بیانات رهبر معظم انقلاب درباره لزوم ورود عملی مسلمانان به فاجعه میانمار و مرگ جایزه نوبل، حواشی انتصابات جدید نجفی در شهرداری تهران، راهبرد جدید آمریکا در رابطه با ایران، حضور مرسدس بنز در ایران، واکنشهای سیاسی به همه پرسی اقلیم کردستان عراق و تحلیل هایی در این موضوع محورهای مهم خبری و تحلیلی روزنامههای امروز بودند.
به گزارش «تابناک»، روزنامههای امروز چهارشنبه ۲۲ شهریورماه در حالی در دسترس مخاطبان قرار گرفت که پس از بیانات مقام معظم رهبری درباره ضرورت ورود مسلمین به مسأله کشتار مسلمانان میانمار و اظهارات ایشان درباره آن سانگ سوچی و جایزه صلح نوبل، موضوع کشتار مسلمانان میانمار پررنگتر از روزهای گذشته در صفحات آنها مطرح شده است.
بیشتر روزنامهها با درج بخشی از سخنان روز گذشته مقام معظم رهبری درباره حوادث تلخ میانمار به عنوان تیتر صفحات نخست خود در یادداشتها و گزارش هایی موضوع میانمار، احتمال سوءاستفاده تکفیریها از کشتار مسلمانان و چگونگی واکنش مناسب کشورهای اسلامی در قبال این فجایع را تحلیل کردند.
واکنش روزنامهها در بازتاب کشتار میانمار که بیشتر با انتخاب تیترهایی از سخنان رهبری همراه بود، شامل دو محور انتقاد از جایزه صلح نوبل سوچی و دعوت رهبری به ورود عملی مسلمانان جهان به موضوع میانمار است.
روزنامه جوان عبارت «فاتحه جایزه صلح نوبل را خواندند با جنایات میانمار» را تیتر کرد و رویش ملت، شروع و شهروند، «مرگ جایزه صلح نوبل» را به عنوان تیتر برگزیدند.
اما روزنامههای عمدتا غیرخصوصی از جمله ایران، اطلاعات، جمهوری اسلامی و رسالت، بخشی از سخنان رهبری مبنی بر لزوم اقدام عملی مسلمانان در خصوص میانمار را برجسته کردند.
در ادامه تعدادی از گزارش ها، سرمقالهها و یادداشت هایی با موضوعات دیگر که در روزنامههای امروز چاپ شده است را مرور میکنیم:
املاک نجومی، مدل ۹۶
قانون در گزارشی با عنوان املاک نجومی مدل ۹۶ به بررسی مسائل و حاشیههای تازهترین جلسه شورای شهر تهران پرداخت و نوشت: روزهای پاییز سال ۹۵ بود که انتشار لیست دریافت کنندگان املاک نجومی در شهرداری تهران، پرده از تخلفی مهم در شهرداری برداشت و موضوع سر و صدای زیادی به پاکرد. وجود نام مدیران ارشد شهرداری تهران در لیست افرادی که تخفیفهای چشمگیر برای تهیه ملک گرفته بودند، اعتراضات مردمی زیادی را به همراه داشت و در شرایطی که برخوردهایی نیز با منتشر کنندگان این تخلف شد، نقطه عطفی در اعلام مفسدههای مالی شهرداری به شمار رفت. اما با وجود اینکه پرونده املاک نجومی سال ۹۵ شهرداری هنوز به سرانجام نهایی و برخورد جدی با خاطیان در تضییع حقوق مردم نرسیده است،
پرونده دیگری از واگذاریهای غیر قانونی املاک در شهرداری گشوده شده است و در جلسه دیروز شورا، رییس کمیته عمران شورای شهر تهران از ارائه اسناد و مدارکی خبر داد که نشان میدهد برخی املاک به افراد خاص واگذار شده است. افشین حبیبزاده دیروز در تذکر خود در صحن شورای شهر با بیان اینکه براساس بند ۶ ماده ۵۵ شهرداری میتواند اراضی خود را با حفظ مالکیت به طور رایگان در اختیار سازمانها و... قرار دهد، گفت: متأسفانه شاهد هستیم در سازمان املاک، واگذاریهایی بر خلاف قانون و بدون مصوبه شورا انجام میشود.
همچنین مبالغی در بودجه سال ۹۶ برای کمک به افراد خاص منعقد شده که به جهت تعدد و رعایت شأن افراد از اعلام اسامی آنها خودداری میکنم، اما اسناد و مدارک کاملی در این خصوص دارم. رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران با بیان اینکه لازم است از این روند واگذاریها جلوگیری شود و املاک به شهرداری برگردانده شود، گفت: در قالب یک طرح فوری باید این مهم محقق شود. پس از سخنان حبیب زاده، محسن هاشمی رئیس شورای شهر با تایید تلویحی لیست تازه نجومی بگیران در شهردار تهران، با بیان اینکه این تذکر، تذکری مهم است که باید در قالب طرح هیات رئیسه ارائه شود و توضیحات بیشتری در این خصوص داده شود، افزود: این موضوع، مهم است و درخواست میشود اسناد آن برای بررسی بیشتر و تهیه طرح به کمیسیون نظارت ارائه شود.
احتمال سوء استفاده سعودی از کشتار مسلمانان میانمار
سید رضا قزوینی غرابی در بخشی از یادداشت روز خراسان از امکان سوءاستفاده وهابیان از اتفاقات میانمار نوشت: جدا از حمایتهای بی شائبه بسیاری از مسلمانان از مظلومیت مردم میانمار و تاکید بر پیگیریهای سیاسی و اقتصادی برای کمک به این مردم ستم دیده، رسانهها و مراکز وابسته به سلفیه و وهابیت در کشورهای عربی و غیر عربی به طرزی عجیب به شدت بر حمایت از روهینگیاییها تمرکز کرده اند مسئلهای که با رویکرد کلی این مراکز همخوان نیست. این موضوع یادآور سرازیر شدن هزاران شهروند عرب با گرایش وهابی به چچن در دهه نود و بوسنی و تغییر ذائقه مذهبی مسلمانان آن مناطق است. سلفیها علاوه بر تمرکز بر فرقه گرایی و جلوه دادن این جنگ به عنوان جنگی بودایی – اسلامی و دعوت کردن به جهاد، برای تحریک بیشتر، شیعیان میانمار را اقلیتی خارج از این بحران و حتی همدست با دولت معرفی میکنند.
فشار بیش از حد و غیر انسانی بر روهینگیایی ها، سرکوب آنان و تشکیل گروههای مسلح مقاومت، تمرکز جالب توجه سلفیها بر دعوت به کمک به مسلمانان این کشور میتواند میانمار را به زمینی بکر برای تروریستهای افراط گرا تبدیل کند. این موضوع علاوه بر این که جنوب شرق آسیا را وارد چرخه جدیدی از ناآرامیها خواهد کرد، بهانهای برای سرکوب بیشتر مسلمانان روهینگیا به ارتش میدهد. علاوه بر این که اگر افراط گرایان تصمیم به حضور جدی در آن جا بگیرند؛ آن هم در نبود یک اجماع اسلامی برای متوقف کردن سرکوبها و ایجاد فشار سیاسی و اقتصادی بر دولت میانمار خطر استقبال این اقلیت مسلمان از مبارزان تندرو و کاشتن بذر افکار افراط گرایی در میان این اقلیت مظلوم محتمل است.
آن چه جلب توجه مینماید این است عربستان سعودی دومین کشور جهان پس از میانمار است که بیشترین جمعیت مسلمانان روهینگیا در آن زندگی میکنند. نیم میلیون روهینگیایی از دهه چهل میلادی تاکنون در این کشور زندگی میکنند. دولت عربستان تا سال ۲۰۱۵ به نیمی از آنها اقامت داده بود و نیمی دیگر نیز از سال ۲۰۱۵ تاکنون اقامت گرفته اند. عملا نیم میلیون روهینگیایی مورد ظلم و ستم و آواره مورد الطاف رژیم سعودی قرار گرفته اند و بیش از نیم قرن در فضای فکری و فرهنگی این کشور زیست میکنند. ظهور حرکتهای مقاومت علیه دولت میانمار با این که پاسخی طبیعی به ظلم و ستم ارتش و دولت خانم سو چی است، اما معلوم نیست نقش کشورهای حامی افراط گرایی در پشتیبانی احتمالی از هر یک از این گروهها چیست. این روزها صفحات توییتر سعودیها حمایتهای فراوانی ازفرمانده یکی از گروههای شبه نظامی تأسیس شده در میانمار به رهبری فردی به نام عطاء ا... ابوعمار الجنونی داشته اند. حرکتی که به گفته اعضای آن برای مبارزه با ستم ارتش میانمار علیه مسلمانان تأسیس شده است، اما هنوز پشتیبانی از آنها جای پرسش دارد. آیا میتوان انتظار داشت علاوه بر پررنگ شدن اسلام سعودی در لایههای اجتماعی روهینگیا، افراط گرایی با نام جهاد و با حمایت سلفیهای سعودی در میانمار شکل بگیرد؟ در حضور گروههای تندرو و تکفیری در کشور بنگلادش همسایه غربی میانمار و جایی که دهها هزار آواره مسلمان میانماری در آن جا حضور دارند تردیدی نیست. جماعت اسلامی بزرگترین گروه تندرویی است که از سالها قبل تاکنون در این کشور مسلمان فعالیت داشته است، علاوه بر اینکه انفجارهای فروردین امسال در بنگلادش که مسئولیت آن توسط داعش پذیرفته شد نشان میدهد افراط گرایی تکفیری تا مرزهای سومین کشور بزرگ مسلمان با کشوری که مسلمانان آن تحت ظلم و تجاوز هستند رسیده است و همین زنگ خطری برای سوء استفاده افراط گرایان از حوادث تلخ میانمار است. بی تردید عدم ایفای نقش جدی و عملی کشورهای اسلامی میتواند گروههای تندرو و حامیان آنها را به بازیگرانی مقبول در میان این اقلیت تبدیل کند. فشار کشورهای مسلمان برای ارسال نیروهای حافظ صلح سازمان ملل به مناطق بحرانی در استان راخین میانمار و فشار سیاسی و اقتصادی عملی بر دولت این کشور برای توقف این بحران باید هر چه سریعتر انجام شود چرا که در نخستین روزهای بحران اخیر، سخن از فشار بر دولت برای متوقف کردن جنایات بود، اما اکنون در برخی کشورهای مسلمان سخن از ضرورت مسلح کردن اقلیت مسلمان است. شاید پس از آن گروههای تندرو برای نجات جان مسلمانان وارد عمل شوند که این نقش و مسئولیت مسلمانان و کشورهای اسلامی را برای مقابله با این فاجعه دو چندان میسازد.
لبه تیز انتخاب، نقدی بر انتصابات شهرداری تهران
سرمقاله امروز ابتکار با عنوان لبه تیز انتخاب به انتصابات اخیر شهرداری تهران اختصاص دارد. ابتکار در سرمقاله امروز خود نوشت: این روزها انتخاب مدیران شهرداری تهران توسط «محمدعلی نجفی» به محملی برای زورآزمایی رسانهای جریانهای مختلف سیاسی بدل شده است.
جریانهایی که هر یک از منظر خود به تحلیل موضوع نشسته، گاهی با این انتخابها همسو میشوند و گاه به مخالفت با آن مینشینند. فارغ از تمام منازعات سیاسی و توقعاتی که جریانهای جناحی از شهردار تهران دارند، چنین انتخابهایی بیش از هر چیز به بندبازی یا قدم زدن بر لبه پرتگاهی بلند میماند. موضوعی که البته در شهرداری و شهردار تهران محدود نمیشود و بسیاری از مدیران ارشد کشور، چون روسای جمهوری و دیگر نهادهای انتخابی هم با آن دست به گریبان بودهاند.
این مسئله از دو وجه قابل بررسی و ارزیابی است. نخست اینکه اگر مدیریت ارشد کشور تصمیم داشته باشد از بدنه پرسنلی ـ. تخصصی موجود، براساس پایههای شغلی مبتنی بر توانمندیهای فردی استفاده کند، لاجرم در مناسبات و تامین نظرات همراهان سیاسی دست بالا را نخواهد داشت. گروههایی که در جریان مبارزات و کمپینهای انتخاباتی از فرد منتخب حمایت کرده و حالا توقع دارند در کابینه یا مدیریتهای شهری سهمی قابل توجه داشته باشند. همین مسئله سبب میشود تا مورد انتقادهایی جدی واقع شود و دوستان ایام انتخابات از او فاصله بگیرند. این بهایی است که به احتمال بسیار زیاد باید بابت تخصصگرایی و استفاده از توان بالقوه و بالفعل موجود در کشور بپردازد. نتیجه این نوع انتخاب بیگمان تراز بالایی در هزینه ـ. فایده سهم مدیریت را به دست میدهد و امکان استفاده از بسیاری ظرفیتها را برای نهادها و سازمانهای انتخابی بالا میبرد. لیکن از منظر سیاسی امری متداول محسوب نخواهد شد.
از سوی دیگر، چنین انتخابهایی به ویژه در مورد مدیرانی که سالهای متمادی با جریان رقیب کار کرده و سازوکارهای رقبا را به خوبی شناخته و حتی بر آنها تسلط دارند، این بیم را به همراه دارد که متاثر از فضای سیاستزده جامعه، با رویکردی حزبی و جناحی، کارآیی مجموعه متبوع خود را به حداقل برساند. احتمالی که دور از ذهن هم نیست و هر آن بیم آن میرود. طبیعی است سالها همکاری سازمان همراه با تعلق سیاسی، شاکله شخصیتی بسیاری از چهرهها و مدیران را ساخته و خود را بیرون از گفتمان سیاسی متبوعشان تصور نمیکنند. در چنین حالتی است که مخاطراتی جدی فراروی مدیر بالادستی ـ. خواه شهردار، خواه وزیر و خواه رئیس جمهور ـ. قرار میگیرد.
با این اوصاف باید هر نوع انتخاب را به تحلیل نشسته و هزینه فایده هر کدام را مورد ارزیابی قرار داد. بخش قابل توجهی از تحلیلگران سیاسی و اجتماعی بر این باورند که استفاده از ظرفیتهای درونی هر سازمان و ساختار کارکردگرا، رفتاری سنجیده، عقلایی و منطقی است. اما آیا میشود در جامعه سیاستزدهای مانند ایران که بسیاری از چارچوبهای رفتار اجتماعی در آن با هیچ مبنای مشخصی قابل سنجش نیست، با چنین رویکردی به مدیریتهای مهم مشغول شد؟ مسلما سیاستزدگی موجود در بسیاری از فعالان سیاسی و اجتماعی ایران موجب میشود تا امکان تجربه این رفتار به حداقل رسیده و هرگز توقع همکاری مدیران اصلاحطلب و اصولگرا در قالب یک فعالیت حتی تخصصی به وجود نیاید. با این تعریف، باید مخاطرات این انتخابها را به حداقل رساند.
این مخاطرات باید در دو سویه جریان به حداقل برسد. به این معنی که مدیر بالادستی با احتیاط سعی داشته باشد تا از میان بدنه موجود، مدیران غیرسیاسی را انتخاب کند تا فرصت و زمینه رفتار سیاسی را در سازمان از میان برد یا حداقل کاهش دهد. از سوی دیگر، منتخبان از این دست هم باید مسائل سازمان را با رویکردی کارشناسی و تخصصی پی گرفته و امکان چنین انتخابهایی را افزایش دهند.
به هر روی نتیجه چنین انتخابهایی را باید در صحنه عمل و اجرا دید. نتیجهای که نشان میدهد فعالان سیاسی کشور تا چه حد به مرز پختگی رسیدهاند و آیا میتوانند فاصلهگذاری مشخصی میان مطالبات حزبی و جناحی و منافع ملی داشته باشند؟
چرا سپاه در میانمار حضور نظامی ندارد؟
وطن امروز نوشت: پس از انتشار خبر جنایات بوداییان تندرو و ارتش میانمار در نسلکشی مسلمانان روهینگیایی، در شبکههای مجازی با توجه به حضور مستشاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در عراق و سوریه، زمزمههایی برای حضور مستشاری سپاه در میانمار و کمک به مسلمانان این کشور شنیده شد. روز گذشته معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به این موضوع واکنش نشان داد و گفت که قیاس حضور مستشاری سپاه در سوریه و عراق با میانمار، قیاسی معالفارق است چرا که حضور سپاه در این ۲ کشور به درخواست دولت رسمی این دو کشور صورت گرفته است. او همچنین گفت که شرایط جغرافیایی ایران و میانمار بسیار متفاوتتر از شرایط مجاورت جغرافیایی ایران با سوریه و عراق است. براساس این گزارش، سردار رسول سناییراد در گفتوگو با میزان، با اشاره به بیانیه رسمی سپاه با مضمون اعلام آمادگی این نهاد جهت کمکرسانی به مردم مظلوم میانمار، اظهار کرد: این موضوع که عدهای ورود مستشاری سپاه به سوریه و عراق و مقابله با تکفیریها در آن مناطق را دستمایهای قرار میدهند تا این پرسش را مطرح کنند که «چرا سپاه تاکنون برای کمک به مسلمانان میانمار وارد عمل نشده است؟»، قیاسی معالفارق را مرتکب شدهاند.
وی در همین رابطه گفت: علاوه بر این موضوع که ورود مستشاری ایران به سوریه و عراق، پس از درخواست دولتهای رسمی این دو کشور صورت گرفت، نباید از نظر دور نگه داریم که شرایط جغرافیایی ایران و میانمار بسیار متفاوتتر از شرایط مجاورت جغرافیایی ایران با سوریه و عراق است. معاون سیاسی سپاه در ادامه با بیان تشابهاتی میان گروهکهای تکفیری و جنایتکاران میانمار که هر دو صرفا یک پوشش دینی برای خود انتخاب کردهاند، افزود: در اینکه اقلیت مسلمان میانمار مورد ظلم و ستم قرار میگیرند و از سوی حاکمیت میانمار نوعی آپارتاید علیه آنها اعمال میشود، شک و تردیدی وجود ندارد، اما باید به این موضوع توجه داشته باشیم که در برهه کنونی میان مذاهب اسلام و بودایی تنش ایجاد نشود. سردار سناییراد همچنین خاطرنشان کرد: خانم سوچی که در گذشته به عنوان یک چهره مدافع حقوق بشر و صلحدوست در سطح جهانی معرفی شده بود، امروز در میانمار جنایتهایی از جنس جنایتهای تکفیریهای داعشی را علیه مسلمانان انجام میدهد. معاون سیاسی سپاه در پایان گفت: به نظر میرسد در سطح خرد و محلی، پای یک مافیای اقتصادی و زمینخوار و در سطح بینالملل نیز بحث کشاندن منازعات قومی و مذهبی از غرب آسیا به شرق این قاره در زمان پساداعش برای سفت کردن جای پای استعمار مطرح باشد.
سفر هاشمی شاهرودی به عراق؛ سیاسی یا زیارتی؟
اعتماد در بخشی از گزارش خود با عنوان میهمانیها و میزبانیهای مجمع، در دوران هاشمی جدید نوشت: تحرکات آیتالله هاشمیشاهرودی که مرداد ماه امسال به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد، در بیرون از مرزهای ایران آغاز شد. هنوز جلسه مجمع جدید به ریاست هاشمی شاهرودی برگزار نشده بود که رییس و دبیر مجمع تشخیص برای دیدار با تعدادی از مقامات عراقی و برخی مراجع شیعه به این کشور سفر کرده و در طول مدت اقامتش در آنجا با حیدر العبادی نخستوزیر عراق، نوریالمالکی معاون رییسجمهور، سیدعمار حکیم رییس ائتلاف ملی و اقشار مختلف مردم کربلا و گروههای سیاسی و اجتماعی عراقی دیدار و گفتوگو میکند. اما آنچه از زمان خبری شدن این سفر مطرح شد، بحث سیاسی یا زیارتی بودن آن است؛ موضوعی که رسانههای خارجی به آن از موضع سیاسی پرداختند و یک هدف را برای انجام این سفر برشمردند و آن اینکه ایران سعی میکند از پیامدهای منفی جدایی عمار حکیم از مجلس اعلای عراق بکاهد و هاشمیشاهرودی با این سفر میکوشد تا شعار وحدت در صف شیعیان عراق را مطرح کند. اما با انتشار اخباری از این دست، دفتر آیتالله هاشمیشاهرودی با صدور بیانیهای، سفر اخیر رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام به عراق را غیررسمی خواند و عنوان کرد: «بدینوسیله دفتر حضرت آیتاللهالعظمی سیدمحمود هاشمیشاهرودی اعلام میدارد، سفر ایشان به عراق، سفری غیررسمی است و به منظور زیارت عتبات عالیات و مرقد مطهر ائمه اطهار (سلامالله علیهم اجمعین) صورت گرفته است و آنچه برخی رسانهها اعلام کردهاند، اساسا فاقد صحت است.»
هرچند دفتر آیتالله هاشمیشاهرودی از غیررسمی بودن سفر او به عراق میگوید، اما رییس جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام، در داخل ایران نیز میزبان مردمانی است که راهی خیابان پاستور میشوند تا دیداری با او تازه کنند. دیدارهایی که اگرچه در سالهای پیش هم با رییس مجمع صورت میگرفت، اما برای مردی که به تازگی سکاندار مجمع تشخیص مصلحت نظام شده جالب توجه است. به خصوص آنجا که او از زیارت عتبات عالیات بازگشته و به همین بهانه و همچنین به مناسبت عید سعید غدیرخم، جمعی از شخصیتها و مسوولان نظام، علما، روحانیون و اقشار مختلف مردم به دیدارش میشتابند. به گزارش ایلنا، صبح روز سه شنبه ۲۱ شهریور ۹۶ جمعی از مسوولان نظام، علما، روحانیون و اقشار مختلف مردم با حضور در دفتر آیتالله هاشمیشاهرودی برای تبریک عید غدیرخم با رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام دیدار کردند و فرارسیدن عید ولایت را به ایشان تبریک گفتند. در این دیدار همچنین میهمانان رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، بازگشت آیتالله هاشمیشاهرودی از سفر زیارتی به عتبات عالیات را خیرمقدم گفتند و سلامت و توفیق ایشان را در انجام مسوولیتهای محوله از سوی مقام معظم رهبری در جایگاه ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام خواستار شدند.
قلیان به سن دانش آموزان رسید
آرمان در گزارش امروزش از کاهش سن مصرف قلیان به سنین نوجوانان نوشت: اعتیاد دانشآموزی معضلی است که همواره با حواشی زیادی همراه بوده است. حال با رواج قلیانهای جیبی در میان دانشآموزان بار دیگر اعتیاد آنها جنجال به پا کرده است. مسالهای که در همان نگاه اول عمق تبعات آن کاملا پیداست و باید تدابیری را اندیشید تا روزهای کودکی به تباهی کشانده نشود. این در حالی است که تبلیغات فضای مجازی نیز به این مسأله دامن زده است و دانشآموزان به راحتی میتوانند سراغ قلیانهای جیبی بروند، چرا که ارزانی آن نیز مزید بر علت شده است.
در جیب جا میشود. اینک در بازیهایمان هم باید قلیان را اضافه کنیم، قلیانی که با یک شارژر برقی شارژ میشود و مواد آن بهصورت مایع بهشکل قطره و حاوی مواد شیمیایی اعتیادآور است، آنچنان که دیگر نیازی به بساط آتش و تنباکو نیست؛ قلیان هایی که با تبلیغات رنگارنگ در فضای مجازی بهدنبال مصرفکنندگان میگردند و بی بویی و سیاه نکردن دندانها را تضمین میکند. گرچه مدتهاست که قبح قلیانکشی در جامعه شکسته شده، اما با رویکارآمدن قلیانهای جیبی دانشآموزان نیز به این معضل گرفتار شدهاند. آذر سال گذشته بود که برخی مسئولان به خبر رواج قلیانهای جیبی میان دانشآموزان واکنش نشان دادند. رئیس اداره سلامت و محیط کار وزارت بهداشت در اینباره گفت: تحقیقات صورت گرفته است، اما نتایج هنوز بیرون نیامده که بهمحض اعلام نتایج صحت و سقم آن اعلام میشود. خسرو صادق نیت با اشاره به ضرورت همکاری ارگانهای مختلف در امر مبارزه با استعمال دخانیات ادامه داد: در درجه اول روشنگری مردم و تمایل جوانان نسبت به مصرفنکردن قلیان دارای اهمیت است، چرا که همراهی مردم در این زمینه اصل اساسی است و تقاضای مردم در اقدامات کنترلی وقفه ایجاد میکند. همزمان نایبرئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بیان کرد: رواج چنین اخباری در فضای مجازی قطعا برای جذابیت مصرف قلیان در بین جوانان است که در این زمینه ابتدا هوشیاری خانوادهها و قشرهای جوان جامعه امری ضروری و لازم است. مرتضی خاتمی در پاسخ به سوالی مبنی بر بی توجهی نسبت به قانون ملی مبارزه با دخانیات گفت که قانون جدیدی در این مورد لازم نیست، بلکه نظارتها باید بهصورت دقیقتر صورت گیرد و وزارت بهداشت بهعنوان متولی امر سلامت در جامعه باید ضعف نظارتی در این زمینه را رفع کند. با وجود دسترسی آسان به قلیانهای جیبی و ارزانبودن آنها میزان مصرف دانشآموزان افزایش یافته و موجی از نگرانی را به راه انداخته است.
عوامل زیادی در ترغیب قشر دانشآموز به استفاده از این محصول وجود دارد، چرا که بهرغم هشدارهای فراوان همچنان برای پرشدن اوقات فراغت نوجوانان، آنچنان که باید و شاید، اقدام موثری انجام نشده است و آنها با کنجکاوی هرچه تمام برای بهدستآوردن لذت بیشتر به سمت مخدرها گرایش پیدا میکنند. از سوی دیگر، شاید اقدامات سلبی یکی دیگر از راهکارها باشد، اما آیا تاکنون سرکوب برخی مسائل در جامعه نتیجهبخش بوده است، جز اینکه موجب پنهانکاری میشود؟