سه سال پیش وقتی بحث حق پخش تلویزیونی پیش آمد، بنا بر قوانین فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا، صدا و سیما باید به فدراسیون فوتبال ایران بابت پخش بازیهای فوتبال پول میداد و به دنبال آن کشمکشی درگرفت که سرانجام با میانجیگری محمود احمدینژاد پایان یافت؛ اما با نزدیک شدن به پایان قرارداد سه ساله فدراسیون فوتبال و سازمان صدا و سیما، گویا بار دیگر، ماجرای حق پخش تلویزیونی به محل مناقشه مدیران صداوسیما و فدراسیون تبدیل شده است!
به گزارش «تابناک»، آذر ماه امسال بود که مهدی تاج، رئیس سازمان لیگ از مهلت پانزده هفتهای سازمان صدا و سیما برای بررسی پیشنهاد مالی سازمان لیگ در خصوص حق پخش تلویزیونی خبر داد و آن را راهکاری در راستای حرکت به سوی استقلال مالی فوتبال در ایران خواند.
به هر حال، ما باید به سمتی حرکت کنیم که مسیر ورود و خروج پول در فوتبال کشورمان مشخص و شفاف باشد. در این باره، نحوه تزریق بودجه دولتی به بدنه فوتبال، یکی از آن گرههایی است که فوتبال ما به آن دچار است. ما باید با اسناد و مدارک به AFC و FIFA نشان بدهیم که کمک دولت به فوتبالمان زیر 50 درصد است و جدی گرفتن قرارداد حق پخش تلویزیونی، یکی از راهکارهای این موضوع است.
در ماده ۷ قرارداد سه ساله فدراسیون و صدا وسیما که مشروط امضا شد، ۱۳.۲ میلیارد تومان حق پخش تلویزیونی برای سال نخست تعیین شد. در این قرارداد آمده که صدا و سیما موظف است این مبلغ را در قالب چند قسط در بازیها پرداخت کند و تأکید شده که کل مبلغ تا پایان بازیها پرداخت شود.
بر پایه مفاد این قرارداد، صدا و سیما موظف است، سالانه مبلغی را به پول قرارداد سال گذشته برای قرارداد سال جدید ـ بنا بر هماهنگی با مدیران فدراسیون ـ بیفزاید.
علی کفاشیان که گویا منتظر پایان قرارداد سه ساله اولیه حق پخش با صدا و سیما بود، بر این باور است که صدا و سیما سالانه بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان از طریق پخش بازیهای فوتبال درآمد دارد و از این رهگذر، تنها دوازده تا سیزده میلیارد تومان آن را به سازمان فوتبال ایران میدهد که این منطقی نیست.
شاید اگر رئیس فوتبال ایران، امروز مشکل قرارداد سه ساله با صدا و سیما را نداشت، از هماکنون رسما وارد دعوا میشد و حتی اجازه حق پخش بازیها را به صدا و سیما نمیداد.
کفاشیان که منتظر است چند ماه باقی مانده به این قرارداد پایان یابد، برای لیگ چهاردهم برنامه سفت و سختی دارد و نمیخواهد به هیچ وجه از بالا بردن قیمت قرارداد حق پخش پایین بیاید. او حتی راهکارهای عجیب و البته ناممکنی برای جایگزینی صدا و سیما در صورت نرسیدن به توافق برای افزایش حق پحش دارد؛ توزیع در شبکه خانگی و قرارداد با یک شرکت خارجی برای پخش تلویزیونی بازیها که اولی از پیش شکست خورده است و دومی غیر قانونی!
در این رهگذر اما به نظر میرسد مهدی تاج، روش بهتری پی گرفته است. او پس از فرستادن نامه به ضرغامی، رونوشتی از آن را برای مجلس شورای اسلامی فرستاده و در پی این است که سازوکار قرارداد حق پخش را قانونی کند.
تاج در این باره میگوید: «فیفا و ایافسی مسیر شناخت شده کار را میشناسد، ما به فوتبال پول میدهیم؛ اما از مسیری که برای فیفا و ایفیسی شناخته شده نیست. در این میان کار مجلس مهم است که قانونگذاری کند تا حق پخش از مسیر خودش به فوتبال بیاید.
باید اسناد مالی به ایافسی و فوتبال نشان دهیم که کمک دولت زیر ۵۰ درصد است».
یکی از کارکردهای قرارداد حق پخش این است که دستکم تکلیف بودجه تیمهایی مانند استقلال و پرسپولیس ـ که چشم به جیب دولت دارند ـ کمی تا قسمتی مشخص میشود، چه اینکه بنا بر قرارداد کنونی، ۵ درصد این مبلغ نصیب فدراسیون و سازمان لیگ خواهد شد و درصد بسیار کمی نیز به حساب هیأت فوتبالها واریز میشود و بقیه باید برای تیمهای لیگ برتری هزینه شود.
تقریبا همه میدانیم که تیمهای فوتبال در ایران درآمدزا نیستند و زیانده هستند و به رغم زیانده بودن، سازوکار مالی مشخصی ندارند و این پرسش همیشه وجود دارد که بودجه باشگاهها از چه محلی تأمین میشود. با ورود مجلس به ماجرای حق پخش و تدوین سازوکار قانونی برای آن، میتوان دستکم گامی در راستای شفاف شدن سازوکار مالی باشگاهها برداشت.
گویا این بار در فدراسیون همگرایی مناسبی میان کفاشیان و تاج برای استیفای حقوق فوتبال ایجاد شده و این دو برای گرفتن حق خود، قصد کوتاه آمدن ندارند که البته در این راه به حمایتهای وزارت ورزش و جوانان نیاز دارند که این روزها تأمین بودجه باشگاههای سرخابی به دغدغه آنها بدل شده است.