«ملی» نیستیم؛ ملی «برند» ماست!

اگر از توضیحات مفصل و البته غیرضروری مدیران نفتکش در خصوص زمان و چگونگی واگذاری شرکت ملی نفتکش به بخش ظاهرا خصوصی (بخوانید خصولتی!) صرف نظر کنیم، آنچه بیش و پیش از هر چیز در این جوابیه خودنمایی می‌کند، اذعان مدیران این شرکت به «ملی» نبودن شرکتشان است؛ همان چیزی که «تابناک» در گزارش خود با استناد به سه دلیل بر آن تأکید کرد.

این در حالی است که نه تنها مدیران شرکت نفتکش به این موضوع اقرار دارند، که می‌کوشند آن را به روش های مختلف توجیه کنند؛ توجیهاتی که گاه از دایره منطق هم بیرون رفته و ظاهر ظنز به خود گرفته است؛ از جمله این توضیح که مدیران این شرکت مدعی هستند «ملی» برندشان است! توضیحی که بر اساس آن، لابد «ایران» هم برند دیگر ایشان است، چون نام شرکتشان در سایه قصور نهاد‌های حاکمیتی، «ملی نفتکش ایران» است!

اظهارنظری دور از انتظار که بعید است مورد تأیید مالکان این شرکت، یعنی صندوق بازنشستگی کشوری، شستا و صندوق بازنشستگی صنعت نفت هم باشد، ولو اینکه بدانیم این شرکت به مانند همه شرکت‌های فعال در چارچوب قوانین کشورمان، خدمات شایانی به این آب و خاک داشته است. اصلا مگر می‌شود، هر شرکتی که برای کشورمان منافعی داشته، «ملی» نامید؟ آیا مدیران نفتکش ـ که مجموعه خود را بین‌المللی می‌خوانند ـ به این اندازه از تعاریف رایج در جهان، به ویژه تعاریف پایه بی‌اطلاع باشند؟!

ماجرا زمانی جالب می‌شود که می‌بینیم مدیران این شرکت، از یک سو به سابقه زیاد این مجموعه اشاره می‌کنند و از سوی دیگر مدعی هستند آنچه این شرکت را به نامی مشهور در جهان تبدیل کرده، فعالیت ایشان و مدیران سلفشان پس از خصوصی سازی است. نکاتی متناقض که البته از اساس بی ارتباط با «ملی» نبودن این شرکت هستند، چون می‌شود همین امروز هم «ملی» را از نام این شرکت حذف کرد، بی آنکه پیشینه زیادش از بین برود یا افتخاراتش به نام کسی غیر از مالکان فعلی اش ثبت شود!

اتفاقی که البته شایسته‌تر بود در زمان واگذاری این شرکت و قرار گرفتنش در زمره خصولتی‌ها رخ دهد، ولی همین امروز هم برای انجام آن مناسب است، به شرطی که کسی قصد رسیدگی به این موضوع را داشته باشد. اما امروز که یکی از کشتی‌های این شرکت در آن سوی زمین دچار حادثه شده و روز‌ها شعله‌های آتشش جهانیان را به خود خیره می‌کند، مدیرعامل این شرکت خصولتی ترجیح می‌دهد، بی توجه به عنوان «ملی» در دفتر کارش بنشیند و پنج، شش روز بعد برای ارزیابی خسارت هنگفت جانی و مالی وارد آمده به شرکتش روانه محل حادثه شود؛ وضعیتی که هرچند بعید است در یک شرکت متعلق به بخش خصوصی رخ دهد، دلیل بر «ملی» بودن آن شرکت هم نمی‌شود!

به این موارد، تلاش مدیران این شرکت برای فرار از سؤال افکار عمومی در خصوص استفاده از نام و پرچم خارجی برای سانچی را هم می‌توان افزود که نمونه دیگری از گریز ایشان از شفاف سازی است. گریزی با استفاده از توجیهاتی مانند «پرچم مصلحتی» ـ که در روز‌های آتی در گزارشی جدا بدان خواهیم پرداخت ـ که نمی‌تواند چرایی تغییر نام امثال نفتکش غرق شده از نام ایرانی به «سانچی» را پاسخ دهد یا توضیح دهد که اگر استفاده از پرچم پاناما ارزان است، چرا همه ناوگان این شرکت با پرچمِ ارزانِ پاناما در آب‌های جهان تردد نمی‌کنند؟

در پایان بد نیست این نکته را به مدیران شرکت نفتکش یادآور شویم که سرنشینان سانچی بر خلاف ادعای ایشان شامل همسر یکی از خدمه و دو خدمه غیرایرانی بود و در ادامه یک پرسش مهم و اساسی از ایشان بپرسیم؛ پرسشی که پاسخ ایشان به آن می‌تواند همه چیز را روشن کرده و جوابیه ایشان و توضیحات ما را غیرضروری جلوه دهد: «آیا در نتیجه فعالیت‌های شرکت نفتکش، عنوان «ملی» ارزش افزوده یافته یا برعکس، این عنوان به کمک شرکت نفتکش و سود بیشترش آمده است؟»