یکی از موضوعاتی که شاید دغدغه بسیاری از طرفداران برجام باشد، این است که باراک اوباما برای اجرا، تثبیت و حفظ برجام و توافق با ایران چه باید بکند. در واقع لازم است چه اقداماتی از سوی باراک اوباما برای اجرا و تثبیت برجام در شش ماه باقی مانده از عمر دولتش انجام شود.
به گزارش «تابناک»، در همین زمینه، پایگاه آمریکایی «نشنال اینترست» در مطلبی نوشته که پس از گذشت یک سال از امضای توافق هستهای، فرصت مناسبی در مورد اینکه در شش ماه باقی مانده دولت اوباما چه سیاستی باید در مقابل ایران در پیش گیرند، فراهم شده است؛ یک سیاست مناسب میتواند موقعیت و جایگاه برجام را نزد رئیس جمهور بعدی آمریکا تثبیت کند.
با این حال، در اوضاع کنونی، بحثها در مورد سیاست ایران در برجام زیاد است؛ بحث در مورد اینکه توافق هستهای چقدر دیگر فعالیتهای ایران را محدود کرده است. بحث در چارچوبی خارج از توافق هستهای، به ما اجازه نمیدهد که در وهله اول به اجرای مناسب توافق دست یابیم و درنتیجه ابتکارات بالقوه را محدود میکند. در حالی که باید تلاش شود از توافق هستهای برای حفظ منافع ملی آمریکا استفاده شود.
در همین راستا، به نظر میرسد آن چیزی که دولت اوباما لازم است در این برهه انجام دهد، ایجاد و باز کردن یک بخش حافظ منافع آمریکا در ایران متشکل از کارمندان و دیپلماتهای آمریکایی است. در راستای مسائل مورد مناقشه با ایران، تشکیل این بخش یا نهاد حافظ منافع میتواند ما را از تأمین اهداف ملی مان و از جمله کمک بیشتر به شهروندان آمریکایی در ایران مطمئن سازد.
اما این امر مستلزم یک تعامل و ارتباط دیپلماتیک با تهران است. داشتن یک تعامل دیپلماتیک محدود در تهران میتواند این هدف را محقق کند و از طرف دیگر، از این طریق میتوان اطمینان یافت که توافق هستهای به دقت اجرا میشود و ارتباطات بین دو کشور نیز حفظ خواهد شد.
ایده باز کردن دفتر یا بخش حافظ منافع آمریکا در ایران برای اولین بار از سوی «جورج بوش» مطرح شد. در جریان جنگ سرد نیز ما شاهد حضور دیپلماتهای آمریکایی در شوروی برای حفاظت از منافع آمریکا در قلمرو دشمن بودیم.
نمونه دیگر کوباست. به رغم قطع روابط دیپلماتیک بین آمریکا و کوبا، از سال ۱۹۷۷ دفتر حفاظت از منافع آمریکا در هاوانا مستقر شده بود و تا یک سال پیش ـ که دو کشور روابط دیپلماتیک را از سر گرفتند ـ به کار خود ادامه میداد. داشتن این دفتر حافظ منافع نقش اساسی در لحظات پرتنش میان کوبا و آمریکا با داشتن یک خط ارتباط مستقیم ایفا کرد.
در همین راستا بود، در گزارشی که توسط اتحادیه روابط عمومی آمریکاییهای ایرانی تبار در سال ۲۰۱۴ منتشر شد، به این مسأله پرداخته شد که به دلیل عدم حضور دیپلماتیک آمریکا در ایران در ۳۴ سال گذشته، توانایی آمریکا برای درک رویدادهای ایران مختل شده است و بنابراین، درخواست راه اندازی چنین دفتری در تهران مطرح شد.
تشکیل این دفتر حافظ منافع میتواند به آگاهی از تدوین و اجرای سیاستها به وسیله ارزیابی واقعیتهای همه بخشهای جامعه ایران کمک کند. همچنین میتواند مبادلات علمی و آکادمیک میان دو ملت را ـ که مورد توجه و حمایت اوباما هم بوده ـ نیز بهبود و گسترش دهد.
در حالی که منتقدانی در هر دو کشور برای برقراری روابط و حضور محدود آمریکا در ایران وجود دارد، مزایای این ارتباط بیشتر از هزینههای آن است. دیپلماسی تاکنون توانسته است بلندپروازیهای هستهای ایران را محدود کند. باراک اوباما باید از فرصت موجود و باقی مانده خود برای ایجاد یک گشایش دیپلماتیک از طریق برجام مبادرت ورزد. این کاری است که میتواند به اجرای مناسب و حفظ برجام کمک کند؛ مسألهای که قطعا به سود هر دو کشور و جامعه بین المللی است.