تاریخچه نوروز را که ورق بزنیم، با انبوه آداب و رسومی مواجه خواهیم شد که برخی شان در عین شیرینی و لطافتهایی که داشتهاند، فراموش شدهاند. امثال «میرنوروزی» که میتوان احیایشان کرد یا کوشید با دستاویز قرار دادنشان، به اهدافی دست یافت که گاه قوانین نیز در رسیدن به آنها عاجزند.
به گزارش «تابناک»، از جمله آداب و سنن و رسوم نوروزی که به تاریخ پیوسته و به اصطلاح عموم، ورافتاده، نمایشی مفرح و جالب توجه به نام «میرنوروزی» است که گاه در برخی بازیهای قدیمی مانند «شاه، دزد، وزیر» مشابهش را دیدهایم.
رسمی که در گوشه و کنار کشورمان به اشکال مختلفی برگزار میشده و جزئیات متفاوتی داشته اما در کل، یکسان بوده است. به این صورت که در ابتدای نوروز، در شهرها، روستاها و گاه محله ها حاکمی موقت را با نام «میرنوروزی» برمیگزیدند و با نصب چند تن در کنار وی، زمام امور را به ایشان میسپردند.
بازی مفرحی که در آن، میر اجازه خندیدن نداشته و میبایست با جدیت تمام و صدور فرامین مقتضی، امور را پی میگرفته و اگر در این بین میخندیده، عزل میشده است. با این توضیح که معمولا در کنار وی افراد بذله گو و پیرمردهای خوش سخن را قرار میدادهاند تا نتیجه، افزودن بر جذابیت های بازی برای عموم شود.
ناگفته پیداست که این بازی چه رهاوردهایی برای عموم به همراه داشت اما برای آنکه اوضاع بهتر دستتان بیاید بد نیست اشاره کنیم که میرنوروزی مجوز عزل و نصب هم داشته است. با این یادآوری که دوران زمامداری وی تا پایان نوروز بوده و البته نوروز نیز تعطیلاتی دو هفته ای نبوده است. یعنی زمان بازی حتی به یک هفته نیز نمیرسیده است.
بر این اساس، میتوان میرنوروزی را نوعی نمایش کمدیگونه ایرانی خواند که منسوخ شده و به همراهش، تفریحی که برای مردم به ارمغان میآورد نیز از بین رفته است. نمایشی وابسته به نوروز که با همراهی عموم و اطاعت از دستورات حاکم موقت همراه میشد تا شروع سال نو با شادی مضاعف همراه شود.
نکته جالب توجه در این میان، برخی تغییراتی بوده که میرنوروزی در مناطق مختلف به خود دیده بوده است. از جمله سپردن عنان امور به زنان در تعطیلات نوروزی که هم مردان را به امور مورد توجه زنان آشنا مینموده و هم به زنان این فرصت را میداده که در راستای احیای حقوق خود بکوشند. مزیتهایی که برای رسیدن به آن در جامعه مدرن، قوانین فراوانی به تصویب رسیده اما بسیاری شان به اندازه رسم میرنوروزی نیز کارآمد نبوده و نیستند.
رویکردی که کارآمدی این مراسم نوروزی را نشان میدهد و از این رو جا دارد که برای احیایش بکوشیم. احیایی که میتواند از یک بازی در درون خانواده ها شروع شود. به این صورت که اگر پدر تصمیم گیرنده نهایی در خانه است، جای خود را به مادر بدهد و مشاورانش، به جای پسران خانه، دختران شوند. اتفاقی مفرح که قطعا تاثیرات مثبت فراوانی به همراه خواهد داشت.