشنهادات خود را ارائه دهند.
صادقي تصريح کرد: مطالعات مربوط به منطقه دو و سه آزادراه تهران -شمال مربوط به 20 سال پيش است که به صورت ناقص انجام شده بود. بنابراين به علت ناکافي بودن اطلاعات، نمي‌توان براساس آن مطالعات، پروژه را اجرا و هزينه‌ها را برآورد کرد.
معاون وزير راه و شهرسازي ادامه داد: پس از شش ماه، کنسرسيوم پيشنهادات خود را براي نحوه عملکرد در قطعات دو و سه آزادراه تهران – شمال به ما تحويل خواهد داد.
مدير عامل شرکت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل کشور يادآور شد: ساخت قطعات دو و سه آزادراه تهران – شمال سرمايه‌گذاري بيش از 3000 ميليارد تومان نياز دارد.
صادقي تصريح کرد: به دليل حجم بالاي سرمايه‌گذاري و هزينه بالاي اجرا، دولت مجبور است سهم خود را در اين دو قطعه افزايش دهد، بنابراين پيش‌بيني مي‌کنيم سرمايه‌گذاري به صورت 60 درصد دولت و 40 درصد بخش خصوصي باشد.
معاون وزير راه و شهرسازي درباره تکميل قطعه چهار آزادراه تهران - شمال، تصريح کرد: فاز چهار اين آزادراه به طول 20 کيلومتر است که حدود 16 کيلومتر آن در مرحله لايه سوم و آسفالت نهايي قرار دارد، شرايط آب و هوايي طوري است که دراين فصل بارش نزولات جوي زياد است، بنابراين در برخي از روزها فعاليت به دليل بارش متوقف مي‌شود.
صادقي ادامه داد: در بخش‌هايي هم عمليات خاکي تمام شده و کار آسفالت آغاز شده است بطوري که خط کشي از هفته آينده شروع مي‌شود.
معاون وزير راه و شهرسازي اضافه کرد: گاردريل‌ها، علائم راهنمايي و رانندگي و سيستم‌هاي روشنايي در اغلب طول مسير نصب شده است و اميدواريم اگر هوا و شرايط جوي کماکان مناسب باشد و ادوات جاده‌سازي و ماشين‌آلات فعال باشند، اين پروژه به زودي تکميل شود.
بالاخره چه موقع تمام می شود . شما به امام زمان دو جا را تمام کنید یکی این بزرگره یکی هم مصلی تهران . با هرکی صحبت می کنی میزنند به پیشانی ما