دریای موتورسیکلت‌های توقیفی

وقتی با ولع گاز می‌دهند، در خطوط ویژه تک‌چرخ می‌زنند و ویراژ می‌دهند، از بین خودروها لایی می‌کشند، در پیاده روها جلوی عابران پیاده می‌پیچند و... آن وقت است که با حرکت دست پلیس باید کنار بزنند تا اعمال قانون شوند. بعد از این‌که قبض جریمه را گرفتند نوبت این است که برای مدتی با موتورشان خداحافظی کنند.

به گزارش جام جم، داستان موتورسیکلت های توقیفی از همین جا شروع می شود. خیلی از موتورهای این شهر دست کم یکبار پای شان به اینجا باز شده است. اینجا پارکینگ موتورسیکلت های توقیفی است. جایی که تا چشم کار می کند فقط موتور است و موتور. موتورهای خاک گرفته که به دلیل تخلف صاحب شان مجبورند آن قدر اینجا بمانند تا حکم آزادی شان صادر شود.

اینجا همه جور موتورسیکلتی پیدا می شود؛ از موتورهای قدیمی و زهوار دررفته تا موتورهای با ابهت و چند میلیونی. از بی پلاک ها گرفته تا سرقتی ها. از موتورهایی که فقط چند روز مهمان اینجا هستند تا آنها که مـــاه هاست اینجا جا خوش کرده اند.

اینجا پارکینگ آزادگان در منطقه 18 شهر تهران واقع در بزرگراه آیت الله سعیدی، حوالی پاسگاه نعمت آباد است.

کابوس کفی های زرد رنگ

خربزه خورده حالا باید پای لرزش بنشیند. تخلف کرده حالا باید تاوانش را بدهد. پلیس در برخورد با تخلفات موتورسواران کاملا جدی است. این را می شود از پارکینگ های موتورسیکلت های توقیفی که در آنها هزاران دستگاه موتورسیکلت منتظرند تا صاحبانشان بیایند سراغ شان، فهمید.

سر چهارراه های پرتردد و گوشه میادین اصلی شهر یدک کش های زرد رنگ آماده اند تا موتورسیکلت های توقیفی را به پارکینگ منتقل کنند.

موتورسیکلت های توقیفی روی این یدک کش ها که در اصطلاح به آنها کفی می گویند باید مسافت چند کیلومتری را طی کنند تا به یکی از پارکینگ های مخصوص موتورهای توقیفی برسند.

اینجا یکی از همان پارکینگ هاست. یدک کش های زرد رنگ یکی پس از دیگری از راه می رسند و جلوی در ورودی پارکینگ منتظر می مانند تا اجازه ورود به آنها داده شود. روی هر کدام شان هم بین 9 تا 10 دستگاه موتورسیکلت توقیفی جا گرفته است.

موتورها یکی پس از دیگری از روی کفی پایین آورده می شوند، اما قبل از این که کاملا کنترل شوند از جایشان تکان نمی خورند. این یک قانون است و دلیلش هم روشن است. این تجربه حاج احمد گودرزی، پیرمرد خوش اخلاقی است که عمری را در چند پارکینگ موتورهای توقیفی کار کرده و حداقل هشت سال کارش همین بوده است و این آخری با چندتا از پسرهایش در پارکینگ آزادگان ولایت کار می کنند.

می گوید: موتورها بررسی می شوند تا اگر هرگونه عیب و ایرادی داشتند همین ابتدای کار روی برگه مخصوص نوشته شود مثلا اگر خطی روی بدنه شان افتاده، خراشیدگی روی زینشان ایجاد شده، شیشه یا چراغی شکسته و... چون معلوم نیست مالک هر کدام از این موتورها چند روز یا چند هفته بعد سراغ موتورش را بگیرد. با این کار وقتی صاحب موتورسیکلت برای ترخیص موتورش می آید دیگر نمی تواند ادعا کند موتورش در مدتی که داخل پارکینگ بوده دچار آسیب شده است.

البته به مالکان موتورسیکلت های توقیفی که مدعی شده اند موتورشان آسیب دیده، در صورت اثبات صحت ادعایشان خسارت داده می شود.

تا چشم کار می کند فقط موتور است و موتور. اینجا یکی از شلوغ ترین و البته پررفت و آمدترین پارکینگ های موتورسیکلت های توقیفی در سطح شهر تهران است.

با این که به گفته مسئول بخش ترخیص این پارکینگ، روزانه بین 200 تا 250 نفر با برگه های ترخیصی که از ستاد ترخیص موتورسیکلت پلیس با خودشان آورده اند تا موتورشان را ببرند، اما باز هم حدود ده هزاردستگاه موتورسیکلت اینجا جا خوش کرده اند. چون هر روز تقریبا همین تعداد 250 تا 300 دستگاه موتورسیکلت هم به عنوان موتور توقیفی وارد پارکینگ می شوند و طبیعی است اینجا تقریبا همیشه شلوغ باشد.

مجتبی گودرزی که همراه پدرش در این پارکینگ کار می کند، می گوید: بعضی ایام ممکن است تعداد موتورهای توقیفی که اینجا آورده می شود، بیشتر هم باشد. البته این بستگی به شرایط دارد، مثلا ممکن است یک هفته پلیس به طور ضربتی طرح برخورد با تخلفات موتورسواران را در دستور کار داشته باشد که طبیعتا تعداد توقیفی ها هم بیشتر می شود.

موتورهای توقیفی باید در ردیف های مشخصی طبق اولین رقم شماره پلاک شان چیده شوند وگرنه مالکان شان وقتی برای ترخیص موتورهایشان می آیند باید ساعت ها سرگردان شوند تا بتوانند موتورشان را شناسایی کنند و آن وقت می شود حکایت پیدا کردن سوزن در انبار کاه!

روی زین هر کدام از موتورسیکلت ها هم با ماژیک سفید رنگی که بسادگی پاک نمی شود، تاریخ دقیقی که موتورسیکلت به پارکینگ آورده شده نوشته می شود.

نوشتن تاریخ روی زین موتورها به این دلیل است که از روزی که موتورسیکلت توقیفی به پارکینگ آورده می شود، به ازای هر روز که مالک سراغی از آن نگیرد، هنگام ترخیص باید 700 تومان هزینه بپردازد وگرنه موتور بی موتور!

سرنوشت موتورهای فراموش شده

شاید اگر این موتورها زبان داشتند برایمان می گفتند آمدن شان به پارکینگ آن قدرها هم بد نیست، چون حداقل برای مدتی از سواری دادن به صاحب شان خلاص می شوند، اما برای برخی از این موتورها آمدن به پارکینگ یعنی رسیدن به آخر خط. آنها باید تاوان صاحبان متخلف شان را پس بدهند که گاه ممکن است ماه ها سراغی از آنها نگیرند. انگار که از اول نبوده اند.

احمد تقوایی، یکی از بازرسان راهنمایی و رانندگی است که وظیفه سرکشی های دوره ای به پارکینگ های خودرو و موتورسیکلت شهر تهران و بررسی و بازرسی شرایط موجود، کنترل عملکرد پارکینگ داران، رفت و آمد موتورها و رسیدگی به شکایات احتمالی مردم در این بخش را به عهده دارد.

او می گوید: معلوم نیست موتورها چند وقت اینجا مهمان باشند. شاید 48 ساعت شاید هم چند هفته یا چند ماه. بستگی به این دارد که کارنامه تخلفات صاحب شان چقدر سیاه باشد.

آنها که مرتکب تخلف زیادی نشده اند و جریمه هایشان کم باشد خیلی سریع می روند دنبال پرداخت جریمه و موتورشان را بعد از 24 ساعت تحویل می گیرند.

البته به شرط این که مرتکب تخلفاتی مانند حرکت در خطوط ویژه، عبور از چراغ قرمز، ویراژ دادن و.. که براساس قانون باید روزهای بیشتری در پارکینگ متوقف بمانند، نشده باشند.

در این شرایط هیچ مانعی برای ترخیص موتور نیست، اما اگر از آن دسته راکبان موتورسیکلت با فهرست بلندبالایی از جریمه باشند واضح است از عهده پرداختش هم برنمی آیند و در نتیجه ممکن است تا هفته ها و ماه ها سراغ موتورشان نیایند.

البته بعضی صاحبان این موتورها هم به دلیل مشکلات دیگر، سراغی از موتورشان نمی گیرند. مثلا ممکن است موتورسیکلت سرقتی گزارش شده باشد یا پلاکش کنده یا مخدوش باشد با این هدف که با آن مرتکب تخلف خاصی شده باشند. طبیعی است با این شرایط مراجعه مالک برای پس گرفتن موتورش به منزله گرفتار شدنش باشد، بنابراین ترجیح می دهد قید موتورسیکلتش را بزند.

تکلیف موتورسیکلت های بی صاحب روشن است. موتورهایی که شش ماه تا یک سال از مدت توقیفشان در پارکینگ بگذرد و کسی سراغشان را نگیرد به ستاد اجرایی حضرت امام(ره) سپرده می شوند.

در این ستاد، موتورها به حراج گذاشته می شوند. البته اگر در این فاصله مالک به پارکینگ مراجعه کند برای پیگیری وضعیت موتورش به ستاد اجرایی حضرت امام(ره) راهنمایی می شود. آنجا اگر موتور هنوز فروخته نشده باشد می تواند موتورش را پس بگیرد یا در صورت فروش قیمت تقریبی آن به وی پرداخت می شود.

نورچشمی های میلیونی

ظاهرشان با بقیه فرق دارد، نه قراضه هستند و نه درب و داغان، روی بعضی هایشان حتی یک خط هم نیفتاده، اما گرد و خاک حسابی رویشان نشسته است، سر و شکل شان از بقیه بزرگ تر است و همین ابهت شان را بیشتر کرده است. اینها موتورسیکلت های خارجی هستند. همان نورچشمی های میلیونی.

گودرزی، مسئول پارکینگ می گوید قیمت این موتورها از دو تا 20 میلیون تومان متغیر است و به دلیل این که قیمت​شان از اکثر موتورهای توقیفی این پارکینگ بیشتر است، ترجیح داده اند آنها را در قسمت مجزایی از پارکینگ بچینند، چون اگر آسیبی ببینند خسارتی که باید به صاحبش پرداخت شود چند برابر موتورهای معمولی است.

ناگفته پیداست این موتورهای میلیونی روی دست پارکینگ داران نمی ماند چون قیمت شان آن قدر بالاست که وقتی توقیف می شوند صاحبان شان خیلی زود حساب شان را با پلیس صاف می کنند تا برگه ترخیص بگیرند و بیایند سراغ موتورشان.

ماجرای برگه های ترخیص تقلبی

از وقتی موتورشان توقیف می شود به هر آب و آتشی می زنند تا هرچه زودتر بتوانند موتورشان را رفع توقیف کنند، چون خیلی از آنها روزی شان را با کار روی همین موتورسیکلت های قراضه درمی آورند.

مدت توقیف موتور که سپری شد می روند ستاد ترخیص، جریمه شان را صاف می کنند، هزینه های جانبی مالیات و ارزش افزوده به اضافه هزینه حمل جرثقیل به پارکینگ و روزهایی که موتورشان در پارکینگ مانده را حساب و کتاب می کنند و می پردازند و آن وقت موتورشان را از پارکینگ درمی آورند، اما بعضی ها هم حال و حوصله این همه دوندگی را ندارند.

بعضی ها پول جریمه شان را هم ندارند، پس خودشان دست به کار شده یا سراغ حرفه ای ها می روند و با ظرافت تمام، یکی از آن برگه های ستاد ترخیص را جعل می کنند. یک مهر مثلا معتبر نزدیک به شکل و شمایل مهر ستاد ترخیص می زنند رویش و می آورند اینجا تا موتورشان را خلاص کنند.

مجتبی گودرزی، مسئول واحد ترخیص این پارکینگ می گوید در گذشته تقریبا روزی دو مورد از این برگه های تقلبی به دست شان می رسید، اما حالا خوشبختانه با راه اندازی سیستم استعلام خودرو و متصل شدن واحد ترخیص پارکینگ ها به صورت اینترنتی به ستاد مرکزی ترخیص خودرو این تخلف تقریبا به صفر رسیده است.

او توضیح می دهد: وقتی مالک موتورسیکلت با برگه ترخیص توی دستش به این قسمت مراجعه می کند مسئول واحد ترخیص مشخصات قبض را وارد سیستم رایانه می کند و چند دقیقه بعد اطلاعات کامل همراه وضعیت موتورتوقیفی از سوی سامانه ستاد مرکزی روی سیستم نقش می بندد. به این ترتیب با استعلامی که از ستاد ترخیص پلیس به دست آمده می توان از جعلی بودن یا اصلی بودن قبض ترخیص مطلع شد.

میلاد برگ بیدی، کارشناس بخش آی. تی شرکت سامان توسعه که کار پشتوانه اینترنتی سامانه های ترخیص خودرو در پارکینگ خودروها و موتورهای توقیفی را به عهده دارد نیز در این باره به نکته جالبی اشاره می کند که ضرورت نظارت دقیق مسئولان نیروی انتظامی و پلیس راهور را آشکار می سازد.

به گفته او هم اکنون اطراف برخی پارکینگ های توقیف خودرو و موتورسیکلت، افرادی بیرون پارکینگ ایستاده اند که قبض های ترخیص جعلی را با مهر و امضا به متقاضیان می فروشند.

برگ بیدی تاکید می کند اگر نیروی انتظامی در این زمینه همکاری و با متخلفان برخورد کند قطعا مشکل قبض های تقلبی به کلی ریشه کن خواهد شد.

ترخیص موتور با تهدید

آنها که موتورشان به دلیل تخلف، راهی پارکینگ شده یا پای تخلفشان می ایستند و جریمه کارشان را می دهند و موتورشان را سر وقت ترخیص می کنند یا مثل بعضی ها که قبلا گفتیم می روند سراغ یکی از برگه ترخیص های تقلبی که به خیال خودشان قانون را دور بزنند و بی دردسر و دوندگی موتورشان را پس بگیرند که البته مشت شان هم باز می شود، اما هستند کسانی که حتی زحمت امتحان برگه ترخیص تقلبی را هم به خودشان نمی دهند.

موتورشان که راهی پارکینگ شد می روند سراغ چند نفر قلچماق و با هم می آیند جلوی در پارکینگ و شروع می کنند به خط و نشان کشیدن برای صاحب پارکینگ.

آقای گودرزی، صاحب پارکینگ از این اتفاق ها کم ندیده مثل همین چند وقت پیش که چند نفر شبانه آمده بودند جلوی در پارگینگ و برای شان خط و نشان کشیده بودند که یا موتورشان را تحویل می دهد یا پارکینگ را به آتش می کشند.

البته خودش می گوید در این سال ها آن قدر از این صحنه ها پیش آمده که دیگر ترسی از این رفتارها ندارد و تا حالا هم پیش نیامده با این روش کسی موتورش را از در این پارکینگ بیرون ببرد.

موتورهای سرقتی

حال و روز همه موتورهایی که سر و کارشان به پارکینگ می افتد آن قدرها هم روشن نیست، چراکه میان آنها هستند موتورسیکلت هایی که مالکان شان با آنها مرتکب جرائمی شده اند که کارنامه شان را سیاه کرده است. اکثر موتورسیکلت هایی که پلاک شان مخدوش است یا پلاک ندارند جزو این دسته هستند.

تقوایی برایمان توضیح می دهد: ماموری از اداره آگاهی وظیفه ثبت پلاک موتورهایی را که وارد پارکینگ می شوند، به عهده دارد. بعد از آن، این شماره ها در سایتی که ویژه ثبت شکایت مردم از موتورسیکلت های مفقودی شان است، مقایسه می شود و در صورتی که جواب استعلام با شماره موتور سرقتی مطابقت داشته باشد به مالکش اطلاع داده می شود که موتور در فلان پارکینگ است و برود تحویل بگیرد.

کم نیستند از این دست موتورها که صاحبشان اعلام سرقت کرده اند و همین جا پیدا شده اند.