کاهش محبوبیت تلگرام

در حالی که از همان اولین روزهای کاری سال جاری جنجال فیلترینگ تلگرام آغاز شد و پس از کش قوس های فراوان بالاخره تصمیم نهایی در خصوص استفاده از این اپلیکیشین اخذ شد، حالا اما پس از فروکش کردن تب و تاب تلگرام ، اطلاعات جالبی از میزان محبوبیت آن بدست آمده است.

به گزارش پیشامد، اخیرا، با بررسی موقعیت دامنه تلگرام در وبگاه الکسا (ALEXA) که رتبه سایت ها را مشخص می کند ، متوجه خواهیم شد این دامنه در دو ماه اخیر بشدت افت داشته که البته شروع این افت به قبل از فیلترینگ آن در ایران باز می گردد. این دامنه به رتبه 131 در ایران و 299 جهان رسیده است البته با توجه این موضوع که الکسا تغییرات را با چند روز تاخیر نمایش می دهد به احتمال زیاد در روزهای آینده شاهد افت شدیدتری خواهیم بود.

طبق تصاویر زیر مشخص هست تلگرام در سه دومین خود با افت شدیدی مواجه بوده است.

از طرفی با بررسی اطلاعات منتشر شده توسط موتور جستجوی هشتگ دات ای ار محصول دانشگاه تهران متوجه افت تلگرام در دو موضوع انتشار مطلب و بازدید از پست های منتشر شده خواهیم شد بطوری که تعداد مطالب منتشر شده در یک روز(قبل از دی ماه 96) حدود 3 میلیون مطلب بود که اکنون به میزان 1.4 میلیون مطلب در روز رسیده . از سوی دیگر، بازدید میانگین از 3.5 تا 4 میلیارد بازدید از کل پست های منتشر شده در یک روز به میزان حدود یک میلیارد بازدید (در حدود یک چهارم) رسیده است.

با بررسی دقیق این دو شاخص به سه زمان مهم برای کاهش آمارهای تلگرام دست می یابیم ابتدا زمان فیلترینگ دی ماه بود که در آن زمان تعداد پست انتشار یافته از 3 میلیون به حدود 2 میلیون و تعداد مجموع بازدیدها از کانالها از 3.5 تا 4 میلیارد به حدود 1.5 میلیارد بازدید رسید که در آن زمان با وجود فیلتر شدن تلگرام اما تمامی کانالها چه دولتی چه نهادها و تمامی رسانه های مجوز دار در کنار کانالهای بدون مجوز اقدام به انتشار مطلب می کردند. (البته با تعداد کمتر)

از این زمان تا زمان دستور خروج تمامی ارگانهای دولتی و غیر دولتی و رسانه های مجوز دار از تلگرام و انتقال به پیام رسانهای داخلی تعداد بازدید مطالب با توجه به مطرح بودن بحث فیلترینگ دائمی تلگرام هیچ گاه بیش از 2.5 میلیارد در روز نرفت. اما با شروع خروج کامل تمامی ارگانهای دولتی و رسانه های مجوز دار و حتی کانالهای صدا و سیما از تلگرام و عدم حمایت از تلگرام باعث شد کاهش محسوس در آمار مطالب و بازدید مطالب از حدود 2.5 میلیارد به حدود 1.6 میلیارد در روز برسد که البته در روزهای بعد میزان بازدیدها درصدی رشد داشت.

آخرین مرحله کاهش مراجعه به تلگرام با فیلترینگ این اپلکیشن محبوب ایرانی رخ داد که باعث شد در بسیاری از روزها تعداد بازدید به حدود 850 میلیون بازدید در روز هم برسد و البته با توجه به استفاده از فیلترشکن برخی روزها این بازدید به کمی بیشتر از یک میلیارد هم رسید اما مجموعا حدود یک میلیارد بازدید با حدود 1.4 میلیون پست در روز باقی ماند که اخرین آمار منتشر شده مربوط به 16 خرداد با تعداد 1.42 میلیون پست در روز و تعداد 959 میلیون بازدید می باشد که با مقایسه به زمان قبل از دی ماه سال 96 به افت 70 درصدی این اپلیکیشن در میان ایرانیان می رسیم.

با توجه با این کاهش محسوس، انتشار پستی مبنی بر افزایش آمار بازدید تلگرام بعد از فیلترینگ توسط وزیر محترم ارتباطات کمی جالب توجه است.

البته برخی افزایش بازدید ها مربوط به تقلب کانالهای تلگرامی می شود که به دودلیل انجام می شود.
1- کانالهای تبلیغاتی با هدف فریب برندها و کسب درآمد نامشروع و بی دردسر
2- کانالهای بدون پشتوانه اجتماعی برای فریب خوانندگان و القاء زیاد بودن خوانندگان
مانند تصویر زیر:

همان گونه که در هیستوگرام بالا مشخص است تعداد مطالبی که در روز 8 خرداد منتشر شده‌اند و بازدیدی بین 500 تا 600 هزار داشته‌اند کلا 48 مطلب است. اما تعداد مطالبِ دارای همین میزان بازدید در روز 9 خرداد به 1510 مطلب رسیده است.

براساس توزیع آماری روزهای گذشته این آمار کاملا غیرعادی است و نشان دهنده تقلب و دستکاری در آمار بازدیدها است. راه‌های مختلفی برای افزایش بازدید مطالب تلگرامی وجود دارد که مهمترین آنها استفاده از رباتهاست. در نتیجه این دستکاری، میزان بازدید کانالهای تلگرامی، حدود 700 میلیون افزایش مصنوعی داشته است.

چرا تلگرام در ایران ناگهان محبوب شد؟

از علت های افزایش محبوبیت تلگرام می توان به حمایت همه جانبه دولت و نهادها و البته صدا و سیما از تلگرام اشاره کرد مانند آموزش عضو شدن در کانال خبری صدا و سیما و یا تبلیغ مدام کانالهای ارگانهای مختلف و همچنین انتقال تمامی ارتباطات دررون مجموعه ای و اطلاع رسانی در این اپلیکیشن توسط اکثر ارگانهای دولتی و غیر دولتی و نهادها باعث رشد خیره کننده این اپلیکیشن در ایران شد، به طوری که در برخی از مراسم ها به جای دعوت از خبرنگاران از مدیر کانال ها در مراسم های مختلف جهت پوشش خبری دعوت می شد. همچنین حمایت های مالی قابل توجهی از کانالهای خبری تلگرامی به عمل آمد.

همچنین مشاهده می شود رشد پیام رسانهای داخلی در آلکسا مناسب بوده بطوری که به ترتیب سروش از 55هزار جهانی به حدود 14 هزار جهانی و ایتا از حدود 300 هزار جهانی به حدود 19 هزار و گپ از 60 هزار به 20 هزار جهانی و همچنین آی گپ از 70 هزار به 33 هزار جهانی رسیده اند.

لازم به ذکر است استفاده از پیام رسانهای خارجی از دید اینجانب با یک چالش جدی روبرو است و آن هم عدم کنترل بر روی کانالهای غیر اخلاقی و تبلیغات قمار و شرطبندی و کانالهای آشوب طلب و همچنین مانور دادن افرادی که با رفتار های ضد اخلاقی و سخیف به دنبال کسب شهرت هستند و برای گذران زندگی مجبور به تبلیغات های غیر خلاقی می شوند.

اما از طرفی بزرگترین تهدید پیام رسانهای داخلی که می توان برایش متصور بود هرگز ارائه اطلاعات افراد به نیروهای امنیتی نیست بلکه سانسور و جلوگیری از شفاف سازی رفتار برخی مسئولین است که در این بستر تب شکایت از افراد منتشر کننده رفتارهای ناصحیح برخی مدیران بالا خواهد گرفت و رسالت شفاف سازی و اطلاع رسانی را از این پیام رسانها سلب خواهد کرد بنابراین مسئولین باید در خصوص این موضوع چاره اندیشی کنند.