در پی درج خبری با تیتر «از دستور رهبر انقلاب تا تدوین بسته و سیاست‌گذاری در چند ساعت!»، سازمان حفاظت از محیط زیست جوابیه‌ای ارسال کرد که وفق قانون عینا درج میشود.
به گزارش «تابناک»، متن این جوابیه که به قلم دکتر سعید متصدی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نگاشته شده، بدین شرح است؛
ارایه بسته اقدامات اجرایی و اعتباری دولت برای مقابله با گرد و غبار در دولت یازدهم پشتوانه‌ای حداقل پانزده ماهه دارد که لازم است نظر به طرح موضوع در رسانه‌ها، تبیین شود.
موضوع گرد و غبار و تثبیت کانون‌های آن در استان خوزستان و برخی استان‌های غربی و شرقی ایران به عوامل متعددی مانند مدیریت آب، سرزمین و خاک ارتباط داشته و سازمان حفاظت محیط زیست در دوره‌های مختلف این موضوع را دنبال کرده و در دولت یازدهم موارد قابل توجهی را به انجام رسانده است.
سال گذشته این سازمان موفق شد، شبکه پایش زمینی گرد و غبار را در سراسر کشور تکمیل کند و در حال حاضر ۲۰ ایستگاه در سطح استان خوزستان استقرار یافته که می‌توانند وضعیت گرد و غبار محلی، شهری و روستایی را پایش کنند. تکمیل این شبکه که جزو وظایف سازمان است، این توانایی را به وجود آورده که غلظت ذرات گرد و غبار در ساعت‌های شبانه روز را به مردم و رسانه‌ها اطلاع رسانی کند.
سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه کاهش و کنترل گرد وغبار، وظیفه نظارتی دارد که به منظور تقویت ساختار نظارتی ستاد ملی گرد و غبار ذیل شورای عالی حفاظت محیط زیست در سیزدهم آبان ۹۲ یعنی دو ماه بعد از مدیریت جدید تشکیل شده است.
این ستاد برنامه‌هایی را در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تدوین کرده که طی آنها برای هر یک از دستگاه‌ها، تکالیفی معین شده است؛ اما آنچه در هفته گذشته رخ داد، این بود که در جلسه کارگروه با حضور نمایندگان وزارت‌خانه‌های بهداشت و درمان، نیرو، جهاد کشاورزی، نفت و سازمان هوا‌شناسی، اعتباراتی برای کنترل و کاهش ریزگرد‌ها تعیین و به دولت پیشنهاد شد تا به فوریت در دولت نهایی شود.
از سوی دیگر، باید در نظر داشت گرد و غبار پدیده‌ای یک‌شبه و یک‌روزه نیست که یک‌شبه هم به پایان برسد، بلکه بخش عمده‌ای از دلایل گرد و غبار به دلیل خشکسالی و همچنین اثرات سوء‌مدیریت‌ها در گذشته است.
از نمونه‌های این سوء مدیریت‌ها، خشک کردن بخش‌هایی از تالاب هورالعظیم به خاطر اکتشاف و استخراج نفت است. با اینکه هم‌اکنون در دنیا، استخراج نفت از بسترهای آبی، یک فن‌آوری متداول و شناخته است، متأسفانه مسئولان گذشته ابتدایی‌ترین راه یعنی خشکاندن تالاب را برای استخراج نفت انتخاب کردند. علاوه بر آن اقدامات مداخله‌ای و مخرب مانند جاده‌کشی و جدا کردن سلول‌های بستر تالاب از یکدیگر و قطع آب، باعث شد که بستر خشک تالاب خود به کانون ریزگرد‌ها تبدیل شود.
سازمان از چند ماه پیش با هماهنگی با وزارت نفت تلاش کرده تا آب را به این بسترهای خشک شده بر‌گرداند. در نخستین اقدام، وزارت نفت، آب را بر بخشی از حوزه یاران شمالی که ۱۳ هزار هکتار را شامل میشود رها کرد. همچنین موانع ورود آب به برخی از سلول‌های تالابی که به خاطر ساخت جاده ایجاد شده بود در حال برطرف شدن است. این اقدام می‌تواند جریان طبیعی آب در تالاب هورالعظیم را به دنبال داشته و سبب کاهش میزان گرد و غبار این کانون شود.
موضوع بعدی، بحث حق‌آبه‌هاست که وزارت نیرو باید حق‌آبه اکو‌سیستم‌ها و تالاب‌ها را در اولویت قرار دهد تا ما در این منطقه دچار تنش آبی نشویم. متأسفانه در دولت گذشته بحث حق‌آبه تالاب‌ها در خوزستان به طور کلی رها شده بود.
مسأله دیگر خشکسالی است که عاملی مهم در ایجاد کانون‌های جدید ریزگرد و تقویت کانون‌های قبلی است. در این زمینه دستگاه‌های دولتی با کمک جوامع محلی باید مشارکت جدی داشته باشند. تغییر الگوی کشت متناسب با خشکسالی از اقداماتی است که باید با کمک وزارت جهاد کشاورزی و جوامع محلی پیش برود. اقدامات کوتاه مدت نیز بیشتر با همکاری وزارت بهداشت و وزارت کشور حاصل میشود که از آن جمله می‌توان به تجهیز مراکز درمانی، توزیع ماسک و شیر، تعطیلی مدارس یا ادارات و... اشاره کرد.
در مورد استان خوزستان و کانون‌های گرد و غبار آن، تأکید میشود که این معضل در اولویت‌های سازمان حفاظت محیط زیست بوده و دارای برنامه اختصاصی است.
کارگروهی به ریاست معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از سال گذشته ایجاد و کمیته‌های تخصصی آن به طور ماهیانه و با حضور نمایندگان دستگاه‌های ذی ربط، متخصصین، دانشگاهیان و برخی مدیران استانی تشکیل شده است. در آخرین جلسه این کارگروه برنامه مقابله با گرد و غبار نهایی و به دولت ارایه شد.
حجم وسیع فعالیت‌هایی که تاکنون برای کاهش گرد و غبار انجام شده و بخشی از آن در بالا مورد اشاره قرار گرفت، حکایت از این دارد که سازمان حفاظت محیط زیست با برنامه‌ای مدون و کارشناسی شده این موضوع را دنبال می‌کند و بسته اقدامات اجرایی و اعتباری دولت برای مقابله با گرد و غبار دارای پشتوانه کارشناسی لازم است. شایان ذکر است علاوه بر استان خوزستان کانون‌های فعال دیگر در استان‌های سیستان و بلوچستان، ایلام، قم و کرمانشاه بر اساس سند ملی تنظیم شده تحت پیگیری است.
همچنین به منظور کاهش میزان گرد و غبار از مرزهای خارجی تاکنون دو تفاهم نامه با کشور عراق برای کنترل کانون‌های فعال آن کشور تنظیم شده که بخشی از آنها مربوط به کاشت درخت و تثبیت خاک است. در این زمینه در سال جاری موضوع ۲۰۰ هکتار تثبیت اراضی اطراف کربلا عملیاتی میشود.
نظر به این موارد، روشن است که شتاب‌زدگی در سیاست‌گذاری وجود نداشته و با توجه به ماه‌ها تلاش کارشناسی در سطوح مختلف و رایزنی‌های متعدد برای هماهنگی در مقابله با گرد و غبار و نیز اختصاص اعتبارات لازم، امید است در فرآیندی رو به بهبود قرار گیریم.
مسئولان گذشته !!!!!!!!!!!!!!!! 
